Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Ewa Rudkowska – Ząbczyk

Protokolant: Marcin Guzik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2013 r. we W.

sprawy z powództwa J. B.

przeciwko P. P. i T. P.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  oddala powództwo;

II.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanych;

III.  brakującymi kosztami sądowymi, od uiszczenia których powódka była zwolniona, obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powódka J. B. w pozwie wniesionym w dniu 27 marca 2012 r. (uzupełniony pismem z dnia 10 maja 2012 r., k. 5-6 oraz pismem z dnia 8 sierpnia 2012 r., k. 14) przeciwko pozwanym P. P. i T. P. domagała się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Okręgowy w Świdnicy z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie o sygnaturze akt I Nc 22/00 przeciwko M. B. (1), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 7 września 2005 r.

W uzasadnieniu powyższego żądania powódka podniosła, że komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej A. M. prowadzi przeciwko powódce egzekucję pomimo nieuzyskania przez wierzycieli klauzuli wykonalności przeciwko niej po śmierci dłużnika. Jednocześnie podała, że nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania męża, ponieważ zostały one zaciągnięte bez jej udziału i zgody. Powołując się na art. 41 k.r.o. powódka zarzuciła niezasadność prowadzenia wobec niej egzekucji.

W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2013 r. (k. 43) powódka podniosła także zarzut przedawnienia roszczenia stwierdzonego spornym tytułem wykonawczym. Wskazała, że pozwani nabyli wierzytelności przeciwko jej mężowi po upływie trzech lat od umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Krzyków W. O. (sygnatura akt IV Km 327/01), tj. od 31 grudnia 2001 r. Podniosła, że pozwani uzyskali klauzulę wykonalności na swoją rzecz dopiero 7 września 2005 r.

Dodatkowo w piśmie procesowym z dnia 18 kwietnia 2013 r. (k. 65-66) powódka podniosła, że tytuł wykonawczy został wydany na podstawie dokumentów, które zostały sfałszowane.

W odpowiedzi na pozew (k. 61 i n.) pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości, a nadto o zasądzenie od powódki na ich rzecz solidarnie zwrotu kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu powyższych żądań pozwani wskazali, że brak jest podstaw do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w oparciu o wskazywane przez powódkę przesłanki albowiem odpowiedzialność powódki względem pozwanych nie wynika z nadania przeciwko niej jako żony klauzuli wykonalności na tytuł wystawiony przeciwko jej mężowi M. B. (1), ale z tytułu spadkobrania przez powódkę po jej zmarłym mężu

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, wydanym przez Sąd Okręgowy w Świdnicy w dniu 19 grudnia 2000 r. (sygnatura akt I Nc 22/00), pozwany M. B. (1) obowiązany został do zapłaty powodowi Syndykowi Masy Upadłości L. S. i Z. B. wspólników Zakładu Handlowo – Usługowego (...) s.c. w upadłości w Ś., w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu kwoty 145 710,46 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 1999 r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 12 221,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotą 10 000,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego albo wnieść w tymże terminie zarzuty od nakazu zapłaty.

(dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2000 r., k. 36 akt Sądu Okręgowego w Świdnicy o sygnaturze I Nc 22/00)

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 28 marca 2001 r. nakazowi zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2000 r. została nadana klauzula wykonalności.

(dowód: wniosek o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, k. 35 akt Sądu Okręgowego w Świdnicy o sygnaturze I Nc 22/00)

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 5 września 2005 r. nakazowi zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2000 r. została nadana klauzula wykonalności na rzecz wierzycieli – pozwanych P. P. i T. P..

(dowód: postanowienie Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 5 września 2005 r., k. 4 akt Sądu Okręgowego w Świdnicy o sygnaturze I Co 169/05)

Na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego od 2005 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w rodzie ŚląskiejA. M.wszczął egzekucję przeciwko dłużnikowi M. B. (1).

(okoliczność bezsporna)

M. B. (1)zmarł (...) r. Postanowieniem z dnia 28 listopada 2007 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej stwierdził, że spadek po M. B. (1), na podstawie ustawy nabyli żona J. B.oraz córka M. B. (2)po ½ części każda z nich.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 28 listopada 2007 r., sygnatura akt I Ns 224/07, k. 41 akt Sądu Okręgowego w Świdnicy o sygnaturze I Co 169/05)

Przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej toczy się sprawa z wniosku powódki o uchylenie się od skutków oświadczenia o przyjęcia spadku po zmarłym M. B. (1) z dobrodziejstwem inwentarza.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 24 stycznia 2013 r., sygnatura akt I Ns 409/12, k. 40)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika, że w niniejszej sprawie powódka domagała się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2000 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w Świdnicy w sprawie o sygnaturze akt I Nc 22/00. Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia jeżeli małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c., wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

W niniejszej sprawie powódka swoje powództwo opierała na zarzucie prowadzenia przeciwko niej egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko jej mężowi M. B. (1), bez nadania klauzuli wykonalności przeciwko jej osobie. Jednocześnie wskazywała, że nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania męża, ponieważ zostały one zaciągnięte bez jej udziału i zgody.

Zdaniem Sądu powyższy zarzut nie mógł stanowić skutecznej obrony powódki w postępowaniu egzekucyjnym. Podstawą prowadzenia egzekucji wobec powódki jest nabycie przez nią spadku po zmarłym mężu M. B. (1), w skład którego weszły również niezaspokojone zobowiązania dłużnika. Wbrew twierdzeniom powódki dla prowadzenia przeciwko niej postępowania egzekucyjnego nie było konieczne uzyskanie klauzuli wykonalności nadanej przeciwko niej. Zgodnie z treścią art. 819 § 1 k.p.c. organ egzekucyjny zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci wierzyciela lub dłużnika, ale postępowanie to podejmuje się z udziałem spadkobierców zmarłego. Nie jest zatem wymagane uzyskanie klauzuli wykonalności. Przepis art. 788 k.p.c., na który powołała się powódka ma zastosowanie gdy śmierć dłużnika nastąpi przed wszczęciem egzekucji i tylko w takim wypadku konieczne jest uzyskanie klauzuli przeciwko spadkobiercy. W świetle powyższego należało uznać, że postępowanie egzekucyjne przeciwko powódce zostało podjęte prawidłowo – bez potrzeby nadawania tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności przeciwko powódce.

Jednocześnie, skoro podstawą odpowiedzialności powódki było nabycie przez nią spadku po zmarłym dłużniku, a nie fakt pozostawania z dłużnikiem w związku małżeńskim, to w sprawie nie mogły mieć znaczenia kwestie związane z odpowiedzialnością powódki jako małżonki dłużnika za jego zobowiązania.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje przy tym fakt że przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej toczy się aktualnie sprawa z wniosku powódki o uchylenie się od skutków oświadczenia o przyjęcia spadku po zmarłym M. B. (1). Postanowienie wydane w tej sprawie, ewentualnie korzystne dla powódki, nie będzie miało jeszcze bezpośredniego wpływu na jej status spadkobiercy dłużnika, albowiem dopiero na jego podstawie powinno być wszczęte postępowanie o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po dłużniku M. B. (1), w którym Sąd ponownie będzie ustalał krąg spadkobierców po zmarłym (art. 690 § 2 k.p.c.). Do tego czasu Sąd pozostaje związany prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 28 listopada 2007 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I Ns 224/07). Oznacza to, że obecnie brak jest podstaw do podważania prawidłowości prowadzenia przeciwko powódce egzekucji należności zasądzonej od jej spadkodawcy.

W toku spawy powódka wystąpiła z żądaniem pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego opisanego wyżej także przecząc zdarzeniom, na których oparto wydanie tytułu egzekucyjnego przeciwko jej spadkodawcy – mężowi M. B. (1), a tym samym kwestionując istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym (pismo procesowe z dnia 18 kwietnia 2013 r., k. 65-66). Takie uzasadnienie żądania także nie uzasadnia roszczenia powódki. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście. Z powyższego wynika, że zarzuty dotyczące istnienia obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie mogą stanowić podstawy powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci orzeczenia sądu. Skoro zatem niniejsza sprawa dotyczy nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Świdnicy, to powódka w niniejszej sprawie nie mogła skutecznie doprowadzić do weryfikacji zasadności tytułu wykonawczego będącego podstawą prowadzonej przeciwko niej egzekucji.

Niezależnie od powyższego należy podnieść, że zarzuty podniesione przez powódkę w piśmie z dnia 18 kwietnia 2013 r., są spóźnione albowiem powódka mogła je przytoczyć już w pozwie (art. 843 § 3 k.p.c.). Tym samym należało uznać, że w dacie ich zgłaszania powódka utraciła już prawo do ich powoływania.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wnioski dowodowe powódki z dokumentów dołączonych do pisma procesowego z dnia 18 kwietnia 2013 r. na okoliczność niezasadności żądania Zakładu Handlowo – Usługowego (...) s.c. przeciwko M. B. (1).

Mając powyższe na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd w całości oddalił powództwo, co orzeczono w punkcie I wyroku.

Jednocześnie z uwagi na sytuację rodzinną i majątkową powódki Sąd uznał, że zachodzi wpadek szczególnie uzasadniony, o jakim owa w art. 112 k.p.c. i nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanych, ani brakującymi kosztami sądowymi, od uiszczenia których powódka była zwolniona (art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).