Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2013 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu Wydział VIII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Kurdziel

Protokolant: Anna Zwiernik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2013 roku we W. sprawy

z powództwa T. K.

przeciwko (...) Bank (...) z siedzibą we W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo;

II.  przyznaje Kancelarii Adwokackiej adw. M. W. kwotę 900 zł ze Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 11 maja 2009 r. do Sądu Rejonowego dla miasta W. powód T. K. wniósł o ustalenie, że nie wiąże go ze stroną pozwaną (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W. (obecnie: (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W.) umowa kredytowa.

W uzasadnieniu podał, że strona pozwana nie zawarła z nim uczciwej umowy. Z tej też przyczyny, w jego ocenie, wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego opiewającego na kwotę 1944,10 zł było bezpodstawne. Podał, iż działający jako agent strony pozwanej R. F. (1) namówił go do wymiany drzwi w mieszkaniu. Jednocześnie przedłożył mu umowę ratalnej spłaty należności za przedmiotową usługę. Podał również, iż usługa miała zostać częściowo sfinansowana przez spółdzielnię mieszkaniową, o czym zapewniał R. F. (1). Jak się jednak okazało, spółdzielnia nie współpracowała przy wymianie drzwi oraz jej nie współfinansowała. Nadto podniósł, że usługa montażu została dokonana nieprawidłowo, bowiem nie wymieniono futryn, a jedynie zamontowano drzwi w istniejącym już otworze. Ponadto drzwi te okazały się drzwiami najtańszymi, z zewnętrznymi zawiasami oraz pozbawione były bolców antywłamaniowych. Próby kontaktu z R. F. (1) okazały się bezskuteczne. Powód podał, iż odmówił podpisania przesłanego mu przez pozwany Bank projektu umowy kredytowej, bowiem należność w niej ujęta nie uwzględniała wysokości wpłaconej zaliczki w kwocie 250 zł. Nadto podniósł, iż żądanie zapłaty za usługę kwoty 1391 zł w sytuacji, gdy warta była ona zaledwie kilkaset złotych było bezprawne.

Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2009 r. Sąd Rejonowy dla miasta W., na skutek wniosku powoda, zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie w całości.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Nadto podniosła zarzut niewłaściwości miejscowej sądu.

W uzasadnieniu podała, iż wbrew twierdzeniom powoda, umowa kredytowa została ważnie zawarta. Powód złożył bowiem swój podpis pod egzemplarzem umowy. Odnośnie zaś zarzutu niezaliczenia kwoty 250 zł tytułem wpłaconej zaliczki, to strona pozwana podała, iż z treści § 2 umowy jednoznacznie wynikał fakt zarachowania jej na poczet zadłużenia. Podała jednak, iż kwota kredytu nie była tożsama z kwotą usługi, albowiem ta pierwsza zawierała jeszcze w sobie dodatkowo opłaty i prowizje. Podniosła również, iż strona pozwana nie była ani zleceniobiorcą, ani też sprzedającym daną usługę i jako taka nie była uprawniona do weryfikacji prawidłowości jej wykonania. Podniosła jednak, że powód podpisał wykonanie tej usługi bez zastrzeżeń.

W piśmie procesowym datowanym na dzień 20 listopada 2009 r. powód przyznał, iż zaliczka w istocie została zaliczona na poczet ceny usługi. Podniósł jednak, iż z R. F. (1) podpisał jedynie projekt umowy, zaś właściwej umowy ze stroną pozwaną nie zawarł. Zaprzeczył również, jakoby potwierdził bezusterkowe wykonanie usługi. Podniósł, iż montaż został wykonany faktycznie w dniu 11 września 2009 r., zaś dokument przez niego podpisany datowany był na dzień 6 września 2006 r.

Postanowieniem z dnia 30 listopada 2009 r. sprawa została przekazana do rozpoznania tut. Sądowi jako miejscowo właściwemu (k. 72).

Na rozprawie w dniu 16 lipca 2010 r. pełnomocnik strony pozwanej cofnął wniosek o przyznanie mu kosztów zastępstwa procesowego.

W piśmie procesowym z dnia 13 sierpnia 2010 r. powód podniósł zarzut przedawnienia przysługującego stronie pozwanej roszczenia, zaś w piśmie procesowym z dnia 2 sierpnia 2010 r. wniósł o ustanowienie dla niego adwokata z urzędu.

Postanowieniem z dnia 5 października 2010 r. Sąd ustanowił dla powoda adwokata z urzędu (k. 127).

Wyrokiem z dnia 8 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu, sygn. akt II Ca 1145/11, uchylił wydany w sprawie wyrok, zniósł postępowanie od dnia 20 grudnia 2010 r. i przekazał sprawę tut. Sądowi do ponownego rozpoznania (k. 242).

W piśmie procesowym z dnia 21 marca 2012 r. powód podniósł, że korespondencja stron dowodziła istnienia po jego stronie woli odstąpienia od umowy, zaś w piśmie z dnia 6 września 2012 r. podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wynikającego z umowy kredytowej.

W odpowiedzi strona pozwana wskazała, iż podniesiony zarzut pozostawał bez wpływu na treść rozstrzygnięcia, albowiem przedmiotem postępowania było ustalenie ważności umowy kredytowej, nie zaś zapłata wynikających z niej roszczeń.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na osiedlu, na którym zamieszkiwał powód pojawiły się ulotki reklamowe informujące, że w dniach od 1 kwietnia do 15 kwietnia 2007 r. firma (...) będzie dokonywała wymiany drzwi w lokalach mieszkalnych. Całkowity koszt usługi miał wynieść 940 zł, przy czym spłata miała być rozłożona na 24 raty od 45 zł miesięcznie. Cena usługi zawierała skrzydło drzwiowe (drewniane, wzmocnione, pełne, dźwiękochłonne o wadze 45 kg), ościeżnicę metalową osadzoną kotwicowo (12- kotwiona), wizjer panoramiczny 180°, klamkę lub gałkę, zamek G. podklamkowy, wkład wpustowy, próg drewniany, montaż i obróbkę.

W innych ulotkach informowano, że w najbliższych dniach zakład remontowo- budowlany będzie montował drzwi techniczno- akustyczne. W skład ceny wchodziło skrzydło drzwiowe (pełne wzmocnione, 2 lata gwarancji, waga 40 kg, izolacja akustyczna 48 db), zamek podklamkowy z wkładką G., górny zamek trzyryglowy z wkładką G., wizjer panoramiczny szerokokątny 180°, system blokad antywłamaniowych oraz montaż i obróbka (2-4 godzin). Istniała możliwość rozłożenia ceny za usługę na 36 rat.

Również Zakład (...) proponował skorzystanie z oferowanych przez niego usług montażu drzwi technicznych akustycznych za cenę 890 zł. W skład ceny wchodziły skrzydło drzwiowe (pełne drewno, waga 45 kg, izolacja akustyczna 32 db), antywłamaniowa metalowa ościeżnica- w wersji przyryglowej (idealnie szczelna), zamek G., bolce antywłamaniowe, wizjer panoramiczny 180°, próg, montaż i obróbka, gwarancja. Istniała możliwość rozłożenia ceny na 24 raty miesięczne.

Dowód: -ulotki reklamowe, k. 67-70, 14.

Powód T. K. zawarł z M. B., prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie montażu drzwi, zamków oraz uszczelniania okien, umowę sprzedaży i montażu pełnych drzwi D-10, z metalową futryną, wizjerem panoramicznym, zawiasami antywłamaniowymi, dwoma zamkami marki (...) oraz progiem. Całkowity koszt wykonania usługi wraz z materiałem wyniósł 1391 zł. Powód wpłacił kwotę 250 zł, zaś reszta należności w wysokości 1141 zł miała zostać wpłacona w ratach.

W tym też celu, w dniu 6 września 2006 r., powód podpisał umowę kredytu na zakup towarów/usług nr (...) na okres do dnia 6 września 2008 r., przy czym kredytu miała udzielić strona pozwana (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W. (poprzednio: (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W.), za pośrednictwem R. F. (2)- pracownika M. B.. Kwota kredytu wyniosła 1198,05 zł. Łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji wyniosła 273,80 zł. Wymagana miesięczna spłata wyniosła 58,95 zł. W umowie zaznaczono, iż pierwsza wpłata na poczet ceny usługi wynoszącej 1391 zł została dokonana w kwocie 250 zł. Powód zobowiązał się do terminowej spłaty kredytu wraz z odsetkami w 24 ratach miesięcznych płatnych do dnia 6 każdego kolejnego miesiąca począwszy od dnia 6 października 2006 r.

Powodowi przy zawieraniu umowy został doręczony formularz z wzorem oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Dowód: -zlecenie, k. 7;

- umowa kredytu na zakup towarów/usług nr (...) z dnia 6.09.2006 r., k. 46-48.

M. B., na mocy umowy o współpracy w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym z dnia 30 listopada 2004 r., umocowany był do wykonywania czynności faktycznych związanych z działalnością bankową w zakresie organizacji finansowania sprzedaży z zastosowaniem kredytu konsumenckiego na rzecz swoich klientów. W ramach wykonywania umowy o współpracy M. B. miał dokonywać czynności faktycznych polegających na gromadzeniu i przekazywaniu na potrzeby L. Bank informacji i dokumentów wymaganych przez L. Bank do zawierania umów kredytu, przygotowywaniu projektów umów kredytu, dbaniu o wypełnianie przez klientów warunków formalnych niezbędnych do zawarcia umów kredytu z L. Bankiem oraz wykonywania innych czynności faktycznych związanych z organizowaniem sprzedaży z zastosowaniem kredytu konsumenckiego (§ 1 pkt 1 i 2).

Dowód: - umowa o współpracy w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym z dnia 30.11.2004 r., k. 50-57.

Usługa sprzedaży i montażu drzwi została na rzecz powoda wykonana w dniu 11 września 2006 r.

Zostały zamontowane drzwi wejściowe w kolorze brązowym z wizjerem i dwoma zamkami. Zawiasy usytuowane były od strony korytarza.

Dowód: -potwierdzenie odbioru usługi z dnia 6.09.2006 r., k. 49;

-pismo z dnia 18.02.2007 r. wraz z dowodem nadania, k. 11;

-fotografia, k. 13.

W wyniku zweryfikowania zdolności kredytowej powoda, strona pozwana odesłała podpisany przez osobę upoważnioną do działania w imieniu Banku egzemplarz umowy.

Dowód: - umowa kredytu na zakup towarów/usług nr (...), k. 9-10;

-pismo z dnia 18.02.2007 r. wraz z dowodem nadania, k. 11.

Pismem z dnia 18 lutego 2007 r., nadanym w dniu 20 lutego 2007 r., powód poinformował M. B., iż monterzy nie dokonali wymiany futryny na metalową, albowiem na istniejącej futrynie zawieszone były drugie drzwi- wewnętrzne, które nie podlegały wymianie. W związku z powyższym powód wniósł o skorygowanie ceny za usługę i odliczenie ceny za niewykonany montaż futryny. Podał, iż z tej przyczyny odmówił podpisania umowy kredytowej. Jednocześnie zobowiązał się do spłaty całości kwoty na konto Banku, bądź inne wskazane mu konto bankowe.

Dowód: -pismo z dnia 18.02.2007 r. wraz z dowodem nadania, k. 11.

Pismem z dnia 3 kwietnia 2007 r., nadanym w dniu 4 kwietnia 2007 r., powód poinformował stronę pozwaną o wizycie przedstawiciela Banku. Jednocześnie wskazał, iż w celu załatwienia powstałego sporu pozwany Bank winien przysyłać osoby kompetentne, które znają istotę sprawy.

Dowód: -pismo z dnia 3.04.2007 r., k. 12.

W piśmie z dnia 25 maja 2007 r., nadanym w dniu 26 maja 2007 r., pozwany poinformował stronę pozwaną, iż jest w posiadaniu egzemplarza umowy podpisanego przez przedstawiciela Banku. Podał jednak, iż umowy tej nie podpisał. Przyznał, iż podpisał jedynie umowę wstępną przedłożoną mu przez ekipę wymieniającą drzwi, która nie mogła jednak zastąpić bankowej umowy kredytu. Nadto podniósł, że umowa ta nie została w pełni wykonana przez tę ekipę.

Dowód: -pismo z dnia 25.05.2007 r. wraz z dowodem nadania, k. 65.

Pismem z dnia 16 maja 2008 r. powód poinformował stronę pozwaną, iż nie zawierał z nią umowy kredytu, a placówki pozwanego Banku bezpodstawnie nękały go o zapłatę tego kredytu. Podniósł, iż kwota usługi winna zostać skorygowana o nie wymienioną futrynę drzwi.

Dowód: -pismo z dnia 16.05.2008 r., k. 113-114.

W dniu 4 marca 2009 r. strona pozwana wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 1944,10 zł w terminie 7 dni.

Dowód: -pismo z dnia 4.03.2009 r., k. 5.

Pismem z dnia 29 kwietnia 2009 r. (...) S.A. we W., działając na rzecz strony pozwanej, wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1993,70 zł w terminie do dnia 11 maja 2009 r.

Dowód: -pismo z dnia 29.04.2009 r., k. 6.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było nieuzasadnione i jako takie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sporne w sprawie było, czy doszło do skutecznego zawarcia umowy kredytowej na zakup towarów/usług nr (...) między powodem T. K. a stroną pozwaną (...) Bank (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. (poprzednio: (...) Bank Spółką Akcyjną we W.).

W pierwszej kolejności rozważenia wymagało, czy powód posiadał interes prawny w wytoczeniu niniejszego powództwa. Zgodnie bowiem z treścią art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

W świetle stanowisk obu stron procesu, posiadanie przez powoda interesu prawnego w wytoczeniu powództwa nie budziło wątpliwości Sądu. Strona pozwana reprezentowała bowiem stanowisko, iż umowa kredytu na zakup towaru/usługi została ważnie zawarta, z czym wiązała skutki prawne w postaci powstania roszczeń kontraktowych dotychczas przez powoda nie zaspokojonych. W tej sytuacji domaganie się wydania orzeczenia ustalającego służyło ochronie interesów powoda, bowiem kończyło definitywnie spór i zapobiegało powstawaniu w przyszłości sporu co do istnienia obowiązków i uprawnień, na które powołuje się strona pozwana, dążąca do realizacji zobowiązania.

Mając na uwadze całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, iż nie zasługiwało na uwzględnienie stanowisko powoda, jakoby nie doszło do skutecznego i ważnego zawarcia umowy kredytu na zakup towarów/usług nr (...). Niekwestionowane było bowiem, że powód złożył swój podpis pod egzemplarzem umowy datowanym na dzień 6 września 2006 r. zobowiązując się jednocześnie do spłaty przyznanego mu kredytu w kwocie 1198,05 zł. Egzemplarz ten, wbrew twierdzeniom powoda, nie był jedynie projektem umowy nie wywołującym żadnych skutków prawnych. Powód złożył bowiem oświadczenie woli o treści wskazanej w przedmiotowej umowie przyjmując jednocześnie na siebie szereg obowiązków. Okoliczność, iż złożenie tego oświadczenia miało miejsce w obecności R. F. (2)- pracownika M. B. wykonującego usługę montażu drzwi, pozostawała bez wpływu na jego ważność. Jak bowiem wynikało z przedłożonej przez stronę pozwaną umowy o współpracy w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym z dnia 30 listopada 2004 r., umocowany był on do wykonywania czynności faktycznych związanych z działalnością bankową w zakresie organizacji finansowania sprzedaży z zastosowaniem kredytu konsumenckiego na rzecz swoich klientów. Do czynności takich, w ocenie Sądu, należało zaliczyć nie tylko techniczne przygotowanie egzemplarza umowy, lecz również odebranie oświadczenia woli od klienta finansującego wykonywaną na jego rzecz usługę ze środków pochodzących z kredytu. Tym samym zarzuty o rzekomym przekroczeniu umocowania przez R. F. (2), czy M. B. nie mogły się ostać. Zgromadzony materiał dowodowy nie dawał również dostatecznie uzasadnionych postaw do przyjęcia, iż złożone przez powoda oświadczenie dotknięte było wadą z art. 82 i nast. k.c., co skutkować mogłoby jego nieważnością. Przyjąć zatem należało, iż do zawarcia umowy kredytu doszło z chwilą otrzymania przez powoda egzemplarza umowy podpisanego przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń woli w imieniu Banku.

Brak było również podstaw do przyjęcia, jakoby powód od umowy kredytu, bądź też od umowy montażu drzwi odstąpił. Sąd nie podzielił argumentacji powoda w tym zakresie. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2001, nr 100, poz. 1081) w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy, konsument może, bez podania przyczyny, odstąpić od umowy o kredyt konsumencki w terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy. Jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie zawierała informacji o uprawnieniu do odstąpienia od umowy, konsument może odstąpić od umowy w terminie 10 dni od dnia otrzymania informacji o prawie odstąpienia od umowy, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Jeżeli kredyt konsumencki przeznaczony był na nabycie określonej rzeczy lub usługi na podstawie umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, to odstąpienie przez konsumenta od tej umowy jest skuteczne także wobec umowy o kredyt konsumencki (art. 12 ust. 1). Kredytodawca obowiązany jest przy zawarciu umowy wręczyć konsumentowi wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy, z oznaczeniem swojego imienia, nazwiska (nazwy) i adresu zamieszkania (siedziby) (art. 11 ust. 2).

Z treści przedłożonego do akt egzemplarza umowy podpisanego przez powoda jednoznacznie zaś wynikało, iż wzór oświadczenia o odstąpieniu został mu doręczony. Ponadto treść pism kierowanych zarówno do wykonawcy usługi montażu drzwi, jak również do strony pozwanej nie pozwalała, wbrew twierdzeniom powoda, na przyjęcie, jakoby powód działał z zamiarem odstąpienia od umowy. Kwestionował wprawdzie jakość wykonanej usługi, zmierzał jednak do skorygowania wysokości ceny naliczonej za usługę i ustalenia ostatecznego zadłużenia, które zobowiązywał się spłacić (vide pismo z dnia 18 lutego 2007 r.), nie zaś do definitywnego uwolnienia się od skutków obu umów.

Ze wskazanych powyżej względów brak było podstaw do uwzględnienia powództwa i uznania, że strony nie były związane umową kredytu na zakup towarów/usług nr (...).

Podniesiony przez powoda zarzut przedawnienia roszczeń wynikających z powyższej umowy, jak słusznie zauważyła strona pozwana, pozostawał bez wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Jej przedmiotem było bowiem ustalenie ważności umowy, nie zaś zapłata wynikających z niej roszczeń. Powyższe nie pozbawia jednak powoda do skorzystania z przedmiotowego zarzutu w toku innego postępowania.

Sąd oddalił wnioski dowodowe o przesłuchanie w charakterze świadka J. K. na okoliczność zawarcia umowy między stroną pozwaną a R. F. (2), bowiem okoliczność ta została w sposób dostateczny wykazana dołączonymi do akt sprawy dowodami z dokumentów w postaci umowy o współpracy w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym z dnia 30 listopada 2004 r. (vide rozprawa w dniu 16 lipca 2010 r.. k. 109) oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa na okoliczność wartości usługi oraz stwierdzenia jej zgodności z umową, jako że okoliczności, które biegły miałby wyjaśnić, nie stanowiły przedmiotu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Mogły one być istotne w toku postępowania mającego za przedmiot należyte wykonanie usługi.

Mając zatem na uwadze powyższe, powództwo, jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu w całości.

Na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 3 i § 13 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002, nr 163, poz. 1348) Sąd przyznał od Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) na rzecz pełnomocnika powoda adw. M. W. kwotę 900 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu za obie instancje.

Wobec zaś cofnięcia wniosku o zasądzenie na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego, Sąd o kosztach tych nie orzekał.

W tym stanie rzeczy, należało orzec, jak w punktach I. i II. wyroku.