Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lutego 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Sławomir Gosławski

Sędziowie SO Marta Legeny-Błaszczyk

SO Tomasz Ignaczak (spr.)

Protokolant sekr. sądowy Dagmara Szczepanik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Izabeli Stachowiak

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2015 roku

sprawy P. O.

oskarżonego z art. 288 § 1 kk i art. 160 § 1 kk w zw. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, art. 288 § 1 kk w zb. z art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 15 grudnia 2014 roku sygn. akt II K 1418/13

na podstawie art.437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 i 2 kpk, art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami)

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uchyla rozstrzygnięcie o karze łącznej zawarte w pkt 4 zaskarżonego wyroku i związane z nim rozstrzygnięcie z pkt 5 zaskarżonego wyroku;

-

uchyla rozstrzygnięcia o wymierzeniu odrębnych kar za przestępstwa przypisane oskarżonemu w pkt 1 a i w pkt 2 zaskarżonego wyroku oraz uchyla rozstrzygnięcie o wymierzeniu kary za ciąg przestępstw przypisany oskarżonemu w pkt 3 zaskarżonego wyroku;

-

ustala, iż przestępstwa przypisane oskarżonemu w pkt 1 a, w pkt 2, oraz w pkt 3 od a do f zaskarżonego wyroku stanowią jeden ciąg przestępstw i za ten ciąg przestępstw, na podstawie art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierza oskarżonemu P. O. karę 1 ( jednego ) roku pozbawienia wolności;

-

na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk i art. 91 § 2 kk łączy jednostkowe kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu P. O. w pkt 1 b i w pkt 1 c zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego oraz jednostkową karę pozbawienia wolności wymierzoną za ciąg przestępstw niniejszym wyrokiem Sądu Okręgowego i wymierza mu karę łączną 1 ( jednego) roku pozbawienia wolności;

-

na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu P. O. okres zatrzymania w dniu 05.08.2011 roku przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równy jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

-

uchyla rozstrzygnięcie o opłacie zawarte w pkt 9 zaskarżonego wyroku;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od oskarżonego P. O. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym oraz wymierza mu kwotę 180 ( sto osiemdziesiąt ) złotych tytułem opłaty za obie instancje.

Sygn. akt IV Ka 48/15

UZASADNIENIE

P. O. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 10.06.2010 roku w miejscowości K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając czynem ciągłym przy z góry powziętym zamiarze umyślnie dokonał uszkodzenia w wyniku obrzucenia kamieniami, bądź innymi przedmiotami znajdujących się w ruchu samochodów:

-

F. (...)o nr. rej. (...)– gdzie wartość strat wyniosła 732 złote na szkodę (...) (...) (...) w W., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – T. Z., B. K., G. C.,

-

V. (...)o nr. rej. (...) (...) gdzie wartość strat wyniosła 1500 zł na szkodę obywatela Iraku - K. Al (...), a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób - K. N. Al. (...)oraz małoletniego O.- lat 2 reprezentowanego przez matkę - W. B.,

-

M. (...) o nr. rej. (...) - gdzie wartość strat wyniosła 1000 zł na szkodę firmy (...) s. c. w L., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – G. M., K. B. (1), K. B. (2), A. J.,

-

V. (...) o nr. rej. (...) - wartość strat 1000 zł na szkodę T. M., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – T. M., W. K. i A. G., która w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała rany ciętej okolicy pleców, naruszających czynności narządów jej ciała na okres czasu poniżej dni siedmiu,

-

V. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 500 zł na szkodę S. S., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u kierującego pojazdem – S. S.,

tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk i z art. 160§1kk w zw. z art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2kk w zw. z art. 12 kk;

II. w dniu 08 września 2010 roku w K., pow. B., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucanie kamieniami dokonał uszkodzenia będącego w ruchu pojazdu marki S. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 1000zł na szkodę J. Ś., a także naraził wyżej wymienionego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała, tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk

III. w dniu 31 października 2010 roku w K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucanie kamieniami dokonał uszkodzenia znajdujących się w ruchu pojazdów marki:

-

K. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 2000 zł na szkodę A. K. (1), a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – A. K. (1), M. K. (1) oraz dwojga małoletnich K. K. – lat 4 i M. K. (2) – lat 12 reprezentowanych przez matkę M. K. (1),

-

O. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 1000zł na szkodę S. A., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – S. A., M. A. (1) oraz małoletnich M. A. (2) – lat 2 i T. A. – lat 4, reprezentowanych przez matkę M. A. (1),

tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

IV. w dniu 12 lutego 2011 roku w K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki S. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 1400 zł na szkodę A. O., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszającego się nim M. O., tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

V. w dniu 15 kwietnia 2011 roku w miejscowości P., gm. K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki M. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 3000zł na szkodę P. S., jednocześnie sprowadzając niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób P. S. i A. K. (2), tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

VI. w dniu 21marca 2011 roku w miejscowości P., gm. K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki R. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość strat wyniosła 500zł na szkodę A. S., jednocześnie sprowadzając niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – A. S., M. P. i J. O., tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk,

VII. w dniu 10 lipca 2011 roku w K., pow. B., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki A. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość strat wyniosła 1000zł na szkodę A. K. (3), jednocześnie sprowadzając niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób A. K. (3), P. K., A. N., L. W. i J. P., tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

VIII. w dniu 04-sierpnia-2011 roku na wysokości miejscowości K., pow. B., woj. (...), działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki D. (...) o nr. rej. (...) poruszającego się drogą krajową nr (...) z kierunku W. w kierunku W., powodując w nim uszkodzenie przedniego prawego błotnika, prawych przednich drzwi o łącznej wartości strat 500 zł na szkodę Komendy Wojewódzkiej Policji w Ł., jednocześnie sprowadzając niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – S. K., K. Z. i M. M., tj. o przestępstwo z art. 288§1 kk w zb. z art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk.

Pierwszy wyrok, jaki zapadł na kanwie tej sprawy, tj. wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 25 lutego 2013 roku w sprawie II K 1118 /11 ( vide k. 574) został zaskarżony zarówno przez obrońcę na korzyść oskarżonego jak i na niekorzyść oskarżonego przez prokuratora. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 roku w sprawie IV Ka 217/13 uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania ( k. 608). Na skutek zaleceń Sądu Okręgowego doszło do skutecznego zwrotu sprawy prokuratorowi w trybie art. 345 kpk ( k. 632 – 643). Po uzupełnieniu braków prokurator wniósł tożsamy akt oskarżenia ( k. 715 – 717).

Sąd Rejonowy w Bełchatowie ponownie rozpoznając sprawę po wniesieniu uzupełnionego aktu oskarżenia wyrokiem z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie sygn. akt II K 1418/13:

1. oskarżonego P. O. w ramach zarzucanego mu czynu z pkt I uznał za winnego tego, że:

a. w dniu 10.06.2010 roku w miejscowości K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru umyślnie dokonał uszkodzenia w wyniku obrzucenia kamieniami, bądź innymi przedmiotami znajdujących się w ruchu samochodów:

-

F. (...)o nr. rej. (...)– gdzie wartość strat wyniosła 732 złote na szkodę (...) (...) (...) w W., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – T. Z., B. K., G. C.,

-

M. (...) o nr. rej. (...) - gdzie wartość strat wyniosła 1000 złotych na szkodę firmy (...) s. c. w L., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – G. M., K. B. (1), K. B. (2), A. J.,

-

V. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 500 złotych na szkodę S. S., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u kierującego pojazdem – S. S.,

tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk w zw. z art. 12 kk i na podstawie art. 288§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

b. w dniu 10.06.2010 roku w miejscowości K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) umyślnie dokonał uszkodzenia w wyniku obrzucenia kamieniami, bądź innymi przedmiotami znajdującego się w ruchu samochodu V. (...) o nr. rej. (...) - wartość strat 537,45 złotych na szkodę T. M., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – T. M., W. K. i A. G., która w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała rany ciętej okolicy pleców, naruszających czynności narządów jej ciała na okres czasu poniżej dni siedmiu; tj przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2kk i na podstawie art. 288§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

c. w dniu 10.06.2010 roku w miejscowości K., woj. (...)na drodze krajowej nr (...)umyślnie obrzucił kamieniami, bądź innymi przedmiotami znajdujący się w ruchu samochód V. (...)o nr. rej. (...) (...), czym naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób - K. N. Al. (...)oraz małoletniego ich syna O.(lat- 2) reprezentowanego przez matkę – W. B., tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 160§1kk i na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

2. oskarżonego P. O. w ramach zarzucanego mu czynu z pkt III uznał za winnego tego, że w dniu 31.10 2010 roku w miejscowości K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru umyślnie dokonał uszkodzenia w wyniku obrzucenia kamieniami, bądź innymi przedmiotami znajdujących się w ruchu samochodów:

-

K. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 2000 złotych na szkodę A. K. (1), a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – A. K. (1), M. K. (1) oraz dwojga ich małoletnich dzieci K. K. (lat- 4) i M. K. (2) (lat-12) reprezentowanych przez matkę M. K. (1),

-

O. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 1000 złotych na szkodę S. A., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – S. A., M. A. (1) oraz ich małoletnich dzieci M. A. (2) (lat-2) i T. A. (lat-4) , reprezentowanych przez matkę M. A. (1),

tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk w zw. z art. 12 kk i na podstawie art. 288§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3. oskarżonego P. O. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów z pkt II, IV, V, VI, VII i VIII polegających na tym, że :

a. w dniu 08 września 2010 roku w K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucanie kamieniami dokonał uszkodzenia będącego w ruchu pojazdu marki S. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość uszkodzeń wyniosła 1000 złotych na szkodę J. Ś., a także naraził wyżej wymienionego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała, tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

b. w dniu 12 lutego 2011 roku w K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki S. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 1400 złotych na szkodę A. O., a także naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszającego się nim M. O., tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

c. w dniu 15 kwietnia 2011 roku w miejscowości P., gm. K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki M. (...) o nr. rej. (...) – gdzie wartość strat wyniosła 3000 złotych na szkodę P. S., jednocześnie narażając na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób P. S. i A. K. (2), tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

d. w dniu 21marca 2011 roku w miejscowości P., gm. K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki R. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość strat wyniosła 500 złotych na szkodę A. S., jednocześnie narażając na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – A. S., M. P. i J. O., tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

e. w dniu 10 lipca 2011 roku w K., woj. (...) na drodze krajowej nr (...) działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki A. (...) o nr. rej. (...), gdzie wartość strat wyniosła 1000 złotych na szkodę A. K. (3), jednocześnie narażając na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób A. K. (3), P. K., A. N., L. W. i J. P., tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk;

f. w dniu 04 sierpnia 2011 roku na wysokości miejscowości K., pow. B., woj. (...), działając umyślnie poprzez rzucenie kamieniem, dokonał uszkodzenia znajdującego się w ruchu pojazdu marki D. (...) o nr. rej. (...) poruszającego się drogą krajową nr (...) z kierunku W. w kierunku W., powodując w nim uszkodzenie przedniego prawego błotnika, prawych przednich drzwi o łącznej wartości strat 500 złotych na szkodę Komendy Powiatowej Policji w B., jednocześnie narażając na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszkodzenia ciała u poruszających się nim osób – S. K., K. Z. i M. M., tj. przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 288§1 kk i art. 160§1kk w zw. z art. 11§2kk i przyjmując, że czyny opisane w pkt od 3a do 3f stanowią ciąg przestępstw na podstawie art. 288§1 kk w zw. z art. 11§3 kk w zw. z art. 91§1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

4. na podstawie art. 85kk w zw. z art. 86§1 kk i art. 91§2 kk połączył wymierzone oskarżonemu jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył P. O. karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

5. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania w dniu 05.08.2011 roku przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równy jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

6. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę:

-

kwoty 537,45 (pięćset trzydzieści siedem 45/100) złotych za czyn z pkt 1b na rzecz T. M.;

-

kwoty 732 (siedemset trzydzieści dwa ) złote za czyn z pkt 1a na rzecz (...) (...) (...) w W.;

-

kwoty 1400 (tysiąc czterysta) złotych za czyn z pkt 3b na rzecz A. O.;

-

kwoty 500 (pięćset) złotych za czyn z pkt 3f na rzecz KPP w B.;

7. na podstawie art. 46§1 kk zasądził od oskarżonego P. O. na rzecz pokrzywdzonej A. G. za czyn z pkt 1b kwotę 1000 (tysiąc) złotych z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

8. na podstawie art. 44 § 2 kk orzekł przepadek bryły gruzu szczegółowo opisanej w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/211/10 ( k-92) pod pozycją 1 i numerem Drz 824/11;

9. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 300 (trzysta) złotych opłaty i (...) (dwa tysiące sześćset czterdzieści osiem 94/100) złotych z tytułu zwrotu wydatków.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońcę oskarżonego.

Apelacja obrońcy oskarżonego zaskarżyła wyrok w zakresie kary na korzyść oskarżonego. Obrońca zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność kary poprzez wymierzenie za poszczególne czyny kar wyższych niż minimalne oraz brak orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Podnosił, iż Sąd w nienależytym stopniu wziął pod uwagę okoliczności łagodzące, takie jak niekaralność oskarżonego, jego nienaganny sposób życia, przyznanie się do winy.

W konkluzji obrońca wniósł o uchylenie kary łącznej, orzeczenie kar za poszczególne czyny w dolnych granicach ustawowego zagrożenia oraz orzeczenie nowej kary łącznej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Prokurator na rozprawie apelacyjnej wniósł o uznanie apelacji obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się o tyle zasadna, że w wyniku jej rozpoznania doszło do zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego.

Wprawdzie zarzuty sformułowane w wywiedzionym przez obrońcę oskarżonego środku odwoławczym są oczywiście bezzasadne, niemniej w wyniku jego złożenia, inicjującego przeprowadzenie postępowania odwoławczego, doszło do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie zastosowania instytucji prawa karnego materialnego, jaką jest ciąg przestępstw. Co prawda kontrola odwoławcza przekonała, iż Sąd I instancji w sposób poprawny zgromadził materiał dowodowy, dokonał właściwych ustaleń faktycznych, a także wyprowadził słuszne wnioski co do winy oskarżonego, niestety dopuścił się obrazy prawa karnego materialnego w zakresie przyjęcia, które z przypisanych oskarżonemu przestępstw mogą stanowić ciąg przestępstw z art. 91 § 1 KK, co miało ewidentny wpływ na treść wyroku.

Przypomnieć zatem należy, że ciąg przestępstw zachodzi wówczas, gdy sprawca popełnia kilka przestępstw, które charakteryzują się jednorodną kwalifikacją prawną (tożsamość kwalifikacji), podobnym sposobem popełnienia, krótkimi odstępami czasu pomiędzy poszczególnymi przestępstwami oraz brakiem przedzielającego je wyroku skazującego, co do któregokolwiek z nich.

W analizowanym przypadku mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której os karżony dopuścił się kilku przestępstw, z których część stanowiła czyny jednorazowe, a część czyny ciągłe – i poza tą jedną kwestią były one tożsame pod względem kwalifikacji prawnej. Dotyczy to przestępstw przypisanych w pkt 1 a i w pkt 2 zaskarżonego wyroku ( te zostały trafnie zakwalifikowane z art. 288 § 1 kk i art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk) oraz przestępstw przypisanych w pkt 3 zaskarżonego wyroku jako ciąg przestępstw, z których każde zostało ( również trafnie) zakwalifikowane z art. art. 288 § 1 kk i art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Sąd Rejonowy z przyczyn dla Sądu Okręgowego niezrozumiałych nie włączył przestępstw przypisanych w pkt 1 a i w pkt 2 zaskarżonego wyroku do ciągu przestępstw przypisanego w pkt 3 zaskarżonego wyroku – był to błąd.

Przecież Sąd Najwyższy, jak również Sądy Apelacyjne w wielu judykatach w sposób jednoznaczny i niebudzący kontrowersji stwierdzały, że możliwe jest przyjęcie ciągu przestępstw w sytuacji, gdy jedno lub kilka z nich popełniono jednym zachowaniem, pozostałe zaś w warunkach czynu ciągłego, bowiem i tak czyn ciągły uważa się za jeden czyn. Chodzi o to, aby przy spełnieniu pozostałych przesłanek możliwym było orzeczenie jednej kary na podstawie przepisu, który znamiona każde z przestępstw wyczerpuje. Przepis zaś art. 12 KK nie modyfikuje ustawowego zagrożenia i podstawą do jej wymierzenia za czyn ciągły będzie ten sam przepis co w przypadku przestępstwa jednorazowego. Zatem reasumując - jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy - "dopuszczenie się przez sprawcę kilku przestępstw, z których jedno było czynem jednorazowym pozostałe zaś czynami ciągłym, samo przez się nie wyklucza możliwości przyjęcia w odniesieniu do wszystkich tych przestępstw konstrukcji ciągu przestępstw, o których mowa w art. 91 § 1 KK" ( por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Wojskowa z 2005-11-24, WA 32/05, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa rok 2006, Nr 1, poz. 11, str. 60, a także wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 2005-11-29, II AKa 297/05, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 2006, Nr 5, poz. 27, str. 32 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - II Wydział Karny z 2012-09-06, II AKa 329/12, opubl: www.orzeczenia.ms.gov.pl).

Ciąg przestępstw (art. 91 § 1 KK) jest instytucją prawa materialnego, więc jego przyjęcie nie jest pozostawione uznaniu Sądu. Pominięcie ( nawet częściowe, tak jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie) tej instytucji podczas wyrokowania stanowiło obrazę prawa karnego materialnego mającą wpływ na treść wyroku ( por: A.Wąsek w glosie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2000 r., I KZP 17/00, zob. OSP 2001, nr 1).

W analizowanej sytuacji zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie odrębnego wymierzania kar za dwa przestępstwa przypisane w pkt 1 a i 2 zaskarżonego wyroku i za ciąg przestępstw z pkt 3 wyroku i orzeczenie za te wszystkie przestępstwa jednej kary w ramach ciągu przestępstw będzie zmianą na korzyść oskarżonego. Wobec kierunku apelacji Sąd Okręgowy nie mógł zmienić kary wymierzonej za ciąg przestępstw mimo, iż do tego ciągu dołączył dwa przestępstwa popełnione w formie czynów ciągłych. Oznacza to, że w tej konkretnej sytuacji oskarżony uniknął odrębnego wymierzenia kary za dwa przestępstwa ( co ma ewidentny - korzystny dla oskarżonego - wpływ na wymiar kary łącznej), a jednocześnie jego sytuacja nie mogła ulec pogorszeniu w zakresie wymiaru kary za ciąg przestępstw. Przed zmianą zaskarżonego wyroku przy orzekaniu o karze łącznej należało brać pod uwagę pięć kar jednostkowych i Sąd poruszał się w granicach od kary jednego roku pozbawienia wolności ( przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji) do kary 4 lat i 2 miesięcy pozbawiania wolności ( przy zastosowaniu zasady kumulacji). Obecnie, na skutek w/w zmiany, przy orzekaniu kary łącznej należy brać pod uwagę trzy kary jednostkowe i można poruszać się w granicach od kary jednego roku pozbawienia wolności ( przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji) do kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawiania wolności ( przy zastosowaniu zasady kumulacji). Dlatego Sąd Okręgowy był uprawniony do orzeczenia reformatoryjnego mimo braku zarzutu w tym zakresie, jak bowiem widać jest to zmiana na korzyść oskarżonego ( art. 434 § 2 kpk). Zresztą, w analogicznej sytuacji procesowej orzekał już jeden z Sądów Apelacyjnych i również uznał, że dokonanie podobnej zmiany wyroku jest możliwe w wypadku wniesienia apelacji jedynie na korzyść oskarżonego i mimo braku zarzutu w tym zakresie ( por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach - II Wydział Karny z 2012-09-06, II AKa 329/12, opubl: www.orzeczenia.ms.gov.pl).

Dlatego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uchylił rozstrzygnięcie o karze łącznej zawarte w pkt 4 zaskarżonego wyroku;

-

uchylił rozstrzygnięcia o wymierzeniu odrębnych kar za przestępstwa przypisane oskarżonemu w pkt 1 a i w pkt 2 zaskarżonego wyroku oraz uchylił rozstrzygnięcie o wymierzeniu kary za ciąg przestępstw przypisany oskarżonemu w pkt 3 zaskarżonego wyroku;

-

ustalił, iż przestępstwa przypisane oskarżonemu w pkt 1 a, w pkt 2, oraz w pkt 3 od a do f zaskarżonego wyroku stanowią jeden ciąg przestępstw i za ten ciąg przestępstw, na podstawie art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu P. O. karę 1 ( jednego) roku pozbawienia wolności;

-

na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk i art. 91 § 2 kk połączył jednostkowe kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu P. O. w pkt 1 b i w pkt 1 c zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego oraz jednostkową karę pozbawienia wolności wymierzoną za ciąg przestępstw uzasadnianym wyrokiem Sądu Okręgowego i wymierzył mu karę łączną 1 ( jednego) roku pozbawienia wolności.

Orzeczenie z pkt 4 zaskarżonego wyroku musiało zostać uchylone, bo modyfikacji uległy kary jednostkowe ( dwie z nich zostały wyeliminowane jako odrębne kary, bo wymierzono za nie jedną karę w ramach kary za ciąg przestępstw ) – dlatego należało na nowo orzec o karze łącznej.

Sąd Okręgowy orzekając o tej karze zastosował zasadę pełnej absorpcji z dwóch powodów.

Po pierwsze, było to uzasadnione bliskością czasu i tożsamością miejsca popełnienia przypisanych oskarżonemu czynów oraz podobieństwem działania sprawcy. Na nową karę łączną złożyły się kara za ciąg przestępstw w wymiarze 1 ( jednego) roku oraz kary za czyny przypisane w pkt 1 b i 1 c zaskarżonego wyroku ( odpowiednio kary 10 miesięcy i 8 miesięcy pozbawienia wolności). Czyny te zostały popełnione tego samego dnia co jeden z czynów wchodzących w skład ciągu przestępstw i jedynym powodem, dla którego nie weszły w skład tego ciągu, jest nieznacznie odmienna kwalifikacja prawna. W istocie chodzi o w pełni analogiczne zachowanie oskarżonego. Już chociażby dlatego zastosowanie zasady pełnej absorpcji jest w tym przypadku zdaniem Sądu Okręgowego uprawnione.

Po drugie, w pierwszym wyroku, jaki zapadł na kanwie tej sprawy ( wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 25 lutego 2013 roku w sprawie II K 1118 /11 – vide k. 574) przy wymiarze kary łącznej zastosowano zasadę pełnej absorpcji. Wyrok ten był co prawda zaskarżony na niekorzyść oskarżonego – ale prokurator nie podniósł żadnych zarzutów związanych zarówno z wymiarem kary, jak i z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej ( vide apelacja k. 593 – 595). Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 roku w sprawie IV Ka 217/13 uchylił w/w wyrok Sądu Rejonowego przy zastosowaniu art. 440 kpk – ale w uzasadnieniu tego orzeczenia ani jednym słowem nie zakwestionował zastosowania przy wymierzaniu kary łącznej zasady pełnej absorpcji ( vide k. 608 – 617). Zastosowanie ar. 440 kpk (pozwalające na orzekanie na niekorzyść poza zakresem zarzutów ) wiązało się w tej sprawie jedynie z ustaleniami co do narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo z art. 160 § 1 kk, z ustaleniem kręgu pokrzywdzonych oraz z naprawieniem im szkody. Nie dotyczyło zasady łączenia kar – a zatem Sąd Rejonowy nie był uprawniony do orzekania w tym zakresie na niekorzyść przy ponownym rozpoznawaniu sprawy. Dlatego mógł i powinien przy orzekaniu o karze łącznej stosować jedynie zasadę absorpcji – stosując zasadę asperacji naruszył pośredni zakaz reformationis in peius. Było to naruszenie prawa karnego procesowego, które miało wpływ na treść wyroku.

Pamiętać bowiem należy, że zastosowanie przez Sąd odwoławczy art. 440 kpk i uchylenie w tym trybie wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji otwiera w ponownym postępowaniu możliwość poczynienia niekorzystnych dla oskarżonego ustaleń faktycznych i wydania surowszego orzeczenia tylko w granicy, w jakiej nastąpiło przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem stosując przepis art. 440 i uchylając orzeczenie zaskarżone na niekorzyść oskarżonego, poza zakresem zaskarżenia i podniesionymi zarzutami, Sąd odwoławczy, dopuszczając w postępowaniu ponownym możliwość wydania orzeczenia surowszego niż uchylone, powinien wyraźnie określić granice, w jakich następuje przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz w jakim zakresie możliwe jest orzekanie na niekorzyść oskarżonego w postępowaniu ponownym ( i tak było w przedmiotowej sprawie, w uzasadnieniu poprzedniego wyroku Sądu odwoławczego wskazano, w jakim zakresie można będzie orzekać na niekorzyść – były to kwestie związane z przypisaniem znamion z art. 160 § 1 kk, ustaleniem kręgu pokrzywdzonych i naprawieniem szkody). Sąd rozpoznający sprawę ponownie może wydać orzeczenie surowsze jedynie w granicy, w jakiej nastąpiło przekazanie i tylko na podstawie zarzutów (stwierdzonych przez Sąd odwoławczy uchybień), które spowodowały uchylenie pierwszego wyroku ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 18.12.2008 r., II AKz 590/08, opubl. OSAW 2008, Nr 4, poz. 153 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16.9.2009 r., I AKa 235/09, niepubl oraz Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 297-467. Tom II pod red. prof. dr hab. Piotr Hofmański, Elżbieta Sadzik, dr hab. Kazimierz Zgryzek, Rok wydania: 2011, Wydawnictwo: C.H.Beck).

Ponieważ ani w apelacji prokuratora od poprzedniego wyroku Sądu Rejonowego, ani w poprzednim wyroku Sądu odwoławczego, nie zakwestionowano zasady pełnej absorpcji przy łączeniu kar ( prokurator nie podniósł takiego zarzutu w apelacji, a Sąd odwoławczy nie wskazał, jakoby w związku z zasadą łączenia kar zastosował art. 440 kpk), to Sąd pierwszej instancji ponownie rozpoznający sprawę musiał przy wymierzaniu kary łącznej stosować tą samą zasadę – tj. zasadę absorpcji. W tej konkretnej sytuacji oznacza to, że skoro Sąd Rejonowy najsurowszą z kar podlegających łączeniu wymierzył na poziomie jednego roku pozbawienia wolności, to i kara łączna wymierzona przez ten Sąd nie mogła przekroczyć jednego roku pozbawienia wolności. Nie stosując się do tej zasady Sad Rejonowy naruszył pośredni zakaz reformationis in peius określony w art. 443 kpk – tym samym dopuścił się obrazy prawa karnego procesowego mającej ewidentny wpływ na treść wyroku ( art. 438 pkt 2 kpk).

Dlatego doszło do faktycznego obniżenia wymiaru kary łącznej – ale nie z powodów podnoszonych w apelacji obrońcy ( tylko z powodu wyeliminowania składników kary łącznej oraz z powodu działania pośredniego zakazu reformationis in peius narzucającego stosowanie zasady absorpcji). Apelacja ta jest w gruncie rzeczy bezzasadna. Sąd Rejonowy nie naruszył dyspozycji art. 53 kk i wymierzając karę prawidłowo zważył zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające. Nie byłoby uzasadnione wymierzanie oskarżonemu kar w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, albowiem co do czynu przypisanego w pkt 1 b zaskarżonego wyroku mieliśmy do czynienia ze złożoną z aż trzech przepisów kumulatywną kwalifikacją prawną oraz z pokrzywdzeniem trzech osób, zaś co do czynu przypisanego w pkt 1 c zaskarżonego wyroku doszło do pokrzywdzenia trzech osób, w tym 2 – letniego dziecka. Kary jednostkowe za czyny przypisane w pkt 1 a i 2 zaskarżonego wyroku przestały istnieć, a kara wymierzona niniejszym wyrokiem Sądu Okręgowego za ciąg przestępstw również jest bardzo łagodna, zwarzywszy na kumulatywną kwalifikację prawną przestępstw wchodzących w skład tego ciągu oraz pokrzywdzenie wielu osób. Poza tym, wymierzając karę za ciąg przestępstw Sąd mógł skorzystać z nadzwyczajnego obostrzenia kary – nie uczynił tego, ale w świetle tej regulacji nie można mówić, aby uzasadnione było orzekanie za ciąg przestępstw kary w dolnych granicach zagrożenia ustawowego. Co do podnoszonych przez obrońcę argumentów związanych ze sposobem życia oskarżonego i jego przyznaniem się, to jego postawa w tym procesie była labilna i niekonsekwentna, a jego sposób życia nie należał bynajmniej do wzorowych, skoro umilał sobie czas grając na automatach, a frustrację związaną z przegranymi rozładowywał rzucając kamieniami w przejeżdżające samochody.

Sad Rejonowy również właściwie uzasadnił fakt skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszania jej wykonania – Sąd Okręgowy podziela to stanowisko. Przemawia za tym bezczelny i bardzo niebezpieczny sposób działania sprawcy, który powtarzał się wielokrotnie przez okres wielu miesięcy. Co więcej, nawet przyłapanie go na jednym z tych czynów i związane z tym naprawianie szkody ( czyn z 15 kwietnia 2011 roku) nie powstrzymało go od kolejnych takich samych zachowań ( w dniach 10 lipca 2011 roku i 4 sierpnia 2011 roku, kiedy to dla fantazji rzucał kamieniem w samochód policji). Dlatego oskarżony wykazał się brakiem refleksji, bezkrytycznym podejściem do swych czynów i nie ma nadziei, że pozostając na wolności nie powróci do tego typu działań. Tylko realne wykonanie kary pozbawienia wolności może jeszcze wpłynąć na oskarżonego i nauczyć go poszanowania dla porządku prawnego.

Ponieważ w zaskarżonym wyroku zaliczono oskarżonemu okres zatrzymania na poczet kary łącznej pozbawienia wolności, a kara ta na skutek modyfikacji kar jednostkowych uległa uchyleniu, należało skorygować i to rozstrzygnięcie. Dlatego w miejsce rozstrzygnięcia z punktu 5 zaskarżonego wyroku na podstawie art. 63 § 1 kk Sąd Okręgowy zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej w wyroku Sądu II instancji kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 5 sierpnia 2011 roku.

W pozostałym zakresie ( za wyjątkiem opłaty za pierwszą instancję, o czym szerzej za chwilę ) zaskarżony wyrok jako słuszny i sprawiedliwy należało utrzymać w mocy.

Na wydatki w postępowaniu odwoławczym złożył się ryczałt za doręczenia pism procesowych w kwocie 20 złotych.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł. tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym oraz wymierzył mu 180 złotych tytułem opłaty za obie instancje ( dlatego zaszła konieczność uprzedniego uchylenia orzeczenia o opłacie za pierwszą instancję zawartego w pkt 9 zaskarżonego wyroku). Oskarżony nie ma nikogo na utrzymaniu, ma intratny zawód ( murarz) i jest w miarę młodym i zdrowym mężczyzną, ma zatem potencjalne możliwości zarobkowe – nie zachodzą żadne powody, dla których można by odstąpić zasady ponoszenia przez skazanego kosztów procesu.

Z powyższych względów orzeczono jak w wyroku.