Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Podwójniak

Sędziowie: SO Marcin Rudnik

SR(del.) Arleta Puzder

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale Okręgowej Prokuratury w Sieradzu Anny Duczmalewskiej

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015 roku

sprawy P. H.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 30 października 2014 roku sygn. akt II K 619/13

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. oraz art. 624 § k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.:

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

1.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. S. kwotę 120,00 (sto dwadzieścia) złotych podwyższonego o podatek od towarów i usług w kwocie 27,60 (dwadzieścia siedem 60/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej P. H. w postępowaniu odwoławczym z urzędu;

2.  zwalnia skazanego P. H. od zapłaty kosztów sądowych postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 324/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 30 października 2014 roku wydanym w sprawie II K 619/13 P. H. wymierzona została łączna kara 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami wydanymi w sprawach:

-

II K 103/08 Sądu Rejonowego w Łasku,

-

II K 41/08 Sądu Rejonowego w Wieluniu.

Tymże wyrokiem łącznym wymierzono P. H. łączną karę 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych w miejsce jednostkowych kar grzywny orzeczonych w wyrokach o podanych sygnaturach akt. Uznano przy tym, że wyroki wydane w sprawach II K 103/08 Sądu Rejonowego w Łasku i II K 41/08 Sądu Rejonowego w Wieluniu w zakresie kary pozbawienia wolności zostały pochłonięte opisanym wyrokiem łącznym, a w pozostałej części podlegają one odrębnemu wykonaniu. Na podstawie art. 577 kpk ustalono, że wymierzona wyrokiem łącznym kara pozbawienia wolności jest wykonywana od 11 czerwca 2013 roku. Natomiast na podstawie art. 572 kpk umorzono postępowanie „w zakresie objęcia wyrokiem łącznym kar” orzeczonych wyrokami wydanymi w sprawach:

-

VII K 95/05 Sądu Rejonowego w Łasku,

-

VII K 68/06 Sądu Rejonowego w Łasku,

-

II K 114/07 Sądu Rejonowego w Łasku,

-

II K 118/07 Sądu Rejonowego w Łasku,

-

II K 728/09 Sądu Rejonowego w Łasku.

Skazanego P. H. zwolniono z zapłaty kosztów sądowych związanych z postępowaniem o wydanie wyroku łącznego.

Wyrok łączny zaskarżony został przez P. H., który w złożonej apelacji stwierdził, że w świetle obowiązujących regulacji wyrok łączny winien być wydany w najkorzystniejszej dla niego regulacji. Z tego tez względu wyrok łączny obejmować powinien orzeczone wobec niego sankcje orzeczeniami wydanymi w sprawach VII K 95/05, II K 103/08 i II K 728/09 Sądu Rejonowego w Łasku. Odnosząc się do kary łącznej grzywny skazany podniósł, że kara grzywny wymierzona mu w sprawie II K 103/08 Sądu Rejonowego w Łasku została przez niego wykonana i w związku z tym nie podlega ona połączeniu. P. H. dodał, że w sposób krytyczny podchodzi do popełnionych przestępstw. Właściwie zachowuje się w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności znajdując się już przez okres roku w warunkach izolacji. Skazany powołał się również na swoją sytuację osobistą wskazując, między innymi, na śmierć matki w ubiegłym roku. Według P. H. jego właściwe podejście do relacji rodzinnych – w tym kontaktów z dziećmi – znajduje powiązanie ze skróceniem jego pobytu w zakładzie karnym, czemu służyć ma wyrok łączny i jakim ma służyć orzeczenie wobec niego kary łącznej zgodnie z obowiązującymi przepisami przy stosowaniu się do dyrektyw wymiaru takiej kary. W oparciu o tak przedstawiane zarzuty P. H. postulował „cofnięcie tego (zaskarżonego – M.P) wyroku i wydanie nowego” oraz „wydanie jednego wyroku na zasadzie absorbcji”.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja skazanego P. H. nie zasługuje na uwzględnienie. Przedstawiona w tym środku odwoławczym argumentacja nie może skutkować wzruszeniem zaskarżonego orzeczenia. Uznano przy tym, że stanowiąc jedynie pozbawioną podstaw polemikę z poczynionymi ustaleniami apelacja ta traktowana winna być jedynie w kategoriach oczywistej bezzasadności.

Na wstępie koniecznym zdaje się – ze względu na potrzebę właściwego odniesienia się do zarzutów skarżącego – przedstawienie uprzednich skazań P. H.. Skazanemu wymierzono:

A.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 18 października 2005 roku wydanym w sprawie VII K 95/05 za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 207 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk dokonany w okresie od 15.08.2004 r. do 31.12.2004 r. karę 2 lat pozbawienia wolności ( z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat – postanowieniem Sądu Rejonowego w Łasku z 08 grudnia 2008 roku w sprawie II Ko 54/08 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności),

B.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 28 września 2006 roku wydanym w sprawie VII K 68/06 za czyny wyczerpujące dyspozycję art. 190 § 1 kk ujęte w ramy ciągu przestępstw z art. 91 § 1 kk dokonane w okresie od 03.10.2005 r. do 3 stycznia 2006 r. karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

C.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 31 maja 2007 roku wydanym w sprawie II K 114/07 za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 226 § 1 kk dokonany 09.05.2006 r. karę 80 stawek dziennych grzywny przy przyjęciu, że jedna stawka dzienna jest równoważna kwocie 10 złotych,

D.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 20 listopada 2007 roku wydanym w sprawie II K 118/07 za czyny wyczerpujące dyspozycję:

-

art. 226 § 1 kk dokonany 26.10.2006 r. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

-

art. 190 § 1 kk dokonany 30.10.2006 r. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

w miejsce których to kar orzeczono jedną łączną karę 6 miesięcy pozbawienia wolności (z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2 – postanowieniem Sądu Rejonowego w Łasku z 27 lutego 2009 roku w sprawie II Ko 945/08 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, a postanowieniem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 02 grudnia 2010 roku w sprawie II Ko 1348/10 ponownie warunkowo zawieszono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności),

E.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 23 października 2008 roku wydanym w sprawie II K 103/08 za czyny wyczerpujące dyspozycję:

-

art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk dokonany 16.12.2007 r. karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz – na podstawie art. 33 § 2 kk – karę 70 stawek dziennych grzywny po przyjęciu, że stawka dzienna jest równoważna kwocie 10 złotych,

-

art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk dokonany w okresie od 16.12.2007 r. do 05.01.2008 r. karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

-

art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk dokonany w okresie od 16.12.2007 r. do 05.01.2008 r. karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

w miejsce których to kar orzeczono jedną łączną kare 2 lat pozbawienia wolności, wykonanie której to kary warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat (postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 17 listopada 2011 roku wydanym w sprawie II Ko 2237/11 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności,

F.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 21 września 2009 roku wydanym w sprawie II K 41/08 za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 13 § 1 kk w zw. z art. 282 kk w zw. z art. 64 § 1 kk dokonany w okresie od lipca do 28.08.2006 r. karę 2 lat pozbawienia wolności oraz – na podstawie art. 33 § 2 kk – karę 80 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych,

G.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 14 lipca 2011 roku wydanym w sprawie II K 728/09 za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 286 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk dokonany 16.04.2009 r. karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz – na podstawie art. 33 § 2 kk – kare 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych.

Mając na względzie tak ukształtowane dotychczasowe wyroki skazujące P. H. w kontekście możności ferowania kary łącznej ( w ramach wyroku łącznego ) – czego w apelacji domaga się skarżący – w odniesieniu do sankcji z wyroków zapadłych w sprawach VII K 95/05, II K 103/08 oraz II K 728/09 Sądu Rejonowego w Łasku uznać należy, że brak jest podstaw do takiego orzeczenia i dlatego też nie istnieją możliwości uwzględnienia apelacji skazanego. Sąd Odwoławczy tego rodzaju zapatrywanie opiera na mającej zasadnicze znaczenie uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2005 roku wydanej w sprawie I KZP 36/04 (której to uchwale nadano moc zasady prawnej), w świetle której zawarty w art. 85 k.k. (a więc przepisu stanowiącego zasady orzeczenia kary łącznej) zwrot: „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa (OSNKW 2005/2/13). Ta uchwała odrzuca „konfiguracyjną” interpretację wskazanego przepisu części ogólnej kodeksu karnego. Przy takim zapatrywaniu zasadnym jest stwierdzenie, że analiza gramatyczna przepisu art. 85 kk nie pozostawia wątpliwości, że sformułowanie: „pierwszy wyrok” oznacza chronologicznie najwcześniejszy z wyroków objętych postępowaniem w sprawie o wydanie wyroku łącznego. Wymieniona już (obecnie odrzucona) interpretacja „konfiguracyjna” zbiegu przestępstw i kary łącznej jest zdecydowanie bardziej elastyczna, dająca sądowi szerokie możliwości kształtowania wymiary kary łącznej. Tyle tylko, że ustawodawca nie przewidział instytucji „zbiegu kar” podlegających wykonaniu, ale „zbieg przestępstw” i jego następstwo w postaci „kary łącznej”. Założyć przy tym należy, że możliwe jest wystąpienie nie tylko jednego zbiegu realnego, ale i dalszych, przy spełnieniu warunków z art. 85 k.k. Jednakże nawet przy kolejnych zbiegach obejmujących drugą, trzecią, itd. grupę przestępstw, zawsze wyjściowym punktem odniesienia będzie pozostawał ten chronologicznie „pierwszy wyrok”, zamykający kolejne „grupy przestępstw” pozostających w zbiegu. Oceny zbiegu realnego dokonywać należy z perspektywy postępowania sprawcy – czy kolejnych przestępstw dopuszcza się po wydaniu wobec niego wyroku (kolejnych wyroków), czy przed nim (nimi). Tylko te ostatnie tworzą zbieg realny, pozwalający na orzeczenie kary łącznej.

Z tych właśnie powodów nie można uznać zasadności zaprezentowanego już zarzutu autora rozpatrywanej apelacji, albowiem w zakresie możliwości połączenia poszczególnych skazań i wymierzenia kary łącznej w wyroku łącznym z wyroków wydanych w sprawach:

-

II K 103/08 Sądu Rejonowego w Łasku (pkt E),

-

II K 41/08 Sądu Rejonowego w Wieluniu (pkt F),

-

II K 728/09 Sądu Rejonowego w Łasku (pkt G)

Istnieje możliwość takiego rozstrzygnięcia w odniesieniu do jedynie dwóch pierwszych (z pkt E i F) orzeczeń. Przed wydaniem wyroku w sprawie II K 103/08 (poza czynem rozpatrywanym w tym postepowaniu) zostały bowiem popełnione przestępstwa rozpoznane w sprawie II K 41/08. Natomiast czyn zabroniony, za który P. H. skazany został w sprawie II K 728/09 dokonany został po dniu 23.10.2008 r., a więc po wydaniu wyroku w sprawie II K 103/08. Dlatego też brak jest możliwości wydania wyroku łącznego obejmującego także karę wymierzoną wyrokiem wydanym 14.07.2011 r.(z pkt G).

Sąd Odwoławczy zwraca uwagę, że zgodnie z opisywanymi już regułami orzekania kary łącznej w ramach wyroku łącznego właściwym postępowaniem byłoby orzeczenie, które obejmowałoby tylko skazania wyrokami wydanymi w sprawach:

-

VII K 68/06 Sądu Rejonowego w Łasku (pkt B),

-

II K 41/08 Sądu Rejonowego w Wieluniu (pkt F).

W pierwszej z tych sprawach wyrok datowany jest na 28.09.2006 roku, a przypisany P. H. w sprawie II K 41/08 czyn dokonany został pomiędzy lipcem a 28 sierpnia 2006 roku, a więc przed ferowaniem wyroku we wcześniejszej sprawie. Wyrokami tymi wymierzono kary tego samego rodzaju – odpowiednio:

-

3 miesiące pozbawienia wolności,

-

2 lata pozbawienia wolności oraz 80 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych.

Sąd miał możliwość orzeczenia kary łącznej w zakresie od 2 lat (zasada absorpcji) do 2 lat i 3 miesięcy (zasada kumulacji) pozbawienia wolności. Jednakże obecnie orzekanie takie nie jest możliwe – i to zarówno w postępowaniu odwoławczym jak i przy ewentualnym ponownym rozpoznawaniu sprawy przez Sąd Rejonowy w Łasku – gdyż byłoby to działanie niekorzystne dla skazanego P. H.. Mając na względzie jednoznaczną regulację z art. 434 § 1 k.p.k. oraz art. 443 k.p.k., w świetle których sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego tylko wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy, a w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym postępowaniu wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie było zaskarżone na niekorzyść oskarżonego. Przy prawidłowym stosowaniu przepisu art. 85 kk skazany P. H. mógłby „zyskać” zmniejszenie wymiaru izolacji co najwyżej o 3 miesiące, co w realiach przedmiotowej sprawy (wymiar kary pozbawienia wolności orzeczonej skarżonym wyrokiem łącznym) nie może zostać zaakceptowane.

Nie można tez uznać za trafny zarzutu skazanego o braku możliwości orzeczenia wobec niego łącznej kary grzywny. Fakt wykonania przez niego jednej z tych (połączonych) kar w żadnej mierze nie stanowi przeszkody w wymierzeniu łącznej kary grzywny. To wykonanie winno znaleźć odzwierciedlenie w orzeczeniu zaliczającym odbycie (wykonanie) nawet w formie zastępczej tej kary na poczet kary obecnie funkcjonującej w obrocie prawnym.

Z tych też względów zaskarżony wyrok utrzymano w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Zasądzono od Skarbu państwa na rzecz adwokata T. S. kwotę 120 złotych podwyższoną o podatek od towarów i usług w kwocie 27,60 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu P. H. w postepowaniu odwoławczym z urzędu. Wysokość tego wynagrodzenia ustalono w oparciu o przepis § 14 ust 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz 461).

Z uwagi na sytuację majątkowa P. H. – brak realnych dochodów – zwolniono go od zapłaty kosztów sądowych postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.