Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2014 r. w Szczecinie

sprawy M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o rentę socjalną

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 stycznia 2014 r. sygn. akt IV U 2082/13

zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje wnioskodawczyni M. G. prawo do renty socjalnej od dnia 8 maja 2013r. do dnia 10 listopada 2016r.

SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSO del. Beata Górska

Sygn. akt III AUa 313/14

UZASADNIENIE

M. G. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 24.07.2013 roku na mocy której odmówiono jej prawa do renty socjalnej z uwagi na brak całkowitej niezdolności do pracy powstałej przed ukończeniem 18 roku życia lub później w trakcie nauki
w szkole. Ubezpieczona podniosła, że jest osobą niepełnosprawną intelektualnie
i stan jej zdrowia od urodzenia nie pozwalał na samodzielne funkcjonowanie bez pomocy rodziców.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30.01.2014 roku oddalił odwołanie.

Sąd I Instancji ustalił, że M. G. urodziła się (...),
a problemy jakie zaistniały w trakcie porodu związane z niedotlenieniem mózgu doprowadziły do zaburzeń psychicznych, w konsekwencji czego jej rozwój psychofizyczny przebiegał wolniej od rówieśników, wymagała stałej rehabilitacji ruchowej i uczyła się w szkołach specjalnych. Aktualnie jest uczennicą III klasy gimnazjum Specjalnego Ośrodka Szkolno- (...) w B..

W trakcie badania psychologiczno – pedagogicznego stwierdzono u ubezpieczonej upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym. M. G. tylko przez pierwsze dwa lata nauki chodziła do zwykłej szkoły, a od II klasy uczy się w szkole specjalnej. W dniu 8 maja 2013r. M. G. złożyła wniosek o ustalenie jej prawa do renty socjalnej. W związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych skierował ubezpieczoną na badania lekarskie dla ustalenia aktualnego stanu zdrowia
i zdolności do pracy ubezpieczonej. Lekarz orzecznik ZUS, po przeprowadzonych badaniach uznał, iż ubezpieczona nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Lekarz orzecznik wskazał, iż orzeczenie zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej. Tak wydaną opinię potwierdziła Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10 lipca 2013r., która też przeprowadziła bezpośrednie badania ubezpieczonej oraz dokonała analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. W oparciu o to orzeczenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 24 lipca 2013r. odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do renty socjalnej.

Sąd Okręgowy w celu ustalenia stanu zdrowia i niezdolności do pracy ubezpieczonej dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych lekarza
o specjalności z zakresu psychiatrii oraz psychologa i w oparciu o wydaną przez nich opinię przyjął, że ubezpieczona jest osobą o upośledzeniu umysłowym na pograniczu lekkiego i umiarkowanego, z zaburzeniem osobowości, wyrażającą się w nastawieniu lękowym i wycofywaniu się z wszelkich relacji społecznych i tak zdiagnozowane zaburzenia czynią ją całkowicie, okresowo niezdolną do pracy.

W oparciu o wyżej przedstawione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał,
że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie i wskazał za podstawę prawną art. 4 ust. 1, ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2013r., poz. 982, ze zm.) i (poprzez przepis odsyłający art. 5 tej ustawy) art. 12 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2013 roku, poz. 1140, ze zm.) - zwaną dalej ustawą emerytalną - jednocześnie przytaczając ich treść. W ocenie Sądu pierwszej instancji spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub przed ukończeniem nauki w szkole oraz czy ustalona niezdolność ma charakter stały czy okresowy, a jeżeli okresowy. Biegli sądowi, po przeprowadzonych badaniach jednoznacznie uznali, że M. G. jest niezdolna do pracy z powodu istotnego upośledzenia umysłowego, które spowodowało opóźnienia w rozwoju psychoruchowym. Wiarygodna opinia biegłych pozwoliła na szczegółową ocenę stanu zdrowia ubezpieczonej, a wnioski z niej płynąc miały walor bardzo kategorycznych, a nadto wzajemnie zbieżnych, pozwalając na określenia stanu zdrowia ubezpieczonej i jej zdolności do pracy. Jednoznacznie wynikało z nich, że ubezpieczona jest osobą upośledzoną umysłowo na pograniczu stopniu umiarkowanego i lekkiego i ten stan zdrowia czyni ją całkowicie, okresowo niezdolną do pracy, a ustalona niezdolność do pracy datowana jest już przed osiągnięciem przez ubezpieczoną 18 roku życia. Z wnioskami biegłych w przedmiocie stanu zdrowia ubezpieczonej zgodził się również organ rentowy (pismo procesowe z 17 grudnia 2013r.). Stan zdrowia ubezpieczonej wykazuje progres, a zatem renta winna mieć charakter okresowy, tj. na okres trzech lat. Sąd Okręgowy podniósł, iż jedynie
na skutek pomyłki, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonej i błąd w tym względzie jest możliwy do naprawienia w postępowaniu apelacyjnym.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zaskarżyła ubezpieczona. Powołała się na stanowisko Sądu Okręgowego, że w sprawie doszło do oddalenia odwołania jedynie wskutek pomyłki, gdyż z przeprowadzonego w toku procesu dowodu z opinii biegłych lekarzy psychologa i psychiatry jednoznacznie wynikało,
iż zdiagnozowane u ubezpieczonej zaburzenia czynią ją całkowicie, okresowo niezdolną do pracy, a naruszenie sprawności organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy powstało przed ukończeniem 18 roku życia.

Apelująca wniosła zatem o zmianę wyroku i przyznanie prawa do renty socjalnej.

Organ rentowy nie ustosunkował się do treści apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się oczywiście uzasadniona.

Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd pierwszej instancji przeprowadził wystarczające dla kategorycznego rozstrzygnięcia sprawy postępowanie dowodowe, a wynik tego postępowania ocenił zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c., nie przekraczając granic swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, opierając się na przydatnej i w pełni wiarygodnej opinii łącznej zespołu biegłych psychiatry oraz psychologa którzy stanowczo i zgodnie podali we wnioskach końcowych, że rozpoznane u ubezpieczonej schorzenie, tj. niepełnosprawność intelektualna na pograniczu stopnia upośledzenia lekkiego z umiarkowanym
wraz z nieprawidłowym zachowaniem, będące skutkiem niedotlenienia mózgowego
u ubezpieczonej w okresie życia płodowego istnieje od dzieciństwa i narusza sprawność organizmu w takim stopniu, że ubezpieczona stała się osobą całkowicie niezdolną do pracy. Z rzeczonej opinii wynika również, że u ubezpieczonej dało się zauważyć progres rozwojowy przejawiający się w lepszych wynikach edukacyjnych, a zatem niezdolność do pracy nie ma charakteru trwałego, a jedynie okresowy
do dnia 10 listopada 2016r. (k.15-18). Ubezpieczona nie jest w stanie sprostać wymogom rynku pracy na otwartym rynku zwłaszcza, że ze względów osobowościowych ma trudności adaptacyjne (k.18). Ubezpieczona nie posiada więc zdolności do podjęcia i wykonywania pracy zarobkowej, co znalazło potwierdzenie
we wskazanej opinii. Mając zatem za podstawę ustaleń faktycznych jednoznaczną i nie kwestionowaną przez organ rentowy (k.24) opinię biegłych sądowych Sąd Okręgowy winien stwierdzić, że została spełniona przesłanka z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej w zw. z art. 12 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej i przyznać ubezpieczonej prawo do renty socjalnej na okres 3 lat od dnia 08.05.2013r.
do dnia 10.11.206r. Jako że omyłkowo tak się nie stało, rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, jak i poprzedzającej go decyzji, należało zmienić.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze przedstawioną argumentację, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSO del. Beata Górska