Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. IV Ka 1354/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2015r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Jerzy Menzel

Protokolant: Jowita Sierańska

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2015r.

sprawy J. S.

obwinionego z art. 96 § 3 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 4 listopada 2014r. sygn. akt VI W 3830/14

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia J. S. od popełnienia przypisanego mu wykroczenia z art. 96 § 3 kw i kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

IV Ka 1354/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4.11.2014 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia uznał J. S. za winnego wykroczenia z art. 96 § 3 k.w. polegającego na tym, że w dniu 17.06.2014 roku o godz. 10.30 we W. na ul. (...) w siedzibie Straży Miejskiej będąc właścicielem pojazdu marki H. nie wskazał na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd, którym w dniu 28.04.2014 roku o godz. 7:02 we W. na ul. (...) przekroczona została dozwolona prędkość o 29 km/h i za to wymierzył mu karę 200 złotych grzywny. Sąd Rejonowy obciążył obwinionego kosztami postępowania w wysokości 100 złotych i wymierzył mu opłatę 30 złotych.

Apelację od wyroku złożył obwiniony zarzucając naruszenie prawa materialnego przez przypisanie mu wykroczenia z art. 96 § 3 k.w. pomimo tego, że swoim zachowaniem nie wypełnił znamion wskazanego wykroczenia i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie go od przypisanego mu czynu.

Sąd zważył:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Poczynione w sprawie ustalenia przez Sąd I instancji nie są kwestionowane. Nie budzi

najmniejszych wątpliwości, że obwiniony jest właścicielem samochodu m-ki H. o nr rej. (...). Bezspornym jest również i to, że nieznana osoba kierująca samochodem należącym do obwinionego w dniu 28.04.2014 roku przekroczyła - o 29 km/h dopuszczalną prędkość na ulicy (...) we W.. Obwiniony nie kwestionuje także tego, że w dniu 17.06.2014 roku na wezwanie Straży Miejskiej oświadczył, że nie jest w stanie wskazać, komu w dniu 28.04.2014 roku powierzył samochód lub kto go użytkował. Nie sposób jednak zaakceptować poglądu wyrażonego przez Sąd Rejonowy, że dokonane ustalenia faktyczne pozwalają na przypisanie obwinionemu winy co do czynu z art. 96 § 3 k.w.

Kodeks wykroczeń, w odniesieniu do wszystkich wykroczeń, opisanych zarówno w Kodeksie, jak i innych ustawach szczegółowych, przewiduje zasadę, że można je popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie. Niektóre wykroczenia opisane są jednak w ten sposób, że mogą być popełnione tylko umyślnie, co oznacza, że ustalenie nieumyślności sprawcy czynu nie jest wystarczające do pociągnięcia go do odpowiedzialności. Odpowiedzialność w takich przypadkach może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy ustalona zostanie umyślność sprawcy.

Przechodząc do analizy zachowania obwinionego na gruncie zarzuconego mu wykroczenia należy zaznaczyć, że paragraf 3 został dodany do art. 96 k.w. ustawą z 29.10.2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 225, poz. 1466), która weszła w życie 31.12.2010 r. Sankcjonowanie obowiązku właściciela (posiadacza samoistnego) pojazdu mechanicznego za niewskazania komu powierzył pojazd do używania jest wynikiem interpretacji art. 97 k.w. dokonanych na gruncie art. 78 ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym. Kwestia ta była również przedmiotem analizy przeprowadzonej przez Sąd Najwyższy, który uznał, że niewskazanie przez właściciela lub posiadacza pojazdu na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w okolicznościach, o których mowa w art. 78 ust. 4 PrDrog, może stanowić wykroczenie z art. 97 k.w. ( obecnie art. 96 § 3 k.w.). Sąd Rejonowy trafnie odwołał się do tego poglądu, jednak błędnie uznał, że skoro obwiniony nie wskazał, ze pojazd został użyty wbrew jego woli i bez jego wiedzy, to ponosi winę za zarzucone mu wykroczenie. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że Sąd Rejonowy przeprowadzając analizę winy zatrzymał się niejako w pół drogi. Zupełnie, bowiem stracił z pola widzenia tę zasadniczą rzecz, że ocena winy musi zostać dokonana na gruncie czynu z art. 96 § 3 k.w. Natomiast wykładnia Art. 78 ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym jest konieczna do jednoznacznego stwierdzenia, czy zarzucone wykroczenie może być popełnione tylko umyślnie, czy także nieumyślnie . Odwołując się do przedstawionej przez Sąd Najwyższy wykładni wymienionych przepisów uznać należy, ze sprawcą wykroczenia z art. 96 § 3 k.w. może być tylko właściciel lub posiadacz pojazdu, który zaprzecza, aby to on prowadził pojazd, lub odmawia wskazania osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania w czasie, w którym doszło do popełnienia wykroczenia przez prowadzącego pojazd, zaś wykroczenie może być popełnione tylko umyślnie. Równie oczywiste jest, że nie ma wykroczenia, jeżeli pojazd został użyty przez nieznaną osobę bez woli i wiedzy właściciela lub posiadacza pojazdu ( zob: Marek Bojarski, Wojciech Radecki, kodeks wykroczeń komentarz, C.H. Beck wydanie 6, Warszawa 2013 r.- uwagi do art. 5 i 96 § 3.).

Skoro wykroczenie z art. 96 3 k.w. może zostać popełnione wyłącznie umyślnie, Sąd Rejonowy poza ustaleniem winy tzn. stwierdzeniem, że oskarżony jest osobą dorosłą, zna przepisy prawa, nie miał przeszkód aby się do nich zastosować i nie zachodziła wobec niego żadna z okoliczności wyłączających winę miał obowiązek również ocenić stronę podmiotową. W tym znaczeniu obowiązany był ustalić, czy obwiniony wykroczenie popełnił w zamiarze bezpośrednim, czy w zamiarze ewentualnym i wykazać ,na czym opiera swoje stanowisko. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest całkowicie pozbawione takiej analizy.

Przeprowadzona przez Sąd Odwoławczy analiza zgromadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, że nie można obwinionemu przypisać umyślności w zamiarze bezpośrednim oraz ewentualnym. J. S. nie odmówił wskazania osoby kierującej pojazdem, stwierdził tylko, że nie może tego uczynić z dwóch powodów. Po pierwsze zdjęcie pojazdu wykonane w czasie rejestracji prędkości jest tak niewyraźne, że nie można ustalić, kto tym pojazdem kierował. Wyjaśnienie obwinionego polega na prawdzie. Zdjęcie zostało załączone do akt sprawy ( k.6). Zarejestrowany obraz pozwala na ustalenie marki pojazdu i numeru rejestracyjnego. Osoba kierowcy jest jednak całkowicie niewidoczna. Po drugie obwiniony podał że pojazd jest użytkowany przez wiele osób, w tym jego małżonkę i synów oraz przez synowe, natomiast dowód rejestracyjny i kluczyki leżą w widocznym miejscu i są ogólnie dostępne. Żaden z przeprowadzonych dowodów nie podważył wiarygodności wyjaśnień obwinionego.

Przypisanie oskarżonemu winy wymagało ustalenia, że nie wskazując osoby kierującej pojazdem działał z zamiarem bezpośrednim, bądź ewentualnym. Zgromadzone dowody nie uzasadniają tezy, że oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim, to jest chcąc tego, aby osoba , która popełniła wykroczenie drogowe nie została ujawniona, świadomie i celowo i nie poinformował właściwych służb o tym, kto w dniu 28.04.2014 roku kierował należącym do niego pojazdem. Zgromadzone dowody nie pozwalają również na przypisanie obwinionemu zamiaru ewentualnego. Z zamiarem ewentualnym mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca uświadamia sobie pewien skutek, jako możliwy, ku któremu zdąża, jednak godzi się na to, by nastąpił . Inaczej mówiąc sprawca godzi się na popełnienie czynu zabronionego, przy czym dążąc do tego celu jest mu obojętne, czy skutek taki nastąpi, czy też nie. Samo zachowanie sprawcy i spowodowanie skutku nie dowodzi jeszcze umyślności przestępstwa. Nie można domniemywać zgody sprawcy na powstały skutek czynu, lecz musi zostać wykazane, że zgoda na skutek stanowiła jeden z elementów procesu zachodzącego w psychice sprawcy. W przypadku zachowania obwinionego taka sytuacja nie występuje. J. S. nie miał wiedzy, kto kierował pojazdem, a upływ czasu, liczba osób użytkujących jego samochód, taki stan usprawiedliwia. Skoro nie wiedział, kto kierował jego pojazdem, ani nie miał możliwości aby tę okoliczność ustalić, to nie mógł udzielić właściwemu organowi żądanej informacji. Z tego powodu nie można obwinionemu przypisać winy umyślnej, co skutkowało orzeczeniem jak wyżej.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 118 § 2 kpw.

23
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13