Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 6 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Błażej Łój

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 października 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) Bank (...) SA z siedzibą w K.

przeciwko R. B. i H. B.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od strony powodowej (...) Bank (...) SA z siedzibą w K. na rzecz pozwanych R. B. i H. B. kwotę 3 617 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt: I C 2199/13

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 30.09.2013 r. strona powodowa (...) Bank (...) S.A. w K. domagał się orzeczenia nakazem zapłaty, że pozwani R. B. i H. B. mają solidarnie w ciągu dwóch tygodni zapłacić na jej rzecz kwotę 169 462,17 zł wraz z dalszymi ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 149 889,90 zł od dnia 12.09.2013 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania. W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że pozwani w związku z prowadzoną pod firma (...) s.c. działalnością gospodarczą zawarli w dniu 09.01.2009 r. umowę o linię kredytową dla małych firm nr (...). Pozwani nie wywiązali się jednak z warunków spłaty zadłużenia, które to na dzień 12.09.2013 r. wynosiło 169 462,07 zł. W dniu 12.09.2013 r. strona pozwana wystawiła wyciąg z ksiąg banku na podaną wyżej kwotę zadłużenia i wezwała pozwanych do zapłaty. Wezwanie pozostało jednak bez odpowiedzi.

W dniu 08.10.2013 r. w tutejszym Sądzie wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. I Nc 757/13) zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu zapłaty, pozwani R.i H. B.wnieśli w dniu 05.11.2013 r. sprzeciw domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od strony powodowej na ich rzecz kosztów postępowania. Pozwani wskazali, że zgodnie z zawartą między stronami umową z dnia 09.01.2009 r. nabyli prawo korzystania z tzw. linii kredytowej (debetowej) na rachunku bankowym prowadzonym przez powodowy bank. Pozwani z możliwości tej korzystali, dopełniając warunków uregulowanych w umowie. Okres kredytowania był ustalony na czas określony, tj. na 12 miesięcy od zawarcia umowy, przy czym na mocy § 10 umowy był on corocznie przedłużany. W dalszej kolejności pozwani, kwestionując zasadność roszczenia banku objętego nakazem zapłaty, zarzucili, nie wykazał on w żaden sposób na jakiej podstawie ustalił wymagalność kredytu udzielonego, w tym dopełnienia w tym względzie warunków wynikających z zawartej umowy. Nie został także, ich zdaniem wykazany, sposób liczenia przez bank kwoty dochodzonego roszczenia. Opisali, że z treści dokumentu załączonego do pozwu o nazwie: „Wyciąg z ksiąg banku” z dnia 12.09.2013 r. wynika, że zaległość pozwanych stanowiła kwota 149 889,90 zł, co uzasadnia również zarzut, że strona powodowa nie dysponowała prawem do postawienia kredytu w stan wymagalności, skoro kwota ta nie przekroczyła dopuszczalnego, umownie ustalonego, salda debetowego na poziomie 150 000 zł. Co więcej, zgodnie z zapisem § 10 umowy, przedłużenie okresu jej trwania o następne 12 miesięcy licząc od dnia 09.01.2013 r. odbywa się automatycznie, chyba że klient nie wywiązuje się z Umowy, oraz Ogólnych Warunków Kredytowania i udzielania gwarancji oraz wydawania i użytkowania kart kredytowych i kart charge dla małych firm w (...) Banku (...) S.A.Ich zdaniem strona powodowa nie wykazała, aby jakakolwiek ze wskazanych przesłanek wystąpiła tak samo jak nie wykazała także zasadności dochodzenia kwoty odsetek za okres od dnia 09.01.2013 r. do dnia jednostronnie przyjętej daty wymagalności kredytu, zasadności dochodzenia kwoty w wysokości 18 947,24 zł tytułem odsetek za zwłokę oraz 272.68 zł tytułem opłat i prowizji. Pozwani wskazali, że Wyciąg z ksiąg banku, ma jedynie charakter dokumentu prywatnego i nie potwierdza prawdziwości treści w nim zawartych. Powołując się na treść art. 95 § 1 ustawy - Prawo bankowe dodali też, że co prawda księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych, jednak jak precyzuje § 1 a tego przepisu, moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Zdaniem pozwanych, postępowanie cywilne w zakresie dochodzenia wierzytelności, jak to ma miejsce w tej sprawie, nie jest czynnością bankową w rozumieniu § 1 art. 95 ww. ustawy, nie ma też charakteru czynności ustanawiającej zabezpieczenie na rzecz banku. Oznacza to, że w przypadku dochodzenia roszczeń w oparciu o wyciąg z ksiąg rachunkowych banku zastosowanie znajdują ogólne reguły dowodowe postępowania cywilnego i to powód musi udowodnić zasadność dochodzonego roszczenia. Pozwani wskazali także, że Wyciąg z ksiąg banku nie potwierdza, jakoby miał on charakter wyciągu z ksiąg rachunkowych banku, a jedynie takie podlegają dyspozycji art. 95 Prawa bankowego. Tylko sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych wyciągi oraz inne oświadczenia, o ile są podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, a także sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną, o jakiej mowa w art. 95 ww. ustawy i warunki te muszą być przy tym spełnione łącznie. Określenie osób uprawnionych do składania za bank oświadczeń woli oraz zasady posługiwania się pieczęciami banku regulują postanowienia statutu oraz regulaminu organizacyjnego banku, zgodnie z przepisami ustrojowymi dla danej formy organizacyjnej banku. W tym zakresie strona powodowa, w opinii pozwanych, także nie wykazała prawidłowości wystawionego dokumentu, a tym samym zasadności dochodzonego roszczenia. Pozwani zakwestionowali także umocowanie pełnomocnika strony powodowej do działania w tym postępowaniu twierdząc, że dokument załączony do pozwu nie spełniał warunków opisanych w art. 89 k.p.c. Ich zdaniem, kserokopia poświadczenia notarialnego nie stanowi uwierzytelnienia pełnomocnictwa tak jak i poświadczenie za zgodność z oryginałem nie jest równoznaczne z poświadczeniem autentyczności podpisu mocodawcy. Jednocześnie pozwani wskazali, że do pozwu załączono dokument o nazwie: Wyciąg z ksiąg banku, nie określając o jakiego rodzaju księgi chodzi. Natomiast wedle obowiązującego prawa, wyciąg o jakim mowa w art. 95 ustawy Prawo bankowe to taki dokument który stanowi fragment księgi rachunkowej banku, prowadzonej przez powyższy w oparciu o przepisy prawa o rachunkowości i wedle ustalonych w nich zasad. Z dokumentów załączonych do pozwu nie wynika w żaden sposób, jakoby dokument ten miał taki właśnie charakter. Skoro złożony do akt wyciąg, nawet gdyby był sporządzony wedle wymogów prawa bankowego, ma charakter dokumentu prywatnego to należy go traktować jedynie jako stanowisko strony, a wiec element oświadczeń złożonych w pozwie. Same twierdzenia strony nie mieszczą się natomiast w kręgu wystarczających środków dowodowych uzasadniających uznanie roszczenia. Niezależnie od podniesionych zarzutów, pozwani wskazali, że prowadziły ustalenia mające na celu modyfikację umowy o linię kredytową dla małych firm nr (...)z dnia 09.01.2009 r. W tym celu odbyło się kilka spotkań, jak również zostało złożone przez pozwanych szereg dokumentów. Bezpośrednie rozmowy z powodem rozpoczęły się w pierwszym kwartale tego roku w oddziale powoda we W.(Plac (...)) i prowadzone były z J. K.. Następnie za jej pośrednictwem, pozwany złożył szereg dodatkowych dokumentów, które były przesłane do centrali powoda do M. S.. W trakcie ostatnich rozmów z pracownikiem powoda, które miały miejsce we wrześniu 2013 r., pozwani zostali poinformowani, że ich sprawa jest w toku. W tym czasie dokonywali też wpłat (4000 zł) na wskazany im rachunek. Zgodnie z prowadzonymi rozmowami, pozwani mieli oczekiwać na decyzje pozwanego co do dalszych kroków w sprawie i propozycji modyfikacji warunków umowy, a w tym czasie otrzymali z tutejszego Sądu, wydany na wniosek powoda, nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Z tych względów, dochodzone obecnie przez powoda roszczenie na drodze postępowania sądowego należy uznać za przedwczesne. Pozwani dodali na koniec, że strona powodowa wskazała pozwanych firmie (...) Sp. z o. o. we W., której przedstawiciel - D. T., skierował pozwanych do firmy (...) S.A. we W. celem określenia sytuacji majątkowej pozwanych pod kątem weryfikacji pozwanych jako partnera biznesowego. Pozwani odbyli jedno spotkanie, które miało miejsce w połowie kwietnia 2013 r., złożyli szereg dokumentów obrazujących ich sytuację majątkową i oczekiwali, zgodnie z uzyskana informacją, na kontakt zwrotny. Takiego kontaktu do chwili obecnej ze strony przedstawiciela powyższej firmy nie było. W związku z przytoczonymi okolicznościami skierowanie przez stronę powodową sprawy na drogę postępowania sądowego było nieuzasadnione oraz przedwczesne i z tych powodów winno ulec oddaleniu.

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 23.12.2013 r. strona powodowa zawnioskowała o oddalenie sprzeciwu w całości a także o zmianę nakazu zapłaty poprzez uwzględnienie w zasądzonej kwocie wpłat dokonanych przez pozwanych po dniu sporządzenia Wyciągu z ksiąg Banku, tj. po dniu 12.09.2013 r. w łącznej wysokości 4000 zł. Wyjaśniła jednocześnie, że wpłacone kwoty zostały w całości zarachowane na spłatę wymagalnego kapitału. Strona powodowa potwierdziła, że do pozwu dołączyła dokument prywatny w postaci Wyciągu z ksiąg dnia 12.09.2013 r. nr (...)oraz wezwanie do zapłaty skierowane pozwanych wraz z potwierdzeniem odbioru wskazując, że świadczą one o istnieniu wymagalnego zobowiązania. Strona powodowa podkreślała, że wyciąg z ksiąg banku potwierdza istnienie wymagalnego zobowiązania, nawet w sytuacji, gdy nie korzysta z ochrony dokumentu urzędowego. Nie sposób uznać w związku z powyższym argumentacji pozwanych, iż treść pozwu i dołączone do niego dokumenty prywatne są niewystarczające dla potwierdzenia zasadności istnienia roszczenia objętego powództwem. Strona powodowa wskazała dalej, że z obowiązujących przepisów prawa wynika, iż wyciąg z ksiąg bankowych jako nie posiadający statusu urzędowego, może stanowić podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, co wynika z przepisu art. 485 § 3 k.p.c. dodając, że wyciąg z ksiąg banku został wystawiony i podpisany art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. Dodała, że księgi rachunkowe banków prowadzone są w formie elektronicznej a wyciąg dołączony do pozwu, wbrew argumentacji pozwanych stanowi dowód na istnienie wymagalnego, tj. podlegającego natychmiastowej spłacie, roszczenia strony powodowej. Zdaniem strony powodowej, stanowisko pozwanych w zakresie braku wykazania podstawy roszczenia sprowadzające się do zaprzeczenia prawdziwości dokumentu bankowego (nawet jeżeli dokument ten nie korzysta z ochrony prawnej dokumentu urzędowego) nie podważa jego mocy i nie wystarcza do stwierdzenia, iż wymagalne roszczenie w nim wykazane nie zostało należycie wykazane lub też że roszczenie to nie istnieje. Strona powodowa nie zgodziła się także z zarzutem pozwanych, że nie posiadała ona uprawnienia do postawienia kwoty zadłużenia kredytowego w stan wymagalności podnosząc, że pozwani podpisując umowę zobowiązali się do regulowania obowiązków z niej wynikających. Dodała także, że mieli oni pełną świadomość występujących nieprawidłowości w zakresie realizacji umowy, w związku z powyższym oświadczenie złożone przez pozwanych w tym zakresie ma, zdaniem banku, wyłącznie uniemożliwić dochodzenie należnego roszczenia. Dodała także, że z pisma z dnia 25.07.2013 r. wynikało, że kwota niespłaconego przeterminowanego zobowiązania wynosiła 166.308,17zł. Zdaniem strony powodowej fakt wskazania kwoty na wyciągu z ksiąg banku poniżej wartości udzielonego kredytu tj. poniżej 150.000 zł nie ma znaczenia dla zasadności jej roszczenia a także jego wymagalności ponieważ wyciąg z ksiąg Banku, jak wyciąg z ksiąg bankowych rachunkowych, obejmuje kwotę wymagalnego roszczenia nadto pozwani wielokrotnie byli informowani o istniejących przeterminowaniach oraz nieprawidłowej obsłudze roszczenia w ramach Umowy z dnia 09.01.2009 r. Zdaniem strony powodowej pozwani przyznali, że mieli pełną świadomość nieprawidłowej obsługi umowy a także braku terminowości realizowania przez nich postanowień umowy, co potwierdza m.in. treść pisma z dnia 05.02.2013 r., w którym zwrócili się do strony powodowej z prośbą o restrukturyzację zobowiązania. Strona powodowa zaznaczyła, że do restrukturyzacji ostatecznie nie doszło dodając jednocześnie, że może być o niej mowa jedynie przed upłynięciem terminu wymagalności roszczenia. Prośba pozwanych o zawarcie ugody pozasądowej jako alternatywy dla przymusowego dochodzenia należności wymagalnej na drodze postępowania egzekucyjnego nie jest tożsama z rozpatrzeniem przez wierzyciela pozytywnie wniosku o restrukturyzację. Pozwani z uwagi na pogarszającą się sytuację finansową nie spełnili warunku pozwalającego na restrukturyzację zadłużenia a odbywające się we wrześniu rozmowy dotyczyły wyłącznie warunków spłaty wymagalnego długu. Strona powodowa zaznaczyła dalej, że po dniu wystawienia Wyciągu z ksiąg banku tj. po dniu 12.09.2013 r. pozwani dokonali dwóch wpłat, tj. w dniu 13.09.2013 r. w wysokości 1.700,00 zł oraz w dniu 20.09.2013 r. kwoty 2.300,00 zł, które pomniejszyły istniejący i w pełni wymagalny kapitał wykazany w treści wyciągu wynoszący aktualnie 145.889,90 zł. Zdaniem strony powodowej pozwani nie tylko mieli pełną świadomość istniejącego zadłużenia ale także dług ten uznali, co powoduje bezzasadność ich argumentacji dotyczącej przedwczesności powództwa. W związku z tym w ocenie banku wpłaty dobrowolne stanowią uznanie niewłaściwe długu, bowiem zachowanie pozwanych należy kwalifikować jako jednostronne przyznanie przez nich faktu istnienia wymagalnego długu. Strona powodowa wyjaśniała także, że z dołączonej do akt sprawy historii transakcji wynikało, że pozwani wielokrotnie doprowadzali do przekroczenia przyznanej linii kredytowej, np. w dniu 31.10.2012 r. kwota zadłużenia wynosiła 151 229,05 zł a w dniu 30.11.2012 r. kwota zadłużenia wynosiła 151 205,78 zł. Pozwani zostali także poinformowani (pismo z dnia 09.11.2012 r.), że w wyniku przeprowadzonej analizy podjęto decyzję o nieprzedłużaniu umowy na kolejny okres. Korespondencja Banku tj. listu poleconego: (00)(...)została przez pozwanych odebrana w dniu 15.11.2012 r., co zostało zarejestrowane w Urzędzie Pocztowym (...), wg aplikacji służącej do śledzenia przesyłek pocztowych. Pozwani mieli zatem wiedzę, że Bank podjął decyzje o decyzji o nieprzedłużaniu umowy z uwagi na naruszenia warunków umownych. Strona powodowa wyjaśniła sposób liczenia odsetek umownych, odsetek za zwłokę oraz opłat i prowizji na dzień sporządzania Wyciągu z ksiąg Banku.

Postanowieniem z dnia 27.03.2014r. Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 4000 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 09.01.2009r. strona powodowa (...) Bank (...) S.A. w K. zawarli z pozwanymi R. i H. B., prowadzącymi działalność gospodarczą pod firmą (...) s.c. umowę o linię kredytową dla małych firm nr (...). W pkt. 1 umowy strona powodowa przyznała pozwanym prawo do korzystania z odnawialnej linii kredytowej do wysokości 150 000 zł w celu zwianym z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. Zgodnie z pkt. 2, kredyt został udzielony od dnia 09.01.2009r. do 08.01.2010r. na rachunku rozliczeniowym o opisaną wyżej kwotę i dawał właścicielowi rachunku oraz pełnomocnikom możliwość wielokrotnego wykorzystania kwoty kredytu oraz jej spłaty w okresie na jaki został on udostępniony. Wykorzystanie kredytu odbywało się poprzez składanie dyspozycji obciążających rachunek wykorzystywanego kredytu. Zastrzeżono jednocześnie, że ostatni dzień okresu kredytowania był równocześnie dniem wymagalności kredytu z zastrzeżeniem zapisów o których mowa w pkt. 8. Marża banku w całym okresie kredytowania miała być stała. W umowie opisano także, że prowizja banku wynosi 3000 zł i pobrana nie podlega zwrotowi. W pkt. 6 wskazano, że odsetki od wykorzystanej kwoty kredytu oraz należne prowizje będą pobierane automatycznie z rachunku rozliczeniowego ostatniego dnia miesiąca „z dołu”. Pozwani w pkt. 7 upoważnili stronę powodową do pobierania z rachunku rozliczeniowego odsetek, opłat i prowizji oraz wszelkich innych tytułów wykonawcy. Zobowiązali się jednocześnie do zapewnienia odpowiedniej wysokości salda na rachunku umożliwiającym pobieranie należnych prowizji oraz innych zobowiązań wynikających z umowy w dniu ich wymagalności. W przypadku braku w terminach wymagalności wystarczających środków na rachunku, pozwani upoważnili bank do pobrania kwot z wszelkich przyszłych wpływów na rachunek przed wszystkimi innymi płatnościami za wyjątkiem tytułów wykonawczych. Zgodnie z pkt. 9, od niespłaconego w terminie zadłużenia wynikającego z zawartej umowy, naliczane i miały być pobierane odsetki podwyższone w wysokości równej czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. W przypadku zmiany wysokości stopy kredytu lombardowego NBP wysokość odsetek podwyższonych ulegała automatycznej zmianie tak, iż zawsze wynosi ona czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Zmiana wysokości odsetek nie wymagała powiadomienia pozwanych przez bank. Zgodnie z pkt. 10, przedłużenie okresu kredytowania wskazanego w pkt. 2 umowy odbywało się automatycznie na kolejne okresy 12 miesięczne pod warunkiem prawidłowego wywiązania się pozwanych z umowy oraz Ogólnych Warunków kredytowania i udzielenia gwarancji oraz wydawania i używania kart kredytowych i kart charge dla małych firm w (...) Banku (...) S.A. Za przedłużenie okresu kredytowania na kolejny okres Bank pobierał prowizję zgodnie z obowiązującą Tabelą opat i prowizji (...) Banku (...) S.A. dla małych firm. Wskazano także, że zarówno pozwani jak i Bank maja prawo do odmowy przedłużenia kredytowania na kolejny okres bez podania przyczyny. W przypadku odmowy przedłużenia terminu kredytowania na kolejny okres, strona odmawiająca przedłużenia miała powiadomić o tym fakcie stronę przeciwną przynajmniej z 30 dniowym wyprzedzeniem listem zwykłym. W takim przypadku ostatnim dniem spłaty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami i kosztami wynikającymi z umowy jest dzień przypada na dzień wskazany w pkt. 2 umowy albo ostatni dzień okresu kredytowania, jeżeli okres ten uległ przedłużeniu.

Przy podpisaniu umowy pozwani złożyli oświadczenie, że w trybie art. 97 ustawy Prawo bankowe, że poddają się egzekucji prowadzonej według przepisów kodeksu postępowania cywilnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez bank obejmującego roszczenia wynikające z umowy o linię kredytową dla małych firm nr (...)do kwoty 225 000 zł. bank mógł wystąpić o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności najpóźniej z upływem 12 miesięcy od upływu terminu, na jaki udzielono kredytu.

Dowód:

- umowa o linię kredytową dla małych firm – k. 11, 207,

- oświadczenie o poddaniu się egzekucji – k. 208,

- zeznania świadka K. B. - e protokół z dnia 09.06.2014r. 06:48 – 15:50,

- zeznania świadka M. S. – e protokół z dnia 09.06.2014r. 15:57 – 20:50,

- zeznania pozwanej H. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 11:02 – 20:20,

- zeznania pozwanego R. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 20:26-24:01,

Pozwani korzystali z udzielonego im kredytu odnawialnego. W piśmie z dnia 10.11.2012 r. strona powodowa poinformowała pozwanych, że po dokonaniu analizy obsługi limitu kredytu przyznanego umową nr (...) podjęła decyzję o nieprzedłużeniu umowy na kolejny okres roczny. W związku z powyższym wskazała, że ostateczny termin spłaty limitu kredytowego wraz z odsetkami wynikającymi z umowy przypada na 08.01.2013 r. Zaproponowała także, że w przypadku braku możliwości spłaty w jednorazowej transzy, istniej możliwość spłaty kredytu w 24 ratach.

W dniu 14.12.2012 r. pozwani zwrócili się do strony powodowej o wydłużenie czasu spłaty kredytu na okres około 10 lat wyjaśniając, że ich obecna sytuacja biznesowa nie pozwala na realizację płatności w wysokości około 7000 zł miesięcznie.

W piśmie z dnia 10.01.2013 r. strona powodowa przygotowała pismo informujące pozwanych, że na zawartej umowie z dnia 09.01.2009 r. istnieje wymagalna należność w wysokości 149 922,90 zł. Wskazała także, że za wysłanie monitu pobierze opłatę w wysokości 20 zł. Pismo o tożsamej treści strona powodowa przygotowała w dniu 21.01.2013 r. Dnia 12.02.2013 r. strona powodowa przygotowała pismo, w którym poinformowała pozwanych, że ich zadłużenie wynosi 152 346,68 zł zaznaczając, że dalsze utrzymywanie się zadłużenia może skutkować wypowiedzeniem umowy wraz z udostępnionymi usługami.

W tym czasie z pozwanymi wielokrotnie kontaktowali się telefonicznie pracownicy strony powodowej w celu negocjacji spłaty zadłużenia. Pozwani wyrażali wolę dobrowolnej spłaty informując jednocześnie, że są w trudnej sytuacji finansowej a także zwracali się o rozłożenie zadłużenia na raty. Propozycje pozwanych nie spotykały się z akceptacją m.in. z uwagi na niską wysokość proponowanych przez nich rat. Pozwani podejmowali także próby restrukturyzacji kredytu, jednak ostatecznie żaden aneks do umowy z dnia 09.01.2009 r. nie został podpisany, mimo przedłożenia przez pozwanych szeregu dokumentów finansowych.

W dniu 05.02.2013 r. pozwani, w nawiązaniu do rozmowy telefonicznej z dnia 29.01.2013 r. poinformowali, że nie są w stanie dokonać jednorazowej wpłaty w wysokości 25 000 zł. do wyznaczonego dnia 06.02.2013 r. Opisali, że są w trudnej sytuacji finansowej i starają się o restrukturyzację kredytu.

W dniu 06.03.2013 r. strona powodowa przesłała pozwanym wezwanie do zapłaty kwoty 154 881,41 zł, którą należało uregulować w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.

Dowód:

- historia transakcji – k. 223-244,

- pismo z dnia 10.11.2012r. – k. 245,

- wniosek o restrukturyzację z dnia 23.01.2013r. – k. 215-218,

- pismo z dnia 10.01.2013r. – k. 209,

- pismo z dnia 21.01.2013r. – k. 210,

- pismo z dnia 12.02.2013r. – k. 211,

- wezwanie do zapłaty – k. 212,

- pismo z dnia 05.02.2013r. – k. 112, 214,

- wniosek o przedłużenie czasu spłaty kredytu z dnia 14.12.2012r. – k. 219-220,

- zeznania świadka K. B. - e protokół z dnia 09.06.2014r. 06:48 – 15:50,

- zeznania świadka J. K. – e protokół z dnia 15.09.2014r. 06:03-17:00,

- zeznania świadka M. M. – e protokół z dnia 15.09.2014r. 17:08 – 24:50,

- zeznania świadka D. T. – e protokół z dnia 15.09.2014r. 24:59 – 32:00,

- zeznania świadka W. O. – e protokół z dnia 15.09.2014r. 32:53-36:42,

- zeznania pozwanej H. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 11:02 – 20:20,

- zeznania pozwanego R. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 20:26-24:01,

W lipcu 2013 r. pracownik banku (...) ponownie skontaktował się z pozwaną H. B., w celu poinformowania, że na prowadzonym rachunku jest wymagalne zadłużenie. Pozwana ponownie zwróciła się o rozłożenie należności na raty. Pracownik banku zaproponował spłatę kwoty 8200 zł miesięcznie, jednak kwota ta była według pozwanej za wysoka – była ona w stanie płacić około 2000 zł miesięcznie. M. S. zwrócił się ostatecznie o przesłanie na jego adres mailowy rozliczenia podatkowego za 2012 rok, jednak pozwana nie wykonała jego prośby. Pracownik banku poinformował ją w związku z tym, że sprawa zostanie przekazana do następnego etapu.

W piśmie z dnia 25.07.2013 r. strona powodowa poinformowała pozwanych, że podjęła decyzję o wszczęciu procedury windykacyjnej oraz procedury weryfikacji aktualnej sytuacji majątkowej i finansowej pozwanych. Zastrzegła jednak, że od procedury odstąpi, w przypadku zapłaty kwoty 166 308,17 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma.

W dniu 05.08.2013 r. strona powodowa wezwała pozwanych R. i H. B. do zapłaty kwoty 167 030,96 zł odpowiadającej zadłużeniu z zawartej przez nich umowy o linię kredytową dla małych firm. Poinformowała, że wartość kwoty wzrasta codziennie o odsetki za zwłokę a także że spłaty zadłużenia należy dokonać w terminie do dnia 26.08.2013 r. na wskazany przez nią rachunek bankowy.

Dowód:

- wezwania do zapłaty z dnia 05.06.2013 r. z potwierdzeniami odbioru – k. 7-10,

- pismo z dnia 25.07.2013r. – k. 213,

- zeznania świadka M. S. – e protokół z dnia 09.06.2014r. 15:57 – 20:50,

- zeznania pozwanej H. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 11:02 – 20:20,

- zeznania pozwanego R. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 20:26-24:01,

W dniu 12.09.2013 r. strona powodowa wystawiła wyciąg z ksiąg banku, w którym stwierdzono, że w księgach banku figuruje wymagalne zadłużenie pozwanych z tytułu umowy o linie kredytową nr (...) w wysokości 169 462,17 zł na którą składają się następujące należności:

- 149 889,90 zł z tytułu niespłaconego kapitału,

- 352,35 zł z tytułu niespłaconych odsetek umownych, naliczonych od dnia 09.01.2009r. do dni wymagalności umowy tj. 26.05.2013r.,

- 18 947,24 zł z tytułu niespłaconych odsetek za zwłokę naliczonych od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności w terminie ustalonym w umowie do dnia 11.09.2013r.,

- 272,68 zł z tytułu niespłaconych opłat i prowizji.

W wyciągu wskazano, że dalsze odsetki obciążające dłużników począwszy od dnia 12.09.2013 r. powinny być obliczane od kwoty 149 889,90 zł w wysokości odsetek ustawowych według stopy procentowej obowiązującej w danym okresie.

Dowód:

- wyciąg z ksiąg banku z dnia 12.09.2013r. – k. 6,

- pełnomocnictwo – k. 12,

- zeznania pozwanej H. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 11:02 – 20:20,

- zeznania pozwanego R. B. – e protokół z dnia 27.10.2014r. 20:26-24:01,

W dniu 13.09.2013 r. pozwani dokonali wpłaty na prowadzony na ich rzecz przez stronę powodową rachunek bankowy kwoty 1700 zł natomiast w dniu 20.09.2013 r. uiścili kwotę 2300 zł.

Dowód:

- potwierdzenia przelewów – k. 221-222, 45-46,

W dniu 13.09.2013 r. pozwani zawiadomili organy ścigania o możliwości popełnienia przestępstwa przez osoby wchodzące w skład grupy (...)w Niemczech, (...) sp. z o.o.w W.oraz K. F.występującego jako ich przedstawiciela. Przestępstwo miało polegać na oszustwie oraz doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia majątkiem, przede wszystkim majątkiem wchodzącym w skład prowadzonej przez pozwanych działalności gospodarczej (...) (...)s.c we W., agresywnym przejęciu prowadzonej przez nich na zasadzie franszyzy placówek handlowych po wcześniejszym doprowadzeniu ich do sytuacji, w której nie mieli już innej możliwości niż zgodzić się na warunki spółek. Twierdzili, że oszukańcze działania spółek doprowadziły do wyeliminowania ich z rynku.

Dowód:

- zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – k. 76-86,

- wezwanie – k. 87,

Opisany wyżej stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych w toku postępowania przez strony, w szczególności umowy o linię kredytową dla małych firm z dnia 09.01.2009 r. dowodów wpłat i potwierdzeń przelewów, historii transakcji na okoliczność treści stosunku cywilnoprawnego łączącego strony oraz sposobu jej realizowania przez strony, wezwania do zapłaty, upomnienia, wniosek o restrukturyzację oraz wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 12.09.2013 r. wraz z pełnomocnictwem z dnia 20.03.2013 r. potwierdziły z koli okoliczności związane z rozwiązaniem umowy, wystawieniem przez stronę powodową wyciągu z ksiąg bankowych i wyliczonego przez bank zadłużenia pozwanych a także podjętych prób ugodowego rozwiązania sporu.

W toku postępowania Sąd przeprowadził także dowód z przesłuchania świadków K. B., J. K., M. M., D. T. W. O., których relacje Sąd uwzględnił w całości ponieważ wzajemnie się potwierdzały i uzupełniały. Okoliczności o których świadkowie zeznawali dotyczyły sposobu realizowania umowy o linię kredytową oraz negocjacji spłaty powstałego zadłużenia i były to w zasadzie okoliczności przez strony niekwestionowane. Pozwani H. B. i R. B. potwierdzili bowiem, że posiadali zadłużenie na rachunku, którego nie byli w stanie uregulować i z tego powodu zwrócili się do strony powodowej o restrukturyzację zadłużenia. Byli także zdania, że strona powodowa, bez podjęcia ostatecznej decyzji w tej kwestii wszczęła postępowanie sądowe. Podkreślić należy w tym miejscu, że rozbieżności te nie były jednak istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, dlatego też Sąd, nie dokonywał ich analizy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie było uzasadnione.

Strona powodowa (...) Bank (...) S.A. w K. domagała się od pozwanych H. i R. B. zapłaty kwoty 169 462,17 zł wraz z odsetkami od kwoty 149 889,90 zł od dnia 12.09.2013 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania argumentując, że ma ono podstawę w wyciągu ksiąg z banku wystawionego w dniu 12.09.2013 r. w zawiązku z zadłużeniem powstałym na tle realizacji umowy o linię kredytową zawartą z pozwanymi w dniu 09.01.2009 r.

Pozwani wskazywali na konieczność oddalenia powództwa w całości kwestionując zasadność roszczenia banku objętego nakazem zapłaty z uwagi na niewykazanie przez stronę powodową na jakiej podstawie ustaliła ona zaistnienie przesłanek do rozwiązania umowy, wymagalność kredytu udzielonego pozwanym, w tym niedopełnienia przez nich w tym względzie warunków wynikających z zawartej umowy. Zdaniem pozwanych, bank nie udowodnił także sposobu wyliczenia dochodzonej kwoty, wysokości odsetek oraz wysokości opłat i prowizji.

Strony łączyła umowa o linie kredytową dla małych firm nr (...), na podstawie której strona powodowa przyznała pozwanym prawo do korzystania z odnawialnej linii kredytowej do wysokości 150 000 zł w celu zwianym z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. Zgodnie z pkt. 2, kredyt został udzielony od dnia 09.01.2009 r. do 08.01.2010 r. na rachunku rozliczeniowym o opisaną wyżej kwotę z możliwością przedłużanie umowy na kolejne okresy i dawał pozwanym możliwość wielokrotnego wykorzystania kwoty kredytu oraz jej spłaty w okresie na jaki został on udostępniony. Wykorzystanie kredytu odbywało się poprzez składanie dyspozycji obciążających rachunek wykorzystywanego kredytu. Umowa przewidywała także, że zarówno pozwani jak i Bank maja prawo do odmowy przedłużenia kredytowania na kolejny okres bez podania przyczyny. W przypadku odmowy przedłużenia terminu kredytowania na kolejny okres, strona odmawiająca przedłużenia miała powiadomić o tym fakcie stronę przeciwną przynajmniej z 30 dniowym wyprzedzeniem listem zwykłym. W takim przypadku ostatnim dniem spłaty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami był na dzień wskazany w pkt. 2 umowy albo ostatni dzień okresu kredytowania, jeżeli okres ten uległ przedłużeniu.

Stan faktyczny sprawy wskazuje, że pozwani korzystali z udzielonej im przez bank linii kredytowej właściwie do maksymalnej jego wysokości. Ponieważ zadłużenie na rachunku nie było regulowane, powodowy bank początkowo wyzwał pozwanych do zapłaty zadłużenia a później, z uwagi na bezskuteczność rozmów negocjacyjnych a także podejmowanych przez pozwanych działań restrukturyzacyjnych, zdecydowała się nie przedłużać umowy na kolejny okres. W dniu 12.07.2011 r. bank wystawił wyciąg z ksiąg banku, zgodnie z którym zadłużenie strony pozwanej wynosiło 169 462,17 zł. Na kwotę tą składały się następujące należności: 149 889,90 zł z tytułu niespłaconego kapitału, 352,35 zł z tytułu niespłaconych odsetek umownych, naliczonych od dnia 09.01.2009 r. do dnia wymagalności umowy tj. 26.05.2013 r., 18 947,24 zł z tytułu niespłaconych odsetek za zwłokę naliczonych od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności w terminie ustalonym w umowie do dnia 11.09.2013 r. oraz 272,68 zł z tytułu niespłaconych opłat i prowizji. W wyciągu wskazano, że dalsze odsetki obciążające dłużników począwszy od dnia 12.09.2013 r. powinny być obliczane od kwoty 149 889,90 zł w wysokości odsetek ustawowych według stopy procentowej obowiązującej w danym okresie.

Zgodnie z ogólną regułą z art. 6 k.c. i w myśl art. 232 k.p.c., który odpowiada temu przepisowi na gruncie prawa procesowego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że strona powodowa składając pozew powinna udowodnić fakty, które w jej ocenie świadczą o zasadności powództwa. Udowodnienie faktów może nastąpić przy pomocy wszelkich środków dowodowych przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego. Przepis ten jest, zatem normą decyzyjną w tym znaczeniu, że przesądza on w określonych sytuacjach o sposobie wyrokowania sądu w postaci oddalenia powództwa.

W ocenie Sądu, powodowy bank w niniejszym postępowaniu nie wykazał zasadności swojego żądania. Na poparcie swoich twierdzeń bank przedłożył Wyciąg z Ksiąg Banku a na dalszym etapie postępowania m.in. historię transakcji oraz szereg wezwań do zapłaty i upomnień opiewających na różne kwoty.

Pozwani w sprzeciwie od nakazu zapłaty kategorycznie zaprzeczali treści Wyciągu z Ksiąg Banku oraz wyliczonej przez stronę powodową kwocie ich zadłużenia, co spowodowało, że po stronie powodowej leżał ciężar wykazania zasadności wyliczonej w Wyciągu kwoty. Strona powodowa nie zaoferowała jednak dowodów, z których wynikałoby, w jaki sposób wyliczyła poszczególne kwoty składające się na wskazaną przez nią wartość zadłużenia. W tym miejscu Sąd wskazuje, że w całości podzielił zaprezentowane przez pozwanych stanowisko wyrażone w sprzeciwie od nakazu zapłaty a dotyczące charakteru Wyciągu z ksiąg banku. Sąd w pełni aprobuje także tezę, Wyciągi z ksiąg bankowych stanowią co najmniej dokumenty prywatne (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27.02.2014r. sygn. ACa 290/13) co powoduje, że to obowiązkiem strony powodowej było wykazanie, co składa się na poszczególne kwoty wymienione w wyciągu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że strona powodowa nie wykazała jednak w toku postępowania, co składa się na kwotę kapitału w wysokości 149 889,90 zł i w jakim okresie powstało to zadłużenie. Podkreślić trzeba, że w żadnym piśmie adresowym do pozwanych podana kwota zadłużenia nie została wymieniona. Ponadto kierowane do pozwanych wezwania i upomnienia opiewają na różne kwoty: przypomnienie z dnia 10.01.2013 r. dotyczyło kwoty 149 922,90 zł, pominie z dnia 12.02.2013 r. wskazywało na zaległość w wysokości 152 346,68 zł, z kolei wezwanie z dnia 06.03.2013 r. dotyczyło kwoty 154 881,41 zł natomiast w dniu 25.07.2013 r. strona powodowa przedstawiła pozwanym decyzje o wszczęciu procedury windykacyjnej z zastrzeżeniem, że zostanie ona wstrzymana pod warunkiem zapłaty kwoty 166 308,17 zł. Wyprzedzając zarzuty strony powodowej Sąd wskazuje także, że kwoty te nie odnosiły się także do sumarycznej wartości zobowiązania wynikającego z Wyciągu, tj. do kwoty 169 462,17 zł. Kwoty podane w Wyciągu z ksiąg banku w żaden sposób nie odnoszą się także do treści historii transakcji dołączonej przez stronę powodową wraz z odpowiedzią na sprzeciw. Wydruk transakcji dotyczy okresu od zawarcia umowy tj. od dnia 09.01.2009 r. i kończy się datą 31.05.2013 r. z saldem 162 215,98 zł – czyli kwotą przekraczającą już wartość udzielonego kredytu (150 000 zł) oraz w żaden sposób nie odnoszącą się ani do kwoty głównej zobowiązania ani do ogólnej wartości wskazanej w Wyciągu. Stwierdzić należy zatem, że żaden dokument nie wyjaśnia w należyty sposób wartości niespłaconego kapitału ani także wartości ogólnego zobowiązania pozwanych wobec powodowego banku.

Zdaniem Sądu strona powodowa nie zdołała także wykazać wartości odsetek objętych Wyciągiem z ksiąg banku. Faktem jest, że przedstawiła tabelaryczne zestawienie wyliczenia kwoty 18 947,24 zł, jednak w sytuacji niewykazania wartości zadłużenia głównego a także z uwagi na brak jakiegokolwiek wyjaśnienia wartości i źródeł kwot cząstkowych podanych w tabeli, nie można zbadać prawidłowości takiego wyliczenia.

Strona powodowa nie przedłożyła również żadnego dokumentu potwierdzającego, że wskazana przez nią kwota z tytułu niespłaconych opłat i prowizji wynosi 272,68 zł. Strona powodowa nie powołała się przy tym np. na zapisy tabeli opłat i prowizji i nie przedłożyła takiego dokumentu w poczet materiału dowodowego. Spowodowało to brak możliwości weryfikacji jej twierdzeń w tym zakresie.

Na marginesie Sąd wskazuje, że zbędne było analizowanie twierdzeń stron pod kątem podejmowania negocjacji ugodowych czy też skuteczności procesu restrukturyzacyjnego, ponieważ w świetle opisanego wyżej braku udowodnienia wysokości roszenia, kwestie pozostały bez wpływu na rozstrzygnięcie sporu.

Reasumując w ocenie Sądu, strona powodowa nie wykazała zasadności swojego roszczenia, w szczególności jego wysokości, dlatego Sąd, na podstawie treści umowy stron oraz art. 6 k.c. i 232 k.p.c. oddalił powództwo w całości, o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II sentencji wyroku, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i mając na uwadze fakt, że pozwani wygrali proces w całości, zasądził od strony powodowej na ich rzecz kwotę 3617 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, na którą złożyła się kwota 3600 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wysokość kosztów zastępstwa prawnego została ustalona w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.