Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant Ewelina Hrynczyszyn

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w W.

o emeryturę

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z dnia 18 października 2013 r. sygn. (...)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z dnia 17 listopada 2014 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżone decyzję w ten sposób, że przyznaje J. K. prawo do emerytury górniczej poczynając od dnia 10 stycznia 2014 roku,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz wnioskodawcy J. K. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułu zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt VU 3001/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 października 2013 roku, sygn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. Wydział (...) Umów Międzynarodowych odmówił przyznania wnioskodawcy J. K. prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu podał, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganego do przyznania tego prawa co najmniej 25 lat stażu pracy górniczej i równorzędnej, a zatem jego żądanie w świetle treści art. 50e ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227) podlegało oddaleniu.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie w dniu 20 listopada 2013 roku J. K..

Decyzją z dnia 17 listopada 2013 roku, sygn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. Wydział (...) (...)h, wydał nową decyzję obowiązującą w sprawie, którą odmówił przyznania wnioskodawcy J. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podał, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganego do przyznania tego prawa co najmniej 25 lat stażu pracy górniczej i równorzędnej, a zatem jego żądanie w świetle treści art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227) podlegało oddaleniu. Wydając decyzję ZUS przyjął, że wnioskodawca udowodnił okresy pracy górniczej w wymiarze 21 lat, 9 miesięcy i 17 dni. Zaliczone do stażu pracy górniczej okresy zatrudnienia wnioskodawcy ZUS liczył w wymiarze jednokrotnym.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie w dniu 2 grudnia 2013 roku J. K. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu wskazał, że okresy od 1 lipca 1983 roku do 5 czerwca 1990 roku, od 1 października 1990 roku do 11 listopada 1990 roku oraz od 1 grudnia 1990 roku do 31 grudnia 2005 roku w (...) w R. powinny podlegać stosownie do treści art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS do pracy górniczej wymiarze półtorakrotnym, albowiem wnioskodawca pracował wówczas na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku.

Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2015 roku Sąd połączył sprawy z odwołań od obu wskazanych na wstępie decyzji celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

ZUS wnosił o oddalenie odwołań.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. K., urodzony w dniu (...) 1963 roku, złożył w dniu 10 stycznia 2013 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej.

(dowód: wniosek o emeryturę górniczą k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień złożenia wniosku posiadał ponad 25-letni staż ubezpieczeniowy. Niekwestionowany przez ZUS okres pracy górniczej wnioskodawcy wynosi łącznie 21 lat, 9 miesięcy i 17 dni.

Są to okresy zatrudnienia: od 1 lipca 1983 roku do 5 czerwca 1990 roku, od 15 października 1990 roku do 11 listopada 1990 roku, od 1 grudnia 1990 roku do 1 stycznia 1992 roku, od 11 stycznia 1992 roku do 2 lutego 1992 roku, od 8 lutego 1992 roku do 10 marca 1993 roku, od 15 marca 1992 roku do 4 sierpnia 1992 roku, od 14 sierpnia 1992 roku do 1 kwietnia 1993 roku, od 10 kwietnia 1993 roku do 22 lutego 1994 roku, od 22 kwietnia 1994 roku do 1 grudnia 1996 roku oraz od 7 grudnia 1996 roku do 31 grudnia 2005 roku w Kopalni (...) w R. na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku. Okresy powyższe ZUS liczył na potrzeby wydania zaskarżonych decyzji w wymiarze jednokrotnym.

(okoliczności niesporne)

Wnioskodawca przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę górniczą k. 1-3 w aktach ZUS)

W okresie od 1 lipca 1983 roku do 31 grudnia 2005 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) w R.. W okresach od 2 stycznia 1992 roku do 10 stycznia 1992 roku, od 3 lutego 1992 roku do 7 lutego 1992 roku, od 11 marca 1992 roku do 24 marca 1992 roku, od 5 sierpnia 1992 roku do 13 sierpnia 1992 roku, od 2 kwietnia 1993 roku do 9 kwietnia 1993 roku, od 23 lutego 1994 roku do 21 kwietnia 1994 roku oraz od 2 grudnia 1996 roku do 6 grudnia 1996 roku wnioskodawca przebywał na zasiłkach chorobowych, a w okresie od 12 listopada 1990 roku do 30 listopada 1990 roku korzystał z urlopu bezpłatnego.

(dowód: załącznik do karty ewidencyjnej pracownika k. 9 w aktach ZUS)

W okresach od 1 lipca 1983 roku do 5 czerwca 1990 roku, od 15 października 1990 roku do 11 listopada 1990 roku, od 1 grudnia 1990 roku do 1 stycznia 1992 roku, od 11 stycznia 1992 roku do 2 lutego 1992 roku, od 8 lutego 1992 roku do 10 marca 1993 roku, od 15 marca 1992 roku do 4 sierpnia 1992 roku, od 14 sierpnia 1992 roku do 1 kwietnia 1993 roku, od 10 kwietnia 1993 roku do 22 lutego 1994 roku, od 22 kwietnia 1994 roku do 1 grudnia 1996 roku oraz od 7 grudnia 1996 roku do 31 grudnia 2005 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą określoną w art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z załącznikiem (...) poz. 32 oraz załącznikiem (...), poz. 7 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku (Dz. U. z 1995r. Nr 2 poz. 8) będąc zatrudniony na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze wykonującego prace elektryczne na koparkach i zwałowarkach.

Zgodnie z angażami wnioskodawca był ww. okresach zatrudniony na stanowiskach elektromontera maszyn i urządzeń górniczych, automatyka i rzemieślnika, jednakże wykonywał wówczas cały czas te same prace, a mianowicie prace przy utrzymaniu w ruchu koparek. Pracował w systemie czterobrygadowym. Wnioskodawca wykonywał prace przy bezpośredniej obsłudze i utrzymaniu zdolności ruchowej urządzeń przekształtnikowych, wspomaganiu ruchów manewrowych koparek, zabezpieczających przez poślizgiem taśm i wykrywających złom, a także prace przy pomiarze wydajności i kaloryczności, zbierania i przesyłu danych do systemu nadzoru i sterowania pracą układu (...). Do obowiązków wnioskodawcy należały oględziny i przeglądy urządzeń automatyki na koparkach i zwałowarkach, prace kontrolno-pomiarowe w zakresie obsługiwanych urządzeń, regulacje urządzeń i korekta nastaw progowych, lokalizowanie uszkodzeń i wymiana uszkodzonych urządzeń i podzespołów, odpylanie i czyszczenia urządzeń automatyki oraz pomiary i wymiana uszkodzeń odcinków kabli i przewodów. Wskazane wyżej prace wnioskodawca świadczył na odkrywce (...) bezpośrednio w przodku. Ewidencję dniówek pracowników przepracowanych w przodku kopalnia zaczęła prowadzić dopiero około 2007 roku.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy k. 9, zeznania świadków W. M. i G. W. k. 38 odwrót, k. 40, zeznania wnioskodawcy k. 68, 68 odwrót, k. 69 w aktach sprawy)

W dniu 31 grudnia 2005 roku (...) S.A. w R. wydała wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że wykonywał on pracę górniczą w okresie od 1 lipca 1983 roku do 28 lutego 1992 roku na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce w oddziale związanym z utrzymaniem ruchu (załącznik (...), poz. 4 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku) oraz w okresie od 1 marca 1992 roku do 31 grudnia 2005 roku na stanowisku automatyka – rzemieślnika stale zatrudnionego na odkrywce (załącznik (...), poz. 32 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku).

(dowód: świadectwo pracy górniczej k. 10 w aktach ZUS)

Po przeprowadzeniu postępowania weryfikacyjnego Kopalnia (...) S.A. w R. wystawiła wnioskodawcy w dniu 29 maja 2009 roku świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie od 1 lipca 1983 roku do 31 grudnia 2005 roku wnioskodawca pracował na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze wykonującego prace elektryczne na koparkach i zwałowarkach (rozporządzenie (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, zał. (...), Dz. III, poz. 7).

(dowód: świadectwo pracy górniczej k. 1-3 w aktach ZUS)

Wnioskodawca nie kwestionował ustalonego przez ZUS stażu pracy górniczej w wymiarze 21 lat, 9 miesięcy i 17 dni wskazując, że na potrzeby ustalenia prawa do emerytury powinien być on liczony w wymiarze półtorakrotnym, a nie jak to przyjął ZUS w wymiarze jednokrotnym.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. Nr 1440 ze zm.) emerytura górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ustęp 2 omawianego wyżej przepis stanowi natomiast, że wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę pomostową wnioskodawca osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat i złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Spełnienia tych przesłanek do nabycia prawa do emerytury ZUS nie kwestionował.

Istota sporu w sprawie sprowadzała się do więc ustalenia, czy wnioskodawca ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1.

Stosownie do art. 50 c ust. 1 pkt 4 ww. ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie: na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Rozporządzenie, o którym mowa w pkt 4, to rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty z dnia 23 grudnia 1994 roku (Dz. U. 1995 Nr 2, poz. 8).

Zgodnie z § 2 rozporządzenia za pracę górniczą w kopalniach węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i w innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla tych kopalń uważa się okresy zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik (...) do rozporządzenia. Przepis § 3 rozporządzenia stanowi natomiast, że za okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, uważa się okresy pracy na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik (...) do rozporządzenia.

Załącznik (...) w poz. 32 stanowi, że praca górniczą wykonywają: rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy, cieśle.

W załączniku (...), dział III, poz. 7 do ww. rozporządzenia wskazano natomiast, że do stanowisk pracy, na których okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym należą stanowiska rzemieślników zatrudnionych na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń.

W ocenie Sądu z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika w sposób bezsporny, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 25 letnim okresem pracy górniczej.

ZUS nie kwestionował okoliczności, że w okresach od 1 lipca 1983 roku do 5 czerwca 1990 roku, od 15 października 1990 roku do 11 listopada 1990 roku, od 1 grudnia 1990 roku do 1 stycznia 1992 roku, od 11 stycznia 1992 roku do 2 lutego 1992 roku, od 8 lutego 1992 roku do 10 marca 1993 roku, od 15 marca 1992 roku do 4 sierpnia 1992 roku, od 14 sierpnia 1992 roku do 1 kwietnia 1993 roku, od 10 kwietnia 1993 roku do 22 lutego 1994 roku, od 22 kwietnia 1994 roku do 1 grudnia 1996 roku oraz od 7 grudnia 1996 roku do 31 grudnia 2005 roku wnioskodawca wykonywał prace górniczą. Jednocześnie w ocenie organu rentowego powyższe okresy powinny być liczone w wymiarze jednokrotnym, albowiem wnioskodawca nie wykazał, że pracował wówczas na stanowisku pracy, na którym okresy pracy uprawniałaby do zaliczenia tych okresów w wymiarze półtorakrotnym.

Zdaniem Sądu w toku postępowania w niniejszej sprawie wnioskodawca wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, że w spornych okresach wykonywał pracę górniczą na odkrywce bezpośrednio w przodku. Fakt zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze wykonującego prace elektryczne na koparkach potwierdzili świadkowie W. M. i G. W.. Zeznania te sąd uznał za wiarygodne. Są one bowiem logiczne i spójne. Korespondują z zeznaniami wnioskodawcy, a także dokumentacją pracowniczą wnioskodawcy, w tym w szczególności charakterystyką stanowiska pracy wnioskodawcy, którą pracodawca sporządził w dniu 22 maja 2013 roku. Z dowodów tych wynika, że przez cały okres zatrudnienia w (...) S.A. w R. wnioskodawca wykonywał cały czas te same prace, a mianowicie prace przy utrzymaniu w ruchu koparek. Wskazane wyżej prace wnioskodawca świadczył na odkrywce (...) bezpośrednio w przodku.

Prace, które wykonywał wnioskodawca wymienione są w załączniku (...) do rozporządzenia z 23 grudnia 1994 roku w sprawie określania niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu górniczej emerytury lub renty, pod poz. 32 obejmującą rzemieślników i innych robotników zatrudnionych na odkrywce przy wykonywaniu (w kopalniach węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla tych kopalń) bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarzy, spawaczy, elektryków, monterów, wulkanizatorów, automatyków, cieśli. Prace te wymienione są także w załączniku (...), dział III, poz. 7 do ww. rozporządzenia, w którym wskazano, że do stanowisk pracy, na których okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym należą stanowiska rzemieślników zatrudnionych na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujących prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń.

W świetle powyższego należało stwierdzić, że wydając zaskarżone decyzje ZUS pominął w zupełności okoliczność, że w okresach, które zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej wnioskodawca wykonywał prace bezpośrednio w przodku. Zgodnie natomiast z regulacją zawartą w art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którą, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym m. in. w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Skoro zatem we wskazanych wyżej okresach skarżący wykonywał prace w przodku, to ustalony przez ZUS staż pracy górniczej w wymiarze 21 lat, 9 miesięcy i 17 dni, powinien być liczony w wymiarze półtorakrotnym, a co za tym idzie staż pracy górniczej wnioskodawcy wynosi więcej niż 25 lat.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie „1” sentencji.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego znajduje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 461)