Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka E. M. domagała się od pozwanych (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w R. zapłaty kwoty 2.947,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 1.473,80 zł od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty i od kwoty 1.473,80 zł od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił , iż w 2012 roku powódka prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowa (...) w O.. W dniu 24 października 2012 r. zawarła z pozwaną umowę o współpracę, przedmiotem której było określenie zasad współpracy pomiędzy stronami w zakresie realizacji przez powódkę na rzecz pozwanego określonych zadań i usług w zakresie stanowiska Kierownika Sklepu (...), położonego w O. przy ul. (...) (§ 1). Zgodnie z § 6 ust. 1 umowy , w okresie od listopada 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. powódce przysługiwało miesięczne wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 10 % od kwoty obrotu wypracowanego przez sklep w danym okresie rozliczeniowym, pomniejszonego o wszelkie koszty związane z funkcjonowaniem sklepu, w szczególności koszty wynajmu lokalu, koszty związane z dostawą energii, ciepła, koszty usług komunalnych, koszty usług telekomunikacyjnych. W myśl ust. 4 i 5, wynagrodzenie miało być płatne w terminie 7 dni od otrzymania przez pozwanego faktury, wystawionej przez powódkę do 15-ego dnia miesiąca następującego po miesiącu stanowiącym fakturowany okres. W listopadzie 2012 roku pozwana wypłaciła powódce tytułem wynagrodzenia kwotę 1.387 zł. Obrót wypracowany przez sklep powódki w miesiącu listopadzie 2012 roku wyniósł 17.838 zł, a koszty związane z funkcjonowaniem sklepu - 3.967 zł. W dniu 31 grudnia 2012 r. sklep w O. prowadzony przez powódkę był zamknięty z powodu inwentaryzacji przeprowadzanej przez powódkę wspólnie z dwiema pracownicami pozwanej - U. H. i D. G.. Dwa dni wcześniej powódka została poinformowana przez D. G. o planowanym zamknięciu sklepu od stycznia 2013 roku, wiadomość ta została potwierdzona w dniu 30 grudnia 2012 r. W styczniu 2013 roku sklep w O. przy ul. (...) był zamknięty, nie dokonano w nim żadnej sprzedaży. Z uwagi na zamknięcie sklepu przez pozwanego, powódka zawiesiła prowadzoną działalność gospodarczą z początkiem stycznia 2013 roku. Od tego dnia nie mogła wystawiać faktur ani rachunków związanych z tą działalnością. Pozwana nie przekazała powódce prognozy wielkości obrotów za grudzień 2012 roku, stanowiącej podstawę do wystawienia rachunku przez powódkę. Prognozę taką powódka uzyskała dopiero w lutym 2013 roku od D. G.. Wynagrodzenie należne powódce za miesiąc grudzień 2012 roku to 1.196 zł. Powódka nie otrzymała od pozwanego wynagrodzenia za ten miesiąc. Powódka wezwała pozwaną do wypłaty wynagrodzenia za grudzień 2012 roku i styczeń 2013 roku. Pozwana nie dokonała żądanej wypłaty. Sąd Rejonowy , ustalając powyższy stan faktyczny , w szczególności dał wiarę zeznaniom świadek U. H. w części, w jakiej potwierdziła fakt dokonania inwentaryzacji w sklepie w O. prowadzonym przez powódkę oraz fakt zamknięcia sklepu z dniem 2 stycznia 2013 r. Nie uznał jednak za wiarygodne zeznań dotyczących daty sporządzenia inwentaryzacji (2 stycznia 2013 r.), gdyż nie zostały poparte innymi dowodami. Sąd dał też wiarę zeznaniom świadka K. A. w części, w jakiej znajdują potwierdzenie w materiale dowodowym. Świadek potwierdził, że to on sporządził dokumenty załączone do pozwu a zawierające prognozy co do wielkości obrotu oraz , że powódce wypłacono wynagrodzenie za miesiąc listopad 2012 roku, ustalone w oparciu o prognozę na k. 12 akt, natomiast nie wypłacono wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2012 roku (co nie było sporne). Zeznał też, zgodnie z prawdą i zeznaniami powódki, że powódka nie złożyła pozwanemu rachunku za grudzień 2012 roku. Sąd nie uwzględnił twierdzeń odnośnie dostarczenia powódce prognozy obrotów z grudnia 2012 r., jako nie popartych innymi dowodami. Świadek D. G. potwierdziła fakt prowadzenia przez powódkę sklepu pozwanego w O.. Nie znała jednak szczegółów dotyczących rozliczeń stron, nie pamiętała czy przekazywała powódce prognozy obrotu, ani tego czy później - podczas wspólnej pracy w P. - przekazywała jej dokumenty związane z działalnością przedmiotowego sklepu. Sąd nie znalazł podstaw by kwestionować prawdziwość zeznań świadka, tym bardziej, że nie zawierały one szczegółów na temat okoliczności istotnych dla sprawy. Sąd uznał ponadto zeznania powódki E. M. za jasne, stanowcze i wiarygodne.

Sąd Rejonowy zważył, iż w sprawie bezsporne było, że strony łączyła umowa o świadczenie usług, na podstawie której powódka zobowiązała się - w ramach prowadzonej wówczas działalności gospodarczej - do prowadzenia na rzecz pozwanej sklepu nr (...) znajdującego się w O. przy ul. (...). Strony zgodnie ustaliły, że wynagrodzenie należne powódce z tego tytułu będzie płatne miesięcznie i będzie miało charakter prowizyjny. Podstawą jego wyliczenia miała być kwota obrotu wypracowanego przez sklep w danym okresie rozliczeniowym, pomniejszonego o wszelkie koszty związane z funkcjonowaniem sklepu. Powódka miała otrzymywać 10% tak ustalonej kwoty. Na mocy decyzji pozwanej, sklep w O. został zamknięty z początkiem stycznia 2013 roku, o czym powódka została powiadomiona dopiero dnia 29 grudnia 2012 r. Pozwana nie kwestionowała faktu nie wypłacenia powódce wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2012 roku, pomimo że w tym miesiącu sklep wypracował obrót będący podstawą do naliczenia wynagrodzenia powódki. Dla uzasadnienia swojego postępowania powołała treść postanowień § 6 ust. 4 i 5 umowy o współpracy, według których wynagrodzenie miało być płatne na podstawie faktury wystawionej przez powódkę, a takiej faktury powódka za miesiąc grudzień 2012 roku nie wystawiła. Nie można jednak tracić z pola widzenia okoliczności, że wystawienie tej faktury przez powódkę wymagało uprzedniego działania ze strony pozwanej , która powinna była przedstawić powódce informację na temat obrotów osiągniętych w danym okresie rozliczeniowym oraz kosztów poniesionych w związku z utrzymaniem obiektu. Bez tych danych powódka nie była w stanie obliczyć swojego wynagrodzenia. W ocenie Sądu pozwana w niniejszej sprawie nie zdołała uwodnić, że takie dane powódce przekazała. Nie przedstawiła przekonywujących dowodów na poparcie swoich twierdzeń odnośnie przekazania jej prognozy wielkości obrotu za miesiąc grudzień 2012 roku i obalenie twierdzenia powódki o otrzymaniu tej prognozy dopiero w lutym 2013 roku. W czasie więc, gdy powódka nie mogła już wystawić pozwanej rachunku z uwagi na zawieszenie działalności gospodarczej i to właśnie z tej przyczyny, że pozwana, bez uprzedzenia ze stosownym wyprzedzeniem, podjęła decyzję o zamknięciu sklepu prowadzonego przez E. M.. Należy podkreślić, że pozwana nie kwestionowała faktu świadczenia przez powódkę w grudniu 2012 roku usług objętych umową o współpracy z dnia 24 października 2012 r. W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, powódka powinna otrzymać od pozwanej wynagrodzenie za wykonaną pracę. Według opracowanej przez pozwaną prognozy obrotów za miesiąc grudzień 2012 roku wynagrodzenie powódki powinno wynieść 1.196 zł i taką też kwotę przyznał powódce Sąd tytułem wynagrodzenia za ten miesiąc. W ocenie Sądu powódka nie udowodniła, aby kwota ta była wyższa i wynosiła 1.473,80 zł, jak wyliczyła w uzasadnieniu pozwu. Sąd nie uznał również zasadności żądania powódki odnośnie wypłaty wynagrodzenia za miesiąc styczeń 2013 roku. Przede wszystkim dlatego, że w sprawie bezsporne było to, że w styczniu 2013 roku sklep numer (...)w O. przy ul. (...) był zamknięty, a wiec ani powódka ani nikt inny nie prowadził w nim sprzedaży. W konsekwencji sklep nie osiągnął żadnego obrotu, a tylko rzeczywiście wypracowany obrót - zgodnie z zapisem § 6 ust. 1 umowy o współpracy - upoważniał powódkę do żądania od pozwanej wypłaty wynagrodzenia i umożliwiał w ogóle jego wyliczenie.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku z dnia 24 września 2014 r. Orzeczenie o odsetkach znajduje oparciu w przepisach art. 481 k.c. i art. 455 k.c. W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił jako nieudowodnione i nieuzasadnione - art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. a contrario(punkt II). Sąd Rejonowy stosunkowo rozdzielił koszty procesu w oparciu o art. 100 k.p.c., ustalając, że powódka przegrała proces w 59,41 %, a pozwany w 40,59 %.

Apelację od wyroku wniosła powódka wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt II i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 1.196 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2013 r. a także o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III i nałożenie kosztów postępowania na pozwanego w całości i przysądzenie powódce od pozwanego zwrotu kosztów procesu za I-instancję w tym wynagrodzenia ad­wokackiego w/g norm przepisanych oraz przysądzenie powódce od pozwanego zwrotu kosztów procesu za II-instancję, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w/g norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi powódka zarzuciła naruszenie art. 746 § 1 kc in fine poprzez nie zastosowanie tego przepisu oraz błędną ocenę okoliczności faktycznych przyjętych z podstawę wyroku. Zdaniem powódki , z ustalonego stanu faktycznego wynika ponad wszelką wątpliwość, iż pozwana informu­jąc powódką o zamknięciu sklepu nie podała podstawy tej swej de­cyzji wynikającej z zawartej umowy w dniu 24.10.2012 r. o współpracy. Pozwana kończąc współpracę z powódką nie skorzystała z przepisu § 10 ust. 1 pkt 1 a i b zawartej umowy, jak i z przepisu pkt. 2 tegoż paragrafu umowy, bowiem porozumienia stron na rozwiązanie umo­wy nie było. W tej sytuacji pozwana mogła skorzystać z § 10 ust. 1 pkt 3 zawartej umowy, który to przepis przewiduje rozwiązanie zawartej umowy za 1-miesięcznym wypowiedzeniem. Z tej formy rozwiązania umowy pozwana też nie skorzystała apodyktycznie zrywając umowę i odsuwając powódkę od pracy. W takim przypadku dający zlecenie zobowiązany jest naprawić szkodę przyjmującemu zlecenie zgodnie z § 1 art.746 kc in fine Powódka działaniem pozwanego została pozbawiona możliwości pracy w mie­siącu styczniu 2013 r. i tym samym uzyskania stosownego wynagrodzenia zgodnego z umową. Wysokość szkody powódki należy wyliczyć na podstawie wynagrodzenia otrzymywanego przez powódkę za uprzednio przepracowane miesiące tj. listopad i grudzień 2012r. Wynagrodzenie to wyrosiło w listopadzie 2012 r. kwotę 1.387 zł netto, a w grudniu 2.012 r. kwotę 1.196 zł netto. Przyjmując sytuację korzystną dla pozwanej to odszkodowanie dla powódki winno wy­nosić 1.196 zł, a więc to najniższe wynagrodzenia, jakie otrzymuje ona za m—c grudzień 2012 r. Odmienne stanowisko Sądu I-instancji jest naru­szeniem przepisu art. 746 § 1 in fine którego to przepisu Sąd I-instancji nie zastosował.

Wyrok został również zaskarżony przez pozwaną , która zarzuciła naruszenie prawa materialnego tj. art. 735 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie, polegające na przyjęciu, że powódce należy się wynagrodzenie, pomimo, że nie przedłożyła pozwanej rachunku za miesiąc grudzień, do którego była zobowiązana na podstawie wiążącej strony umowy i który to rachunek stanowił podstawę do dokonania zapłaty oraz art. 6 k.c. poprzez przyjęcie za udowodnienie przez powódkę, jako osobę na której spoczywał ciężar udowodnienia faktu z którego wywodziła skutki prawne, że otrzymała prognozę obrotów za miesiąc grudzień 2012 r. dopiero w miesiącu lutym 2013 r. Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I poprzez oddalenie powództwa w całości wraz z zasądzeniem kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana przyznała , że zgodnie z § 6 ust. 1 umowy, powódce przysługiwało miesięczne wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 10 % od kwoty obrotu wypracowanego przez sklep. Za miesiąc grudzień 2012 r. pozwana z niewiadomych dla niej przyczyn nie otrzymała od powódki rachunku i nie mogła też dokonać zapłaty. Na podstawie zaistniałych okoliczności pozwana przyjęła, że powódka wykonała zlecenie bez wynagrodzenia. Ponadto pełnomocnik powódki poinformował pozwaną, że prognoza obrotu, stanowiąca podstawę do wystawienia rachunku, została przekazana powódce w miesiącu lutym przez świadka, D. G.. Przesłuchana w sprawie świadek D. G. nie potwierdziła jednak tego faktu. Z zeznań świadka K. A. wynika, że powódka nie złożyła pozwanej rachunku za miesiąc grudzień 2012 r. , świadek zeznał również, że przekazywał powódce informację o prognozie obrotów, tak aby mogła wystawić rachunek za ten miesiąc. Sąd jednak nie uwzględnił jego twierdzeń „jako nie popartych innymi dowodami". Sąd wydając wyrok, oparł się wyłącznie w tym zakresie na wyjaśnieniach powódki, gdy tymczasem zeznania świadka K. A. nie potwierdzały wyjaśnień powódki, a świadek D. G., która miała przekazać wg twierdzeń powódki prognozę obrotu w miesiącu lutym 2013 r., nie pamiętała w ogóle takiego faktu. Tym samym przyjęcie przez Sąd jako udowodnionego przekazania prognozy obrotu w miesiącu lutym 2013 r. , gdy powódka nie mogła wystawić już rachunku stanowiącego podstawę do wypłaty wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2012 r. zdaniem pozwanej jest nieuzasadnione. Pozwana złożyła ponadto odpowiedź na apelację powódki , domagając się jej oddalenia i zasądzenia kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Obie apelacje jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Odnosząc się do apelacji powódki należy wskazać , iż Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął , że skoro w styczniu 2013 roku sklep prowadzony uprzednio przez powódkę był już zamknięty, to powódka ani nikt inny nie prowadził w nim sprzedaży. Oczywistym jest zatem , iż sklep nie osiągnął żadnego obrotu, a tylko wypracowany obrót - zgodnie z § 6 ust. 1 umowy o współpracy - umożliwiał w wyliczenie wynagrodzenia należnego powódce i upoważniał powódkę do żądania od pozwanego wypłaty tegoż wynagrodzenia. Niesłuszny jest przy tym zarzut naruszenia przez pozwaną art. 746 § 1 kc. W myśl powyższego przepisu dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak , jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, także naprawić szkodę. Jak słusznie wskazuje pozwana , rozwiązanie przez nią umowy z powódką z dniem 1 stycznia 2013 r. nastąpiło z ważnych powodów , czyli wskutek likwidacji sklepu prowadzonego przez powódkę. Skoro przedmiotem umowy zawartej między stronami było prowadzenie przez powódkę na rzecz pozwanej sklepu nr (...) w O. , to likwidacja tego sklepu niewątpliwe była ważną przyczyną w rozumieniu art. 746 § 1 kc in fine , gdyż umowa o współpracy straciła wówczas swoją podstawę. Powódka nie mogła przecież dalej prowadzić sklepu , który przestał istnieć. Tak więc pozwana nie miała obowiązku naprawienia szkody , która miała być wyrządzona powódce. Wyrok sądu I instancji w tym zakresie jest słuszny i odpowiada prawu.

Bezzasadna okazała się też apelacja pozwanej. Słusznie co prawda twierdzi pozwana , iż za grudzień 2012 r. nie otrzymała od powódki rachunku , który miał stanowić podstawę wypłaty wynagrodzenia w myśl § 6 ust. 4 i 5 umowy o współpracy. Trafnie Sąd I instancji wskazał jednak , iż wystawienie faktury przez powódkę wymagało uprzedniego działania ze strony pozwanej , która powinna była przedstawić powódce informację na temat obrotów osiągniętych w danym okresie oraz kosztów poniesionych w związku z utrzymaniem obiektu. Bez tych danych powódka nie była bowiem w stanie obliczyć swojego wynagrodzenia. Sprzeczne przy tym z zasadami logiki i doświadczenia życiowego jest twierdzenie pozwanej , iż przyjęła w takiej sytuacji , że powódka wykonała zlecenie bez wynagrodzenia. Trudno bowiem sobie wyobrażać , iż powódka prowadziłaby sklep przez cały miesiąc nie oczekując w zamian jakiejkolwiek odpłatności. Prawidłowo także Sąd Rejonowy przyjął , iż to pozwana nie zdołała uwodnić, że przekazała powódce dane umożliwiające wystawienie rachunku. W myśl art. 6 kc to właśnie pozwana , chcąc wykazać iż powódka mogła wystawić rachunek a tego nie uczyniła - na co pozwana się powoływała - powinna była udowodnić , że przekazała powódce dane umożliwiające wystawienie tegoż rachunku. Z zeznań świadka K. A. wynika , iż dokumenty dostarczał powódce poprzez kierowcę. Świadek ten zeznał jednak tylko , iż nie wiadomo mu żeby te dokumenty nie dotarły. Nie potrafił wskazać nawet przybliżonej daty dostarczenia owych dokumentów ani podać nazwiska kierowcy , który je zawoził , wskazując przy tym , iż pozostawił dokumenty w dziale transportu. Prawidłowo zatem sąd I instancji stwierdził , iż jego zeznania nie były poparte innymi dowodami i w związku z tym zasadnie przyjął , że takie dane powódka otrzymała od pozwanej dopiero w lutym 2013 r. kiedy miała już zawieszoną działalność gospodarczą i w związku z tym nie mogła wystawiać faktur ani rachunków związanych z tą działalnością. Sąd Rejonowy nie naruszył zatem art. 6 kc oraz art. 735 kc i prawidłowo zasądził na rzecz powódki kwotę 1.196 zł wraz z należnymi odsetkami.

W związku z powyższym obie apelacje oddalono zgodnie z art. 385 kpc a koszty postępowania odwoławczego wzajemnie zniesiono w myśl art. 100 kpc.