Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IX Wydział Karny - Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący - SSO Rafał Sadowski

Sędziowie - SSO Aleksandra Nowicka

- SSO Andrzej Walenta ( spr. )

Protokolant - st. sek. sąd. Katarzyna Kotarska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Toruniu Grażyny Roszkowskiej,

po rozpoznaniu w dniu 08 maja 2014r.,

sprawy D. K. oskarżonego o przestępstwa z art. 270§2 kk, art. 270§2 kk, art. 13§1 kk w zw. z art. 272 kk, w zw. z art.11§2 kk, art. 286§1 kk, art. 18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk, art. 238 kk, art. 234 kk, art. 235 kk w zw. z art. 11§2 kk, art. 233§1 kk w zw. z art. 12 kk, oraz sprawy R. P. oskarżonego o przestępstwa z art. 233§1 kk,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońców oskarżonego D. K. oraz z urzędu w trybie art. 435 kpk wobec R. P. od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 16 grudnia 2013r., sygn. akt IIK 568/08

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

a. uchyla punkt „VI”, „VIII”, „XI”, „XII”, „XIII”, „XIV” wyroku;

b. oskarżonego D. K. uniewinnia od popełnienia czynów przypisanych mu w punkcie „I”, „II”, „IV”, „V” wyroku, a wydatkami postępowania w tej części obciąża Skarb Państwa;

c. ustala, że warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec D. K. w punkcie „VII” wyroku odnosi się do kary 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie „III” wyroku i ustala okres próby na 2 (dwa) lata;

d.oskarżonego R. P. uniewinnia od popełnienia czynów przypisanych mu w punkcie „X” wyroku, a wydatkami postępowania w tej części obciąża Skarb Państwa;

II.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

III.  zasądza od D. K. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Toruniu) kwotę 120zł. (sto dwadzieścia złotych) tytułem opłaty sądowej za obie instancje oraz obciąża go wydatkami postępowania za I i II instancję - w części dotyczącej czynu przypisanego mu w punkcie „III” wyroku.

Sygn. akt IXKa 93/14

UZASADNIENIE

D. K. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 22 czerwca 2004r. w T., po uprzednim wypełnieniu blankietu opatrzonego podpisem C. C., niezgodnie z jego wolą, będąc słuchanym w charakterze świadka do sprawy (...)Komisariatu Policji T., przedłożył kserokopię tego dokumentu do akt tej sprawy jako pokwitowanie zwrotu towarów na łączną kwotę 15.200 złotych -

- tj. o czyn z art. 270§2 kk;

II. w dniu 30 lipca 2004r. w T., po uprzednim wypełnieniu blankietu opatrzonego podpisem C. C., niezgodnie z jego wolą, za pośrednictwem swojego procesowego pełnomocnika, jako pozwany przedłożył ten dokument do akt sprawy (...) Sąd Rejonowego w T.jako pokwitowanie zwrotu pożyczki z dnia 03.11.2003r. w kwocie 28.000 złotych, czym usiłował wyłudzić poświadczenie nieprawdy przez Sąd Rejonowy w T.poprzez wydanie orzeczenia oddalającego powództwo C. C., lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zakwestionowanie tego dokumentu -

- tj. o czyn z art. 270§2 kk w zw. z art. 13§1 kk w zw. z art. 272 kk, w zw. z art. 11§2 kk;

III. we wrześniu 2004r. w Z. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził M. J. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 6.000 złotych w ten sposób, że pobierając od niego pieniądze tytułem jednodniowej pożyczki wprowadził jego w błąd co do zamiaru ich zwrotu, czym działał na szkodę M. J. -

- tj. o czyn z art. 286§1 kk;

IV. w okresie od 21 grudnia 2004r. do dnia 24 sierpnia 2005r. w T. podżegał R. P. i D. P. do złożenia w sprawie (...) Prokuratury Rejonowej T. W. w T. oraz w sprawie (...) Sądu Rejonowego w T.nieprawdziwych zeznań, iż byli oni obecni w dniu 03 listopada 2003r. w T. podczas zwrotu pożyczki C. C., podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca -

- tj. o czyn z art. 18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk;

V. w okresie od dnia 18 stycznia 2006r. do 9 marca 2006r. w T. działając w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem ukierunkowania postępowania karnego przeciwko C. C. i I. P. zawiadomił Prokuraturę Rejonową (...) w T.o przestępstwie składania nieprawdziwych zeznań i posługiwania się podrobionymi dokumentami w sprawie (...) Sądu Rejonowego w T.wiedząc, że przestępstw tych nie popełniono, a następnie będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie nieprawdziwych zeznań w sprawie (...) Prokuratury Rejonowej T. (...) w T. złożył nieprawdziwe zeznania, iż w dniu 3.11.2004r. osobiście w obecności D. P. i R. P. zwrócił C. C. pożyczkę w kwocie 28.000 złotych co zostało potwierdzone pokwitowaniem, podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca, czym naraził Skarb Państwa na dodatkowe koszty związane z prowadzeniem postępowania przygotowawczego w kwocie co najmniej 1.000 złotych -

- tj. o czyn z art. 238 kk w zw. z art. 234 kk, w zb. z art. 235 kk, w z. z art. 11§2 kk i art. 233§1 kk w zw. z art. 12 kk;

R. P. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 28 lutego 2005r. w T., będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie nieprawdziwych zeznań w sprawie (...) Prokuratury Rejonowej (...) w T. zeznał nieprawdę, iż w dniu 3 listopada 2003r. był obecny podczas zwrotu przez D. K. pożyczki C. C., podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca -

- tj. o czyn z art. 233§1 kk;

II.  w dniu 24 sierpnia 2005r. w T., będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie nieprawdziwych zeznań w sprawie (...) Sądu Rejonowego w T.zeznał nieprawdę, iż w dniu 3 listopada 2003r. był obecny podczas zwrotu przez D. K. pożyczki C. C. podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca -

- tj. o czyn z art. 233§1 kk;

III.  w dniu 24 marca 2006r. w T., będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie nieprawdziwych zeznań w sprawie (...) Prokuratury Rejonowej (...) w T. zeznał nieprawdę, iż w dniu 3 listopada 2003r. był obecny podczas zwrotu przez D. K. pożyczki C. C., podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca -

- tj. o czyn z art. 233§1 kk;

Sąd Rejonowy w Toruniu wyrokiem z dnia 16 grudnia 2013r. (sygn. akt IIK 568/08):

I.  uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzucanego w punkcie I aktu oskarżenia z tym ustaleniem, iż dotyczy sprawy (...), tj. występku z art. 270§2 kk i za to na podstawie art. 270§2 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

II.  uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzucanego w punkcie II aktu oskarżenia, tj. występku z art. 270§2 kk w zw. z art. 13§1 kk, w zw. z art. 272 kk, w zw. z art. 11§2 kk i za to, po zastosowaniu art. 11§3 kk i art. 14§1 kk, na podstawie art. 270§2 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

III.  uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzucanego w punkcie III aktu oskarżenia, tj. występku z art. 286§1 kk i za to na podstawie art. 286§1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

IV.  uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzucanego w punkcie IV aktu oskarżenia, tj. występku z art. 18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk i za to, po zastosowaniu art. 19§1 kk, na podstawie art. 233§1 kk wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

V.  uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzucanego w punkcie V aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że czyn został popełniony w dniu 9 marca 2006 roku i polegał na tym, że D. K. będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie nieprawdziwych zeznań w sprawie (...) Prokuratury Rejonowej (...)w T. złożył nieprawdziwe zeznania, iż w dniu 3 listopada 2003r. osobiście w obecności D. P. i R. P. zwrócił C. C. pożyczkę w kwocie 28.000 złotych co zostało potwierdzone pokwitowaniem, podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca, tj. występku z art. 233§1 kk i za to na podstawie art. 233§1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

VI.  na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk w miejsce orzeczonych wobec D. K. w punktach I - V jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzył karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności,

VII.  na podstawie art. 69§1 i §2 kk i art. 70§1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego D. K. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem próby,

VIII.  na podstawie art. 71§1 kk orzekł wobec oskarżonego D. K. karę 50 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na 20 złotych,

IX.  na podstawie art. 415§1 kpk. uwzględnił w całości powództwo cywilne i zasądził od oskarżonego D. K. na rzecz M. J. kwotę 6.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lutego 2009 roku do dnia zapłaty,

X.  uznał oskarżonego R. P. za winnego popełnienia czynów zarzucanych w akcie oskarżenia z tym ustaleniem, że stanowią ciąg przestępstw z art. 233§1 kk a nadto, iż zarzut z pkt. III dotyczy sprawy (...) i za to, po zastosowaniu art. 91§1 kk, na podstawie art. 233§1 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności,

XI.  na podstawie art. 69§1 i §2 kk i art. 70§1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego R. P. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem próby,

XII.  na podstawie art. 71§1 kk orzekł wobec oskarżonego R. P. karę 30 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na 20 złotych,

XIII.  zasądził od oskarżonego D. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w T.– kwotę 400 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 523,81 złotych tytułem wydatków poniesionych od chwili wszczęcia postępowania,

XIV.  zasadził od oskarżonego R. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w T.– kwotę 240 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 203,63 złotych tytułem wydatków poniesionych od chwili wszczęcia postępowania.

Od powyższego wyroku apelacje wnieśli obrońcy oskarżonego D. K. zaskarżając wyrok w całości.

Obrońca J. K. wyrokowi zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku polegającą na:

a)  naruszeniu art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk oraz art. 424§1 pkt 1 kpk wskutek dokonania dowolnej oceny dowodów, w szczególności dowodu z pisemnych pokwitowań na okoliczność wzajemnych rozliczeń z C. C.:

- przez przyjęcie, że istniały dokumenty podpisane in blanco przez C. C.,

- uznanie pokwitowań za niewiarygodne pomimo, że znajdują się na nich autentyczne podpisy C. C. oraz bezpośredni świadkowie D. P. i R. P. potwierdzili wersję oskarżonego,

- uznanie za nieprawdziwe wyjaśnień oskarżonego, że 3 listopada 2004r. osobiście zwrócił C. C. pożyczkę w kwocie 28.000 złotych pomimo, że fakt ten został potwierdzony przedstawionym pokwitowaniem oraz zeznaniami R. P.,

b) naruszeniu art. 5§2 kpk poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości co do pobytu pokrzywdzonego C. C. 3 listopada 2004r. w T. na niekorzyść oskarżonego,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez przyjęcie – wskutek obrazy przepisów postępowania wskazanych w punkcie 1 zarzutów apelacji - że oskarżony podżegał R. P. i D. P. do składania fałszywych zeznań,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez przyjęcie, że doszło do przyjęcia pożyczki przez oskarżonego w kwocie 6.000 złotych udzielonej przez M. J..

W związku z powyższymi zarzutami obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów,

ewentualnie

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca P. S. wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj.:

- naruszenie art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk oraz art. 424§2 kpk poprzez wydanie wyroku w oparciu o część ujawnionego materiału dowodowego przy przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów oraz z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania i wskazań doświadczenia życiowego, a także poprzez wadliwe uzasadnienie wyroku,

- naruszenie art. 393 kpk, art. 394§2 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez ujawnienie dowodu z całych akt innych postępowań zamiast ze wskazanych konkretnie dokumentów,

- naruszenie art. 9 kpk, art. 167 kpk, art. 366§1 kpk oraz art. 368 kpk poprzez nie wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie przeprowadzenie z urzędu dowodów i pominięcie zgłoszonych wniosków dowodowych,

- naruszenie art. 192§2 kpk poprzez przesłuchanie świadka co do którego zachodzą wątpliwości co do jego stanu zdrowia psychicznego bez udziału biegłego lekarza psychiatry lub psychologa,

- art. 404§2 kpk poprzez prowadzenie rozprawy w dalszym ciągu mimo braku wyjątkowych okoliczności ku temu.

W oparciu o powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na skutek apelacji obrońców oskarżonego D. K. oraz w stosunku do oskarżonego R. P. w trybie art. 435 kpk, zaskarżony wyrok został w zasadniczej części zmieniony.

Obrońcy oskarżonego D. K. formułując całe spectrum zarzutów naruszenia przepisów postępowania oraz wytykając sądowi meriti szereg zaniechań i naruszeń w zakresie postępowania dowodowego, podnieśli, że niesłuszne jest przekonanie tego sądu o winie oskarżonego w zakresie przypisanych mu czynów. Ich zdaniem ocena dowodów obarczona jest błędami, a poprawna analiza materiału dowodowego winna przemawiać za uwzględnieniem wyjaśnień oskarżonego, natomiast zeznania C. C. należało odrzucić z uwagi na jego zainteresowanie wynikiem postępowania i celowe składanie zeznań obciążających oskarżonego.

W niniejszej sprawie jaskrawo zarysowały się dwa przeciwstawne stanowiska: jedno prezentowane przez oskarżonego D. K. zaś drugie wynikało z zeznań C. C.. Nie widząc potrzeby przywoływania istoty tych wersji (które były przedmiotem obszernej analizy sądu meriti), należy stwierdzić, że zarówno wersja D. K. jak i C. C. odnośnie zdarzeń opisanych w zarzutach a/o zawiera niedokładności i sprzeczności, jednakże obie są logiczne i równie prawdopodobne. W okolicznościach sprawy, przy uwzględnieniu złożonego i wieloaspektowego konfliktu między oskarżonym i C. C., a także ich wzajemnych powiązań finansowych, gospodarczych i osobistych, nie sposób, zdaniem Sądu odwoławczego, w oparciu o zebrane dowody bezspornie ustalić, która z tych wersji jest prawdziwa. Istnieją powody by kwestionować szczerość zarówno oskarżonego (który niewątpliwie z racji zainteresowania uwolnieniem się od postawionych mu zarzutów mógł wyjaśniać fałszywie i z korzyścią dla siebie), ale i ujawniły się powody by nie dać wiary C. C., który za cenę prawdy mógł zdecydować się zeznawać w określony sposób by doprowadzić do rozstrzygnięć odpowiadających jego interesom osobistym czy ekonomicznym. Nie tylko wersja oskarżonego D. K. mogła się wydawać w pewnych częściach nielogiczna i niejasna. Sąd meriti wykazał przecież nieszczerość także i C. C. wykazując chociażby, że ten mógł się mijać z prawdą kiedy zapewniał, że 3 listopada 2013r. nie było go w T., a przebywał z I. P. w podróży służbowej.

Te okoliczności wymienione powyżej tworzą stan, że brak jest możliwości stanowczego przesądzenia czyje zapewnienia (czy oskarżonego D. K. czy C. C.) odpowiadają prawdzie. Zdaniem sądu odwoławczego nie da się w obecnym stanie dowodowym wykluczyć, że było tak jak mówi oskarżony, ale też nie ma dostatecznych podstaw by uwzględnić (bądź odrzucić) w całości zeznania C. C.. Obaj mają bowiem obiektywne powody do manipulowania faktami. Toczyło się między nimi (i toczy) szereg spraw cywilnych i karnych w których występują w różnych konfiguracjach procesowych oraz łączą ich niezrealizowane kontrakty i rozliczenia finansowe. Niewątpliwe zainteresowanie wynikiem sprawy nakazywało oceniać ich twierdzenia z dużą ostrożnością oraz nie pozwalało dać bezgranicznie wiary zeznaniom C. C. z całkowitym pominięciem wyjaśnień oskarżonego, i odwrotnie.

W pisemnych motywach wyroku w części w jakiej sąd meriti uzasadnia dlaczego uznał wersję C. C. za bardziej przekonującą, odwołuje się do elementu „prawdopodobieństwa” a nie „udowodnienia”, co znacznie osłabia stanowisko Sądu Rejonowego. To, że podjęcie przez oskarżonego określonego zachowania bądź wystąpienie pewnej sytuacji o jakiej mówił są - jak to określa sąd I instancji - „mało prawdopodobne”, nie przekonuje o trafności rozstrzygnięć zawartych w wyroku, skoro materiał sprawy nie pozwala ponad wszelką wątpliwość i w sposób pewny wykazać zasadności założenia, które legło u podstaw sformułowania zarzutów aktu oskarżenia. O ile rozstrzyganie nie dających się usunąć wątpliwości pojawiających się w toku postępowania na korzyść oskarżonego jest regułą (art. 5§2 kpk), o tyle niedopuszczalne jest interpretowanie niepewnych okoliczności i wątpliwych faktów na jego niekorzyść.

Sąd meriti uznając, że wersja C. C. jest bardziej prawdopodobna niż D. K. powołał się na sprzeczności występujące w zeznaniach R. P. i D. P., które w jego ocenie podważają ich szczerość, jednakże występujące w w/w zeznaniach różnice mogą tak naprawdę świadczyć zarówno o niewiarygodności świadków lecz także i o tym, że ich relacje wcale nie były wynikiem uzgodnień i bezprawnej „współpracy” z oskarżonym. Przy założeniu, że świadkowie mieli za zadanie wesprzeć wersję D. K. (nawet kosztem prawdy), to z pewnością ich wspólna wersja byłaby dużo bardziej dopracowana w szczegółach, między ich zeznaniami nie byłoby żadnych rozbieżności i świadkowie nie pozwoliliby sobie na niedokładności o których rozpisuje się sąd I instancji. Skoro jednak takie występują (i dotyczą kwestii o zasadniczym znaczeniu), to raczej należy przyjąć, że zeznania te nie były ustalane z oskarżonym, choć i to jest wątpliwe, dlatego zeznania R. P. i D. P. nie pozwoliły rozstrzygnąć która wersja (czy D. K. czy C. C.) jest prawdziwa. Okoliczność, że D. P. zmienił swoje zeznania i ostatecznie zaprzeczył by uczestniczył w spotkaniu w dniu 3 listopada 2013r. i był świadkiem przekazywania C. C. pieniędzy przez D. K., nie oznaczała, że któraś z wersji stron zyskała a któraś straciła na wiarygodności. D. P. nie wyjaśnił dlaczego zdecydował się zmienić zeznania, a jego zapewnienia, że zmiana jego postawy wynikała wyłącznie z tego, że zamierzał w końcu zeznać prawdę, nie jest przekonująca. Świadek nie przedstawił żadnego racjonalnego powodu wycofania się ze swojego poprzedniego stanowczego stanowiska, dlatego jego ostatnie zeznania ani nie zaprzeczają wersji oskarżonego ani nie potwierdzają wersji C. C..

Mając na uwadze powyższe, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w odniesieniu do czynów opisanych w punktach I, II, IV i V a/o nie mogło się ostać, dlatego też Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżonego D. K. uniewinnił od popełnienia czynów przypisanych mu w punktach I, II, IV oraz V wyroku.

Konsekwencją powyższej decyzji było jednoczesne uchylenie punktów VI, VIII, XI, XII, XIII oraz XIV oraz ustalenie, że warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności o którym mowa w punkcie VII wyroku odnosi się do kary 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu w punkcie III wyroku. Sąd Okręgowy ustalił długość okresu próby na 2 lata. Skoro oskarżony do tej pory prezentował nienaganną postawę a w niniejszej sprawie ostatecznie został uznany za winnego popełnienia tylko jednego spośród pięciu zarzucanych mu czynów, to wystarczającym do realizacji celów kary będzie warunkowe zawieszenie wymierzonej mu kary na minimalny okres próby.

O ile analiza dowodów w odniesieniu do czynów z punktów I, II, IV i V a/o była niestaranna i uchybiała przede wszystkim regule określonej w art. 5§2 kpk, o tyle jednak w analizie dowodów dokonanej pod kątem popełnienia przez oskarżonego D. K. czynu z punktu III a/o popełnionego na szkodę M. J. nie sposób doszukać się uchybień wyliczanych w apelacji.

Gdyby opierać się wyłącznie na wyjaśnieniach oskarżonego, który konsekwentnie przeczył by M. J. udzielił mu pożyczki w wysokości 6.000 złotych, należałoby oskarżonego uniewinnić od zarzutu z art. 286§1 kk. Takie rozstrzygnięcie byłoby jednak wynikiem skrajnie wybiórczej i jednostronnej oceny dowodów. Weryfikując wyjaśnienia oskarżonego nie można bowiem pomijać zeznań pokrzywdzonego M. J.. Wprawdzie zdaniem obrońcy zeznania M. J. nie stanowią wystarczającej podstawy do uznania, że oskarżony pożyczył od pokrzywdzonego pieniądze, lecz po rzetelnej i starannej analizie dwóch przeciwnych wersji prezentowanych przez strony, należało przyjąć, że to wersja pokrzywdzonego zasługiwała na wiarę, a przeciwne stanowisko obrońcy, który nieustannie w apelacji forsuje jako wyłącznie prawdziwą wersję oskarżonego, jest wyjątkowo polemiczne.

To, że oskarżony konsekwentnie zaprzeczał by M. J. udzielił mu pożyczki oraz by zalegał z jej zwrotem, nie świadczyło o dowolności ustaleń sądu meriti w analizowanym zakresie. Oskarżony chcąc uwolnić się od zarzutu oszustwa polegającego na niezwróceniu pożyczki miał niewątpliwie interes w utrzymywaniu, że żadnej pożyczki nie otrzymał. Zainteresowanie oskarżonego wynikiem sprawy zaważyło z pewnością na treści jego wyjaśnień, w których stanowczo i z dużą determinacją negował fakty o niekorzystnej dla siebie wymowie a które stanowiły istotę zeznań pokrzywdzonego M. J.. W przypadku natomiast M. J. sąd odwoławczy (podobnie zresztą jak sąd meriti) nie doszukał się żadnej okoliczności, która mogłaby go ewentualnie skłonić do pomawiania oskarżonego. Ani z materiału sprawy nie wynika by pokrzywdzony miał jakiś motyw w fałszywym zeznawaniu na niekorzyść oskarżonego, ani oskarżony (i jego obrońca) żadnych racjonalnych okoliczności, które mogłyby poddać w wątpliwość wiarygodność pokrzywdzonego nie przywołują. Nie sposób zaś uznać by pokrzywdzony przejawiał tendencję do manipulowania faktami i był skłonny do pomawiania niewinnego człowieka o popełnienie przestępstwa. Oznaczałoby to że uknuł intrygę przeciwko oskarżonemu i ją w toku niniejszej sprawy podstępnie realizował wymyślając historię z pożyczką i brakiem jej zwrotu, lecz trudno byłoby znaleźć jakieś racjonalne wytłumaczenie dla takiej postawy pokrzywdzonego. Nie musiał on chronić siebie bowiem w związku z toczącą się sprawą nie był narażony na jakiekolwiek negatywne konsekwencje. Doświadczenie procesowe uczy bowiem, że o ile świadkowie dość łatwo niestety dają się przekonać do składania fałszywych zeznań w czyjejś „w obronie”, o tyle aby fałszywie pomawiać niewinną osobę (ze świadomością konsekwencji fałszywych zeznań) trzeba być zdemoralizowanym, złym człowiekiem; dlatego fałszywe zeznania pomawiające inną, niewinna osobę świadkowie składają na ogół z zemsty, w celu uniknięcia własnej odpowiedzialności karnej (czyli by „przerzucić” odpowiedzialność na osobę pomawianą) lub dla istotnego zysku. Nie zdarza się natomiast by fałszywi świadkowie pomawiali niewinną osobę bez żadnego powodu.

Akcentowane w apelacji okoliczności, które w ocenie obrońcy sprzeciwiają się uwzględnieniu zeznań pokrzywdzonego wcale do takiego wniosku nie prowadzą. To, że M. J. nie przedłożył dowodu kasowego wypłaty z konta firmy kwoty 6.000 złotych dla oskarżonego oraz że nie przedstawił wykazu połączeń telefonicznych celem wykazania, że prowadził z oskarżonym rozmowy telefoniczne w których miał go prosić o zwrot pożyczki, wcale nie podważają szczerości pokrzywdzonego. Pokrzywdzony najwyraźniej ani w dacie udzielenia pożyczki ani później nie przewidział, że oskarżony odmówi zwrotu pożyczki i że będą mu potrzebne dowody na potrzeby postępowania karnego (czy cywilnego). Poza tym brak dowodu kasowego wypłaty kwoty 6.000 wcale nie obala prawdziwości wersji pokrzywdzonego z tej racji, że najpewniej pokrzywdzony udzielając swojemu znajomemu nieformalnej krótkoterminowej pożyczki nie widział po prostu konieczności księgowania tej wypłaty w księgach rachunkowych swojej firmy tym bardziej, że oskarżony zapewniał o zwrocie pożyczki dnia następnego.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że faktycznie pokrzywdzony nie zadbał o pozyskanie dowodów na poparcie swoich twierdzeń, lecz nie jest to powód by odmówić mu z tej przyczyny wiary. Jego stanowcze, niezmienne i logiczne zeznania są dostatecznie przekonujące i obalają wersję oskarżonego, stąd też sugestie obrońcy, iż ustalenia wskazujące na popełnienie przez oskarżonego czynu z art. 286§1 kk są dowolne.

Jeśli chodzi natomiast o zmianę wyroku w zakresie dotyczącym oskarżonego R. P., to niezależnie od tego że wyrok nie został przez niego (ani jego obrońcę) zaskarżony, to jednak argumenty przekonujące o tym, że rozstrzygnięcia sądu meriti w przedmiocie winy oskarżonego D. K. w zakresie czynu z art. 270§2 kk w zw. z art. 13§1 kk, w zw. z art. 272 kk, w zw. z art. 11§2 kk (punkt II a/o) oraz czynu z art.18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk (punkt IV a/o) były niesłuszne, spowodowały, że sąd odwoławczy zdecydował się na zmianę zaskarżonego - w trybie art. 435 kpk – także wobec oskarżonego R. P.. Skoro zebrane w sprawie dowody nie są wystarczające by odrzucić wersję oskarżonego D. K. (i odpowiadającą mu wersję R. P.) odnośnie okoliczności spotkania z C. C. w dniu 3 listopada 2013r., to rażąco niesprawiedliwym byłoby niewzruszenie z urzędu wyroku w zakresie skazania R. P. za czyny z art. 233§1 kk.

R. P. został uznany winnym trzech czynów polegających na składaniu fałszywych zeznań w sprawach (...), (...) oraz (...) odnośnie swojej obecności podczas zwrotu przez D. K. C. C. pożyczki w kwocie 28.000 złotych w czasie spotkania które miało się odbyć 3 listopada 2013r. Jak już wcześniej wykazano, przy wykorzystaniu dostępnych dowodów nie da się ustalić czy spotkanie D. K. z C. C. faktycznie miało miejsce i czy doszło wówczas do zwrotu pożyczki. Reguła z art. 5§2 kpk sprzeciwia się uwzględnieniu tylko wersji utrzymywanej przez C. C., który przeczył by odbyło się spotkanie o jakim mówi D. K. i by otrzymał wówczas od niego zwrot 28.000 złotych. Te wątpliwości powstałe na tle zasadniczo różnych wersji D. K. i C. C. nie pozwalały też uznać, że D. K. (2) podżegał R. P. (i D. P.) do złożenia nieprawdziwych zeznań co do ich uczestnictwa w spotkaniu w dniu 3 listopada 2013r. Nie da się więc bez cienia wątpliwości ustalić okoliczności i przebiegu spotkania z 3 listopada 2013r. (nie da się wykluczyć, że D. K. przekazał C. C. kwotę 28.000 jak i nie da się odrzucić wersji C. C.). Skoro tak, to nie ma wystarczająco silnych dowodów by uznać, że oskarżony R. P. opisując w sprawach (...), (...) oraz (...) okoliczności tego spotkania (i przyznając że doszło wówczas do przekazania C. C. kwoty 28.000 złotych) mijał się z prawdą, do czego miał być nakłaniany przez D. K..

Wobec powyższego, sąd odwoławczy zmienił z urzędu zaskarżony wyrok na podstawie art. 435 kpk w części dotyczącej oskarżonego R. P. i uniewinnił go od popełnienia czynów przypisanych mu w punkcie X wyroku.

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy. Brak było bowiem jakichkolwiek uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze będące podstawą do uchylenia lub zmiany wyroku z urzędu w dalszej części.

W miejsce uchylonych orzeczeń o kosztach sądowych zawartych w punktach XIII i XIV zaskarżonego wyroku sąd odwoławczy na podstawie art. 636§1 kpk w zw. z art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983, Nr 49, poz. 223 ze zm.), zasądził od oskarżonego D. K. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Toruniu) kwotę 120 złotych tytułem opłaty sądowej za obie instancję oraz obciążył go wydatkami postępowania za I i II instancję - w części dotyczącej czynu przypisanego mu w punkcie III zaskarżonego wyroku. Pozostałymi wydatkami postępowania - w części uniewinniającej oskarżonego D. K. oraz w części uniewinniającej oskarżonego R. P. - obciążony został Skarb Państwa.