Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Graul

Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Laszczuk

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do odsetek

na skutek odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 6 lutego 2013 r. nr (...) (...)- (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu A. K. prawo do odsetek od niewypłaconej w terminie renty poczynając od dnia 28 listopada 2011r. do dnia wypłaty.

/na oryginale właściwy podpis/

Sygnatura akt VII U 3236/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. K. wypłaty odsetek od świadczenia emerytalnego przyznanego wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że decyzja o przyznaniu prawa do emerytury została wydana w przepisanym prawem terminie z uwagi, iż prawomocny wyrok Sądu, nie zawierający stwierdzenia o odpowiedzialności organu rentowego, wpłynął do ZUS w dniu 09 października 2012 r. a decyzja o przyznaniu świadczenia została wydana w dniu 31 października 2012r.

Wnioskodawca wywiódł odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o zasądzenie należnych mu odsetek od wypłaconego za okres od 01 sierpnia 2011 r. do 31 sierpnia 2012 r. świadczenia rentowego.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ ubezpieczeniowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W okresie od 8 grudnia 2004 roku do 31 lipca 2011 roku ubezpieczony A. K. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznaną przez pozwanego z powodu choroby niedokrwiennej serca oraz stanu po zawale mięśnia sercowego.

Okoliczności bezsporne, vide decyzje – k. 48 – 49, 58, 66, 88, 112, 125, 150 akt ubezpieczeniowych, dokumentacja lekarska ZUS.

W dniu 26 lipca 2011 r. A. K. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ponowne ustalenie prawa do emerytury z tytułu niezdolności do pracy.

dowód: wniosek k. 160 akt ubezpieczeniowych

Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonego chorobę wieńcową, stan po zawale mięśnia sercowego ściany dolnej, tylnej i prawej komory w 2003 roku, zredukowane nadciśnienie tętnicze bez udokumentowanych istotnych powikłań narządowych oraz chorobę wrzodową w odległym wywiadzie. Lekarz Orzecznik ZUS nie stwierdził nowych, istotnych okoliczności w stosunku do poprzedniego orzeczenia – wskazał, iż ubezpieczony ma znów kolejny ExT opisany jako dodatni klinicznie, tym razem ujemny elektrokardiograficznie. Podał, iż uważa za wskazane wykonanie testu dobutaminowego, na co nie wyraził zgody Wicedyrektor Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego. Orzeczeniem z dnia 5 października 2011 roku Lekarz Orzecznik ZUS uznał ubezpieczonego za zdolnego do pracy.

Ubezpieczony złożył sprzeciw od powyższego orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, w wyniku czego został poddany badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która po jego przeprowadzeniu dokonała tożsamego rozpoznania. Orzeczeniem z dnia 28 października 2011 roku Komisja Lekarska ZUS, nie przeprowadzając dodatkowych badań, stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Decyzją z dnia 25 października 2011 roku pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Okoliczności bezsporne, vide: wniosek – k. 160 akt ubezpieczeniowych, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 163 dokumentacji lekarskiej ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 167 akt ubezpieczeniowych, opinie lekarskie – k. 149, 153 dokumentacji lekarskiej ZUS, sprzeciw – k. 150 dokumentacji lekarskiej ZUS, decyzja odmowna ZUS – k. 171 akt ubezpieczeniowych.

Powołani w sprawie biegli internista - kardiolog, dermatolog, gastroenterolog oraz chirurg rozpoznali u ubezpieczonego przewlekłą stabilną chorobę wieńcową z przebytym zawałem w 2003 roku, leczonym angioplastyką, łuszczycę pospolitą skóry w okresie remisji, przebytą operację przepukliny pachwinowej lewostronnej w 2010 roku, przepuklinę pachwinową prawostronną, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy w wywiadzie, bez powikłań przebiegu, nadmierną masę ciała. Z powołanych biegłych jedynie biegły sądowy kardiolog jednoznacznie i stanowczo stwierdził, iż ubezpieczony jest nadal po lipcu 2011 r. częściowo niezdolny do pracy na okres 12 miesięcy z powodu przewlekłej choroby wieńcowej serca z przebytym zawałem.

Dowód: opinie biegłych – k. 14 – 15, 17 – 18, 21 – 22, 24 – 25, 33.

Wyrokiem z dnia 26 września 2012 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (VIII U 2221/11) zmienił decyzję organu rentowego z dnia 15 listopada 2011 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu A. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od dnia 1 sierpnia 2011 do 31 sierpnia 2012 r.

Odpis prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku wraz z uzasadnieniem wpłynął do ZUS w dniu 09 października 2012 r.

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 26.10.2012r. wraz z uzasadnieniem k. 180 akt ubezpieczeniowych, dołączone akta VIIIU 2221/11k. 14-15,17-18,21-22,24-25,33, 53,57-58)

Decyzją z dnia 31 listopada 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., wykonując wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 września 2012 r. (VIII U 2221/11), przyznał A. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2011 r. do 31 sierpnia 2012 r.

W decyzji organ rentowy wskazał, iż należność za okres od 01.08.2011 r. do 31.08. (...). w kwocie 108 55,61 zł po pomniejszeniu o należny podatek, składki na ubezpieczenie zdrowotne, po potrąceniu zasiłku dla bezrobotnych z PUP w (...) w kwocie 4052,60 zł, zostanie przekazana na rachunek bankowy ubezpieczonego w łącznej kwocie 5539,74 zł.

Dowód: decyzja k. 211 akt rentowych

W dniu 26 listopada 2012 r. A. K. wniósł o wypłatę należnych mu odsetek od wypłaconego świadczenia rentowego.

Decyzją z dnia 6 lutego 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. K. prawa od odsetek.

Dowód: wniosek – k.241 akt ubezpieczeniowych, decyzja k. 244 akt ubezpieczeniowych,

Powyższy stan faktyczny był w sprawie niesporny, nadto Sąd Okręgowy ustalił go na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych a nadto w aktach sprawy o sygnaturze akt VIII U 2221/11 Sądu Okręgowego w Gdańsku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest częściowo zasadne.

Przedmiotem sporu niniejszego postępowania było prawo ubezpieczonego do odsetek od wypłaconej przez pozwanego, w związku z realizacją wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 26 września 2012 r., renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznanej od dnia 1 sierpnia 2011 roku do 31 sierpnia 2012 r. Wnioskodawca oparł żądanie przyznania odsetek za zwłokę w wypłacie świadczenia rentowego na treści art. 85 ust. 1 o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205 poz.1585 j.t. ze zm.), który stanowi, że jeżeli Zakład ubezpieczeń Społecznych w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych przewidzianych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to jednak przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 118 ust. 1, 1a i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dż. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust.2 i 3 oraz art.120.

W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust.1.

Z powyższego uregulowania jednoznacznie wynika, iż jedynie w sytuacji, gdy organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego stanowi dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W przedmiotowej sprawie, według Sądu, pozwany ponosi odpowiedzialność za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z zakresie prawa ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 sierpnia 2011 r. do 31 sierpnia 2012 r. a w istocie oznacza to, że organowi rentowemu można przypisać zawinienie w odmowie wypłaty świadczenia w rozumieniu art.85 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W orzecznictwie sądowym można odnaleźć wiele przykładów nieprawidłowego działania organu rentowego, za które organ ten „ponosi odpowiedzialność” i - w razie opóźnienia z tego powodu ustalenia prawa do świadczenia lub jego wypłaty - zobligowany jest do wypłaty należnych odsetek. Są to w szczególności wypadki bezpodstawnego pozostawienia bez rozpoznania wniosku strony o przyznanie prawa do świadczenia oraz nieprawidłowe orzeczenie w sprawie niezdolności do pracy do celów rentowych wydane przez Lekarza Orzecznika ZUS lub Komisję Lekarską ZUS (por. wyrok SN z 12 sierpnia 1998 r., sygn. akt II UKN 171/98, OSNAP nr 16/1999, poz. 521).

W ocenie Sądu, pozwany rozpatrując wniosek ubezpieczonego o prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres po 31 lipca 2011 r. błędnie ocenił jego stan zdrowia i co za tym idzie jego zdolność do pracy.

Należy podkreślić, iż ubezpieczony w toku procesu nie przedłożył nowej istotnej dokumentacji medycznej, bowiem nie był w stanie przedłożyć wyników badań zawnioskowanych przez biegłego, ( k. 30 akt VIIIU 2211/11) a także nie zaszły nowe okoliczności w sprawie. Biegły kardiolog uznał niezdolność do pracy ubezpieczonego bazując na tym samym materiale co lekarze ZUS, dodatkowo posiłkując się nowym testem wysiłkowym zawierającym dane takie same jak uprzednio wykonywane przez ubezpieczonego. Biegły podkreślił, orzekając o niezdolności do pracy ubezpieczonego, iż Lekarze Orzecznicy ZUS na podstawie kolejnych prawie identycznych z przedłożonym testów wysiłkowych orzekali częściową niezdolność do pracy ubezpieczonego i brak jest podstaw do uznania poprawy w stanie zdrowia ubezpieczonego ( k. 33 akt j.w.) .

Wskazać należy, iż Lekarz Orzecznik ZUS, przeprowadzając badanie w dniu 16 września 2011r. zawnioskował o przeprowadzenie testu dobutaminowego, jednak nie wyrażono na to zgody ( k. 148-149a dok. lek ZUS) . Komisja Lekarska swoje orzeczenie z dnia 28 listopada 2011 r. oparła zatem, tak jak i Lekarz Orzecznik w dniu 5 października 2011r. na tożsamym z poprzednim wyniku testu wysiłkowego, dokumentacji medycznej i badaniu przedmiotowym ubezpieczonego. Wobec czego zarówno Lekarze Orzecznicy ZUS, jak i następnie biegły sądowy, oceniali stan zdrowia ubezpieczonego dysponując tą samą dokumentacją i podobnymi na przełomie lat wynikami badań kardiologicznych.

Pozwany także, ani w toku procesu w sprawie VIII U 2221/11, ani też w niniejszej sprawie, nie wykazał na czym miałaby ewentualnie polegać ustalona przez komisję ZUS istotna poprawa stanu zdrowia ubezpieczonego, nie zaskarżył zapadłego w sprawie wyroku, zatem uznał trafność orzeczenia biegłego i wydanego , w oparciu o opinię tego biegłego, wyroku.

W tej sytuacji istnieją podstawy do uznania, iż błędne było już orzeczenie Lekarza Orzecznika z dnia 05 października 2011 r. W ocenie Sądu, pozwany był w posiadaniu wszelkiej dokumentacji niezbędnej do stwierdzenia u wnioskodawcy częściowej niezdolności do pracy i wydania pozytywnej decyzji w tym względzie już w momencie rozpatrywania wniosku ubezpieczonego o przyznanie mu dalszego prawa do renty. Wbrew twierdzeniom pozwanego organu rentowego, ostatnią okolicznością niezbędną do wydania prawidłowej decyzji było orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 października 2011 r., która podtrzymała stanowisko Lekarza Orzecznika, uznając, że brak jest podstaw do orzeczenia niezdolności do pracy ubezpieczonego. Uznać należało bowiem – iż – skoro postępowanie dowodowe prowadzone przed Sądem Okręgowym potwierdziło jedynie okoliczności znane pozwanemu Zakładowi już na etapie postępowania o przyznanie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – to najpóźniej w dniu wydania orzeczenia przez Komisje Lekarską powinny zostać wyjaśnione wszelkie okoliczności niezbędne do wydania decyzji, bowiem rzeczą Komisji było naprawić błąd Lekarza Orzecznika.

W konsekwencji stwierdzić należało, iż w dniu badania przez Komisję, tj. 28 października 2011r. winno zostać wydanie prawidłowe orzeczenie uznające ubezpieczonego niezdolnym do pracy i od tego dnia, jako ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji, w ciągu 30 dni winna zostać wydania decyzja przyznająca ubezpieczonemu rentę. 30 dniowy termin określony w przepisie art. 118 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 Nr 153 poz. 1227 ze zm.), upływał z dniem 27 listopada, w związku z czym od dnia 28 listopada 2011 r. organ rentowy pozostawał w zwłoce.

W kontekście powyższych ustaleń nie można przyjąć argumentacji pozwanego, który podnosił w odwołaniu, że ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji w sprawie była data wpływu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 26 września 2012 r. tj. data 09 października 2012 r.

Należy podkreślić, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r. sygn. akt I UZP 2/11 (LEX nr 784338), brak orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 Nr 153 poz. 1227 ze zm.) nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia, zatem Sąd władny był wyrokować w niniejszej sprawie.

W tym stanie rzeczy Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. jak i cytowanych powyżej przepisów orzekł jak w sentencji.

Przewodniczący: SSO Magdalena Graul