Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Aleksandra Babilon- Domagała (spr.)

Sędziowie: SSO Artur Polut

SSO Krzysztof Sójka

Protokolant: st.sekr.sądowy Anna Niebudek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Jerzego Piwko

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 roku

sprawy T. M.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 4 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Skarżysku Kamiennej

z dnia 23 września 2014 roku sygn. akt II K 95/14

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych należnych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IX Ka 1616/14

UZASADNIENIE

T. M. oskarżony został o to, że w dniu 27 tycznia 2014 roku w S. prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy marki R. (...) o nr rej. (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości (wynik I badania: 0,51 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, wynik II badania: 0,74 mg/l alkoholi w wydychanym powietrzu), będąc wcześniej prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Skarżysku – Kamiennej z dnia 28 marca 2013 roku w sprawie II K 105/13 oraz w sprawie II K 560/13, nie stosując się przy tym do orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Skarżysku – Kamiennej wyrokiem z dnia 12 listopada 2013 roku w sprawie II K 560/13 zakazu prowadzeń pojazdów mechanicznych tj. o czyn z art. 178a § 4 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Skarżysku – Kamiennej wyrokiem z dnia 23 września 2014r. sygn. akt II K 95/14 orzekł co następuje;

I.  oskarżonego T. M. w ramach zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu uznał za winnego tego, że w dniu 27 stycznia 2014 roku w S. prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy marki R. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości (wynik I badania: 0,51 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, wynik II badania: 0,74 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), będąc wcześniej dwukrotnie prawomocnie skazanym za przestępstwa z art. 178a § 1 kk wyrokiem Sądu Rejonowego w Skarżysku – Kamiennej w sprawie II K 105/13 oraz w sprawie II K 560/13 tj. popełnienia czynu stanowiącej przestępstwo z art. 178a § 4 kk w zw. z art. 178a § 1 kk i za to na podstawie a 178a § 4 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 42 § 2 kk w zw. z art. 43 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego T. M. środek kamy w postaci zakazu prowadzenia wszelkie pojazdów mechanicznych na okres 5 lat;

III.  na podstawie art. 49 § 1 i 2 kk orzekł od oskarżonego T. M. świadczenie pieniężne w wysokości 400 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej;

IV.  na podstawie art. 627 kpk. zasądził od oskarżonego T. M. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 329,50 złotych tytułem kosztów sądowych, a w tym kwotę 120 złotych tytułem opłaty od wymierzonej kary.

Na podstawie art. 444 kpk i art. 425 § 1 i 2 kpk wyrok powyższy zaskarżył obrońca oskarżonego. W oparciu o art. 438 pkt 1 kpk wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego tj. błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie pojęcia ruch lądowy z art. 178a § 1 kk i nieuzasadnione przyjęcie, że ruch taki może odbywać się drogą leśną oraz, że droga leśna wewnątrz kompleksu leśnego ma charakter drogi wewnętrznej a ruch na niej jest ogólnodostępny.

Mając na uwadze powyższy zarzut obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jawi się jako oczywiście bezzasadna. Oznacza to, że brak jest podstaw do uznania podniesionych w niej zarzutów oraz uwzględnienia sformułowanych wniosków.

Dokonana przez Sąd Okręgowy analiza przedmiotowej sprawy w pełni potwierdziła prawidłowość orzeczenia Sądu Rejonowego. Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji opierał się na kompletnym materiale dowodowym, który poddał kompleksowej ocenie zgodnie z zasadą swobodnej oceny, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. W żaden sposób wnioskowanie Sądu Rejonowego nie może być uznane za nielogiczne. Nie budzi także jakichkolwiek zastrzeżeń ocena prawno – karna działania oskarżonego, która poparta został prawidłową analizą. Podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy w celu wnikliwego i obiektywnego zbadania przedmiotowej sprawy dokonał oględzin miejsca zdarzenia, których wynik w sposób prawidłowy został uwzględniony w dokonanych ustaleniach faktycznych. Sytuacja taka świadczy, iż Sąd Rejonowy w sposób krytyczny podszedł do czynu zarzuconego oskarżonemu.

Formułowane przez skarżących zarzuty stanowią jednie polemikę z prawidłowym ustaleniami Sądu Rejonowego i promują w sposób jednostronny linię obrony oskarżonego T. M..

Zaznaczyć należy jednak, iż jakichkolwiek wątpliwości na gruncie przedmiotowej sprawy nie budzi fakt kierowania przez oskarżonego T. M. pojazdem mechanicznych w stanie nietrzeźwości i nie jest on kwestionowany. W zakresie tym słusznie wskazał Sąd Rejonowy na wzajemną korelację zeznań świadka funkcjonariusza policji P. S. jak i wyjaśnień samego oskarżonego T. M..

Zarzut apelacji skupia się jedynie na zakwestionowaniu wykładni art. 178a § 1 kk w zakresie pojęcia ruchu lądowego. Skarżący ogranicza się jedynie do szerokich rozważań teoretyczno prawnych nie dostrzegając potrzeby i konieczności odniesienia ich do konkretnej, realnej sytuacji.

Ponadto skarżący w zakresie art. 8 ust 1 ustawy o drogach publicznych odnosi się do nieaktualnego brzmienia tego przepisu, co już pozwala stwierdzić, iż rozważania skarżącego są nieuzasadnione.

Obecnie art. 8 ust 1 ustawy o drogach publicznych stanowi, iż drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi. Bezpodstawne są więc rozważania skarżącego, iż za drogę wewnętrzną można uznać jedynie drogę dojazdowa do gruntów rolnych i leśnych jak zdaniem obrońcy miałoby wynikać z historycznego brzemienia art. 8 ust 1 ustawy o drogach publicznych.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie ma wątpliwości co do twierdzenia Sądu Rejonowego, iż oskarżony znajdując się w stanie nietrzeźwości prowadził pojazd mechaniczny w ruchu lądowym.

Nie można zgodzić się w tym zakresie z twierdzeniami obrońcy oskarżonego, iż oskarżony T. M. poruszał się pojazdem w miejscu, w którym nie odbywał się ruch lądowy.

Skarżący przywołuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym ruchem lądowym jest nie tylko ruch na drogach publicznych i w strefach zamieszkania, ale także ruch w miejscach dostępnych dla powszechnego użytku Do miejsc takich zalicza się drogi wewnętrzne, wymienione w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, a nie zalicza się do nich natomiast miejsc, w których dopuszczone jest do ruchu tylko wąskie grono osób. Nie sposób z orzeczeniem tym nie zgodzić się. Zasadniczym jednak dla ustalenia odpowiedzialności oskarżonego w niniejszej sprawie było ustalenie sposobu korzystania z drogi, po której się on poruszał.

Zważywszy na konkluzję wynikającą z orzeczenia Sądu Najwyższego, iż ruch lądowy poza określonymi kategoriami dróg może odbywać się także w określonych miejscach w tym w miejscach dostępnych dla powszechnego użytku, ubocznym staje się ustalanie kategorii drogi po jakiej poruszał się oskarżony albowiem przypisane oskarżonemu przestępstwo może zostać popełnione wszędzie tam gdzie odbywa się ruch lądowy. Nie jest znamieniem czynu stypizowanego w art. 178a § 1 kk poruszanie się po określonej kategorii dróg.

Niemniej jednak zgodzić należy się z rozważaniami Sądu Rejonowego wskazującymi, iż na odcinku pomiędzy ulicą (...) a szlabanem ustawionym w lesie, już za posesją oskarżonego, droga po której poruszał się oskarżony stanowi drogę wewnętrzną. Szczegółowe rozważania Sądu Rejonowego na ten temat w sposób prawidłowy uwzględniają wyniki przeprowadzonych oględzin miejsca zdarzania. M. fakt braku jakiegokolwiek oznaczenia tego odcinaka drogi znakami, które zakazywałyby na nim ruchu lub ograniczały go do pojazdów określonej kategorii w połączeniu z faktem, iż szlaban zabraniający wjazdu do lasu umiejscowiony został dopiero za posesją oskarżonego, a co więcej nawet za posesją drugiego z mieszkańców ul. (...) oraz faktem, iż w pobliżu znajduje się kopalnia, do której prowadzi droga na której zatrzymano oskarżonego, w żaden sposób nie pozwalają stwierdzić, iż droga ta miałby mieć charakter drogi leśnej na której dopuszczony byłby jedynie ruch wąskiego grona osób. Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy dostęp do tejże drogi miał każdy uczestnik ruchu zmierzający do osób zamieszkałych w tej okolicy, jak również do znajdującej się tam kopalni.

Kluczowym jednak wnioskiem oględzin dokonanych przez Sąd Rejonowy jest stwierdzenie, iż na drodze po jakiej poruszał się oskarżony odbywał się faktycznie ruch lądowy. W toku oględzin miejsca zdarzenia poza stwierdzeniem powszechnej dostępności drogi ujawniono bowiem, wjeżdżającą do kopalni ciężarówkę. Fakt ten jednoznacznie potwierdził, iż na drodze tej odbywał się ruch lądowy, bowiem traktem tym przemieszczają się samochody, w tym ciężarowe.

Nie można zgodzić się także z twierdzeniami skarżącego, iż droga po której poruszał się oskarżony była dostępna jedynie dla wąskiego grona osób wynikającego w przedmiotowej sprawie z art. 29 ust 3 ustawy o lasach. Sytuacja taka mogłaby ewentualnie zaistnieć tylko wówczas, gdyby droga ta mogłaby być tylko drogą leśną, a w świetle prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego taką drogą de facto nie jest, i rzeczywiście nie odbywałby się na niej ruch lądowy.

Zaznaczyć należy, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego ruchem lądowym jest także ruch w miejscach dostępnych dla powszechnego użytku.

Nieuzasadnione jest twierdzenie skarżącego (bazujące na uznaniu, iż droga po jakiej poruszał się oskarżony jest drogą leśną), że z uwagi na to, iż droga leśna jest dostępną jedynie dla wąskiego grona osób nie może odbywać się tam ruch lądowy. Nie można bowiem wykluczyć, iż na drodze takiej nie byłoby żadnych fizycznych przeszkód i w ten sposób byłaby ona, po złamaniu określonego prawem zakazu, dostępną dla powszechnego użytku. W takiej sytuacji każdorazowo w celu ustalenia odpowiedzialności osoby dopuszczającej się prowadzenia pojazdu po takiej drodze w stanie nietrzeźwości byłoby konieczne ustalenie czy odbywał się tam ruch lądowy. Oczywiście odrębną kwestią byłaby odpowiedzialność osób łamiących zakaz poruszania się po drogach leśnych.

Sąd Okręgowy w pełni zaaprobował także stanowisko Sądu Rejonowego co do wymiaru kary wobec oskarżonego T. M..

Trafnie, jako wysoki ustalony został stopień winy oskarżonego oraz stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. Przy ustalaniu stopnia winy oraz stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego prawidłowo Sąd Rejonowy uwzględnił charakter naruszonych dóbr prawnych, stopień zagrożenia, brak jakichkolwiek okoliczności ograniczających swobodę działania oskarżonego, a więc działanie z pełną świadomością zarówno w zakresie posiadanego zakazu poruszania się pojazdami mechanicznymi jak i w odniesieniu do stanu trzeźwości.

Orzeczona w stosunku do oskarżonego kara 6 miesięcy pozbawienia wolności w sposób adekwatny uwzględniają stopień społecznej szkodliwości czynu oraz stopień winy. Kara taka nie razi surowością a stopień jej represji jest wystarczający dla zapewnienia realizacji celów zapobiegawczych i wychowawczych w zakresie indywidualnego oddziaływania kary jak i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Prawidłowo uwzględnione zostały dyrektywy wymiaru kary. Żadna z okoliczności rzutujących na wymiar kary nie została pominięta, niedoceniona bądź przeceniona.

W pełni zasadne i trafne jest także stanowisko Sądu Rejonowego odnośnie braku po stronie oskarżonego T. M. przesłanek uzasadniających zastosowanie środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Środek ten może zostać zastosowany tylko wtedy jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Kara z warunkowym zawieszeniem musi zatem realizować wszystkie cele zawarte w art. 53 kk. Nadto w przypadku sprawców przestępstw z art. 178a § 4 kk w oparciu o art. 69 § 4 kk warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności może być stosowane w szczególnie uzasadnionych wypadkach, co nakazuje szczególnie restrykcyjnie oceniać przesłanki zastosowania tego środka probacyjnego.

W przypadku oskarżonego T. M., który działał z pełną świadomością, po raz kolejny został skazany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i wobec którego brak jest okoliczności usprawiedliwiających, stwierdzić należy jednoznacznie, iż cele orzeczonej poprzednio kary nie zostały osiągnięte.

W niniejszej sprawie nie można stwierdzić żadnych szczególnych okoliczności przemawiających za orzeczeniem warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Wskazane okoliczności przemawiają natomiast w pełni za zastosowaniem kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym, która zapewni skuteczność realizacji jej celów. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności niweczyłoby w stosunku do oskarżonego represję karną i wywoływało w świadomości oskarżonego, jak i w świadomości społeczeństwa poczucie bezkarności.

Zasadne i trafne jest także stanowisko Sądu Rejonowego w przedmiocie orzeczonych wobec oskarżonego środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lata oraz świadczenia pieniężnego w kwocie 400 złotych. Wzmacniają one adekwatnie represję karną a przede wszystkim wychowawcze oddziaływanie kary. Orzeczony środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat skutecznie wyeliminuje oskarżonego z ruchu i pozwoli mu na uświadomienie naganności jego zachowania, a jednocześnie zabezpieczy innych uczestników ruchu drogowego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk i art. 456 kpk zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk.

SSO A. Polut SSO A. Babilon – Domagała SSO K. Sójka