Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Dorota Stawicka - Moryc

Protokolant: Robert Purchalak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lutego 2013 r. we W.

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w K. przeciwko M. S. (1), R. J.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego M. S. (1) kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego R. J. kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Strona powodowa – (...) S.A. z siedzibą w K. w pozwie skierowanym przeciwko M. S. (1) i R. J. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwani obowiązani są solidarnie zapłacić na rzecz powoda kwotę 544 790,93 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty. Ponadto powodowa spółka wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazywała, że strony zawarły w dniu 31.08.2004 r. umowę o przyłączenie do sieci rozdzielczej (...) S.A. Na mocy tejże umowy, strona powodowa zobowiązała się do przyłączenia do jej sieci elektroenergetycznej urządzeń i instalacji elektrycznych obiektu pozwanych w postaci zespołu 203 budynków jednorodzinnych oraz budynku dla działalności usługowej i pompowni ścieków – na działkach położonych w miejscowości S., gm. K.. Pozwani w ramach umowy zobowiązali się do wykonania we własnym zakresie elektroenergetycznej instalacji odbiorczej, w tym szafek pomiarowych oraz do zgłoszenia owej instalacji do protokolarnego sprawdzenia technicznego przez powoda. Ponadto pozwani zobowiązali się do wniesienia opłaty przyłączeniowej w kwocie 245.468,88 zł, która miała być uiszczona w dwóch ratach – pierwsza w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy, druga w kwocie 171.828,22 zł do 31 grudnia 2004 r. Strona powodowa wskazywała, że wykonała swoje zobowiązanie w całości w dniu 15 marca 2006r. – co zostało potwierdzone protokołem odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji robót inwestycyjnych. Od tej daty, jak wskazywał powód, tj. od 15 marca 2006 r. pozwani pozostają w zwłoce w wykonaniu wzajemnego zobowiązania umownego.

Strona powodowa zarzucała, że pozwani do dnia dzisiejszego nie wykonali ciążącego na nich zobowiązania wynikającego z zapisów § 4 pkt 6 i 8 umowy, tj. zobowiązania do wykonania instalacji odbiorczej i szafek pomiarowych oraz do zgłoszenia powodowi wykonanych instalacji odbiorczych do sprawdzenia technicznego. Ponadto, zdaniem powoda, pozwani opóźnili się z płatnością drugiej raty przyłączeniowej, albowiem uiścili ją dopiero w dniu 30 maja 2006 r., stąd powodowi należą się odsetki ustawowe.

Na dochodzoną pozwem kwotę składały się:

- kwota 30.533,64 zł – tytułem odsetek ustawowych za nieterminowe uiszczenie przez pozwanych drugiej raty opłaty przyłączeniowej, wyliczonych za okres od 31 grudnia 2004 r. do 30 maja 2006 r.;

- kwota 200.793,54 zł tytułem kar umownych za zwłokę w wykonaniu instalacji odbiorczych i szafek pomiarowych za okres od 15 marca 2006 r. do 10 czerwca 2008 r. (818 dni);

- kwota 313.463,75 zł tytułem kar umownych za okres od 11 czerwca 2008 r. do 09 grudnia 2011 r. (1277 dni).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22.02.2012 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazał pozwanym M. S. (1) i R. J., aby w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty zapłacili solidarnie stronie powodowej kwotę 544.790,93 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23.12.2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 14.027 zł.

Od powyższego nakazu zapłaty obaj pozwani wnieśli sprzeciwy, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz każdego z nich zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany R. J. w sprzeciwie od nakazu zapłaty w pierwszej kolejności podniósł zarzut, że powód nie wykazał, by umowa przyłączeniowa w ogóle została skutecznie zawarta. Wedle pozwanego strona powodowa w toku procesu nie wykazała bowiem, by osoby zawierające umowę o przyłączenie z dnia 31 sierpnia 2004 r. były umocowane do działania w jej imieniu. Pozwany zarzucał, że strona powodowa nie przedłożyła odpisu KRS powoda aktualnego na datę zawarcia umowy.

Na wypadek uznania, iż sporna umowa została jednak zawarta, obaj pozwani w sprzeciwach zarzucili, że doszło do rozwiązania umowy z mocy jej § 9, który stanowił, że umowa rozwiązuje się w przypadku, gdy pierwsza rata wynagrodzenia za przyłączenie nie została zapłacona w terminie 45 dni od daty zawarcia umowy. Z uwagi na bezsporny fakt zapłacenia przez pozwanych pierwszej raty po upływie wskazanego terminu, w ich ocenie, doszło do ustania stosunku zobowiązaniowego łączącego ich z powodem.

W dalszej kolejności pozwani zarzucali, że zapis umowy przewidujący możliwość naliczania kar umownych jest nieskuteczny, albowiem kara umowna została zastrzeżona na wypadek niewykonania przez pozwanych zobowiązania w terminie wskazanym przez umowę, którego to terminu w rzeczywistości nie da się ustalić.

Pozwani zarzucali również, że strona powodowa nigdy nie zawiadomiła ich o fakcie wykonania swoich prac, ani też nie wskazała, kiedy przedstawi je do odbioru. W ocenie pozwanych, powód był obowiązany powiadomić ich o terminie odbioru końcowego - z mocy § 5 ust. 3 lit. b umowy miał to uczynić na co najmniej 7 dni przed końcowym odbiorem. Wobec niezawiadomienia pozwanych o terminie odbioru końcowego, w ich ocenie odbiór ten w zasadzie się nie odbył, tym samym nie można przyjąć, że powód wykonał swoje zobowiązanie niepieniężne.

W sprzeciwach od nakazu zapłaty obaj pozwani podnieśli również zarzut przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem.

Pozwany R. J. wskazywał, że przedawniły się z pewnością wszystkie roszczenia, których termin przedawnienia rozpoczął bieg przed 30 grudnia 2008 r. (trzy lata wstecz licząc od dnia wniesienia pozwu) – jeśliby przyjąć ogólny termin przedawnienia z art. 118 k.c. dla osób prowadzących działalność gospodarczą, lub też wszelkie roszczenia, których bieg przedawnienia rozpoczął się przed 30 grudnia 2009 r. – jeśliby przyjąć dwuletni termin przedawnienia – jak przy umowie o dzieło.

Pozwany M. S. (1) zarzucił natomiast, że przedawniły się wszystkie roszczenia dochodzone pozwem w całości, albowiem zarówno roszczenie o odsetki jak i o zapłatę kar umownych to są roszczenia akcesoryjne, które przedawniają się wraz z roszczeniem głównym. Pozwany podkreślał, że w odniesieniu do roszczeń z umowy przyłączeniowej należy stosować dwuletni termin przedawnienia, jak dla roszczeń wynikających z umowy o dzieło.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 31 sierpnia 2004 r. pozwani M. S. (1)i R. J.zawarli ze spółką (...) S.A.z siedzibą we W.(obecnie działającą pod nazwą (...) S.A.) umowę o przyłączenie do sieci rozdzielczej nr (...). Na mocy tejże umowy strona powodowa zobowiązała się do przyłączenia do jej sieci elektroenergetycznej urządzeń i instalacji elektrycznych obiektu pozwanych w postaci zespołu 203 budynków jednorodzinnych w układzie wolnostojącym na działkach (...), budynku dla działalności usługowej na działce nr (...)oraz pompowni ścieków – na działce (...), położonych w miejscowości S., gm. K.. Z tytułu przyłączenia pozwani zobowiązali się na mocy §2 umowy do wniesienia opłaty w wysokości 201.204 zł netto, tj. 245.468,88 zł brutto. Opłata miała być uregulowana w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 73.640,66 zł miała być zapłacona w terminie 14 dni od daty podpisania umowy, natomiast druga rata w wysokości 171.828,22 zł w terminie do 4 miesięcy od daty podpisania umowy tj. do dnia 31.12.2004 r.

Dla realizacji przedmiotu umowy pozwali zobowiązali się przekazać na rzecz strony powodowej prawo do gruntu pod planowaną stację transformatorową na warunkach określonych odrębnie zawartą umową oraz wspomóc (...) w uzyskaniu zgody właścicieli gruntów na przeprowadzenie przez ich grunty linii elektroenergetycznych. Mieli nadto przekazać powodowej spółce do dnia 30.10.2004 r. opracowaną we własnym zakresie dokumentację techniczno-prawną na budowę urządzeń sieciowych określonych w warunkach przyłączenia, a także udostępnić nieodpłatnie stronie powodowej nieruchomość w zakresie niezbędnym do realizacji przyłączenia. Oprócz tego pozwani zobowiązali się do wykonania we własnym zakresie elektroenergetycznej instalacji odbiorczej, w tym szafek pomiarowych oraz do zgłoszenia owej instalacji do protokolarnego sprawdzenia technicznego przez powoda (§2a, §4 umowy).

W §7 umowy strony ustaliły, że zawarcie z pozwanymi umów sprzedaży energii elektrycznej, a następnie przyłączenie instalacji odbiorczych wnioskodawcy do sieci (...) nastąpi w terminie ustalonym przez strony, lecz nie później niż 25 dni od daty zakończenia końcowego odbioru robót budowlano-montażowych oraz pozytywnego protokołu sprawdzenia instalacji odbiorczych. Termin przyłączenia ustalono natomiast na dziesięć miesięcy od daty otrzymania od wnioskodawcy prawa do gruntu pod budowę planowanej stacji transformatorowej oraz dokumentacji techniczno-prawnej, o której mowa w § 4 pkt 1 i 2 umowy.

Zgodnie z zapisami §9 ust. 3 umowy nie wniesienie pierwszej raty opłaty za przyłączenie w ciągu 45 dni od daty podpisania umowy miało być równoznaczne z rozwiązaniem umowy z upływem tego terminu.

Stosownie do §14 umowy odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy strony ustaliły na zasadzie kar umownych. W przypadku nie przygotowania instalacji odbiorczej do przyłączenia w określonym w umowie terminie wnioskodawca obowiązany był do zapłaty kary umownej w wysokości 0,1% opłaty za przyłączenie za każdy dzień zwłoki (§14 ust. 4 umowy).

/dowód: umowa nr (...) z dnia 31.08.2004 r. k. 16-22/

Pierwszą ratę opłaty przyłączeniowej pozwani uiścili w dniu 12.11.2004 r.

/dowód: wyciągi z rachunku bankowego z dnia 12.11.2004 r. k.84-85/

Realizując umowę przyłączeniową pozwani przekazali powodowi decyzję nr (...) z 13.06.2005 r. o pozwoleniu na budowę stacji transformatorowej na działce nr (...)w S.wraz z dokumentacją techniczno-prawną, na podstawie której powód przystąpił do realizacji prac budowlano-montażowych.

/dowód: pismo pozwanego M. S. (1)z dnia 27.07.2005 r. k. 86-87, decyzja nr (...) z 13.06.2005r. k. 88-89, akt notarialny z dnia 28.04.2004r k.90-93/

W dniu 15 marca 2006 r. strona powodowa wykonała na rzecz pozwanych prace przyłączeniowe wynikające z zawartej umowy przyłączeniowej z dnia 31.08.2004 r., co zostało potwierdzone protokołem nr (...) odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji robót inwestycyjnych i po kapitalnym remoncie.

Odbioru technicznego dokonała komisja złożona z przedstawicieli strony powodowej, w tym kierownika budowy, inspektora nadzoru robót elektrycznych (...) S.A. oraz (...) S.A.

/dowód: protokół nr (...) z 16.03.2006 r. k. 23-24/

Pozwani R. J. i M. S. (1) nie wywiązali się z ciążącego na nich z mocy §4 umowy przyłączeniowej obowiązku wykonania instalacji odbiorczej oraz szafek pomiarowych. Opóźnili się również z wniesieniem drugiej raty opłaty przyłączeniowej płatnej, uiszczając ją w dniu 30.05.2006r.

Wobec powyższego strona powodowa pismem z dnia 12.06.2008 r. poinformowała pozwanych, iż naliczyła kary umowne od dnia dokonania odbioru technicznego wybudowanych przez nią urządzeń tj. od 15.03.2006 r. do dnia 10.06.2008 r. (za okres 818 dni) w wysokości 200.793,54 zł. Jednocześnie, za opóźnienie w zapłacie drugiej raty opłaty przyłączeniowej pozwana naliczyła odsetki ustawowe w wysokości 30.533,64 zł. W dniu 19 czerwca 2008 r. strona powodowa wystawiła notę księgową nr (...), w której obciążyła pozwanych karami umownymi oraz odsetkami w łącznej kwocie 200.793,54 zł.

/dowód: pismo powoda z dnia 12.06.2008 r. k. 26, nota księgowa z dnia 19.06.2008 r. k. 25, /

W odpowiedzi na powyższe wezwanie pozwany M. S. (1) w piśmie z dnia 01.07.2008 r. poinformował powodową spółkę, że nie otrzymał powiadomienia o terminie końcowego odbioru robót budowlano-montażowych związanych z przyłączeniem jego nieruchomości do sieci rozdzielczej, wobec tego nie miał on możliwości ustosunkować się do terminowości i sposobu wykonania prac. Jednocześnie pozwany wezwał powodową spółkę do nadesłania protokołu końcowego odbioru prac oraz potwierdzenia wpłaty drugiej raty opłaty przyłączeniowej. Dokumenty te strona powodowa przesłała powodowi w piśmie z dnia 31.07.2008 r.

/dowód: pismo pełnomocnika pozwanego M. S. z dnia 1.07.2008 r. k. 27, pismo powoda z dnia 31.07.2008 r. k. 28/

W pismach z dnia 0.12.2011 r. pełnomocnik strony powodowej wezwał pozwanych M. S. (1) i R. J. do zapłaty na rzecz powoda kwoty 544.790,93 zł w terminie 3 dni od daty doręczenia wezwania. Na kwotę tę składały się następujące należności:

- kwota 514.257,29 zł stanowiąca karę umowną za okres 2095 dni zwłoki w wykonaniu niepieniężnego zobowiązania ciążącego na pozwanych, naliczoną na podstawie §14 ust. 4 umowy o przyłączenie;

- kwota 30.533,64 zł stanowiąca odsetki ustawowe za nieterminowe uiszczenie opłaty z tytuły drugiej raty opłaty przyłączeniowej w kwocie 171.828,22 zł, którą wskazano w §2 ust.4 lit b umowy o przyłączenie.

Powyższe wezwania doręczono pozwanemu R. J. w dniu 12.12.2011 r., natomiast pozwanemu M. S. (1) w dniu 22.12.2011 r.

Spółka (...) S.A. kilkakrotnie zmieniała swą nazwę. Od dnia 1 września nazwa spółki brzmi (...) S.A.”

/dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 20.03.2008 r. k.35, postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 31.12.2008 k.36-37, postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 16.01.2009 r. k.38, postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 01.09.2011 r. k. 40-43/

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie strona powodowa domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanych solidarnie kwoty 544.790,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23.12.2011 r. do dnia zapłaty, tytułem naliczonych kar umownych za zwłokę w wykonaniu przez pozwanych instalacji odbiorczych i szafek pomiarowych oraz tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności drugiej raty przyłączeniowej. Powyższe roszczenia wynikały z zawartej przez strony umowy przyłączeniowej nr (...) z dnia 31.08.2004r.

W toku procesu pozwani podnieśli szereg zarzutów, kwestionując żądanie powoda tak co do samej zasady, jak i wysokości.

Najdalej idącym zarzutem sformułowanym przez pozwanego R. J. był zarzut niewykazania przez powoda, by doszło do skutecznego zawarcia spornej umowy. Pozwany zarzucał bowiem, że w toku niniejszego procesu powodowa spółka nie przedstawiła odpisu KRS, z którego wynikałoby umocowanie osób podpisujących umowę przyłączeniową do zawierania umów w imieniu spółki.

W ocenie Sądu zarzut ten jest trafny, albowiem strona powodowa w toku procesu nie przedstawiła żadnego dokumentu potwierdzającego umocowanie osób zawierających umowę przyłączeniową tj. członków zarządu W. K. i M. M. do reprezentowania powoda w dacie zawarcia spornej umowy tj. na dzień 31.08.2004 r. Dołączony do pozwu odpis KRS powoda obejmuje bowiem okres późniejszy, tym samym nie jest wystarczający dla wykazania powyższej okoliczności, którą to okoliczność strona powodowa – wobec wyraźnego zarzutu pozwanego – winna była należycie udokumentować.

W dalszej kolejności, obaj pozwani kwestionowali istnienie umowy, powołując się na jej zapis § 9 ust. 3, który stanowił, że w wypadku gdy pierwsza rata wynagrodzenia za przyłączenie nie zostanie zapłacona w terminie 45 dni od daty zawarcia umowy, umowa ta ulega rozwiązaniu. Z zapisu tego oraz faktu wniesienia pierwszej raty opłaty przyłączeniowej pozwani wywodzili, że sporna umowa rozwiązała się, a zatem brak jest podstaw do formułowania przez powoda roszczeń z tytułu kar umownych czy odsetek za zwłokę.

W ocenie Sądu zarzut ten był bezzasadny. Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym było, że pozwani M. S. (1) i R. J. uiścili pierwszą ratę za przyłączenie po upływie 45 dni od daty zawarcia umowy. Jednocześnie stwierdzić należy, że przez sam fakt późniejszego uiszczenia tejże opłaty za przyłączenie (w tym także drugiej raty), strony w sposób dorozumiany wyłączyły skutek wynikający z cytowanego § 9 ust. 3 umowy i tym samym umowa przyłączeniowa w dalszym ciągu obowiązywała między stronami i na jej podstawie obie strony realizowały swoje obowiązki. Należy zatem przyjąć, że między stronami niewątpliwie była wola utrzymania stosunku zobowiązaniowego na dotychczasowych warunkach i nie doszło do rozwiązania umowy, jak to sugerowali pozwani.

Zdaniem Sądu nie można się nadto zgodzić z zarzutem pozwanych, dotyczącym nieskuteczności zastrzeżenia kary umownej w umowie przyłączeniowej z dnia 31.07.2004r., ze względu na brak wskazania terminu, którego przekroczenie rodzi obowiązek zapłaty kary umownej.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, strona powodowa naliczyła pozwanym kary umowne w oparciu o zapis § 14 ust. 4 umowy, który stanowi, że w wypadku nie przygotowania instalacji odbiorczej do przyłączenia w określonym w umowie terminie wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej w wysokości 0,1% opłaty za przyłączenie za każdy dzień zwłoki”.

W ocenie Sądu należy przyjąć, że termin ten wprawdzie nie jest określony wprost w umowie, jednakże można go wyinterpretować z treści pozostałych zapisów umowy. Stosownie bowiem do §6 umowy wnioskodawca (pozwani) miał zrealizować swoje prace oraz spełnić wymagania proceduralne w sposób zapewniający dokonanie przyłączenia w terminie nie późniejszym niż podany w § 8 ust. 1. Z kolei § 8 ust. 1 umowy stanowił, że termin przyłączenia ustala się na dziesięć miesięcy od daty otrzymania od wnioskodawcy prawa do gruntu pod budowę planowanej stacji transformatorowej oraz dokumentacji techniczno – prawnej, o której mowa w § 4 pkt 1 i 2. Termin przekazania tej dokumentacji został wprost wskazany wprost w umowie na dzień 30 października 2004 r. Jak wynika z akt sprawy pozwani uzyskali prawo do gruntu w dniu 28.04.2004 r., na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...). Decyzją z dnia 13 czerwca 2005 r. Starosta Powiatu (...)zatwierdził projekt budowlany oraz udzielił pozwolenia na budowę dla (...) stancji transformatorowej kontenerowej na działce (...)w S., gm. K.. Pismem z dnia 27.07.2005 r. pozwany M. S. (1)(k.86) uzupełnił dokumentację techniczno-prawną dot. budowy stacji transformatorowej. Należy zatem przyjąć, że najpóźniej termin dziesięciomiesięczny na wykonanie zobowiązania wynikającego z umowy przez pozwanych rozpoczął się od dnia 30 października 2004 r. (od wskazanej w umowie daty dostarczenia dokumentów), czyli zakończył się w dniu 30 sierpnia 2005 roku. Od tej daty teoretycznie strona powodowa mogła naliczać kary umowne, jednakże uczyniła to dopiero od dnia 15 marca 2006 roku (według daty wskazanej w protokole odbioru technicznego).

W toku procesu pozwani zarzucali nadto, że strona powodowa nigdy nie zawiadomiła ich o wykonaniu swoich prac oraz nie przedstawiła ich do odbioru, co w ich ocenie uzasadnia tezę, że wobec braku odbioru końcowego strona powodowa nie wykonała ciążącego na niej zobowiązania niepieniężnego.

Zdaniem Sądu powyższe twierdzenia, podnoszone przez pozwanych były niezasadne.

Z łączącej strony umowy przyłączeniowej (§5 ust. 3 b) wynikało wprawdzie, że strona powodowa zobowiązana była do powiadomienia wnioskodawcy z wyprzedzeniem co najmniej 7 dni o terminie końcowego odbioru robót budowlano – montażowych, o którym mowa w ust. 1 lit. c. Samo uchybienie temu obowiązkowi, w ocenie Sądu, nie miało jednak wpływu na wzajemne zobowiązanie pozwanych, wynikające ze spornej umowy. Odbiór robót wykonanych przez powoda w ramach umowy przyłączeniowej nie może być utożsamiany z obowiązkami w zakresie odbioru, uregulowanymi w art. 627-646 k.c., dotyczących umowy o dzieło. Należy podkreślić, że umowa przyłączeniowa ma odmienny charakter od umowy o dzieło. Przedmiotem umowy o przyłączenie nie jest bowiem budowa sieci czy urządzeń koniecznych do przyłączenia nieruchomości do sieci przedsiębiorstwa energetycznego, ale wyłącznie przyłączenie do sieci (rezultat). Przedsiębiorstwo energetyczne w ramach umowy przyłączeniowej nie wykonuje żadnych czynności (prac projektowych, budowlanych, montażowych, czy instalacyjnych) na rzecz i zlecenie podmiotu przyłączanego, za które miałoby pobrać jakikolwiek ekwiwalent w postaci wynagrodzenia. Przedsiębiorstwo dokonuje rozbudowy własnej sieci i budowy własnych urządzeń w celu podłączenia podmiotu przyłączanego do sieci, pozostając przy tym właścicielem rozbudowanej sieci. Z art. 7 ust. 13 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne wynika, że przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane powiadomić przyłączany podmiot o planowanych terminach prac wymienionych w ust. 12, z wyprzedzeniem umożliwiającym przyłączanemu podmiotowi przygotowanie nieruchomości lub pomieszczeń do przeprowadzenia i odbioru tych prac. Słusznie podnosi strona powodowa, że celem powiadomienia podmiotu przyłączanego o odbiorze jest jedynie umożliwienie im przygotowania nieruchomości do przeprowadzenia odbioru, co w realiach niniejszej sprawy nie było konieczne, albowiem szafki przyłączeniowe posadowione były w granicach działek pozwanych, przez co nie było konieczne wchodzenie na nieruchomość pozwanych. Obowiązek powiadomienia o zakończeniu prac i terminie ich odbioru ma zatem charakter czysto informacyjny i jego niedochowanie nie może rodzić żadnych konsekwencji prawnych po stronie powoda. Pozwani jako podmiot przyłączany nie mogli zatem dokonać odbioru jakiegokolwiek przedmiotu będącego następstwem wykonania przez powoda prac przyłączeniowych. Wyłącznym rezultatem umowy o przyłączenie jest zatem stworzenie podmiotowi przyłączanemu jedynie możliwości przyłączenia ich nieruchomości do sieci dystrybucyjnej powoda. W świetle poczynionych rozważań należało przyjąć, że sam fakt, iż strona powodowa nie zawiadomiła pozwanych o terminie odbioru wykonanych prac nie może być utożsamiany z niewykonaniem przez powoda zobowiązania wynikającego ze spornej umowy, a tym samym nie może być podstawą do uchylenia się przez pozwanych od realizacji ciążących na nich obowiązków umownych.

Skoro zatem strona powodowa zrealizowała swoje zobowiązanie z tytułu umowy przyłączeniowej, pozwani natomiast do dnia dzisiejszego nie wykonali instalacji odbiorczej oraz szafek pomiarowych, powodowa spółka naliczyła pozwanym kary umowne od dnia dokonania odbioru technicznego wybudowanych przez nią urządzeń tj. od 15.03.2006 r. do dnia 10.06.2008 r. w kwocie 200.793,54 zł, a następnie od 11 czerwca 2008 r. do 09 grudnia 2011 r. w kwocie 313.463,75 zł. Oprócz tego strona powodowa obciążyła pozwanych odsetkami ustawowymi za zwłokę w terminie płatności drugiej raty opłaty przyłączeniowej w wysokości 30.533,64 zł.

W sprzeciwach od nakazu zapłaty obaj pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem. Strona powodowa, ustosunkowując się do treści sprzeciwów w piśmie procesowym z dnia 22.05.2012 r. (k.79) pośrednio przyznała, że przedawnieniu uległy jej roszczenia za okres poprzedzający trzy lata wstecz, licząc od dnia wniesienia pozwu.

Odnosząc się do powyższego zarzutu, na wstępie należało rozstrzygnąć, jaki termin przedawnienia ma zastosowanie do roszczeń wynikających z umowy przyłączeniowej tj. czy trzyletni termin wynikający z art. 118 k.c., czy też dwuletni - tj. jak przy umowie o dzieło.

Zgodnie z art. 7 ust 2 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012, nr 1059 j.t.) w aktualnym brzmieniu, umowa o przyłączenie do sieci powinna zawierać co najmniej postanowienia określające: termin realizacji przyłączenia, wysokość opłaty za przyłączenie, miejsce rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji podmiotu przyłączanego, zakres robót niezbędnych przy realizacji przyłączenia, wymagania dotyczące lokalizacji układu pomiarowo-rozliczeniowego i jego parametrów, warunki udostępnienia przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości należącej do podmiotu przyłączanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej do realizacji przyłączenia, przewidywany termin zawarcia umowy, na podstawie której nastąpi dostarczanie paliw gazowych lub energii, ilości paliw gazowych lub energii przewidzianych do odbioru, moc przyłączeniową, odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, a w szczególności za opóźnienie terminu realizacji prac w stosunku do ustalonego w umowie, oraz okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania(…).

W dacie zawarcia przez strony umowy przyłączeniowej w art. 7 nie było uregulowanej szczegółowo minimalnej treści umowy o przyłączenie (essentialia negoti). Art. 7 ust. 1 powołanej ustawy stanowił jedynie, że przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła są obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie, umowy sprzedaży paliw albo energii lub umowy przesyłowej z odbiorcami albo podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki dostarczania, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru (...).

Oprócz cytowanej ustawy, obowiązywało wówczas Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców. Akt ten również zawierał regulacje dotyczące umowy przyłączeniowej, jednakże nie precyzował jej treści.

W ocenie Sądu pomimo, iż w dacie zawierania przez strony umowy z dnia 31 sierpnia 2004 r. umowa przyłączeniowa nie była wyczerpująco regulowana przepisami prawa energetycznego, to brak tej regulacji nie oznaczał, że należało stosować do niej przepisy umowy o dzieło. Obie umowy różnią się od siebie bowiem zarówno przedmiotem, jak i celem; mają one odmienny charakter, przedsiębiorstwo energetyczne nie wykonuje żadnych prac które mogłyby być przedmiotem odbioru, jak przy umowie o dzieło. Zdaniem Sądu przy takich różnicach między umową przyłączeniową a umową o dzieło (co znalazło wyraz w nowelizacji ustawy prawo energetyczne poprzez uregulowanie essentialia negoti umowy o przyłączenie) nie sposób przyjąć, że dla określenia terminu przedawnienia roszczeń z umowy o przyłączenie należy sięgać do przepisów regulujących umowę o dzieło.

W świetle powyższego zasadne wydaje się stanowisko, że roszczenia powoda wynikające z umowy o przyłączenie przedawniają się w terminie określonym w art. 118 k.c., tj. w terminie trzyletnim – albowiem związane są z działalnością gospodarczą prowadzoną przez powoda.

W niniejszej sprawie powodowa spółka domagała się zasądzenia kar umownych oraz odsetek ustawowych za zwłokę w zapłacie drugiej raty opłaty przyłączeniowej.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem w orzecznictwie, roszczenie o zapłatę odsetek stanowi świadczenie okresowe, a więc przedawnia się z upływem 3 lat, przy czym z uwagi na fakt, że jest to świadczenie akcesoryjne ulega ono przedawnieniu najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia o świadczenie główne. Pogląd ten znalazł wyraz w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/2004.

Zdaniem Sądu, podobnie należy kwalifikować roszczenie o zapłatę kary umownej, albowiem również ono ma charakter akcesoryjny, tj. jego byt zależy od istnienia zobowiązania głównego (z umowy). Słusznie podnosił zatem pozwany ad. 1 w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że nie można przypisać dłużnikowi popadnięcia w zwłokę lub pozostawania w zwłoce w spełnieniu świadczenia, które uległo już przedawnieniu. Oznacza to, że strona nie może w nieskończoność naliczać kar umownych za niewykonanie zobowiązania które uległo już przedawnieniu.

Należy przyjąć ponadto, że roszczenie wynikające ze zobowiązania bezterminowego, obejmującego zapłatę kary umownej staje się wymagalne w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione , gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie (wyrok SN z dnia 30.06.2011 r., III CSK 282/10).

Strona powodowa w toku procesu wprost przyznała, że mogła naliczać pozwanym kary umowne już od dnia 30 sierpnia 2005 roku, jednakże uczyniła to dopiero od dnia 15 marca 2006 roku (wg daty wskazanej w protokole odbioru technicznego). Bieg terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę kar umownych należy zatem liczyć od 30 sierpnia 2005 roku, a zatem roszczenia te przedawniły się po 3 latach tj. 30 sierpnia 2008 roku.

W ocenie Sądu przedawnione jest również całe roszczenie o odsetki naliczone za okres od 31 grudnia 2004 r. do 30 maja 2006 r. Roszczenie to przedawnia się za każdy dzień osobno, jednakże najpóźniej przedawniło się 30 maja 2009 r.

Reasumując całokształt poczynionych rozważań wypada stwierdzić, iż całe dochodzone pozwem roszczenie uległo już przedawnieniu, wobec czego powództwo należało oddalić.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.c. Stosownie do tego przepisu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi procesowemu na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Na zasądzone od strony powodowej na rzecz każdego z pozwanych koszty procesu składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7200 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zmianami) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.