Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Teresa Mróz

Sędziowie: SA Krzysztof Tucharz (spr.)

SO (del.) Marcin Strobel

Protokolant: Lidia Ronkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko (...) z siedzibą w W. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i T. S. (1)

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji pozwanych: (...) z siedzibą w W. i T. S. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 24 kwietnia 2013 r., sygn. akt IV C 1220/10

I.  uchyla zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym, drugim i czwartym w stosunku do pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i w powyższym zakresie odrzuca pozew;

II.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w stosunku do pozwanych:

(...) z siedzibą w W. i T. S. (1) w ten sposób, że:

a)  w punkcie pierwszym: usuwa z treści oświadczenie słowa „ oraz jej Zarząd;

b)  punktowi czwartemu nadaje następującą treść:

„zasądza od (...) z siedzibą w W. i T. S. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty po 780 (siedemset osiemdziesiąt) złotych oraz zasądza solidarnie od (...) z siedzibą w W. i T. S. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 500 (pięćset) złotych, tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania”;

III.  oddala apelację w pozostałej części;

IV.  zasądza od (...) z siedzibą w W. i T. S. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty po 135 (sto trzydzieści pięć) złotych oraz zasądza solidarnie od (...) z siedzibą w W. i T. S. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 900 (dziewięćset) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił częściowo powództwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. skierowane przeciwko: (...) z siedzibą w W., (...) przy (...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. i T. S. (2) o ochronę dóbr osobistych poprzez nakazanie wspólnie wszystkim pozwanym złożenie następującego oświadczenia:

„Przepraszamy Spółkę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz jej zarząd za naruszenie dóbr osobistych w szczególności wizerunku oraz dobrego imienia, w wyniku rozpowszechniania przez nas nieprawdziwych informacji na temat popełnienia rzekomo przestępstw przez Zarząd (...) Sp. z o.o. w biuletynie informacyjnym (...) w wydaniu lutowych 2010 roku, w szczególności w publikacji pod tytułem (...) Wyrażamy głębokie ubolewanie, iż w wyniku naszych działań opinia publiczna dowiedziała się o nieprawdziwych i kłamliwych informacjach na temat działalności zarządu Spółki (...) Sp. z o.o., jednocześnie przepraszamy wszystkie osoby, które w wyniku wyżej wymienionych informacji zostały przez nas wprowadzone w błąd”.

Sąd zobowiązał pozwanych do zamieszczenia tego oświadczenia, na własny koszt, w Biuletynie Informacyjnym (...) na pierwszej stronie, pogrubioną i powiększoną czarną czcionką numer 14 Times New Roman, na białym tle, w ramce o wymiarach 30 cm na 40 cm, karta A-4 z pozostawieniem go w ilości 100 sztuk w punktach informacyjnych, w każdym ze wskazanych niżej miejsc, tj. na terenie:

- (...) Sp. z o.o. przy ul. (...)

- (...) Oddział Przewozów ul. (...), W.

- (...) Oddział Przewozów ul. (...), W.

- (...) Oddział Przewozów ul. (...), W.

- (...) Oddział Przewozów ul. (...) W.

- (...) Oddział Remontów (...) ul. (...), W..

Ponadto Sąd nakazał pozwanym zamieszczenie powołanego wyżej oświadczenia na stronie internetowej (...) pod adresem (...) oraz utrzymanie tam tego komunikatu przez okres trzydziestu kolejnych dni.

Zasądził również od pozwanych solidarnie na cel społeczny tj. na rzecz Fundacji (...) we W. kwotę 10.000 zł oraz obciążył pozwanych obowiązkiem zwrotu stronie powodowej poniesionych przez nią kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Powódka jest spółką zajmującą się organizacją miejskiego transportu (...) w W..

Na skutek zawiadomienia złożonego przez (...) oraz (...) – Prokuratura Rejonowa W.-Ż. prowadziła postępowanie karne pod kątem podejrzenia popełnienia przez Zarząd (...) Sp. z o.o. w W., przestępstwa polegającego na niedopełnieniu obowiązków przewidzianych w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, poprzez odmowę sporządzenia i podpisania protokołu rozbieżności z zakończonego postępowania mediacyjnego.

Postanowienie Prokuratury z dnia 16 listopada 2009 r. o umorzeniu tego postępowania, uchylił Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w dniu 26 stycznia 2010 r., na skutek zażaleń wniesionych przez w/w organizacje związkowe.

W dniu 2 lutego 2010 r. doszło do rozpowszechnienia na terenie siedziby powodowej spółki oraz jej oddziałów w W. komunikatu Zarządu (...) przy (...) Sp. z o.o. w którym poinformowano, że: „Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza (...) Wydział (...) w dniu 26 stycznia 2010r. rozpoznał zażalenie (...) oraz (...) na postanowienie Prokuratury o umorzeniu dochodzenia w sprawie popełnienia przez Zarząd (...) Sp. z o.o. przestępstwa określonego w przepisach ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (art. 26 ust. 1 pkt 2).

Na skutek zażalenia złożonego przez (...) oraz (...), Sąd uchylił postanowienie Prokuratury o umorzeniu postępowania i przekazał sprawę do Prokuratury w celu kontynuowania postępowania przygotowawczego i dalszego ścigania podejrzanych o popełnienie przestępstwa tj. członków Zarządu (...) Sp. z o.o. w tym Pana M. M.”.

Powyższy komunikat ukazał się w siedzibie powódki oraz na terenie jej oddziałów w W..

Następnie w Biuletynie Informacyjnym (...), w jego wydaniu lutowym, (z 2010 r.) podano również informacje dyskredytujące członków organu zarządzającego powodowej spółki i jej prezesa wobec pracowników, dotyczące licznych naruszeń pracowniczych i związkowych, w tym złej polityki finansowej skutkującej: brakiem środków finansowych na podwyżki płac, nagród uznaniowych, na naprawę sprzętu, przyznaniem prezesowi zarządu nagrody, wystawnym, ponad miarę stylem życia osób zarządzających powodową spółką. Autorem tego artykułu był pozwany T. S. (1).

Ostatecznie Prokuratura umorzyła dochodzenie w w/w sprawie w związku z brakiem danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa.

W latach 2008-2010 kondycja finansowa powodowej spółki była korzystna.

Pracownicy spółki otrzymali w 2008 r. podwyżki wynagrodzeń, a od 2007 r. wprowadzony został dodatek efektywnościowy, którego wysokość sukcesywnie podnoszono.

W ocenie Sądu Okręgowego, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w postaci zeznań świadków, złożonych do akt dokumentów oraz przesłuchania pozwanych pozwala stwierdzić, że roszczenie strony powodowej, co do zasady było usprawiedliwione.

Sąd wskazał, że dobre imię przysługuje wszystkim osobom prawnym.

Nie ulega wątpliwości, że negatywne wypowiedzi na temat osób wchodzących w skład organów osoby prawnej mogą prowadzić do naruszenia reputacji samej osoby prawnej.

W niniejszej sprawie, wskutek rozpowszechniania komunikatu, oraz informacji, które następnie ukazały się w Biuletynie Informacyjnym (...) doszło do naruszenia renomy spółki.

Użycie przez pozwanych w tekście zwrotu „ściganie podejrzanych o popełnienie przestępstwa” zawiera negatywną treść, wskazującą, iż osoby te (członkowie zarządu powodowej spółki) są posądzane o popełnienie czynu zabronionego, społecznie szkodliwego.

Takie przedstawienie sprawy mijało się z prawdą.

Publiczne zarzucanie komuś popełnienie przestępstwa jest nie do pogodzenia z zasadą domniemania niewinności. Sugerowanie, że zarząd powódki dopuścił się czynów niezgodnych z prawem skutkuje podważeniem wiarygodności i prestiżu formy w odbiorze osób tam zatrudnionych i powoduje utratę zaufania koniecznego do prawidłowego funkcjonowania powódki.

Sporna wiadomość została opublikowana w 200 egzemplarzach oraz w Internecie.

Kontynuacją tego działania była publikacja artykułu pt. (...), który znalazł się w Biuletynie Informacyjnym (bezpośrednio pod przytoczonym wyżej komentarzem). W materiale zawarto szereg obraźliwych informacji na temat organu spółki.

Autor artykułu – T. S. (2) wielokrotnie posłużył się zwrotami dyskredytującymi pracę zarządu spółki, które naruszały jej dobra osobiste („Skandal goni skandal”) alkohol leje się strumieniami na różnych imprezach, jedli, pili i wesoło bawili się na koszt spółki (...), która boryka się z problemami finansowymi, co nie pozostawało w zgodzie z prawdą.

Pojawiły się też w tej publikacji fałszywe informacje o rzekomym łamaniu przez powódkę prawa w celu odbierania przywilejów pracowniczych.

Za naruszenie dóbr osobistych powódki odpowiedzialne są obie pozwane organizacje związkowe oraz T. S. (1), będący redaktorem naczelnym przedmiotowego Biuletynu i autorem spornego tekstu.

Pozwani nie mogą powoływać się na działanie w obronie uzasadnionego interesu społecznego, wyłączające bezprawność postępowania, gdyż rzeczone publikacje zawierały nieprawdziwe informacje noszące znamiona oszczerstw i niedopuszczalnych insynuacji, kierowanych pod adresem powoda.

Decydując się na formułowanie tak poważnych zarzutów strona pozwana powinna była liczyć się z koniecznością ich wykazania.

Sąd odmówił wiary zeznaniom świadka I. G. (1), która twierdziła, że zarząd powodowej spółki prowadził złą politykę finansową.

W ocenie Sądu, pozwani działali z zamiarem naruszenia dóbr osobistych powódki, która doznała z tej przyczyny krzywdy, przejawiającej się w podważeniu zaufania społecznego.

Jeżeli chodzi o roszczenie niemajątkowe, to zdaniem Sądu właściwym rozwiązaniem będzie zobowiązanie pozwanych do zamieszczenia stosownego oświadczenia w Biuletynie Informacyjnym, w którym pojawił się sporny komunikat oraz artykuł i pozostawienie gazetki na terenie siedziby powódki oraz jej oddziałów w liczbie 100 sztuk oraz opublikowanie przeprosin również na stronie internetowej związku.

Z uwagi na fakt, że naruszenie dóbr osobistych powódki miało charakter zawiniony została zasądzona od pozwanych na cel społeczny kwota 10.000 zł, co stanowić będzie właściwą rekompensatę a ponadto spełnia ona cele prewencyjne.

Dochodzone przez stronę powodową roszczenie majątkowe w wysokości 20.000 zł Sąd uznał za wygórowane.

O kosztach postępowania orzekł w oparciu o przepis art. 100 k.p.c. poprzez obciążenie nimi w całości pozwanych, gdyż oddalenie powództwa nastąpiło tylko w nieznacznej części.

Od tego wyroku apelację wnieśli pozwani: (...) i T. S. (1) zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach postępowania podnosząc następujące zarzuty:

1)  naruszenie przepisu art. 233 k.p.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 43 k.c. przez błędną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego tj. uznanie, że w niniejszym stanie faktycznym doszło w ogóle do naruszenia dóbr osobistych osoby prawnej, podczas gdy przedmiotowa publikacja dotyczyła dwóch członków zarządu (...) Sp. z o.o. przeciwko którym toczył się w tym czasie proces karny w fazie postępowania przygotowawczego i w związku z powyższym nie doszło do naruszenia dóbr osobistych stricte osoby prawnej;

2)  naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. i w zw. z art. 43 k.c. przez wadliwą ocenę materiału dowodowego wskutek przyjęcia, że przedmiotowa publikacja doprowadziła w ogóle do naruszenia dóbr osobistych, w sytuacji, gdy nie została spełniona przesłanka bezprawności naruszenia ponieważ stanowiła ona jedynie obiektywny komunikat o charakterze informacyjnym a nie szkalującym i naruszającym dobra osobiste, co zostało udowodnione przez stronę pozwaną;

3)  naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 24 § 1 k.p.c. w zw. z art. 43 k.c. poprzez wadliwą ocenę materiału dowodowego tj. uznanie, że dalsza część artykułu pt. (...), który znalazł się w Biuletynie Informacyjnym bezpośrednio pod w/w komunikatem stanowi zbiór informacji nieprawdziwych, podczas gdy ze zgodnych z sobą zeznań, które się potwierdzają tj. M. S., I. G., T. S. jasno i wyraźnie wynika, iż te dalsze informacje są prawdziwe;

4)  naruszenie art. 233 k.p.c. przez błędną ocenę, iż nakład Biuletynu w liczbie 2000 egzemplarzy naraził powoda na utratę zaufania i naruszył jego dobra osobiste;

5)  naruszenie art. 130 ² § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 ² pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie w sytuacji wniesienia przez powódkę jedynie opłaty od pozwu w zakresie dochodzonego roszczenia niemajątkowego bez opłacenia roszczenia majątkowego od dochodzonej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł;

6)  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez jednostronną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego wobec oparcia się wyłącznie na dowodach uzasadniających tezę strony powodowej i nieuwzględnienie dowodów świadczących o tym, że w chwili sporządzenia publikacji wszelkie zamieszczone tam przez pozwanych informacje były prawdziwe;

7)  rażące naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. i art. 43 k.c. oraz art. 232 i 233 § 1 k.p.c. poprzez stwierdzenie, że pozwani nie wykazali przesłanek wyłączających bezprawność i nierozważenie okoliczności uzasadniających przeświadczenie pozwanych o prawdziwości twierdzeń zawartych w oświadczeniu;

8)  naruszenie przepisu art. 362 k.c. w zw. z art. 448 k.c. poprzez jego niezastosowanie, a wskutek tego niedokonanie miarkowania – w jakiej kwocie każdy z pozwanych byłby zobowiązany do zapłaty zasądzonej kwoty tytułem zadośćuczynienia.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwani wnosili o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodowej spółki, na ich rzecz, kosztów postępowania za obie instancje.

W piśmie z dnia 4 lipca 2011 r. (k. 317 a.s.) pełnomocnik pozwanych podniósł zarzut braku zdolności sądowej pozwanego – (...) przy (...) Sp. z o.o. w W., co sygnalizował już w odpowiedzi na pozew.

Na rozprawie apelacyjnej skarżący zgłosił jako ewentualny, wniosek o uchylenie wobec nich zaskarżonego wyroku i przekazanie, w tym zakresie, sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Strona powodowa wnosiła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanych, na jej rzecz, kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii zdolności sądowej (...) przy (...) Sp. z o.o. w W., należy podzielić tu pogląd skarżących, że podmiot ten działał jako jednostka organizacyjna (...), co wynika wprost z treści złożonego do akt sprawy odpisu pełnego KRS (k. 27v), gdzie figuruje on w rubryce „jednostki terenowe lub oddziały” należące do wskazanego wyżej związku ( (...)).

Złożony do akt sprawy statut (...) (k. 76-81 a.s.) przewidywał, że osobowość prawną posiada wyłącznie ten związek (§ 9 ust. 1 statutu) natomiast zakładowe organizacje związkowe należą do struktur organizacyjnych związku.

Przedłożony przez pełnomocnika powoda, przy piśmie z dnia 30 czerwca 2014 r. odpis z KRS (k. 309-314 a.s.) nie może dotyczyć pozwanego (...) przy (...) Sp. z o.o., gdyż po pierwsze: podmiot ten nie ma w nazwie słowa (...), po drugie – został on ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym dopiero w dniu 7 września 2012 r. (k. 309 a.s.).

W tym stanie rzeczy wniesiony przez powoda pozew w stosunku od pozwanego ad. 2 podlegał odrzuceniu z mocy art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Z powyższych względów zaskarżony wyrok w stosunku do tego pozwanego należało uchylić a wniesiony przeciwko w/w związkowi zawodowemu pozew odrzucić, co Sąd odwoławczy bierze pod rozwagę w urzędu.

Jeżeli zaś chodzi o zarzuty merytoryczne, które podnieśli w swojej apelacji postali dwaj pozwani to w pierwszej kolejności nie sposób zgodzić się z ich stanowiskiem, że Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia przepisu art. 24 § 1 k.c. dokonując wadliwej oceny materiału dowodowego i przyjął chybiony pogląd, że doszło do naruszenia dóbr osobistych powodowej spółki, skoro sporna publikacja dotyczyła tylko członków zarządu (...) Sp. z o.o.

Słusznie wskazał Sąd Okręgowy, że negatywne wypowiedzi na temat osób wchodzących w skład zarządu osoby prawnej mogą skutkować naruszeniem jej reputacji.

Zarzuty kierowane wobec organu osoby prawnej dotyczą jej bezpośrednio i mogą godzić w jej dobre imię (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2005 r. V CK 314/05 publ. Lex nr 186727).

W odbiorze społecznym nie może pozostawać bez znaczenia informacja, że powodową spółkę zarządzały dwie osoby pozostające w konflikcie z prawem i marnotrawiące środki publiczne.

Wbrew opinii skarżących, publikowany przez nich komunikat dotyczący przebiegu prowadzonego przez Prokuraturę postępowania karnego, wszczętego wskutek zawiadomienia złożonego przez dwa związki zawodowe o podejrzeniu popełnienia przez Zarząd (...) Sp. z o.o. przestępstwa z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nie zawierał w pełni prawdziwych informacji.

Pozwani zdają się nie zauważać, że postępowanie to zostało umorzone bez postawienia komukolwiek zarzutów (vide: postanowienie Komendy Rejonowej Policji W. V z dnia 16 listopada 2009 r. sygn. 2 Ds 1217/09/I zatwierdzone w dniu 26 listopada 2009 r. przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej W.-Ż. k. 67-68). Postępowanie to toczyło się „w sprawie” a nie przeciwko konkretnym osobom.

Również z treści postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt III Kp 1237/09 (k. 69-70) uchylającego wskazane wyżej orzeczenie nie wynika, że zachodzi konieczność, aby w toku ponownego rozpoznania sprawy, postawić członkom zarządu powodowej spółki zarzutów karnych.

W tym stanie rzeczy zupełnie nieuprawnione było zamieszczenie w cytowanym wyżej komunikacie zdania – „w celu (……) dalszego ścigania podejrzanych o popełnienie przestępstwa tj. członkowie Zarządu (...) Sp. z o.o., w tym Pana M. M.. Informacja taka o bardzo zbliżonej treści pojawiła się też w Biuletynie Informacyjnym (...) z lutego 2010 r. (k. 35).

Pozwani nie dochowali należytej staranności, aby przekazać osobom postronnym opisaną wyżej wiadomość w sposób zgodny z rzeczywistością.

Co więcej, jak sami wskazują w apelacji, w Biuletynie Informacyjnym zamieszczony został, bezpośrednio pod treścią spornego komunikatu artykuł prasowy, w którym poddano krytyce m.in. postępowanie władz spółki, za rzekomą współpracą z działaczami innych związków zawodowych w celu utrzymywania „zamordyzmu pracowniczego”, za co ci ostatni są wynagradzani, urządzane są dla nich, na koszt powodowej spółki, imprezy (balangi), podczas gdy (...) borykają się z problemami finansowymi wskutek nieudolnego zarządzania spółką, gdzie „skandal goni skandal” (k. 35-36 a.s.).

Przedstawienie takiego obrazu funkcjonowania strony powodowej w sposób oczywisty podważa zaufanie innych pracowników a także osób z zewnątrz co do prawidłowego funkcjonowania tego przedsiębiorstwa.

Pozwani zarzucają w apelacji dokonanie przez Sąd jednostronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w sposób niekorzystny dla tej strony.

Wprawdzie Sąd Okręgowy nie rozważył w sposób wnikliwy wszystkich dowodów ze źródeł osobowych, tym nie mniej rola Sadu II instancji nie ogranicza się tylko do funkcji kontrolnych zaskarżonego orzeczenia, ale bada ponownie całą sprawę pod względem merytorycznym.

Zeznania świadka M. S. (2) (k. 161-162), na które powołują się pozwani nie potwierdziły żadnego z podnoszonych w przedmiotowych publikacjach zarzutów.

Świadek nic nie wiedział na temat tego, w jaki sposób były zbierane informacje umieszczone w Biuletynie.

Zeznał, że brał udział na spotkaniu organizowanym przez zarząd ( (...)) w Teatrze (...) z okazji jubileuszu pracowników. Spotkania takie uważał, za rzecz normalną.

Z kolei I. G. (1) i T. S. (1) byli przesłuchiwani nie jako świadkowie, ale w charakterze strony pozwanej i z oczywistych względów należało podejść do wiarogodności relacji tych osób z dużą ostrożnością.

I. G. (1) utrzymywała, na przykład, że pieniądze (spółki) były wydawane przez zarząd „w błoto” ale poza imprezą zorganizowaną w Teatrze (...) nie potrafiła powiedzieć nic konkretnego na temat innych takich spotkań (k. 166).

Natomiast pozwany T. S. (1) o przebiegu imprezy w Teatrze (...) słyszał jedynie od osób, które w niej uczestniczyły.

Trudno zatem uznać, że miał dostateczne podstawy, aby formułować tak kategoryczne oskarżenia pod adresem władz spółki podkreślając przy tym mnogość takich spotkań organizowanych na koszt powódki.

Gołosłowne były również jego twierdzenia, że w tamtym czasie powodowa spółka znajdowała się w złej kondycji finansowej (k. 168 a.s.).

Pozwany przyznał też, że procesuje się ze spółką (...) o zapłatę dodatku efektywnościowego, co nie pozostaje bez wpływu na obiektywność jego relacji.

Wobec zaistnienia istotnych uchybień przy zbieraniu i publikacji spornych materiałów, które zawierają fakty nieprawdziwe pozwani nie mogą powoływać się na kontratyp w postaci działania w obrocie uzasadnionego interesu społecznego, bezprawność dokonanego przez nich naruszenia dóbr osobistych powódki (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2002 r. sygn. II CKN 1033/00).

Jeżeli chodzi o treść (wspólnego) oświadczenia, które mają opublikować pozwani ad. 1 i 3 to należało usunąć z niego słowa „oraz jego Zarząd”.

Powodem w sprawie są (...) Sp. z o.o. w W. i podmiot ten może domagać się stosownych przeprosin tylko we własnym imieniu.

Zarząd spółki nie ma zdolności sadowej a legitymacja czynna mogłaby przysługiwać poszczególnym członkom zarządu (tj. osobom fizycznym), o ile poczuli się oni również dotknięci opisanymi wcześniej publikacjami.

Wbrew zarzutom apelacji sam fakt, że dystrybucja biuletynu była organizowana przez kolportaż wewnętrzny (zeznania św. R. M.) nie oznacza, że z jego treścią mogli się zapoznać tylko pracownicy spółki. skoro każdy zatrudniony tam mógł wziąć sobie taki egzemplarz „za darmo”, to krąg osób, które miały później potencjalną możliwość zaznajomienia się z jego treścią był znacznie szerszy od tego, jaki wskazuje strona pozwana.

Ubocznie wypada zauważyć, że Sąd Okręgowy nie ustalił, iż nakład przedmiotowego biuletynu wynosił 5000 sztuk, jak podają pozwani lecz 2000 (k. 220 a.s.).

Całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów art. 362 k.c. w zw. z art. 448 k.c. poprzez jego niezastosowanie i niedokonanie podziału sumy pieniężnej ze wskazaniami, w jakiej wysokości każdy z pozwanych byłby zobowiązany do zapłaty kwoty zasądzonej tytułem zadośćuczynienia i błędne zastosowanie art. 366 k.p.c. ustanawiającego solidarnie zobowiązanie dłużników.

Naruszenie dóbr osobistych powodowej spółki nastąpiło w publikacjach nieperiodycznych (komunikacie i gazetce związkowej) do których to materiałów, zgodnie z art. 54b ustawy Prawo prasowe stosuje się, w zakresie naruszeń prawa odpowiednio przepisy dotyczące postępowania o odpowiedzialności prawnej, m.in. redaktora i wydawcy.

Zgodnie z art. 38 ust. 1 zd. 2 – w zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna.

Słusznie Sąd Okręgowy uznał, że postępowanie obu skarżących związane z przygotowaniem i publikacją spornych materiałów nosiło znamiona zawinienia i było nakierowane na wyrządzenie powódce krzywdy.

Zasadne zatem było zastosowanie również majątkowego środka ochrony dóbr osobistych poprzez zasądzenie od pozwanych solidarnie odpowiedniej kwoty na cel społeczny.

Jako bezprzedmiotowy należy ocenić zarzut naruszenia przepisu art. 130 ² § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 ² pkt 1 u.k.s.c. w sytuacji, gdy istnieje w aktach sprawy dowód na opłacenie przez stronę powodową również roszczenia o charakterze majątkowym (k. 46 a.s.).

Sąd Apelacyjny zmienił częściowo rozstrzygnięcie o kosztach procesu, uznając że pozwani w zakresie roszczenia majątkowego ulegli powodowi jedynie w 50%.

Zasądzone od każdego z pozwanych kwoty po 780 zł obejmują: opłaty od pozwu w zakresie roszczeń niemajątkowych (2 razy po 600 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego – 180 zł (360 zł : 2).

Na pozwanych ciąży ponadto obowiązek zwrotu powodowi części opłaty od uwzględnionego roszczenia majątkowego – 500 zł (10.000 zł x 5%), która została zasądzona solidarnie od obydwu skarżących.

Natomiast koszty zastępstwa procesowego odnoszące się do tego roszczenia podlegały wzajemnemu zniesieniu między stronami.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 386 § 3, 386 § 1 i 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego nastąpiło zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz w zw. z § 6 ust. 4, § 10 ust. 1 pkt 1 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

bk