Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Szeliga

Sędziowie: SSO Aleksandra Babilon-Domagała (spr.)

SSO Klaudiusz Senator

Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Ziółkowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Renaty Orłowskiej

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2015 roku

sprawy K. B.

oskarżonego o przestępstwo z art.160 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżycielkę posiłkową

od wyroku Sądu Rejonowego w Busku Zdroju

z dnia 18 czerwca 2014 roku sygn. akt II K 676/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zwalnia oskarżycielkę posiłkową E. S. (1) od ponoszenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych należnych za postępowanie odwoławcze.

sygn. akt IX Ka 1256/14

UZASADNIENIE

K. B. oskarżony został o to, że w okresie od 28 listopada 2007r. do 4 grudnia 2007r. w B., woj. (...) pełniąc obowiązki ordynatora Oddziału (...) Szpitala (...) w B. i mając z tego tytułu obowiązek opieki nad małoletnia pacjentką E. S. (1) naraził ja na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia poprzez popełnienie błędu w sztuce lekarskiej polegającego na niewłaściwej diagnostyce i nie rozpoznaniu toczącego się procesu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego i w konsekwencji niepodjęcia właściwej terapii polegającej na niezwłocznym skierowaniu pacjentki celem wykonania zabiegu operacyjnego tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Busku Zdroju wyrokiem z dnia 18 czerwca 2014r., sygn. akt II K 676/13 orzekł, co następuje:

I.  w ramach zarzucanego w akcie oskarżenia czynu ustalił, że K. B. pełniąc obowiązki ordynatora Oddziału (...) Szpitala (...) w B. i z tego tytułu mając obowiązek opieki nad przebywającą na wskazanym oddziale pacjentką E. S. (1) w okresie od 29 listopada 2017r. do 3 grudnia 2007r. na skutek nie zachowania wymaganej ostrożności polegającej na nieuwzględnieniu w procesie diagnostycznym możliwości rozwoju procesu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego i niezawezwaniu lekarza chirurga celem przeprowadzenia specjalistycznej konsultacji, nie wdrożył u dziecka prawidłowego leczenia polegającego na skierowaniu na oddział chirurgiczny celem wykonania zabiegu operacyjnego wskutek czego naraził małoletnią E. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, po czym w dniu 4 grudnia 2007r. dobrowolnie uchylił grożące pacjentce niebezpieczeństwo kierując ją do Wojewódzkiego (...) w K., gdzie postawiono prawidłową diagnozę i przeprowadzono zabieg operacyjny usunięcia wyrostka robaczkowego doprowadzając do wyleczenia pacjentki i na podstawie art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 4 kpk w zw. z art. 160 § 4 kk postępowanie karne odnośnie popełnionego przez K. B. czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 160 § 3 kk umorzył;

II.  na podstawie art.632 pkt 2 kpk kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

Wyrok powyższy zaskarżyła oskarżycielka posiłkowa. Na podstawie art. 438 pkt 1 kpk wyrokowi zarzuciła obrazę prawa materialnego tj. art. 160 § 4 kk poprzez przyjęcie, iż oskarżony dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.

Podnosząc powyższy zarzut skarżąca wniosła na podstawie art. 434 § 1 kpk w zw. z art. 437 kpk o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżycielki posiłkowej jawi się jako oczywiście bezzasadna. Brak jest podstaw do uznania podniesionych w niej zarzutów oraz uwzględnienia formułowanych wniosków.

Analiza przedmiotowej sprawy, dokonana przez Sąd Okręgowy, w pełni potwierdziła prawidłowość orzeczenia Sądu Rejonowego.

Obiektywne, logiczne i wyczerpujące wnioskowanie Sądu Rejonowego opiera się na analizie kompletnego materiału dowodowego dokonanej w oparciu o zasadę swobodnej oceny przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. W sposób trafny i precyzyjny Sąd I instancji wskazał na jakich dowodach się opierał oraz z jakich przyczyn poszczególne dowody uznał za wiarygodne. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w pełni potwierdza, iż działanie oskarżonego K. B. wyczerpało znamiona czynu z art. 160 § 3 kk. Podkreślić należy w tym miejscu, iż Sąd I instancji prawidłowo, w sposób krytyczny podszedł do stawianego oskarżonemu zarzutu z art. 160 § 2 kk, który w żaden sposób, w świetle dokonanych ustaleń nie mógł zostać zaakceptowany. Oskarżony jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy nie działał umyślnie. Kwestia ta nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana. Ponadto o wnikliwości analizy Sądu Rejonowego świadczy fakt, iż nie przyjął on także w sposób bezkrytyczny okresu jaki obejmował stawiany oskarżonemu przez prokuratora zarzut. Słusznie w zakresie tym wskazał, iż okres stawianego oskarżonemu zarzutu powinien obejmować zakres od dnia 29 listopada 2007r. do dnia 3 grudnia 2007r. albowiem w tym okresie doszło do nieprawidłowości i błędu w leczeniu pacjentki.

Za w pełni prawidłowe uznać należy dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne oraz ocenę prawno – karną działania oskarżonego.

Skarżący zarzuca obrazę prawa materialnego tj. art. 160 § 4 kk poprzez przyjęcie, iż oskarżony dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo. Zdaniem oskarżycielki posiłkowej przekazanie pokrzywdzonej do innej placówki opieki zdrowotnej nie było dobrowolne, a wręcz przeciwnie wymuszone było okolicznościami, w tym kilkukrotnym żądaniem ojca skarżącej połączonym nawet z zagrożeniem wypisania pokrzywdzonej na własne żądanie.

Obraza przepisów prawa materialnego (error iuris) obejmuje naruszenie każdej dziedziny prawa materialnego, która była stosowana przez organ orzekający. Polegać ona może na błędnej wykładni przepisu, zastosowaniu nieodpowiedniego przepisu lub zastosowaniu go w niewłaściwy sposób, zastosowaniu danego przepisu, mimo zakazu określonego rozstrzygania, lub niezastosowaniu normy, której stosowanie było obowiązkowe.

O błędzie w ustaleniach faktycznych można natomiast mówić w przypadku naruszenia przez Sąd art. 7 kpk i dokonaniu oceny dowodów sprzecznie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, bądź też wówczas, gdy Sąd czynił ustalenia faktyczne w oparciu o niepełny materiał dowodowy. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Rejonowy precyzyjnie wskazał dowody na jakich się opierał ustalając stan faktyczny. W toku postępowania ujawnione zostały wszystkie okoliczności sprawy, które wyczerpująco i logicznie zostały wyjaśnione.

W żaden sposób nie można uznać, iż w przedmiotowej sprawie doszło do obrazy prawa materialnego jak i jakiegokolwiek błędu w ustaleniach faktycznych.

Podnoszony przez oskarżycielkę posiłkową zarzut w żaden sposób nie podważa analizy dokonanej przez Sąd Rejonowy. Wnioskowanie skarżącej nie opiera się na merytorycznych argumentach. Nacechowane jest natomiast dużym ładunkiem emocjonalnym do niniejszej sprawy.

Stawiany przez oskarżycielkę posiłkową zarzut nie daje podstaw do podważenia orzeczenia Sądu Rejonowego.

Sąd I Instancji w niniejszej sprawie w sposób prawidłowy wskazał, iż kluczowym dla jej rozstrzygnięcia było ustalenie czy postępowanie oskarżonego K. B. podczas leczenia pacjentki w szpitalu w B. było prawidłowe, a jeśli nie to dlaczego.

W pełni zasadnie w kwestii tej Sąd Rejonowy posiłkował się opinią biegłych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej i Toksykologii Lekarskiej (...) w K.. Opinia ta została prawidłowo uznana za wiarygodną, jasną i pełną. Sporządzona została przez wyspecjalizowanych biegłych dysponujących odpowiednią wiedzą i doświadczeniem. Brak jest jakichkolwiek podstaw do jej kwestionowania. W oparciu o opinię biegłych jak i pozostały materiał dowodowy w postaci zeznań świadków oraz dokumentacji medycznej, dokonał Sąd Rejonowy, ustalenia przebiegu zdarzeń i podjętych czynności w stosunku do pacjentki E. S. (1), a także roli jaką miał w przebiegu zdarzeń oskarżony K. B..

Bezsprzeczne są ustalenia Sądu Rejonowego wskazujące na przedłużający się proces diagnostyczny i działania oskarżonego nakierunkowane na poprawę stanu pacjentki. Biegli w swojej opinii w sposób niezbity wskazali na błąd diagnostyczny jaki nastąpił w czasie hospitalizacji E. S. (1), polegający na nieuwzględnieniu możliwości rozwoju u dziecka procesu zapalnego w jamie brzusznej i nie wezwaniu lekarza chirurga celem przeprowadzenia specjalistycznej konsultacji. Przy tym bezspornym jest, iż w pełni możliwe było wezwanie lekarza chirurga albowiem lekarze o takiej specjalności zatrudnieni byli w szpitalu w B..

W pełni prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął również, iż po stronie oskarżonego K. B. spełnione zostały przesłanki do zastosowania art. 160 § 4 kk. Potwierdza to analiza działania oskarżonego dokonana w oparciu o zgromadzone dowody, w tym przede wszystkim opinię biegłych i zeznania świadków.

Zgodnie z art. 160 § 4 kk nie podlega karze sprawca sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa, który własnym działaniem uchylił zagrożenie. Zachowanie sprawcy musi być „dobrowolne”, tzn. być rezultatem decyzji woli podjętej z własnej inicjatywy albo nawet w wyniku namowy osoby trzeciej.

Na gruncie niniejszej sprawy, jak prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy, oskarżony, monitorując stan zdrowia E. S. (2), w sposób samodzielny, zdając sobie sprawę z niewłaściwości postawionej diagnozy, podjął decyzję o przetransportowaniu pacjentki do specjalistycznego szpitala w K.. Żadna z okoliczności sprawy nie pozwala na uznanie, iż działanie oskarżonego nie było dobrowolne.

Nie można podważać dobrowolności działania oskarżonego twierdzeniem, iż do decyzji o przetransportowaniu pacjentki do specjalistycznego szpitala w K. skłoniły go okoliczności dotyczące pogarszającego się stanu pacjentki. Nie można bowiem zapomnieć, iż oskarżonym nie działał z jakimkolwiek zamiarem, a jego działanie było nieumyślne i wynikało jedynie z błędu diagnostycznego. Zwrócić należy także uwagę na specyfikę niniejszej sprawy albowiem stan pacjentki pogarszał się w toku procesu diagnostycznego ukierunkowanego na udzielnie jej pomocy. Nie można kategorycznie uznać, iż przekazanie pacjentki do szpitala w K. było jedyną możliwością jaką miał oskarżony. Mógł on bowiem w dalszym ciągu podejmować diagnostykę pacjentki w szpitalu w B., co nie koniecznie zmierzałoby do uchylenia grożącego jej niebezpieczeństwa. Niewątpliwie jednak w świetle okoliczności sprawy, w tym opinii biegłych, jedyną właściwą decyzją zmierzającą do uchylenia grożącego pacjentce niebezpieczeństwa i postawienia właściwej diagnozy było jej przekazanie do placówki specjalistycznej w K..

Podkreślić należy także, iż jak trafnie zauważył Sąd I instancji, w pierwszej kolejności oskarżony podjął kroki zmierzające do przekazania E. S. (1) do jednostki specjalistycznej, a dopiero później kontaktował się z rodzicami pacjentki informując ich o konieczności jej przetransportowania do szpitala w K.. Wskazać również należy na wnioski opinii biegłych przestawione na rozprawie w dniu 21 lutego 2013r. Stwierdzili oni, iż tradycją w medycynie jest, w przypadku nie radzenia sobie z określonym przypadkiem, przekazanie go innej jednostce. Niewątpliwie przekazanie, w niniejszej sprawie, pacjentki do szpitala w K. było taką sytuacją. Palcówka w K. jest Szpitalem Specjalistycznym, a więc w pełni zasadne, w celu lepszej diagnozy i poprawy stanu pacjentki, było przekazanie jej do tejże placówki. W efekcie decyzja oskarżonego doprowadziła do postawienia prawidłowej diagnozy przez lekarzy z K. i wyleczenia pacjentki.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk i art. 456 kpk zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk, mając na uwadze względy słuszności.

SSO A. Babilon – Domagała SSO A. Szeliga SSO K. Senator