Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Hanna Wnękowska

Sędziowie: SA – Maria Żłobińska

SA – Marek Czecharowski (spr.)

Protokolant: – st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale oskarżyciela subsydiarnego C. W. oraz Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej-Tomali

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2013 r.

sprawy M. W. (1)

oskarżonego z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońcę oskarżonego oraz pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego

od wyroku Sądu Okręgowego W. P. w. W.

z dnia 11 stycznia 2013 r., sygn. akt V K 118/11

I.  zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że z podstawy skazania eliminuje przepis art. 294 § 1 k.k. i przyjmując za podstawę wymiaru kary przepis art. 284 § 2 k.k. wymierza oskarżonemu M. W. (1) karę roku i 4 (cztery) miesiące pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby, który określa na 4 (cztery) lata;

III.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązuje oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby pisemnie do końca każdego kwartału;

IV.  w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

V.  zasądza od oskarżonego M. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w tym 300 (trzysta) zł tytułem opłaty za obie instancje.

UZASADNIENIE

Oskarżony M. W. (1) stanął pod sformułowanymi w subsydiarnym akcie oskarżenia zarzutami, iż:

I.  od czerwca 2010 r. posługując się sfałszowaną umową pożyczki z przewłaszczeniem na zabezpieczenie zawartej rzekomo między nim a C. W. dokonał w okresie między 25 a 27 października 2010 r. w miejscowości Z., gmina W. przywłaszczenia dla siebie powierzonej mu rzeczy ruchomej w postaci układarki do asfaltu marki (...) 325 nr seryjny (...) wraz z osprzętem o wartości 215 000 zł na szkodę (...),

tj. o popełnienie czynów z art. 270 § 1 k.k. oraz art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 115 § 5 k.k.

II.  od czerwca 2010 r. do chwili obecnej posługuje się sfałszowaną umową pożyczki z przewłaszczeniem na zabezpieczenie zawartej rzekomo między nim a C. W.

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy W. –. P. w. W. wyrokiem z dnia
11 stycznia 2013 r. (sygn. akt V K 118/11)

I. M. W. (1) w ramach czynu zarzucanego mu w pkt. I uznał za winnego tego, że w okresie pomiędzy 25 a 27 października 2010 r. w miejscowości Z., gmina W. przywłaszczył sobie powierzone mu mienie w postaci układarki do asfaltu marki (...) 325 nr seryjny (...) wraz z osprzętem o wartości nie mniejszej niż 121.936,05 zł brutto na szkodę (...) tj. czynu z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i za czyn ten z mocy art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. skazał go, a na podstawie art. 294 § 1 k.k. wymierzył u karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 4 lat;

III. na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał M. W. (1) do naprawienia szkody poprzez zwrócenie C. W. układarki do asfaltu marki (...) 325 nr seryjny (...) wraz z osprzętem;

IV. na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. postępowanie o czyn opisany w pkt II umorzył;

V. pobrał od M. W. (1) kwotę 300 zł tytułem opłaty, oraz obciążył go częściowo kosztami w kwocie 600 zł przejmując w pozostałym zakresie koszty postępowania na rachunek Skarbu Państwa;

VI. na podstawie art. 628 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 640 k.p.k. zasądził od M. W. (1) na rzecz C. W. kwotę 300 zł tytułem poniesionych przez niego zryczałtowanych kosztów postępowania.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońca oskarżonego oraz pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego.

Obrońca oskarżonego skarżąc wyrok w części uznającej oskarżonego za winnego popełnienia czynu z pkt I a/o wraz z obowiązkiem naprawienia szkody i orzeczeniem o kosztach tj. co do pkt I, II, III, V i VI wyrokowi zarzucił:

- naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic sędziowskiej swobody ocen i dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania a nadto niekonsekwentny skutkujące naruszeniem art. 8 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 327 k.p.k. polegające na przypisaniu oskarżonemu winy i sprawstwa przestępstwa przywłaszczenia układarki do asfaltu pomimo istnienia prawomocnego postanowienia Prokuratora Rejonowego w Otwocku o umorzeniu śledztwa w sprawie podrobienia w celu użycia za autentyczną umowy pożyczki z przewłaszczeniem na zabezpieczenie i nieobjęcia subsydiarnym aktem oskarżenia tożsamego zarzutu, podczas gdy w takiej sytuacji niedozwolone było czynienie ustaleń odmiennych niż płynące z przywołanego postanowienia, co prowadzi do wniosku, iż umowa pożyczki z przewłaszczeniem na zabezpieczenie korzysta z przymiotu autentyczności, a zatem na oskarżonego przeszło prawo własności objętej umową maszyny).

Na wypadek niepodzielenia powyższego zarzutu:

- naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic sędziowskiej swobody ocen i dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania polegające na nierozważeniu wszystkich okoliczności mogących poddawać w wątpliwość poszlaki stanowiące ogniwo łańcucha, skutkujące naruszeniem art. 410 k.p.k. oraz art. 8 k.p.k. bowiem prowadzące do funkcjonowania w obrocie prawnym dwóch odmiennych orzeczeń dotyczących tego samego zdarzenia, pomimo niepojawienia się nowych okoliczności;

- naruszenie art. 424 § 2 k.p.k. polegające na nierozważeniu w treści uzasadnienia formy zamiaru zarzucanego oskarżonemu czynu, a mianowicie zamiaru bezpośredniego kierunkowego znamiennego celem, co prowadzi do wniosku o naruszeniu art. 410 k.p.k. oraz o nieprawidłowej naradzie nad wyrokiem tj. naruszeniu art. 110 k.p.k.

Mając na uwadze powyższe zarzuty wniósł o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu wyrokiem w zaskarżonej części czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego natomiast zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonego w części dotyczącej kary, którą uznał za rażąco niewspółmierną z uwagi na:

- nadanie zbyt małego znaczenia okolicznościom popełnionego przestępstwa, w szczególności takich jak motywacja oskarżonego, wykorzystanie stosunku zaufania między oskarżonym i pokrzywdzonym, a także charakter i zakres czynności podjętych w celu dokonania zarzucanego czynu, w tym dokładne zaplanowanie przestępstwa, przeprowadzenie szeregu czynności umożliwiających jego dokonanie oraz stworzenie sytuacji umożliwiającej wzbudzenie przekonania u osób oraz organów władzy o legalności podejmowanych czynności;

2. nadanie zbyt dużej wagi okoliczności, iż oskarżony M. W. (1) nie był uprzednio karany, w sytuacji gdy całokształt okoliczności popełnienia zarzucanego czynu wskazuje na konieczność przypisania tej przesłance wymiaru kary znacznie mniejszej wagi;

3. brak orzeczenia wobec oskarżonego kary grzywny z art. 33 § 2 k.k. w sytuacji uznania, iż sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub art. 71 § 1 k.k. przy jednoczesnym zawieszeniu orzeczonej kary pozbawienia wolności, co prowadzi do braku odczuwalności skutków popełnionego przestępstwa u oskarżonego.

Podnosząc te zarzuty wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez znaczne zaostrzenie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. W. (1) z jednoczesnym orzeczeniem obok kary pozbawienia wolności kary grzywny w stosownej wysokości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie jako niezasadna w stopniu zbliżonym do określonego w art. 457 § 2 k.p.k., zaś środek odwoławczy wniesiony przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jedynie w minimalnym zakresie. Konieczna była natomiast korekta orzeczenia będąca konsekwencją, przyznanego przez Sąd, uchybienia co do kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Prawidłowe ustalenie podstawy prawnej skazania rzutowało natomiast na rozmiar kary o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego.

Sąd Okręgowy rozpoznając sprawę w zakresie zarzutów sformułowanych w subsydiarnym akcie oskarżenia (a w rzeczywistości w dwóch aktach co do których nastąpiło połączenie spraw do wspólnego rozpoznania) prawidłowo ocenił możliwość ich rozpoznania w kontekście tożsamości czynów będących przedmiotem prokuratorskiego postępowania przygotowawczego oraz wspomnianych aktów oskarżenia. Choć lakonicznie, ale trafnie stwierdził brak tożsamości czynów ujętych w zawiadomieniu o przestępstwie z art. 270 § 1 k.k. z dnia 16 grudnia 2010 r. (k. 81), którego dotyczyły postanowienia umarzające z 30 maja 2011 r. (k. 209) oraz 1 grudnia 2011 r. (k. 277) oraz w subsydiarnym akcie skarżenia skierowanym w dniu10 stycznia 2012 r. do Sądu Rejonowego w Otwocku (rozpoznawanym początkowo pod sygn. akt V K 44/12). Ocenę tę Sąd Okręgowy zawarł na str. 15 pisemnych motywów wyroku. Tamże oraz na str. 16 uzasadnienia wyłożył w sposób przekonywujący przyczynę ograniczenia treści zarzutu do czynu polegającego na przywłaszczeniu przez pokrzywdzonego przedmiotowej maszyny. Przyznał też niezasadność ujęcia w kwalifikacji prawnej ostatecznie przypisanego oskarżonemu czynu art. 294 § 1 k.k., co jest oczywiste w świetle opinii biegłego oceniającej wartość przedmiotu przestępstwa. Sąd Apelacyjny podzielając stanowisko Sądu Okręgowego w tym zakresie, dokonał zmiany w zaskarżonym wyroku poprzez eliminację z podstawy prawnej skazania oskarżonego przepisu art. 294 § 1 k.k., gdyż wartość układarki do asfaltu oceniona została na kwotę niespełna 120 tys. zł, a zatem poniżej progu, który w myśl § 5 ust. 115 k.k. dawał podstawę do przyjęcia kwalifikowanej postaci przestępstwa przywłaszczenia mienia z uwagi na jego wartość.

Wracając zaś do podstawowej kwestii zasadności przypisania oskarżonemu zaboru przedmiotowej maszyny stwierdzić należy co następuje.

Obrońca oskarżonego formułując zarzuty pod adresem skarżonego wyroku posługuje się wyrwanymi z kontekstu fragmentami uzasadnienia wyroku ignorując jego całość. Znamiennym i dobitnym tego przykładem jest teza wyprowadzona z fragmentu uzasadnienia odnoszącego się do fundamentalnego zagadnienia wiarygodności wyjaśnień osk. M. W. oraz pokrzywdzonego C. W. (str. 6 akapit 2-gi uzasadnienia).
Sąd I instancji lojalnie odnotowując, że każda z obu wersji znajdowała potwierdzenie w różnych elementach materiału dowodowego to jednak całościowa ocena wszystkich dowodów (czego wymagają podstawowe reguły procesu karnego wyrażone w przepisach art. 7 i 410 k.p.k.) doprowadziła do uznania za wiarygodne twierdzeń pokrzywdzonego. Jego bowiem wersja znajduje wsparcie nie tylko w fakcie zanegowania przez pokrzywdzonego autentyczności umowy na którą powołuje się oskarżony, ale praktycznie we wszystkich pozostałych dowodach w tym także zeznaniach osób przywołanych przez oskarżonego, a więc św. W. L. i M. W.. Przytoczone bowiem przez nich fakty nie tylko nie czynią wiarogodnymi wersji (wyjaśnień) oskarżonego, ale dyskwalifikują je w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego.

Sąd I instancji analizując na str. 5 – 14 pisemnych motywów całość materiału dowodowego punkt po punkcie dyskwalifikuje wersję oskarżonego i wykazuje zasadność twierdzeń pokrzywdzonego. W ich świetle fakt dokonania przez oskarżonego sprzeniewierzenia powierzonego mu mienia nie budzi żadnych wątpliwości.

Przywołana w końcowej części apelacji obrońcy oskarżonego okoliczność, że maszyna nie była użytkowana od chwili przetransportowania przez oskarżonego do obecnego miejsca jej garażowania nie ma znaczenia, zwłaszcza w kontekście faktu, że jest ona przedmiotem zabezpieczenia we wszczętym również przez pokrzywdzonego postępowaniu cywilnym. Odmowa wydania maszyny na żądanie pokrzywdzonego po incydencie ze św. A. B. niedopuszczonym do dokonania jej przeglądu, a następnie przemieszczenie jej do innego miejsca garażowania wyczerpuje znamiona sprzeniewierzenia.

Reasumując stwierdzić należy, iż zaskarżone orzeczenie w zakresie podstawy prawnej skazania wymagało wyeliminowania przepisu art. 294 § 1 k.k., a w powstałej sytuacji podstawę tę stanowi art. 284 § 2 k.k. w oparciu o który Sąd Apelacyjny z uwagi na łagodniejszą - przewidzianą przezeń sankcję - wymierzył oskarżonemu karę roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Uznając za trafne stanowisko Sądu Okręgowego co do zasadności warunkowego zawieszenia wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd Apelacyjny zawiesił jej wykonanie na 4 – letni okres próby.

Podzielając natomiast częściowo apelację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, dla urealnienia kontroli przebiegu wykonania kary zobowiązał oskarżonego do składania Sądowi raz w kwartale pisemnych sprawozdań o przebiegu okresu próby. Nie znalazł natomiast podstaw do zaostrzenia kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu, której wysokość (po omówionej wyżej korekcie) uważa za współmierną do stopnia zawinienia oskarżonego. Nie podziela też poglądu co do orzeczenia kary grzywny. Z ustaleń Sądu, i pozostałych informacji zawartych w aktach wynika wyraźnie, że oskarżony znajduje się w złej sytuacji finansowej. Okoliczność ta zdaje się być jedną z przyczyn dopuszczenia się przez niego przestępstwa. Jednocześnie nie wykazano by oskarżony odniósł w jego wyniku jakąś dodatkową korzyść. Orzeczenie kary grzywny obok pozbawienia wolności byłoby niezasadną dodatkową dolegliwością.

W pozostałej zaskarżonej części wyrok należało utrzymać w mocy, bowiem rozstrzygnięcia te nie były kwestionowane i nie budziły zastrzeżeń.

Sąd Apelacyjny obciążył oskarżonego kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w tym opłatą, którą zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych wymierzył za obie instancje w kwocie 300 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.