Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Sędziowie: SO Beata Hass-Kloc ( spr. )

SO Barbara Frankowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Joanna Kościak

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: T. M.

przeciwko: A. I.

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie co do kosztów procesu zawarte w pkt. III wyroku Sądu Rejonowego Sądu Gospodarczego
w R. z dnia 8 sierpnia 2014r., sygn. akt V GC 276/14 w przedmiocie kosztów procesu

postanawia:

I.  oddalić zażalenie,

II.  zasądzić od pozwanego I. A. na rzecz powoda T. M. kwotę 150,00 zł (słownie: sto pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem co do kosztów procesu zawarte w pkt. III w wyroku z dnia 8 sierpnia 2014 r Sąd Rejonowy w Rzeszowie V Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanego A. I. na rzecz powoda T. M. kwotę 1.513,21 zł ( pkt. I ), a w pkt. II oddalił powództwo w pozostałym zakresie; zaś w pkt. III zniósł koszty postępowania wzajemnie pomiędzy stronami.

W uzasadnieniu powyższego Sąd ten podał ,że pozwany wykazał fakt zapłaty na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem 13.914,51 zł w dniu 4 czerwca 2014 r. co spowodowało, że w dacie orzekania wierzytelność powoda nie istniała - zatem z uwagi na brak oświadczenia o cofnięciu pozwu w tej części - powództwo o zapłatę należności głównej w kwocie 13.914,51 zł Sąd Rejonowy oddalił jako bezzasadne, na podstawie art. 535 kc.

Wskazał ,że poza sporem pozostawała także kwestia zapłaty przez pozwanego kwoty 13.914,51 zł po upływie terminów płatności, określonych w fakturach. Konsekwencją zapłaty przez pozwanego należności z tytułu ceny po upływie terminu płatności jest powstanie obowiązku zapłaty na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie, stosownie do art. 481 § 1 kc.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził ustawowe odsetki w kwocie 1.513,21 zł, należne łącznie od poszczególnych kwot jednostkowych,
z poszczególnych faktur, których suma wynosi 13.914,51 zł, za okres od dnia następnego, po upływie terminów płatności określonych w poszczególnych fakturach do dnia rzeczywistej zapłaty tej kwoty, czyli do dnia 4 czerwca 2014 r., na podstawie art. 481 § 1 kc.

Na podstawie powołanego przepisu Sąd oddalił natomiast powództwo
o odsetki ustawowe objęte żądaniem za następujące dni:

- 2 lipca 2013 r. – faktura nr (...),

- 9 lipca 2013 r. – faktura nr (...),

- 9 lipca 2013 r. – faktura nr (...),

- 13 lipca 2013 r. – faktura nr (...),

- 23 lipca 2013 r. – faktura nr (...),

- 6 sierpnia 2013 r. – faktura nr (...),

- 21 sierpnia 2013 – faktura nr (...),

- 30 sierpnia 2013 r. – faktura nr (...); albowiem dni te przypadały na ostatni dzień terminu płatności, zatem uprawnienie do naliczania odsetek przysługuje powodowi dopiero od dnia następnego.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 kpc uznając, że pozwany dał powód do wytoczenia powództwa, bowiem dokonał zaspokojenia roszczenia powoda dopiero po wniesieniu pozwu w sprawie.
Z tego względu, w ocenie Sądu Rejonowego powód mógłby być uznany za stronę wygrywającą proces. Niemiej powód nie złożył oświadczenia o cofnięciu pozwu w następstwie dokonania przez pozwanego zapłaty dochodzonej należności, a zatem nie może on domagać się zwrotu kosztów procesu od strony przeciwnej.

W tych okolicznościach Sąd Rejonowy stwierdził , że wzajemne zniesienie kosztów procesu nie wymaga dokładnego obliczenia stosunku części uwzględniającej powództwo do części oddalającej pozew, a zasadniczym kryterium rozłożenia ciężaru kosztów procesu jest w takim wypadku poczucie słuszności (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 czerwca 2011 r., II PZ 10/11). Kierując się zatem względami słuszności, Sąd ten dokonał wzajemnego zniesienia kosztów.

Zażalenie co do orzeczenia zawartego w pkt. III w/w wyroku dotyczącego kosztów procesu złożył pozwany.

Zarzucił temu orzeczeniu naruszenie art. 100 kpc poprzez jego błędne zastosowanie i orzeczenie na jego podstawie o wzajemnym zniesieniu kosztów postepowania między stronami w sytuacji w której powództwo w zakresie należności głównej zostało oddalone, a zatem nie istniała przesłanka do zastosowania rozstrzygnięcia w przedmiocie wzajemnego zniesienia kosztów pomiędzy stronami; art. 98 par 1 kpc w zw. z art. 316 par 1 kpc poprzez ich nie zastosowanie i nie zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w sytuacji gdy w chwili zamknięcia rozprawy , a zatem w dacie orzekania cała należność główna została zapłacona przez pozwanego na rzecz powoda , a powód nie cofnął powództwa w tej części i powództwo w tym zakresie zostało oddalone, a co za tym idzie powód winien zostać uznany za przegrywającego w rozumieniu art. 98 par 1kpc; art. 328 kpc w zw. z art. 316 kpc poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego postanowienia , a to poprzez brak rzeczowego uzasadnienia i wyjaśnienia rozstrzygnięcia w przedmiocie przyjętych przez Sąd zasad rozstrzygnięcia o kosztach. Opierając się na powyższych zarzutach wniósł o zmianę zasad rozstrzygnięcia o kosztach.

Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył co następuje:

Zażalenie pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Oceniając zarzuty pozwanego podniesione w złożonym zażaleniu należy na wstępie zauważyć ,że pozwany w zakreślonym przez Sąd terminie nie złożył odpowiedzi na pozew lecz na rozprawie w dniu 5.06.2014r jego pełnomocnik przedłożył dowód uregulowania w dniu 4.06.2014r należności głównej objętej żądaniem pozwu w niniejszej sprawie. Jednocześnie wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego ( k-35- 40).

Swoje oświadczenie podtrzymał na rozprawie w dniu 7.08.2014r dodatkowo podnosząc ,że domaga się oddalenia powództwa bo pozwany uregulował całość należności głównej ( k- 46).

W związku z powyższym należy podnieść ,że spełnienie przez pozwanego w toku procesu żądania pozwu wywołuje skutki zależne zarówno od przyczyn takiego działania jak i zachowania się powoda. Jeżeli pozwany świadczył żądaną pozwem należność z zamiarem jego zaspokojenia , a nie tylko by uniknąć np. skutków zwłoki to powód powinien cofnąć powództwo. Jeżeli tego nie uczyni brak jest podstaw do umorzenia postępowania, a powództwo winno być oddalone. Jeżeli zaś pozwany nie płaci w uznaniu powództwa istniejący spór wymaga rozstrzygnięcia. Jeżeli żądanie pozwu okaże się uzasadnione Sąd umarza co do niego postępowanie ( rozstrzyga ewentualnie co do należności ubocznych); jeżeli zaś jest nie zasadne powództwo oddala ( podobnie SN w postanowieniu z dnia 15.03,1955r, 2 CR 1449/54).

Sąd Okręgowy aprobując powyższy pogląd stwierdza ,że skoro powód mimo zapłaty należności głównej w toku sporu przez pozwanego nie cofnął pozwu w tej części to Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy postąpił oddalając powództwo w tym zakresie; szczególnie ,że z okoliczności niniejszej sprawy wynika ,że pozwany nie kwestionował co do zasady wniesionego powództwa , a więc należało przyjąć ,że uczynił powyższe celem zaspokojenia powoda.

Mimo tego, zdaniem Sądu Okręgowego - co również podniósł Sąd Rejonowy - pozwanego można było uznać za stronę przegrywającą ,albowiem zapłata dochodzonej pozwem kwoty nastąpiła już po wniesieniu pozwu i jego doręczeniu ( podobnie SN w orzeczeniu z dnia 22.04.1959r, IV CZ 37/59, post. SN z dnia 20.08.1979r, I CZ 92/79, niepubl, post. Z dnia 06.11.1984r, IV CZ 196/84). Poza tym przez „przegranie sprawy” należy rozumieć przegranie procesu z przyczyn merytorycznych.

W ocenie Sądu Okręgowego jak już podniesiono powództwo podlegało oddaleniu nie z powodu jego bezzasadności, lecz wskutek zaspokojenia go przez pozwanego.

W związku z tym należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego ,że w realiach niniejszej sprawy można był zastosować art. 100 kpc ,co do którego należy stosować względy słuszności ; szczególnie ,że to powód poniósł w konsekwencji wyższe koszty procesu ,niż pozwany. Wypada także zauważyć ,że przy ocenie przypadku zastosowania art. 100 kpc należy mieć na uwadze konkretne okoliczności, zaś Sąd winien uwzględnić proporcję między żądaniami i zarzutami stron, a wynikiem procesu ( podobnie SN w orz. z dnia 11.01.1961r. IV CZ 143/60).

Z tych też względów brak było podstaw do uwzględnienia zarzutu pozwanego co do naruszenia art. 98 kpc i art. 316 kpc.

Brak również podstaw do stwierdzenia ,że doszło do naruszenia art. 328 kpc gdyż Sąd Rejonowy uzasadnił w sposób logiczny i jasny jakimi motywami kierował się stosując w okolicznościach niniejszej sprawy art. 100 kpc. Należy także w odniesieniu do tego zarzutu zauważyć ,że uzasadnienie dotyczące kosztów procesu nie może być oceniane w oderwaniu od pozostałej części pisemnych motywów, gdyż są one wynikiem ostatecznego rozstrzygnięcia Sądu, które Sąd dokonuje na podstawie całokształtu okoliczności danej sprawy.

Z tych też względów zażalenie pozwanego należało oddalić po myśli art. 385 kpc w z w. z art. 397 par 2 kpc.

Orzeczenie o kosztach procesu znajduje uzasadnienie w art. 98 kpc
w zw. z art. 108 kpc mając na uwadze wynik niniejszego postępowania.