Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Graul

Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Laszczuk

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 30 listopada 2012 r. nr (...)/ (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu Z. S. prawo do emerytury poczynając od dnia 01 września 2012r.,

/na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VIII U 127/13 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 listopada 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu Z. S. prawa do emerytury w wieku niższym z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze jako artysta - muzyk, uznając, iż nie udowodnił on wymaganego § 12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8 poz. 43 ze zm.) 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu podniósł, że ubezpieczony spełnia warunek osiągnięcia wieku 60 lat, udowodnił także wymagany okres składkowy i nieskładkowy, nie udowodnił jednak 15 lat działalności artystycznej. Organ rentowy wyjaśnił, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu jako okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu od dnia 01 marca 1975 r. do dnia 15 sierpnia 1977 r. w ramach zatrudnienia w (...) S.A., ponieważ z przedstawionego zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 20 stycznia 2011 r. wynika, iż ubezpieczony zajmował stanowisko kierownika zespołu muzycznego, które nie zostało wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r. poz. 43 ze zm.).

Odwołanie od powyższej decyzji pozwanego organu rentowego wniósł ubezpieczony Z. S., wskazując, iż pracował jako muzyk, pełniąc jednocześnie funkcje Kierownika Zespołu Muzycznego.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony Z. S., urodzony dnia (...), w dniu 14 września 2012 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym charakterze jako artysta - muzyk. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego i nie pozostaje w stosunku pracy. Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu 15 kwietnia 2008 r.

okoliczności bezsporne, vide: wniosek ubezpieczonego o emeryturę –k. 89-93 plik E akt rentowych, świadectwo pracy z dnia 17 sierpnia 2012 r. – k. 18 akt sprawy

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. staż sumaryczny 33 lata, 10 miesięcy i 16 dni, w tym 33 lata, 10 miesięcy i 16 dni okresów składkowych, jednakże nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnym charakterze, a jedynie 14 lat i 2 miesiące.

dowód: raport ustalenia uprawnień do świadczeń – k. 167-171,205-206 plik E akt rentowych

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 30 listopada 2012 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu Z. S. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym charakterze z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnym charakterze.

dowód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 31 listopada 2012 r. – k.173 plik E akt rentowych

Ubezpieczony Z. S. od 1 marca 1975 r. rozpoczął działalność artystyczna jako muzyk – instrumenty klawiszowe.

W spornym okresie od dnia 01 marca 1975 r. do dnia 15 sierpnia 1977 r. ubezpieczony Z. S. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) S.A. Oddział Hotel (...) na stanowisku kierownika zespołu muzycznego. Kierownik zespołu muzycznego wchodził w skład zespołu muzycznego, tak jak pozostali członkowie zespołu brał udział w występach artystycznych.

W powyższym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace muzyka. Zespół ubezpieczonego składał się z 4 osób. Ubezpieczony grał w nim na pianinie. Ubezpieczony jako kierownik zespołu poza grą z zespołem musiał przygotować akompaniament, rozpisać partytury i zorganizować próby. Nie zmieniało to jego wymiaru czasu pracy jako muzyka. Zespół grał koncerty przez 6 dni w tygodniu. Bez gry ubezpieczonego na pianinie zespół nie mógłby zagrać koncertu.

dowód: świadectwo pracy z dnia 20 stycznia 2011 r. – k.21 plik E akt rentowych, decyzja Komisji ds. (...) Emerytalnego (...) k.165 plik E akt rentowych , zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - k.23-24 plik E akt rentowych, umowy o prace – k.31-33 plik E akt rentowych, opinia k.185 plik E akt rentowych,zakres czynności kierownika zespołu muzycznego - k.177 plik E akt rentowych, wyjaśnienia ubezpieczonego protokół z dnia 13 marca 2013 i 24 kwietnia 2013 r. – zapis na płycie CD k.24 i 38, zeznania świadka A. K., T. R., S. W. - protokół z dnia 24 kwietnia 2013 r. – zapis na płycie CD k. 38

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych pozwanego organu oraz w aktach osobowych ubezpieczonego, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków A. K., T. R. i S. W., bowiem jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania, a jednocześnie zatrudnione w spornym okresie w tym samym zakładzie pracy, w ocenie Sądu zasługują na walor wiarygodności, tym bardziej, że ich zeznania razem z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym wyjaśnieniami wnioskodawcy, tworzą zwartą i logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego Z. S. jest zasadne i z tego tytułu zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym charakterze. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15–letnim stażem pracy w szczególnym charakterze, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 nr 153 poz. 1227 ze zm.), dalej: ustawa, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

Stosownie do dyspozycji art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27. Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 12 tego rozporządzenia pracownik wykonujący działalność twórczą lub artystyczną w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla:

a) tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera - 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn,

b) solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych - 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn,

c) artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek - 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,

d) aktorki, dyrygentki - 55 lat,

e) muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika - 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) wiek emerytalny osiągnął w czasie zatrudnienia lub w ciągu 5 lat od ustania zatrudnienia,

3) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej.

2. Przepis § 4 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Wskazać również należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy ( § 2 ust. 2).

Trzeba zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu 15 kwietnia 2008 r. osiągnął 60 rok życia, na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostawał w stosunku pracy od dnia września 2009 r. Przedmiotem sporu pozostawało jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnym charakterze można było uznać okres zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 01 marca 1975 r. do dnia 15 sierpnia 1977 r. w (...) S.A. Oddział Hotel (...) wobec faktu, iż w świadectwie pracy z dnia 10 lutego 2011 r. wskazano, iż ubezpieczony zajmował stanowisko kierownika zespołu muzycznego, które nie zostało wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r. poz. 43 ze zm.).

W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnym charakterze w spornym okresie znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym (świadectwie pracy, decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców z dnia 7 grudnia 2012 r.) Niewątpliwie został on potwierdzony zeznaniami świadków A. K., T. R. i S. W. – którzy zgodnie wskazali, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę muzyka grającego na instrumentach klawiszowych, jako kierownik zespołu poświęcał zaś dodatkowy czas na rozpisanie repertuaru i organizację prób.

Sąd Okręgowy w świetle dokonanych powyżej ustaleń, pomimo rozbieżności w dokumentacji w zakresie nazewnictwa stanowiska pracy ubezpieczonego uznał, iż niewątpliwie należało przyjąć, że ubezpieczony w spornym okresie stale i w pełny wymiarze czasu pracy wykonywał prace muzyka grającego na instrumentach klawiszowych.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż przy ustalaniu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie rozporządzenia, nie można kierować się względami nazewnictwa danego stanowiska pracy. Należy ustalić jakie prace ubezpieczony rzeczywiście wykonywał, bowiem ta okoliczność, nie zaś nazwa zajmowanego stanowiska, przesądza o ewentualnym istnieniu przesłanek dla przyznania dochodzonego świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004 r. sygn. akt II UK 337/03, OSNP 2004/22/392 ).

Analogiczne kryteria w tym zakresie przywołuje orzeczenie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, który wskazał, iż dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2012 r., III AUa 1797/11).

W konkluzji z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 30 listopada 2012 r. i przyznał ubezpieczonemu Z. S. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnym charakterze od dnia 01 września 2012 r. mając na uwadze fakt, iż wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył w dniu 14 września 2012 r. oraz dyspozycję art. 129 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstawania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

SSO M. Graul