Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 sierpnia 2012 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie- Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Elżbieta Uznańska Sędziowie: SSA Andrzej Szewczyk

SSA Barbara Górzanowska

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2012 roku

na posiedzeniu niejawnym w Krakowie

sprawy ze skargi J. J.

przy uczestnictwie Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Krakowie z powództwa J. J. przeciwko Skarbowi Państwa - (...)o zapłatę sygn. akt I C 2078/11

postanawia:

oddalić skargę.

UZASADNIENIE

J. J. wniósł skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843 ze zm.).

Skarżący domagał się: 1) stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie o zapłatę prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Krakowie pod sygn. akt I C 2078/11 w okresie od dnia 5 grudnia 2011 r. do dnia 22 czerwca 2012 r. 2) przyznania od Skarbu Państwa na swoją rzecz kwoty 20.000 zł z tytułu stwierdzonej przewlekłości postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że w październiku 2011 r. złożył w Sądzie Okręgowym w Krakowie pozew. Pomimo udzielenia odpowiedzi na wezwanie go do usunięcia braków formalnych pozwu, przewodniczący zarządzeniem z dnia 8 grudnia 2011 r. zarządził zwrot pozwu. Zdaniem skarżącego przewlekłość w postępowaniu od dnia 5 grudnia 2011 r. do dnia 22 czerwca 2012 r. wynika z opieszałego rozpoznania sprawy i wydania zarządzenia o zwrocie pozwu oraz możliwości złożenia przez niego zażalenia. Zarzucił, że Sąd Okręgowy dopuścił się obstrukcji procesowej i narażenia na straty Sądu. a jego samego na straty finansowe i zdrowotne.

Rozpoznając skargę Sąd Apelacyjny ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 października 2011 r. powód J. J. wniósł do Sadu Okręgowego pozew przeciwko Skarbowi Państwa - (...)wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu (k. 3 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Zarządzeniem przewodniczącego z dnia 26 października 2011 r. wezwano powoda do usunięcia braków pozwu poprzez: 1) sformułowanie żądania w sposób czytelny, a w szczególności jakie działanie lub zaniechanie przypisuje (...), skutkujące wywołaniem szkody u powoda w aspekcie wskazanych przez powoda spraw sądowych i dowodów na poparcie tych twierdzeń, 2) przedłożenie odpisu pozwu - wszystko w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu pozwu, 3) przedłożenie oświadczenie majątkowego, według załączonego druku oświadczenia - w terminie 7 dni pod rygorem odmowy zwolnienia od kosztów i ustanowienia pełnomocnika z urzędu (k. 7 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Powyższe wezwanie zostało doręczone w dniu 17 listopada 2011 r. na podany przez powoda adres: Areszt Śledczy w W., ul . (...), (...)-(...) W., (k. 9 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Zarządzeniem z dnia 8 grudnia 2011 r., doręczonym powodowi w dniu 28 grudnia 2011 r., przewodniczący zarządził zwrócić pozew, wobec nie uzupełnienia przez powoda wskazanych w zarządzeniu z dnia 26 października 2011 r. braków formalnych pozwu. W uzasadnieniu wskazano, że termin do wykonania zarządzenia i uzupełnienia braków formalnych pozwu upłynął bezskutecznie w dniu 24 listopada 2011 r. (k. 10, 20 akt sprawy o sygn. I C 2078/ 11).

W dniu 30 grudnia 2011 r. wyłączono z akt I C 2079/11 pismo powoda z dnia 18 listopada 2011 r. celem dołączenia do prawidłowych akt o sygn. I C 2078/11 (k. 13 akt sprawy o sygn. I C 2078/11). Pismo z dnia 18 listopada 2011 r. stanowi odpowiedź na wezwanie z dnia 26 października 2011 r. do usunięcia braków formalnych pozwu oraz wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. W piśmie tym wskazuje, że uzupełnienie braków formalnych pozwu jest niedopuszczalne z uwagi na to, że wartość przedmiotu sporu i podstawa prawna, faktyczna oraz materiał dowodowy został właściwie wskazany, a więc pozwala nadać pozwowi dalszy bieg (k. 14 akt sprawy o sygn. I C 2078/11). Do pisma z dnia 18 listopada 2011 r. powód załączył oświadczenie o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, (k. 15 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

W dniu 29 grudnia 2012 r. powód wniósł zażalenie na zarządzenie z dnia 8 grudnia 2011 r. o zwrocie pozwu, zarzucając bezpodstawność wezwania z dnia 26 października 2011 r. do usunięcia braków formalnych pozwu. Wskazał, że Sąd nie rozpoznał jego wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, co winno nastąpić jeszcze przed wydaniem zarządzenia o zwrocie pozwu. (k. 17 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Zarządzaniem z dnia 25 stycznia 2012 r., doręczonym w dniu 9 lutego 2011r., wezwano powoda do usunięcia braków formalnych zażalenia na zarządzenie o zwrocie pozwu poprzez wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia - w terminie 1 tygodnia pod rygorem odrzucenia zażalenia, (k. 21, 25 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, powód w piśmie z dnia 10 lutego 2012 r. określił wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 4.500 zł, i wniósł o zwolnienie od kosztów związanych z tą opłatą, (k. 26 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Zarządzeniem z dnia 6 marca 2012 r., doręczonym w dniu 15 marca 2012 r., wezwano powoda do złożenia oświadczenia o sytuacji rodzinnej, majątkowej i dochodach według załączonego wzoru - w terminie 7 dni pod rygorem odmowy zwolnienia od opłaty od zażalenia i zwrotu wniosku (k. 28, 36 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, powód w dniu 16 marca 2011 r. przedłożył uzupełnione oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania oraz przedłożył zaświadczenie Dyrektora Aresztu Śledczego w W. o swoim stanie zatrudnienia, stanie konta, kwocie zadłużenia i dokonanych zajęciach komorniczych (k. 31-34 akt sprawy o sygn. I C 2078/ 11).

Postanowieniem z dnia 11 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy w Krakowie uchylił zarządzenie z dnia 8 grudnia 2011 r. o zwrocie pozwu (punkt 1), zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości (punkt 2), oddalił wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (punkt 3). (k. 38 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

W dniu 22 czerwca 2012 r. powód wniósł zażalenie na punkt 3 postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 11 czerwca 2012 r., zarzucając naruszenie art. 117 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie zawiłości sprawy, złego stanu zdrowia powoda oraz jego warunków osobistych, (k. 41 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga powoda jest nieuzasadniona.

Analiza akt sprawy I C 2078/11 prowadzi do wniosku, że w sprawie tej nie doszło do przewlekłości postępowania.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia.

Przepis art. 2 ust. 2 cyt. ustawy nakazuje by dla stwierdzenia czy doszło do przewlekłości postępowania w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W orzecznictwie podkreśla się, że o przewlekłości postępowania decyduje ocena całego okresu podejmowania czynności przez dany sąd (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2010 r. III SPP 6/10). W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy wyraził godne aprobaty stanowisko, że przewlekłość zachodzi wtedy, gdy okres ten przekracza rozsądne granice, przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez sąd, charakteru sprawy, stopnia faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Wynik analizy postępowania Sądu Okręgowego z uwzględnieniem kryteriów wymienionych w art. 2 ust. 2 cyt. ustawy nie wykazuje, by w toku postępowania toczącego się pod sygn. akt I C 2078/11 doszło do uchybień, prowadzących do naruszenia prawa powoda do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w rozumieniu art. 2 ust. 1 cyt. ustawy.

Czynności procesowe podejmowane przez Sąd Okręgowy były prawidłowe, a ich podejmowanie następowało terminowo. Wydanie w dniu 8 listopada 2011 r. zarządzenia o zwrocie pozwu nastąpiło z tej przyczyny, iż w aktach sprawy w tym dniu nie znajdowała się korespondencja powoda będąca odpowiedzią na wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu i braków wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Korespondencja powoda została omyłkowo dołączona do akt sygn. I C 2079/11, a wyłączona z tych akt w dniu 30 grudnia 2011 r. celem dołączenia do prawidłowych akt niniejszej sprawy sygn. I C 2078/11.

Wskazać należy, że po doręczeniu powodowi odpisu zarządzenia o zwrocie pozwu, złożył on w dniu 29 grudnia 2011 r. (data nadania pisma w placówce pocztowej) w ustawowym terminie obarczone brakami formalnymi zażalenie na wydane zarządzenie. Co prawda od chwili wydania zarządzenia o zwrocie pozwu w dniu 8 grudnia 2011 r. do dnia rozpoznania zażalenia powoda na to zarządzenie, upłynął znaczny okres czasu, co jednak nie wynika z bezczynności sądu, czy też opieszałości w podejmowaniu czynności, a podyktowane było m.in. koniecznością wezwania powoda o uzupełnienie braków tego zażalenia (k. 21 akt sprawy o sygn. I C 2078/11) i rozpoznania wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych, jaki został złożony wraz z pismem uzupełniającym braki (k. 29 akt sprawy o sygn. I C 2078/11).

Uznać należy, że rozpoznawanej sprawie przewodniczący niezwłocznie wydawał stosowne zarządzenia w przedmiocie uzupełnienia braków wnoszonych przez powoda pism procesowych, a w razie nie uzupełnienia tych braków wydał zarządzenie o zwrocie pozwu. Bez zbędnej zwłoki były rozpoznawane wnoszone przez powoda wnioski w przedmiocie zwolnienia od kosztów sadowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Sąd Okręgowy bez zbędnej zwłoki odniósł się procesowo do zażalenia powoda. Nie ma zatem mowy o opieszałości sądu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uznał skargę powoda za nieuzasadnioną i oddalił ja na podstawie art. 12 ust.1 cyt. ustawy.