Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt RC 218/13

UZASADNIENIE

A. B. reprezentująca małoletnich G. i M. B. pozwem z dnia 04 lipca 2013 roku wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego P. B. na rzecz ich wspólnych małoletnich dzieci z kwoty po 400 zł miesięcznie na każdego z małoletnich do kwoty po 1000 zł miesięcznie na każdego z małoletnich tj. w łącznej kwocie po 2000 zł miesięcznie (k. 2-4 akt).

Pozwany P. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości (k. 79 akt).

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań stron (k. 79-83, 91-93) oraz dołączonych przez strony dokumentów (k. 5, 7-13, 20-28, 43-48, 51-69, 70-78, 85, 88-89), Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obecny obowiązek alimentacyjny pozwanego został ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 10.07.2012r. w sprawie III C 335/12 na kwotę po 400 zł miesięcznie na każdego z małoletnich tj. w łącznej kwocie po 800 zł miesięcznie (d. odpis wyroku k.7 akt). Alimenty zasadzone w powyższym wyroku zostały ustalone w takiej samej wysokości, jak ustalone poprzednio w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Otwocku w dniu 23 marca 2010 r. w sprawie sygn. III RC 387/09.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich A. B. zatrudniona jest obecnie w (...) Publicznym Szpitalu (...) w O. na stanowisku starszej pielęgniarki z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 3453, 84 zł netto (d. zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach k.5 akt). Ponadto pracuje jeszcze w drugiej pracy, gdzie zarabia ok. 900 zł netto. Wraz z małoletnimi zamieszkuje w kupionym na kredyt mieszkaniu w O., przy czym miesięczna rata kredytu wynosi ok. 1200 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 80 akt). W związku z utrzymywaniem gospodarstwa domowego ponosi koszty takie jak czynsz w wysokości 320 zł miesięcznie i opłaty za media w wysokości ponad 400 zł miesięcznie (gaz ok. 220 zł miesięcznie, zaś prąd ok. 213 zł miesięcznie) (d. zeznania A. B. k. 79 -81 akt).

Małoletni G. B. ma 10 lat i uczęszcza do szkoły podstawowej, przy czym jednorazowy koszt zakupu dla niego książek wyniósł w 2014 r. ok. 250 zł. G. B. jest astmatykiem i wymaga stałej opieki medycznej. Ponadto uczęszcza na terapię psychologiczną. Koszty paliwa na wyjazdy G. do alergologa i psychologa to ok. 40-50 zł miesięcznie, koszt szczepionki na odczulenie to około 20 zł miesięcznie. Ponadto małoletni uczęszcza na zajęcia w Akademii (...) (ich miesięczny koszt to 200 zł), a także, wraz z bratem, korzysta z korepetycji, których łączny (tj. dla dwóch braci) miesięczny koszt to 160 zł. (d. zeznania A. B. k. 79-81, 91-92 akt).

Na wyżywienie syna G. B. wydaje około 400-500 zł miesięcznie, zaś na jego ubranie ok. 200 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 80 -81, 91-92 akt).

Małoletni M. B. ma obecnie lat 14 i jest uczniem szkoły gimnazjalnej, przy czym jednorazowy koszt zakupu dla niego książek wyniósł w 2014 r. ponad 560 zł. M. B. ma stwierdzoną ginekomastię i jest pod stałą kontrolą poradni endokrynologicznej (d. zeznania A. B. k.80 akt). Koszty paliwa na wyjazdy M. na wizyty lekarskie wynoszą ok. 15 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 80-81 akt).

Na wyżywienie syna M. B. wydaje około 400-500 zł miesięcznie, zaś na jego ubranie ok. 200 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 80 akt).

Ponadto M. uczęszcza także na zajęcia tenisa, z czym wiążę się opłata w wysokości 147 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 80-81 akt).

Nadto A. B. ponosi koszty związane z przywożeniem – dwa razy w miesiącu – swoich rodziców celem opieki nad dziećmi, oraz koszty związane leczeniem dentystycznym synów.

Pozwany P. B. zatrudniony jest w (...) S.A. na stanowisku agenta ochrony z przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem netto w kwocie 2563, 94 zł (d. zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k.60 akt, zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodzie k.85 akt, potwierdzenie przelewów – k. 61-69). Pozwany dotychczas regularnie wywiązuje się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Prowadzi oddzielne gospodarstwo domowe i ponosi całkowite koszty utrzymania tego gospodarstwa. Na koszty te w skali miesiąca składają się: czynsz za mieszkanie w kwocie 434, 34 zł oraz opłaty za media i ubezpieczenie (...) w kwocie ok. 200 zł miesięcznie (d. potwierdzenia dokonanych przelewów k. 71-75 akt). Ponadto spłaca on w całości kredyt mieszkaniowy. Oprócz zasądzonych alimentów doposaża on swoich synów kupując im ubrania bądź sprawiając prezenty (d. zeznania A. B. k.92 akt, zeznania P. B. k. 82-83,93 akt). Ponadto pokrył on koszt wyjazdu wakacyjnego dzieci w kwocie ok. 2000 zł. Pozwany uczestniczy w wychowaniu synów, regularnie się z nimi kontaktuje – dzieci przebywają z nim przez dwa tygodnie wakacji i przez połowę ferii, a także przez dwa popołudnia w tygodniu (d. zeznania A. B. k.92 akt, zeznania P. B. k. 82-83,93 akt).

W czasie wydawania poprzedniego wyroku ustalającego alimenty A. B. i P. B. wraz z dziećmi wspólnie zamieszkiwali w mieszkaniu przy ul. (...) w O.. Właścicielem udziału w wysokości 78/100 części tego mieszkania był P. B., zaś udział w wysokości 22/100 części wchodził w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej P. i A. B.. W tym czasie czynsz i opłaty za media związane z użytkowaniem tego mieszkania wynosiły w sumie ok. 600 zł, z czego A. B. pokrywała połowę. Ponadto płaciła ona połowę kredytu zaciągniętego na zakup udziału w tym mieszkaniu, a mianowicie kwotę 350 zł. (d. zeznania A. B. k. 91- 92 akt, kopie aktów notarialnych – k. 22-28).

W tym czasie koszt wyżywienia małoletnich powodów wynosił w sumie ok. 600 zł, zaś koszt ich ubrania w sumie – ok. 200-300 zł. Mniejsze, o około połowę w porównaniu z 2014 r., były także koszty ich wyprawki szkolnej Ponadto małoletni G. regularnie leczył się wtedy u alergologa, jednakże nie korzystał ze szczepień odczulających. Małoletni uczęszczali wtedy także na basen i karate, a łączny koszt tych zajęć wynosił około 200 zł miesięcznie (d. zeznania A. B. k. 79-81, 91- 92 akt).

W 2012 r. A. B. z tytułu pracy na stanowisku pielęgniarki pobierała wynagrodzenie w kwocie ok. 2900 zł netto, zaś P. B. pobierał wynagrodzenie w kwocie ok. 2300 zł netto (d. zeznania A. B. k. 80 i zeznania P. B. k. 82).

W dniu 10 stycznia 2014 r. A. B. i P. B. zawarli umowę znoszącą współwłasność mieszkania położonego przy ul. (...) w O., na mocy której jedynym właścicielem przedmiotowego mieszkania został pozwany, w zamian za co przejął on także cały kredyt zaciągnięty za zakup udziałów w tym mieszkania (d. kopia aktu notarialnego k. 22-24).

W następstwie zawartego rozwodu A. B. wraz z dziećmi wyprowadziła się z dotychczas zajmowanego z pozwanym mieszkania, a także zawarła z P. B. umowę o podziale ich wspólnych ruchomości - wyposażenia mieszkania położonego przy ul. (...) w O. (d. zeznania A. B. k. 80 – 81, 92).

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie dokumenty przedstawione przez strony i załączone do akt sprawy. Sąd za wiarygodne uznał ponadto zeznania A. B., albowiem w znacznej części znajdują one odzwierciedlenie w przedstawionych przez nią dokumentach, a ponadto wskazanych przez nią kwot potrzebnych do zaspokojenia potrzeb synów nie sposób, w świetle doświadczenia życiowego, uznać za wygórowane. W znacznej części Sąd za wiarygodne uznał także zeznania pozwanego. Zdaniem Sądu waloru wiarygodności tym zeznaniom można odmówić tylko w zakresie, w którym wynika z nich, że miesięcznie pozwany wydaje na tzw. wypady z dziećmi do kina kwotę 100 zł oraz na basen kwotę 170 zł. W świetle doświadczenia życiowego miesięczne kwoty wydatków na wskazane powyżej rozrywki należy uznać za wygórowane, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że co do zasady, poza wakacjami i feriami, małoletni spędzają u pozwanego jedynie dwa popołudnia w tygodniu.

Sąd zważył ,co następuje:

Zgodnie z dyspozycją art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Dziecko przy tym ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi nawet swoimi najmniejszymi dochodami. Zaspokojenie przez rodziców potrzeb dzieci powinno – w razie konieczności – nastąpić nawet kosztem substancji ich majątku. O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym razie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona znajduje się. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego (uzasadnienie do tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86).

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 kro). Dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i możliwości mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków, powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi (uzasadnienie to tezy VII uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86).

Niewątpliwie od czasu wydania przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie wyroku w sprawie sygn. III C 335/12 z dnia 10 lipca 2012 r. doszło istotnej zmiany sytuacji małoletnich. Z związku ze zmianą miejsca zamieszkania małoletnich związaną z rozwodem ich rodziców, a następnie z dokonanym przez nich podziałem majątku (tj. udziału w mieszkaniu przy ul. (...) w O. oraz wyposażenia tego mieszkania), oraz z zakupem przez A. B. nowego mieszkania wzrosły ponoszone przez A. B. koszty zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych małoletnich powodów. Wzrosły także ponoszone przez A. B. koszty mediów zużywanych przez małoletnich. Jednocześnie jednak, także w związku z dokonanym przez A. B. i P. B. podziałem majątku wspólnego, wzrosły również koszty pozwanego związane z zaspokajaniem jego usprawiedliwionych potrzeb mieszkaniowych.

W związku z dokonanym przez A. B. i P. B. podziałem wyposażenia mieszkania przy ul. (...) w O. A. B. zmuszona była dokonać zakupu szeregu przedmiotów wyposażenia domowego dla swoich synów. Jednocześnie jednak w związku z tą samą umową P. B. także został pozbawiony części przedmiotów, które dotychczas użytkował, a więc wzrosły również jego koszty związane z zaspokojeniem jego usprawiedliwionych potrzeb w zakresie wyposażenia mieszkania. Co więcej, znaczna część przedmiotów wyposażenia mieszkania zakupiona została przez A. B. dla małoletnich przed datą wytoczenia powództwa o podwyższenie alimentów i w związku z tym koszty poniesione na te przedmioty nie mogą zostać uznane za podstawę do podwyższenia alimentów, albowiem alimenty służą do zaspokajania bieżących, a nie przeszłych, potrzeb osób uprawnionych.

Wreszcie wzrosły także ponoszone przez A. B. koszty wyżywienia i ubrania małoletnich powodów. Jednocześnie jednak również P. B. oprócz zasadzonych wcześniej alimentów zaczął ponosić pewne koszty ubrania swoich synów, jak też ich wyżywienia.

Ponadto pozwany w 2014 r. poniósł znaczne koszty związane z wakacjami małoletnich, jak również z zakupem prezentów dla nich.

Od dnia wydania przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie wyroku w sprawie sygn. III C 335/12 z dnia 10 lipca 2012 r. zwiększyły się także, o około 360 zł w stosunku do G. i o około 140 zł w stosunku do M., koszty leczenia (w tym dojazdów do lekarzy) i edukacji małoletnich, przy czym Sąd uznał, że nie zwiększyły się potrzeby dzieci w zakresie leczenia dentystycznego – niewątpliwie bowiem przed wydaniem wyroku przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie w sprawie sygn. III C 335/12 małoletni także wymagali opieki dentystycznej.

A. B. ponosi także koszty związane z przywożeniem do O. (średnio dwa razy w miesiącu) - celem opieki nad małoletnimi - swoich rodziców. Powyższych kosztów zdaniem Sądu nie sposób jednak uznać za koszty realizacji uprawnionych potrzeb małoletnich, albowiem biorąc pod uwagę ich wiek, niewątpliwie możliwe jest pozostawienie ich przez pewien czas samych w mieszkaniu.

Biorąc powyższe pod uwagę, jak również mając na względzie fakt, iż od czasu poprzedniego wyroku ustalającego alimenty dla małoletnich możliwości zarobkowe zarówno A. B. jak i P. B. nie zmieniły się zasadniczo (dużo wyższe zarobki A. B. związane są przede wszystkim z podjęciem przez nią dodatkowej pracy, kosztem jej czasu wolnego przeznaczonego m.in. na wypoczynek; z przedstawionych dokumentów nie wynika również, aby stan zdrowia pozwanego ograniczał jego możliwości zarobkowania), Sąd uznał za zasadne podwyższenie alimentów należnych od P. B. na rzecz małoletniego G. B. do kwoty po 580 zł miesięcznie, zaś na rzecz małoletniego M. B. do kwoty po 470 zł miesięcznie. Kwoty te, zdaniem Sądu, pozostają w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego, biorąc pod uwagę, że jego dochody netto to około 2500 zł miesięcznie.

W świetle całokształtu okoliczności niniejszej sprawy, Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa w całości i podwyższenia alimentów w do kwoty po 1000 zł miesięcznie na każde z dzieci. Zmiana wysokości alimentów należnych od P. B. ponad kwoty ustalone przez Sąd, pomimo znacznego wzrostu potrzeb małoletnich nie byłaby uzasadniona, albowiem po pierwsze, wzrosły też usprawiedliwione koszty pozwanego, a nadto, przede wszystkim, oprócz uiszczania alimentów pozwany w inny sposób, dobrowolnie, doposaża swoich synów i łoży na realizacje ich potrzeb.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc, zaś w przedmiocie kosztów na podstawie art. 102 kpc.