Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o przeliczenie świadczenia

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 10 grudnia 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. S. prawo do przeliczenia renty przy uwzględnieniu w podstawie wymiaru renty wynagrodzeń z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, to jest z lat 1975 – 1992, 2000 – 2001, ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia na poziomie 37,77% i pozostawiając organowi rentowemu szczegółowe wyliczenie świadczenia przy założeniu, ze w okresie od dnia 8 listopada 1974r. do dnia 11 września 1976r. wnioskodawca pracował 46 godzin tygodniowo, a jego stawka godzinowa wynosiła odpowiednio w okresie:

- od 8 listopada 1974r. do 30 kwietnia 1976r. – 7,50 (siedem złotych pięćdziesiąt groszy) na godzinę,

- od dnia 1 maja 1976r. do dnia 11 września 1976r. – 8,50 (osiem złotych pięćdziesiąt groszy) na godzinę;

2.  przyznaje pełnomocnikowi wnioskodawcy adwokat E. Ł. wynagrodzenie w kwocie 73,80 ( siedemdziesiąt trzy złotych osiemdziesiąt groszy ) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, którą to kwotę wypłacić z rachunku Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.;

3.  żądanie wnioskodawcy J. S. o wypłatę odsetek przekazuje do rozpoznania organowi rentowemu.

Sygn. akt V U 60/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 grudnia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił przeliczenia podstawy wymiaru renty wnioskodawcy J. S.. Zakład nie uwzględnił w podstawie wymiaru przedłożonych angaży z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...), gdyż wynagrodzenie jest określone w nich stawką godzinową. Zdaniem ZUS dopuszczalne jest ustalenie wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru świadczenia tylko wówczas, jeżeli zachowały się dane dotyczące ilości godzin jaką pracownik fizycznie przepracował w danym okresie na określonym stanowisku (dziennie, tygodniowo lub miesięcznie).

W odwołaniu z dnia 10 stycznia 2014 r. J. S. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przeliczenie przysługującego świadczenia rentowego przy uwzględnieniu wynagrodzeń wynikających z angaży.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W piśmie procesowym z dnia 19 września 2014r. organ rentowy wyjaśnił, że z tytułu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie od dnia 8 listopada 1974r. do 11 września 1979r. na stanowisku murarz – junak (...) nie przyjęto do podstawy wymiaru zarobków, bowiem na podstawie przedłożonych dokumentów brak ustalenia wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru.

Na rozprawie w dniu 28 października 2014r. pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował odwołanie w ten sposób, że wniósł o przeliczenie renty przez przyjęcie z okresu od dnia 8 listopada 1974r. do 11 września 1979r. stawek godzinowych wynikających z angaży.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. urodził się w dniu (...)

W okresie od dnia 24 listopada 1992r do dnia 31 grudnia 1998r. J. S. pobierał rentę inwalidzką z tytułu zaliczenia do trzeciej grupy inwalidzkiej. Do ustalenia wysokości renty przyjęto 17 lat okresów składkowych (204 miesiące), 8 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 7 lat i 4 miesiące okresów uzupełniających (88 miesięcy).

(dowód: decyzja z dnia 20 stycznia 1993 r. – k. 6 akt rentowych)

Następnie od dnia 1 stycznia 1999r. do dnia 31 maja 2000r. J. S. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy zarobkowej.

(dowód: decyzja z dnia 17 listopada 1999r. – k. 56 akt rentowych)

Z kolejnym wnioskiem o rentę J. S. wystąpił w dniu 4 maja 2009r.

Decyzją z dnia 17 czerwca 2011 r. organ rentowy w wykonaniu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 28 września 2010r. w sprawie VU 1153/09, przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 4 maja 2009r. do dnia 31 października 2011r. Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. z lat 1975-1992,2000, 2001, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - 34,61% oraz kwotę bazową 2578,26zł.

Do ustalenia wysokości renty przyjęto 23 lata i 3 miesiące okresów składkowych (279 miesięcy), 1 rok okresów nieskładkowych (12 miesięcy) oraz 9 miesięcy okresów uzupełniających.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 29 listopada 2011r. w sprawie VU 824/11 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. oddalił odwołanie wnioskodawcy od tej decyzji.

(dowód: decyzja z dnia 17.06.2011 r. – k. 57 akt rentowych, wyrok Sądu Okręgowego – k. 37 akt rentowych, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2011r. III AUa 1272/10 – k. 44 akt rentowych, wyrok SO w Piotrkowie Tryb. z dnia 29 listopada 2011r. – k. 50 akt VU 824/11 )

Decyzją z dnia 10 listopada 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w T. przyznał J. S. dalsze prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 listopada 2011r. do dnia 31 października 2014r. w wysokości 721,89zł.

Decyzją z dnia 10 listopada 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w T. dokonał waloryzacji przysługującej wnioskodawcy renty.

Wyrokiem z dnia 19 września 2013r. w sprawie VU 257/12 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. oddalił odwołania wnioskodawcy od decyzji z dnia 10 listopada 2011r. i 8 marca 2012r., natomiast żądanie wnioskodawcy zawarte w odwołaniu z dnia 15 grudnia 2011r., sprecyzowane na rozprawie w dniu 19 września 2013r. w zakresie przeliczenia świadczenia w oparciu o wynagrodzenia uzyskane w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w Ł. wg stawek godzinowych wynagrodzenia (świadectwa pracy i angaże – k. 79-84) przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.

(dowód: wyrok z uzasadnieniem– k. 105, 108-111 akt VU 257/12)

W okresie od dnia 8 listopada 1974 r. do 11 września 1976 r. wnioskodawca J. S. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł. pełnym wymiarze godzin pracy, na stanowisku murarza –junaka (...).

W okresie od dnia 8 listopada 1974 r. do 11 września 1976 r. wnioskodawca nie korzystał ze zwolnień lekarskich ani urlopów bezpłatnych i pracował w systemie akordowym co najmniej 46 godzin tygodniowo. Czasem pracował w godzinach nadliczbowych. Jego wynagrodzenie według stawki godzinowej kształtowało się następująco:

- od 8 listopada 1974r. do 30 kwietnia 1976r. – 7,50 złotych na godzinę;

- od 1 maja 1976r. do 11 września 1976r. - 8,50 złotych na godzinę;

(dowód: świadectwo pracy z dnia 11 września 1976r. – k. 12 akt, umowa z dnia 8 listopada 1974r. – k. 13-14 akt, protokół – k. 15 akt, angaż z 1 maja 1976r. – k. 17 akt, karta obiegowa zmiany – k. 19 akt, fakt przyznany - oświadczenie wnioskodawcy – 51-51 odwrót akt)

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wnioskodawcy ustalony na podstawie wynagrodzeń z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia, to jest z lat 1975- 1992, 2000-2001 (przy uwzględnieniu wskazanych wyżej wynagrodzeń uzyskiwanych przez wnioskodawcę w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) wg w/w stawek godzinowych) wynosi 37,77%, a wyliczona renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w oparciu o w/w wskaźnik i kwotę bazową obowiązującą w dacie nabycia prawa do renty - 2578,26zł. wynosi 847,08zł. od dnia 1 marca 2014r.

(dowód: wyliczenie ZUS – k. 58-59 akt)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył, co następuje:

Przepis art. 111 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zm) pozwala na ponowne obliczenie wysokości emerytury lub renty, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca domagał się przeliczenia renty przy uwzględnieniu wynagrodzenia uzyskiwanego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie od dnia 8 listopada 1974 r. do dnia 11 września 1976 r. Wnioskodawca przedstawił świadectwo pracy oraz angaże, z których wynikała grupa osobistego zaszeregowania oraz zajmowane stanowisko pracy.

Wprawdzie takie dokumenty– jak słusznie podnosi organ rentowy - nie są środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty w rozumieniu § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.). Zgodnie bowiem z § 20 w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez ZUS albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków. Nie mniej Sąd rozpoznając sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych, w tym o przeliczenie świadczenia rentowego, nie jest związany tym rozporządzeniem, a jedynie czyni ustalenia faktyczne zgodnie z zasadami obowiązującymi w Kodeksie postępowania cywilnego i w oparciu o tam wymienione środki dowodowe.

Dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego możliwe jest dokonanie wyliczenia zarobków wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...), przy wykorzystaniu dostępnych informacji na temat wysokości jego stawki godzinowej, zawartych w angażach przyznających wynagrodzenie w określonej wysokości (wg stawki godzinowej). Autentyczność tych dokumentów i danych w nich zawartych nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego. Ponadto ich treść nie była kwestionowana przez organ rentowy. Jednocześnie nie jest sporne, że skarżący zatrudniony był stale w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...). Fakt ten znajduje potwierdzenie w treści niekwestionowanego świadectwa pracy z dnia 11 września 1976r. (k. 12 akt). Pełny wymiar czasu pracy to wymiar ośmiu godzin dziennie w dni powszednie, za wyjątkiem soboty, która choć także w spornym okresie była dniem powszednim, to wymiar czasu pracy był skrócony i wynosił sześć godzin. W spornym okresie jak wynika zatem z dokumentów oraz oświadczenia wnioskodawcy pracował on od poniedziałku do soboty, z tym że od poniedziałku do piątku przez 8 godzin dziennie, a w każdą sobotę 6 godzin dziennie. A zatem tygodniowo wnioskodawca pracował nie mniej niż 46 godzin. Czasem pracował bowiem w godzinach nadliczbowych, co wydłużało jego tygodniowy czas pracy. W załączonych do akt sprawy aktach osobowych wnioskodawcy brak dowodów na to, aby w tym okresie korzystał on ze zwolnień lekarskich bądź bezpłatnego urlopu. Skoro również organ rentowy nie przedstawił na to jakichkolwiek dowodów i nie zakwestionował, aby skarżący pracował 46 godzin tygodniowo, należy uznać ten fakt za przyznany na podstawie art. 230 k.p.c. i przyjąć za wnioskodawcą, że pracował cały czas w pełnym wymiarze czasu pracy, a zatem co najmniej 46 godzin tygodniowo. Taki wymiar czasu pracy należy uznać za minimalny, gdyż w tym okresie czasu wnioskodawca – jak oświadczył –pracował w systemie akordowym oraz w godzinach nadliczbowych, a zatem więcej niż 46 godzin tygodniowo.

Tak więc przy znanej stawce wynagrodzenia godzinowego i systemie w jakiej praca była wykonywana istniały zdaniem Sądu Okręgowego wystarczające podstawy, aby przeliczyć świadczenie rentowe wnioskodawcy przy uwzględnieniu tychże stawek godzinowych z lat 1974-1976.

Dlatego też Sąd przy ustalaniu zarobków wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) za sporny okres oparł się na angażach, z których wynikało że jego stawka godzinowa kształtowała się następująco:

- od 8 listopada 1974r. do 30 kwietnia 1976r. – 7,50 złotych na godzinę;

- od 1 maja 1976r. do 11 września 1976r. - 8,50 złotych na godzinę;

Po przeliczeniu emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia, którym jest okres 1975-1992, 2000-2001, przy uwzględnieniu wynagrodzeń uzyskiwanych przez niego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) wg stawek godzinowych wynikających z angaży w okresie od 8 listopada 1974r. do 11 września 1976r , wskaźnik podstawy wymiaru renty – jak wynika z wyliczeń organu rentowego - wyniósł 37,77%, a wyliczona renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w oparciu o w/w wskaźnik i kwotę bazową obowiązującą w dacie nabycia prawa do renty wynosi po waloryzacji z dniem 1 marca 2014r. 847, 08zł.

Biorąc pod uwagę, że tak ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury jest wyższy od ustalonego przez organ rentowy ( 34,61% ), żądanie wnioskodawcy przeliczenia emerytury na podstawie art. 111 ustęp 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS należało uznać w części za zasadne.

Z tych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie § 19 i § 12 ustęp 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U nr 163 poz 1348 ze zm.)

Natomiast nowe żądanie o wypłatę odsetek od przeliczonej wysokości renty zgłoszone po raz pierwszy w toku niniejszego procesu Sąd Okręgowy przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.