Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSO Barbara Przybyła

Protokolant Joanna Skrzypczak

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 roku w Gliwicach

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko L. K. i P. K.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanych L. K. i P. K. solidarnie na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę:

- 201.717,73 (dwieście jeden tysięcy siedemset siedemnaście 73/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 19 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

- 3.627,56 (trzy tysiące sześćset dwadzieścia siedem 56/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 30 października 2013r. do dnia zapłaty,

- 2.335,29 (dwa tysiące trzysta trzydzieści pięć 29/100) złotych,

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3)  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 17.602,00 (siedemnaście tysięcy sześćset dwa 00/100) złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Barbara Przybyła

Sygn. akt X GC 455/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o zasądzenie
od pozwanych L. K. i P. K., jako dłużników solidarnych i członków zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kwoty 207.680,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania, na zasadzie przepisu art. 299 k.s.h., albowiem egzekucja przeciwko dłużnej spółce okazała się bezskuteczna
co do części należności, a postępowanie egzekucyjne zostało umorzone.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów postępowania sądowego i podnieśli zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu.

W uzasadnieniu pozwani podnieśli, że postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnej spółce nie było bezskuteczne, mimo jego umorzenia. Pozwani wskazali, iż podano Komornikowi majątek, z którego można było wyegzekwować należność, lecz Komornik nie podjął żadnych czynności
w odniesieniu do tego majątku. Zdaniem pozwanych nie doszło do faktycznej bezskuteczności egzekucji.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska, twierdzenia
i wnioski.

Sąd ustalił, co następuje.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 maja 2013 r. Sąd Okręgowy w Kielcach nakazał spółce (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w R. zapłacić na rzecz powódki kwotę 370.273,79 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu (dowód: nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Kielcach o sygn. akt VII GNc 129/13 wraz
z klauzula wykonalności – k. 13).

W dniu 29 maja 2013 r. powódka wniosła o zabezpieczenie jej wierzytelności na rachunkach bankowych dłużnej spółki, innych praw majątkowych, ruchomości, stanowiących własność dłużnika (dowód: wniosek
o wszczęcie postępowania zabezpieczającego – k. 44-45).

W dniu 2 lipca 2013 r. powódka wniosła o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnej spółce (dowód: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – k. 46-47).

W dniu 6 sierpnia 2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym
w C. M. W. poinformował powódkę, iż egzekucja przeciwko dłużnej spółce jest całkowicie bezskuteczna (dowód: zawiadomienie wierzyciela o stanie egzekucji – k. 14).

W dniu 26 września 2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie M. W. umorzył postępowanie egzekucyjne wobec bezskutecznej egzekucji (dowód: postanowienie Komornika sądowego – k. 15-16).

W dniu 4 października 2013 r. powódka wezwała pozwanych do zapłaty należności w kwocie 382.185,79 zł (dowód: wezwania do zapłaty – k. 17-19).

Na dzień 29 października 2013 r. pozwani figurowali w rejestrze przedsiębiorców dłużnej spółki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R., jak jej członkowie zarządu (dowód: informacja z rejestru przedsiębiorców KRS dłużnej spółki – k. 9-12).

W okresie od listopada 2012 r. do listopada 2013 r. przeciwko dłużnej spółce były prowadzone liczne postępowania egzekucyjne, które w znacznej części kończyły się czy to wyegzekwowaniem zaległości czy też umorzeniem postępowania z powodu jego bezskuteczności (dowód: pisma Komorników –
k. 61, 64, 67, 71, 73, 77, 86).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i wskazane powyżej dokumenty, uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy
za wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe za pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygnięcie sprawy i nie wymagające uzupełnienia.

Sąd nie znalazł podstaw, by kwestionować wiarygodność treści dokumentów, nie dopatrzył się też żadnych okoliczności, które pozwoliłyby
na podważenie ich wiarygodności i dlatego uwzględnił fakty z nich wynikające w całości.

Sąd zważył, co następuje.

W ocenie Sądu powódka wykazała zaistnienie przesłanek uzasadniających odpowiedzialność pozwanych, jako członków zarządu dłużnej spółki,
w stosunku do której uzyskała tytuł egzekucyjny, tzn. wykazała bezskuteczność egzekucji względem dłużnej spółki, natomiast pozwani nie wykazali zaistnienia przesłanek egzoneracyjnych, wskazujących na to, iż mogą się uwolnić
od odpowiedzialności.

Zgodnie z przepisem art. 299 § 1 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Ze wskazanego przepisu jednoznacznie wynika, iż jedyną przesłanką powstania odpowiedzialności członków zarządu jest bezskuteczna egzekucja przeciwko spółce, a na wierzycielu ciąży dowód wykazania bezskuteczności egzekucji.

W pierwszej kolejności podlega jednak badaniu to czy podmioty,
od których powódka domagała się zapłaty faktycznie były członkami zarządu oraz to czy powódka posiadała wierzytelność względem spółki (por. uchwała Sądu Najwyższego z 28 lutego 2008 r., sygn. akt III CZP 143/07), a następnie
to czy egzekucja tych wierzytelności, prowadzona w stosunku do konkretnej dłużnej spółki faktycznie okazała się bezskuteczna.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie okazało się, iż pozwani pełnili funkcje członków zarządu dłużnej spółki. Powódka złożyła odpis z rejestru przedsiębiorców dłużnej spółki, z którego wynikało, że pozwani pełnią funkcje członków zarządu. Żaden z pozwanych nie kwestionował powyższej okoliczności. Nie sposób było zatem uznać, iż zobowiązanie dłużnej spółki względem powódki nie istniało.

Powódka, zdaniem Sądu sprostała również obowiązkowi wynikającemu ze wskazanego przepisu i wykazała, iż posiadała wymagalną wierzytelność względem spółki. Powódka wraz z pozwem złożyła tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnej spółce, z którego wynikała określona należność. Również sami pozwani nie kwestionowali faktu istnienia zaległości względem powódki.

Ze wskazanego powyżej przepisu jednoznacznie wynika, iż zasadniczą przesłanką powstania odpowiedzialności członków zarządu jest bezskuteczna egzekucja przeciwko dłużnej spółce, a na wierzycielu ciąży dowód wykazania bezskuteczności egzekucji (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2007 r., sygn. akt V CSK 55/07).

Na dowód bezskuteczności egzekucji powódka złożyła zawiadomienie wierzyciela o stanie egzekucji i postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce ze względu na bezskuteczność egzekucji. Wskazane dokumenty okazały się wystarczającymi dowodami na okoliczność bezskuteczności egzekucji względem dłużnej spółki. W ich treści Komornik jednoznacznie stwierdził, że postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnej spółce jest całkowicie bezskuteczne.

Bezspornym jest, iż wskazany przepis dotyczy wszelkich form egzekucji w tym również egzekucji prowadzonej na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Termin "egzekucja" zawarty w art. 299 k.s.h. oznacza zagwarantowaną przez państwo możliwość przymusowej realizacji przewidzianych obowiązującymi przepisami prawa rodzajów odpowiedzialności. Za taką wykładnią przemawia także wykładnia językowa terminów "egzekucja" i "bezskuteczna", które kojarzą się jednoznacznie
z podjęciem przez uprawniony podmiot przewidzianego prawem formalnego postępowania przymuszającego, którego skutek w postaci zaspokojenia wierzytelności nie nastąpił. Bezskuteczność egzekucji w powyższym rozumieniu w pewnym uogólnieniu określić można jako stan, w którym istnieją niezaspokojone zobowiązania, których nie można wyegzekwować od samej spółki (Andrzej Kidyba, Komentarz bieżący do art. 299 kodeksu spółek handlowych).

Powszechnie przyjętą jest liberalna (szeroka) wykładnia pojęcia "bezskuteczność egzekucji", utożsamiająca ją z niebudzącą wątpliwości nieściągalnością wierzytelności od samej spółki, tj. stanem, w którym
z okoliczności sprawy wynika niezbicie, że spółka nie ma majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie swojej należności (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 r., sygn. akt V CKN 416/01; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 stycznia 2007 r., sygn. akt I ACa 781/06; Marek Rodzynkiewicz, Kodeks spółek handlowych. Komentar s. 516, Warszawa 2005; Konrad Osajda, Odpowiedzialność cywilna członków zarządu
za zobowiązania spółki z o.o. s. 140 i n). Zatem ustalenie przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu,
z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu (por. wyroki Sądu Najwyższego
z dnia 26 czerwca 2003 r., sygn. akt V CKN 416/01 i z dnia 31 stycznia 2007 r., sygn. akt II CSK 417/06). Wypełnienie powyższego wymogu z pewnością następuje poprzez uzyskanie urzędowego stwierdzenia stanu bezskuteczności egzekucji w postaci postanowienia komornika o umorzeniu egzekucji.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego powódka uzyskała wskazany powyżej dokument i taki dowód złożyła. Składając powyższy dowód powódka udowodniła, iż egzekucja z majątku dłużnej spółki okazała się bezskuteczna.

Sąd nie podzielił stanowiska pozwanych, jakoby umorzenie egzekucji
na skutek jej bezskuteczności było niezasadne. Pozwani nie kwestionowali treści postanowienia komorniczego o umorzeniu egzekucji. Ponadto należy podkreślić, że umorzenie wobec bezskuteczności egzekucji zostało dokonane także przez innych komorników prowadzących postępowania egzekucyjne przeciwko dłużnej spółce, choć nie wszystkie postępowania zostały umorzone.

Pozwani oparli swoją obronę na twierdzeniu, że w toku prowadzonej egzekucji wskazali majątek, z którego mogła być prowadzona egzekucja. Jednakże w odpowiedzi na pozew pozwani nie wskazali jaki to był majątek,
co więcej nie wskazali żadnych dowodów mających na celu ustalenie tego faktu. Tym samym nie udowodnili, iż istniał jakikolwiek majątek pozwalający
na skuteczną egzekucję zobowiązań dłużnej spółki.

Aby uwolnić się od odpowiedzialności za wskazane zobowiązania pozwani powinni byli wykazać zaistnienie określonych przesłanek.

Zgodnie z przepisem art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo
że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Pozwani nie wykazali zaistnienia przesłanek egzoneracyjnych, wskazujących na to, iż mogą się uwolnić od odpowiedzialności.

Wobec tego Sąd po myśli przepisu art. 299 k.s.h. uwzględnił powództwo w przeważającej części, również w zakresie ustawowych odsetek (art. 481 § 1 k.c.), z jednym wyjątkiem, tj. co do żądania zapłaty odsetek od kosztów procesu
i kosztów postępowania egzekucyjnego.

W ocenie Sądu skoro art. 299 k.s.h. obejmuje roszczenia odszkodowawcze w stosunku do członków zarządu to zakres tej odpowiedzialności nie może być szerszy niż odpowiedzialność samej spółki,
w stosunku do której został wydany tytuł wykonawczy i zostały poniesione koszty postępowania egzekucyjnego. Skoro od kosztów tych wierzyciel nie ma możliwości żądania odsetek w stosunku do spółki, co do której prowadził egzekucję i uzyskał tytuł to taki sam zakres odpowiedzialności powinien obejmować odpowiedzialność członków zarządu. Stąd oddalenie powództwa
w zakresie obejmującym żądanie odsetek od kosztów procesu i kosztów postępowania egzekucyjnego.

Orzeczenie o kosztach postępowania oparto na przepisie art. 100 zd. 2 k.p.c. zgodnie, z którym obowiązek zwrotu wszystkich kosztów nałożono
na pozwanych, albowiem powódka uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania.

Na koszty poniesione przez powódkę złożyły się :

-

wynagrodzenie radcy prawnego = 7.200 zł (§ 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu),

-

opłata skarbowa od pełnomocnictwa = 17 zł (art. 1 ust. 2 Ustawy o opłacie skarbowej),

-

opłata sądowa od wniesionego pozwu = 10.385 zł (art. 13 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

SSO Barbara Przybyła