Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2015r. w O.

sprawy z odwołania S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową

na skutek odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 24.05.2013r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje S. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku
z chorobą zawodową od dnia 15.02.2013r. na trwałe;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 maja 2013r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił S. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Decyzję powyższą S. S. zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania podniósł, że z wykształcenia jest mechanikiem maszyn rolniczych, jednakże ok. 35 lat przepracował jako operator ciężkiego sprzętu budowlanego - spycharki, ostatnio przy budowie dróg krajowych. Podniósł, że jest to praca zespołowa, gdzie trzeba wykazać się orientacją, refleksem, a w szczególności słyszalnością sygnałów dźwiękowych. Pomimo wysokich umiejętności i doświadczenia zawodowego nie przedłużono z nim kontraktu, obawiając się o bezpieczeństwo pracowników. Obecnie żaden lekarz medycyny pracy nie wystawi mu zaświadczenia o zdolności do pracy na ciężkim sprzęcie budowlanym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity - Dz. U. z 2009r., nr 167, poz. 1322 ze zm.) ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W świetle cytowanych wyżej przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania S. S., było ustalenie czy jest on osobą niezdolną do pracy i czy niezdolność ta pozostaje w związku z chorobą zawodową.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu laryngologii i medycyny pracy. Po przeprowadzeniu wywiadu ze S. S., jego zbadaniu oraz po analizie dokumentacji medycznej biegli rozpoznali u odwołującego obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo – nerwowego spowodowany hałasem oraz nadciśnienie tętnicze i orzekli, że stwierdzone schorzenia nie powodują niezdolności do pracy, nie powodują także utraty w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. W uzasadnieniu opinii biegli stwierdzili, że niedosłuch jest przeciwwskazaniem do podjęcia pracy wymagającej dobrego słuchu i pracy w hałasie oraz prowadzenia zawodowego pojazdów. Zdaniem biegłych ubezpieczony może wykonywać pracę mechanika maszyn rolniczych, zgodnie z wykształceniem zawodowym (opinia k. 24-25 a. s.).

S. S. złożył zastrzeżenia do wskazanej opinii podnosząc, że przez całe swoje życie zawodowe wykonywał prace polegające na prowadzeniu maszyn ciężkich, takich jak spycharki i walce drogowe, nigdy natomiast nie pracował jako mechanik maszyn rolniczych.

Biorąc pod uwagę powyższe zastrzeżenia, Sąd uznał za zasadne dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych lekarzy z zakresu laryngologii - foniatrii i medycyny pracy poprzez wyjaśnienie czy odwołujący jest zdolny do wykonywania pracy operatora spycharki i walca drogowego – a więc do wykonywania pracy, do której posiada rzeczywiste kwalifikacje.

W opinii uzupełniającej biegli sądowi przyznali, że istniejący u odwołującego niedosłuch jest przeciwwskazaniem do podjęcia pracy wymagającej dobrego słuchu i pracy w hałasie i prowadzenia zawodowego pojazdów. Wskazując na powyższe orzekli, że odwołujący nie może wykonywać pracy operatora spycharki i walca drogowego. Biegli w dalszym ciągu podtrzymali swoje stanowisko, że odwołujący może wykonywać pracę mechanika maszyn rolniczych, zgodnie z wykształceniem zawodowym (opinia uzupełniająca k. 44 a.s.).

S. S. złożył zastrzeżenia również do tej opinii podnosząc, że zgadza się z opinią biegłych w części, w której biegli przyznali, że jest niezdolny do wykonywania pracy operatora koparki i walca drogowego. Podniósł, że biegli nie ustosunkowali się do jego zarzutów, w których podnosił, że w rzeczywistości nigdy nie wykonywał pracy mechanika.

Z uwagi na niejasności opinii, Sąd kilkakrotnie zobowiązywał biegłych do wyjaśnienia opinii, w tym w szczególności zobowiązywał do jednoznacznego wskazania czy stwierdzony u odwołującego obustronny niedosłuch powoduje jego częściową niezdolność do pracy na stanowisku operatora spycharki oraz operatora walca drogowego i czy ta częściowa niezdolność do pracy ma związek ze stwierdzoną chorobą zawodową decyzją nr (...) z dnia 12.02.2013r. (...) w O., jak również wskazania czy niezdolność ta jest trwała czy okresowa oraz wskazania daty jej powstania.

W opinii uzupełniającej z dnia 05.05.2014r. biegli w dalszym ciągu, konsekwentnie wskazywali, że w ich ocenie odwołujący może podjąć pracę mechanika maszyn rolniczych, zgodnie z wykształceniem zawodowym bez konieczności przekwalifikowania. W kolejnej opinii z dnia 13.08.2014r. podtrzymali powyższe stanowisko, przyznając jednocześnie, że niedosłuch występujący u odwołującego powoduje jego częściową niezdolność do pracy na stanowisku operatora koparki i walca drogowego. Wskazali też, że niezdolność ta ma związek ze stwierdzoną chorobą zawodową. W dalszym ciągu nie wskazali daty powstania niezdolności do pracy. W kolejnej opinii uzupełniającej z dnia 16.10.2014r. biegły z zakresu laryngologii wyjaśnił, że częściowa niezdolność do pracy na stanowisku operatora koparki i walca drogowego powstała w związku z chorobą zawodową w czasie pracy na wyżej wymienionym stanowisku pracy i jest trwała. W dalszym ciągu biegły nie określił jednak daty powstania niezdolności. Podobnie w kolejnej opinii uzupełniającej z dnia 18.11.2014r. w dalszym ciągu utrzymywał, że jego zdaniem stwierdzone u odwołującego schorzenia oraz stopień ich zaawansowania nie powodują niezdolności do pracy, nie powodują także utraty w znacznym stopniu zdolności pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, gdyż odwołujący może wykonywać pracę mechanika maszyn rolniczych zgodnie z wykształceniem zawodowym.

Z uwagi na powyższe stanowisko biegłych, jak też konsekwentne stanowisko odwołującego, że jego niezdolność do pracy winna być oceniana w kontekście zdolności do wykonywania pracy na stanowisku operatora spycharki oraz walca drogowego, Sąd dopuścił dowód z drugiej opinii biegłych sądowych z zakresu medycyny pracy D. M. oraz z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. S., które po przeprowadzeniu wywiadu z odwołującym, jego zbadaniu oraz po analizie dokumentacji medycznej rozpoznały u odwołującego obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo – nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2, i 3 kHz oraz nadciśnienie tętnicze, kamicę nerkową i obserwację gruczołu tarczowego. W przekonaniu biegłych z powodu stwierdzonego odbiorczego ubytku słuchu odwołujący jest trwale częściowo niezdolny do pracy zarobkowej w związku z chorobą zawodową od 15.02.2013r. tj. od daty złożenia wniosku w ZUS. W uzasadnieniu opinii biegłe stwierdziły, że zmiany patologiczne narządu słuchu odwołującego są pod postacią obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem. Biegłe podkreśliły, że zmiany chorobowe u odwołującego mają związek przyczynowy z wykonywaną przez wiele lat pracą w hałasie jako operator spycharki i walca drogowego. Zdaniem biegłych rozpoznane schorzenie narusza sprawność organizmu i powoduje utratę w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami – operatora koparki i walca drogowego (opinia k. 116-121 a. s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia złożył organ rentowy, który w piśmie procesowym z dnia 2.02.2015r. podniósł, że odwołujący ma słuch wydolny społecznie i może podjąć pracę zgodnie ze swoim wykształceniem jako mechanik maszyn rolniczych. Wskazując na powyższe ZUS wniósł o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłych sądowych (zastrzeżenia do opinii, k. 128-129 a. s.).

Sąd na mocy art. 217 § 3 k.p.c. oddalił powyższy wniosek dowodowy ZUS uznając, że sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione. W ocenie Sądu Okręgowego należało podzielić w pełni wywody i wnioski opinii drugiego zespołu biegłych w składzie laryngolog A. S. i specjalista medycyny pracy D. M.. Wydana przez biegłych opinia poparta została logiczną i przekonującą argumentacją, zgodnie z którą schorzenia występujące u S. S., ich stopień i nasilenie uzasadnia przyjęcie u odwołującego trwałej częściowej niezdolność do pracy w związku z chorobą zawodową. Podkreślić należy, że ci biegi, w pełni zasadnie, oceniając kwestie zdolności odwołującego do pracy odnieśli się do jego rzeczywistych kwalifikacji, a więc kwalifikacji do wykonywania pracy na stanowisku operatora koparki i walca drogowego. Podzielając w pełni opinię drugiego zespołu biegłych Sąd wziął pod uwagę treść zeznań odwołującego, który stanowczo utrzymywał, że nigdy nie pracował w swoim wyuczonym zawodzie mechanika maszyn rolniczych. Podał, że na początku swojej drogi zawodowej przez bardzo krótki okres czasu pracował jako operator sprzętu - kruszarki na żwirowni. Potem ukończył kurs operatora spycharki i do końca swojej kariery zawodowej pracował właśnie jako operator spycharki. Na walcu drogowym pracował krótko. Na spycharce przepracował natomiast blisko 40 lat. Odnośnie swoich teoretycznych kwalifikacji wyjaśnił, że to czego nauczył się w szkole dziś nie jest już zupełnie przydatne. Maszyny rolnicze, o których się uczył były bardzo proste w budowie i obsłudze, zupełnie inne od tych aktualnych.

Sąd dał wiarę w pełni wiarę zeznaniom odwołującego odnośnie jego rzeczywistych kwalifikacji, gdyż znajdują one w pełni potwierdzenie w dokumentacji z akt rentowych.

W ocenie Sądu nie może budzić żadnych wątpliwości, że ocena zdolności odwołującego do pracy winna być dokonywana w kontekście jego rzeczywistych, a nie czysto teoretycznych kwalifikacji. Odwołujący ma wprawdzie wykształcenie mechanika maszyn rolniczych, nigdy jednak w tym zawodzie nie pracował. Nabyta przez niego kilkadziesiąt lat temu wiedza, przy braku jakiejkolwiek praktyki w tym zakresie, jak też biorąc pod uwagę rozwój technologiczny, na dzień dzisiejszy jest zupełnie nieprzydatna.

Na marginesie wskazać należy, że pierwszy zespół biegłych, choć niezasadnie oceniał kwestie zdolności do pracy odwołującego, kładąc w tym zakresie nacisk na jego czysto teoretyczne, a nie rzeczywiste kwalifikacje, przyznał, że odwołujący jest na trwałe częściowo niezdolny do wykonywania pracy operatora koparki i walca drogowego i niezdolność ta ma to związek z rozpoznaną u niego chorobą zawodową. W tym zakresie obie opinie były zbieżne.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznając, iż S. S. spełnia wszystkie przesłanki konieczne do uzyskania prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na stałe, w oparciu o art. art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał mu prawo do tego świadczenia na okres od dnia 15.02.2013r. na stałe.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie istnieją podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do renty w związku z chorobą zawodową już na etapie postępowania przed ZUS. Kwestia oceny czy odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, powołania dwóch zespołów biegłych i ustalenia kwestii rzeczywistych kwalifikacji odwołującego, co możliwe było dopiero przed Sądem.

Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.