Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2013 r.

Sąd Rejonowy w Legnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Joanna Tabor-Wytrykowska
Protokolant:	sekr. sądowy Magdalena Jagiera

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013 r. w Legnicy

sprawy z powództwa strony powodowej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko pozwanemu R. K. (1)

przy udziale interwenienta ubocznego (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 73,80 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  zasądza od strony powodowej na rzecz interwenienta ubocznego kwotę 2 545,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2 400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje stronie powodowej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Legnicy) kwotę 415,86 zł tytułem brakujących w sprawie kosztów sądowych;

V.  na poczet należności, o której mowa w punkcie IV wyroku, zalicza niewykorzystaną cześć zaliczki uiszczonej przez stronę powodową w dniu 26.09.2012r., poz. 1355/12.

Sygn. akt I C 444/12

UZASADNIENIE

Strona powodowa Towarzystwo (...) S.A. w W. w pozwie skierowanym przeciwko pozwanemu R. K. (1) domagała się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 14 424,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 marca 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wyjaśniła, iż w dniu 11 stycznia 2010 r. uszkodzeniu, w skutek spadnięcia śniegu z dachu położonego w L. przy ul. (...), uległ pojazd na szkodę (...) Sp. z o.o. Strona powodowa jako ubezpieczyciel w ramach dobrowolnego ubezpieczenia auto-casco, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości dochodzonej niniejszym pozwem. Pozwany jest zarządcą nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), dlatego jest podmiotem odpowiedzialnym za szkodę, której przyczyną było nieusunięcie śniegu i lodu zalegającego na dachu budynku. Powód żądanie swoje uzasadnił treścią art. 828 § 1 k.c. (roszczenie regresowe).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25 maja 2012 r. Sąd Rejonowy w Legnicy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej zwrot kosztów postępowania w wysokości 2 597,50 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany R. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Zarzucił bezzasadność roszczenia, brak winy pozwanego, oraz nieudowodnienie żądania pozwu. W szczególności podniósł, że strona powodowa nie powiadomiła pozwanego jako administratora nieruchomości przy ul. (...) o zaistniałym zdarzeniu bezpośrednio po jego wystąpieniu lecz dopiero 10 miesięcy później, co uniemożliwiło pozwanemu potwierdzenie faktów zgłaszanych obecnie. Zakwestionował też lokalizację pojazdu w miejscu zdarzenia oraz podniósł, że do przedmiotowej nieruchomości przylegają inne budynki, w tym budynek w którym mieszka zgłaszający szkodę. Wskazał również, że ani z praktyki, ani z przepisów eksploatacyjnych czy prawa budowlanego nie wynika obowiązek odśnieżania dachów stromych oraz sposób i metodologia oceny czy dana wielkość pokrywy śnieżnej na dachu wymaga usunięcia czy też nie, zwłaszcza w godzinach nocnych. Z powyższych względów w umowach o zarządzanie nie jest praktykowane zlecenie zarządcom całodobowego monitorowania opadów śniegu na budynkach ze stromymi dachami oraz usuwanie z połaci dachu stromego nagromadzonego śniegu. Taki zakres czynności nie został pozwanemu zlecony umowa o zarządzanie nieruchomością przy ul. (...). Zarzucił też przedawnienie roszczeń z uwagi na 2-letni okres przedawnienia roszczeń, które mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podniósł także, że na okoliczność swojego wadliwego działania lub zaniechania był ubezpieczony w (...) S.A. i ubezpieczenie powinno być źródłem pokrycia ewentualnych szkód.

W dniu 5 grudnia 2012 r. (...) S.A. z siedzibą w W. przystąpił do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanego i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu. Zarzucił, że z uwagi na fakt zgłoszenia szkody po upływie 10 miesięcy od zdarzenia, nie można zweryfikować podanych przez poszkodowanego okoliczności. Z dokumentów dołączonych do akt nie wynika jednoznacznie, że szkodę spowodował śnieg osuwający się z budynku przy ul. (...) w L.. Podtrzymał twierdzenia i zarzuty pozwanego oraz poparł zgłoszone przez pozwanego wnioski dowodowe.

W toku sprawy strony oraz interwenient uboczny podtrzymali stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 stycznia 2010 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność (...) Sp. z o.o., a użytkowany przez M. S. – pracownika firmy (...) Sp. z o.o. jako samochód służbowy. W dacie zdarzenia samochód był zaparkowany przy ul. (...) w L., gdzie po numerem 18 mieszkał M. S..

bezsporne

W dacie zdarzenia pojazd S. (...) był ubezpieczony w ramach odpowiedzialności auto-casco u strony powodowej Towarzystwa (...) S.A., która po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wszczętego na skutek zgłoszenia szkody przez właściciela pojazdu, wypłaciła odszkodowanie w wysokości 14 424,50 zł.

bezsporne

Niezbędne i uzasadnione koszty naprawy uszkodzeń w samochodzie S. (...) wynoszą 8 355,19 zł netto i 10 193,33 zł brutto.

Udokumentowane fotograficznie uszkodzenia w w/w samochodzie mogły powstać wskutek upadku na ten pojazd zwałów zbrylonego śniegu z dachu 4-piętrowego budynku.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego L. S. z dnia 09.02.2013 r., k. 210-221.

Pozwany R. K. (2), działający pod firmą P. P.H. i U (...) w L., na podstawie umowy z dnia 8 kwietnia 2002 r., wykonuje zarządzanie nieruchomością wspólną Wspólnoty Mieszkaniowej położonej w L. przy ul. (...). Jego obowiązki w zakresie utrzymania w należytym stanie porządku i czystości pomieszczeń oraz urządzeń budynku służących do wspólnego użytku właścicieli i otoczenia szczegółowo zostały określone w załączniku nr 2 do umowy o zarządzanie z dnia 8 kwietnia 2002 r. Zgodnie z tym załącznikiem w zakresie porządku i czystości na zewnątrz budynku do obowiązków zarządcy należy sprzątanie chodnika oraz w okresie zimy bieżące odśnieżanie chodników wraz z usuwaniem oblodzeń i posypywaniem piaskiem.

Dowód:

-

umowa o zarządzanie z dnia 08.04.2002 r., k. 12-13,

-

załącznik nr 2, k., 91.

Do budynku pozostającego w zarządzie pozwanego bezpośrednio przylega nieruchomość Wspólnoty Mieszkaniowej nr Drukarska 23, pozostająca w zarządzie firmy (...) Sp. z o.o. w L.

Dowód:

-

pismo ZGM w L. z dnia 28.09.2012 r., k. 139,

-

kopia mapy ewidencyjnej, k. 128,

-

zdjęcia budynków przy ul. (...), k. 129.

Grubość pokrywy śnieżnej o godzinie 7.00 rano w dniach 8-11 stycznia 2010 r. w L. wynosiła: 08.01 – 9 cm, 09.01.10 r. – 20 cm, 10.01. – 29 cm i 11.01.10 r. – 33 cm.

Dowód:

- pismo Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Oddział we W. z dnia 29.11.2012 r., k. 175-176.

Pismem z dnia 28 lutego 2012 r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 14 424,50 zł.

Dowód:

- pismo strony powodowej z dnia 28.02.12 r., k. 11 wraz z dowodem doręczenia, k. 10.

Sąd zważył:

Powództwo jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

Legitymację czynną po stronie powodowej uzasadniał art. 828 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania.

W sprawie bezsporne było, że samochód, który posiadał ubezpieczenie auto-casco w Towarzystwie (...) S.A. uległ uszkodzeniu, co zostało zrekompensowane przez ubezpieczyciela poprzez wypłatę odszkodowania.

Sporne natomiast było czy pozwany R. K. (1) jest osobą trzecią odpowiedzialną za skutki tego zdarzenia w rozumieniu art. 828 § 1 k.c., a także wysokość szkody i przyczyna uszkodzeń.

Stosownie do art. 415 k.c. przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej za własny czyn są:

1)  bezprawne działanie lub zaniechanie pozwanego, a więc każde zachowanie sprzeczne z normami prawnymi lub zasadami współżycia społecznego,

2)  wina pozwanego,

3)  szkoda rozumiana jako uszczerbek majątkowy,

4)  związek przyczynowy pomiędzy bezprawnym, zawinionym zachowaniem lub zaniechaniem pozwanego a szkodą.

Powyższe przesłanki muszą wystąpić łącznie, a ciężar ich udowodnienia spoczywa na powodzie, stosownie do art. 6 k.c.

Pozwany R. K. (1) kwestionował istnienie wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej, zatem na powodzie spoczywał ciężar ich wykazania.

Strona powodowa twierdziła, że na skutek niedopełnienia obowiązku polegającego na usunięciu śniegu i lodu z dachu budynku przy ul. (...), w stosunku do którego pozwany pełni obowiązki zarządcy nieruchomości, doszło do uszkodzenia pojazdu marki S. (...) w wyniku spadnięcia śniegu na ten pojazd.

Skuteczność powództwa zależała więc od wykazania, że:

1)  pozwany nie dopełnił spoczywającego na nim obowiązku w postaci usunięcia śniegu lub lodu z dachu zarządzanej nieruchomości, wynikających z umowy o zarządzanie nieruchomością lub z przepisów prawa, a więc dopuścił się bezprawia cywilnego,

2)  zaniechanie pozwanego było zawinione, czyli pozwany mógł zapobiec zdarzeniu, ale tego nie zrobił czy to umyślnie czy też lekkomyślnie lub z niedbalstwa,

3)  śnieg spadł z dachu budynku, który pozostaje w zarządzenie pozwanego.

W ocenie Sądu powód wykazał jedynie istnienie szkody, co zresztą nie było kwestionowane przez pozwanego, a także jej wysokość i przyczynę sprawczą jej powstania, co wynika z opinii biegłego sądowego L. S.. Opinia jako rzetelna oraz nie kwestionowana przez strony, oceniona została jako w pełni przydatna dla rozstrzygnięcia.

Natomiast zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na wykazanie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej.

Po pierwsze, wątpliwości budzi miejsce zdarzenia.

Na tę okoliczność powód przywołał dokument w postaci notatki urzędowej policji z dnia 11 stycznia 2010 r. oraz zeznania świadka M. S. i świadka A. S..

Należy zauważyć, że zeznania świadka A. S. okazały się nieprzydatne dla rozstrzygnięcia, gdyż świadek nie miała bezpośredniej wiedzy na temat okoliczności zdarzenia, którym zajmowała się z racji wykonywanego zawodu z ramienia firmy pośredniczącej przy likwidacji szkody.

Natomiast wnioski wypływające z analizy treści notatki policyjnej i zeznań świadka M. S. są sprzeczne. Wspomniany dokument określa jako miejsce zdarzenia ulicę (...) w L.. Natomiast świadek M. S. – dwukrotnie zeznający w niniejszej sprawie, po raz pierwszy podał: (...) stało w L. przy ul. (...) w okolicy klatki 23. (...)Samochód był zaparkowany pomiędzy klatką 21 a 23 wydaje mi się dzisiaj, że bliżej klatki 23”. W trakcie drugiego zeznania, po okazaniu świadkowi zdjęć ulicy (...), zeznał: „nie jestem w stanie wskazać dokładnie w którym miejscu stał samochód uszkodzony w przedmiotowym zdarzeniu. Na pewno mogło to być na odcinku od miejsca gdzie zaparkowany jest czarny samochód widoczny na dolnym zdjęciu w lewą stronę czyli w kierunku klatki 21, ale dokładnie nie jest w stanie wskazać, bo nie pamiętam”.

Powyższe powoduje, że słuszny jest zarzut pozwanego dotyczący nie dostarczenia przez powoda niebudzącego wątpliwości dowodu na to, iż do spadnięcia śniegu, który uszkodził sporny samochód, doszło właśnie z dachu budynku przy ul. (...).

Okoliczność ta jest istotna z punktu widzenia odpowiedzialności pozwanego, który zarządza wyłącznie nieruchomością (...), podczas gdy sąsiednia nieruchomość, tj. (...), zarządzana jest przez inną firmę.

W sprawie nie bez znaczenia jest i to, że użytkownik pojazdu – M. S., mieszka również przy ul. (...), która to nieruchomość znajduje się na przeciwko (...). Zdaniem Sądu, uwiarygadnia to zeznania tego świadka, któremu zdawało się, mimo upływu czas, że pojazd był zaparkowany jednak bliżej nr 23 niż 21.

Reasumując, sprzeczne dowody przedłożone przez powoda w konfrontacji z dowodami dostarczonymi przez pozwanego na okoliczność miejsca usytuowania nieruchomości przy ul. (...) (kopia mapy zasadniczej i zdjęcia ulicy, k. 128 i 129) nie są jednoznaczne dla przyjęcia, że do zdarzenia wywołującego szkodę doszło pod budynkiem nr (...) ani, że śnieg, który uszkodził przedmiotowy samochód spadł właśnie z dachu tego budynku.

Nie bez znaczenia w omawianym zakresie jest i to, że jak słusznie wskazuje pozwany, poszkodowany zaniechał podjęcia czynności, które w tej sytuacji były konieczne, mianowicie nie poinformował pozwanego jako zarządcy o zdarzeniu bezpośrednio po jego wystąpieniu, mimo, że tabliczka z nazwą zarządcy była na budynku w dacie zdarzenia, czego powód nie kwestionował. Tym samym zachowanie właściciela auta ocenić należy jako utrudniające, a wręcz wyłączające możliwość zweryfikowania aktualnie prawdziwości twierdzenia o uszkodzeniu samochodu na skutek spadnięcia śniegu z dachu budynku nr (...).

Omówione wątpliwości w sposób wystarczający wyłączają przypisanie pozwanemu odpowiedzialności za analizowane zdarzenie, bowiem w aktach nie ma wiarygodnego dowodu na okoliczność, że śnieg spadł właśnie z dachu budynku przy ul. (...).

Niezależnie od powyższego wątpliwości budzi też kwestia bezbarwności zaniechania pozwanego, który w spornym okresie nie odśnieżył dachu przy ul. (...). Otóż analiza umowy o zarządzanie z roku 2002, jak również załącznika nr 2 do tej umowy, nie prowadzi do wniosku, że obowiązek odśnieżania dachu budynku przy ul. (...) spoczywał na pozwanym.

Zgodnie z § 3 pkt 1 tej umowy do obowiązków zarządzającego należy utrzymanie w należytym stanie porządku i czystości pomieszczeń i urządzeń budynku służących do wspólnego użytku właścicieli oraz jego otoczenia. Szczegółowy wykaz prac stanowi załącznik nr 2. W załączniku tym brak jednak pracy polegającej na odśnieżaniu dachu budynku. W zakresie obejmującym porządek i czystość na zewnątrz budynku jest napisane jedynie, że chodzi o sprzątanie chodnika, a w okresie zimy bieżące odśnieżanie chodników wraz z usuwaniem oblodzeń i posypywaniem piaskiem.

Przedmiotowy obowiązek nie wynika też z przepisów prawa. W szczególności jego źródłem nie są przepisy dotyczące utrzymania obiektów budowlanych zamieszone są w rozdziale 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). I tak, stosownie do art. 61 tej ustawy, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany:

1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2; przepis ten stwierdza, że obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem, wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych ani sprawności technicznej,

2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.

Przy tej treści przepisów nie ulega wątpliwości, że adresatem nakazów przewidzianych w art. 66 ustawy - Prawo budowlane, może być tylko właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, przy czym kolejność wskazana w tym przepisie nie jest przypadkowa: w pierwszej kolejności adresatem winien być właściciel a dopiero w sytuacji, gdy nałożenie nakazu na właściciela z jakichś przyczyn nie jest możliwe, nakaz winien zostać nałożony na zarządcę obiektu budowlanego (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 10.08.2011 r., (...) SA/R. 433/11, LEX nr 1086634).

Jednocześnie zarządcą w rozumieniu tego przepisu jest „osoba władającą tym obiektem na podstawie zawartego z właścicielem stosunku prawnego i na której - z mocy tego stosunku oraz regulujących go stosownych przepisów prawa - spoczywa taki obowiązek" [J. S., Prawo budowlane. Komentarz, W. 2002, s. 280-281].

Ostatecznie też, pozwany wykazał przedłożoną przez siebie informacją meteorologiczną, że nie byłby w stanie zapobiec skutkom zdarzenia z uwagi na intensywne opady atmosferyczne w okresie bezpośrednio poprzedzającym datę szkody i znaczny przyrost pokrywy śnieżnej, jak również brak normatywów odnośnie metodologii oceny czy dana wielkość porywy śnieżnej na dachu wymaga usunięcia czy też nie, zwłaszcza w godzinach nocnych.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 828 k.c. w zw. z art. 415 k.c.

Rozstrzygniecie, jak w pkt II wyroku oparte jest na treści art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty celowej obrony. Do celowych kosztów pozwanego w niniejszym postępowaniu należały koszty zapytań udokumentowane fakturą dołączoną do akt sprawy.

Rozstrzygniecie, jak w pkt III wyroku oparte jest na treści art. 98 k.p.c. w zw. z art. 107 zd. 3 k.p.c.

Orzeczenie jak w pkt IV i V uzasadnione jest treścią art. 113 ustawy o kosztach sądowych w spawach cywilnych.