Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2013 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Poryzała

Protokolant: Katarzyna Budzik

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2013 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę 23 000 zł i ustalenie

I zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. K. kwotę 23 000 (dwadzieścia trzy tysiące) zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 10 000 zł od dnia 25 czerwca 2009 r. i od kwoty 13 000 zł od dnia 11 maja 2011 r. i dalej idące żądanie - co do odsetek - oddala;

II ustala, że strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. w W. ponosić będzie odpowiedzialność względem powódki A. K. za dalsze, mogące się ujawnić w przyszłości, skutki wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r.;

III zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3 219,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV nakazuje stronie pozwanej - Towarzystwu (...) S.A. w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy w Kłodzku kwotę 1 550 zł tytułem kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 344/12

UZASADNIENIE

Powódka A. K. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 2 000 zł tytułem zadośćuczynienia za ból, krzywdę i cierpienie będące następstwem zdarzenia z dnia 23 kwietnia 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, któremu uległa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż w dniu 23 kwietnia 2009 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, gdzie kierujący autobusem marki A. (...), nr rej. (...) w wyniku niedostosowania prędkości do warunków jazdy, zjechał do rowu. Na skutek powyższego zdarzenia powódka doznała poważnych obrażeń ciała w postaci powierzchownego urazu czaszki, urazu klatki piersiowej, urazu kręgosłupa. Wskazała, iż bezpośrednio po wypadku została zabrana przez (...) Pogotowie (...) we W., które udzieliło jej pierwszej pomocy. Podała, iż utrzymuje się u niej silny ból głowy, wzmagający się przy wysiłku fizycznym, co uniemożliwia codzienne funkcjonowanie.

Wskazała, iż lekarz orzecznik strony pozwanej ocenił trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 3 %, natomiast lekarz orzecznik (...) S.A. ocenił trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 2 %.

Z uzasadnienia pozwu wynika również, iż w dniu zdarzenia powódka miała 52 lata, lecz dotychczas nie powróciła do pełnej sprawności fizycznej i psychicznej. Po powyższym zdarzeniu korzystała z pomocy psychologa, który stwierdził u powódki ostrą reakcję na stres i zaburzenia adaptacyjne przejawiające się poprzez uczucie przygnębienia, zaburzenia snu, poczucie zmęczenia psychofizycznego. Podała, iż w dniu 20 maja 2009 r. pełnomocnik powódki zgłosił szkodę stronie pozwanej, a decyzją z dnia 2 czerwca 2009 r. strona pozwana przyznała powódce kwotę 3 000 zł tytułem zadośćuczynienia, lecz jest to kwota niewspółmiernie niska do doznanej szkody.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznała, że ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. Potwierdziła również, że przyjęła zgłoszenie szkody i na jego podstawie przeprowadziła postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego decyzją z 2 czerwca 2009 r. przyznała powódce kwotę 3 000 zł tytułem zadośćuczynienia, a następnie decyzją z dnia 28 sierpnia 2009 r. przyznała powódce dopłatę w wysokości 1 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 100 zł tytułem kosztów leczenia.

Wskazała, iż ustalając wysokość zadośćuczynienia uwzględniła wszystkie okoliczności wpływające na rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy.

Podkreśliła, iż konsultant medyczny strony pozwanej ustalił uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 4 %.

Podniosła, że dalsze roszczenia powódki są bezpodstawne, a dochodzona przez nią kwota w wysokości 2 000 zł tytułem zadośćuczynienia jest rażąco wygórowana.

Podkreśliła również, iż nie uznaje roszczenia powódki o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. Wskazała, że zadośćuczynienie pieniężne ma charakter całościowy i stanowi rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowaną. Stwierdziła ponadto, że roszczenie powódki o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość jest bezzasadne.

Pismem z datą 21 czerwca 2013 r. powódka rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od strony pozwanej ponad dochodzoną kwotę 2 000 zł dalszych 21 000 zł, tj. w sumie 23 000 zł tytułem zadośćuczynienia za ból, krzywdę i cierpienie będące następstwem zdarzenia z 23 kwietnia 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 25 czerwca 2009 r.

W uzasadnieniu podała, iż dopiero przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, iż dochodzona pozwem kwota jest niewystarczająca w stosunku do następstw wypadku oraz doznanej przez nią krzywdy. Wskazała, iż przeprowadzony dowód z opinii biegłych wykazał, iż wypadek z dnia 23 kwietnia 2009 r. pozostawił trwałe następstwa na zdrowiu powódki. Wskazała, że biegli określili wartość uszczerbku na zdrowiu powódki na 15 %. Podkreśliła, że lekarz zaufania strony pozwanej, który przeprowadzał badanie dokumentacji medycznej powódki ograniczył się tylko do ustalenia uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku, a badanie było przeprowadzone jedynie na podstawie dokumentacji medycznej - nie obejmowało badania powódki.

Ponadto podniosła, że dopiero uzyskanie kwoty 23 000 zł - ponad kwotę już wypłaconą w likwidacyjnym postępowaniu przedsądowym - zrekompensuje szkodę będącą wynikiem wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 kwietnia 2009 r. kierujący autobusem marki A. (...)((...)), nr rej. (...), nie dostosował prędkości do panujących warunków ruchu i nie zachował bezpiecznego odstępu od poprzedzającego pojazdu, w wyniku czego hamując w celu uniknięcia zderzenia z samochodem jadącym przed nim, stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na prawe pobocze i do przydrożnego rowu, gdzie doszło do wywrócenia się powyższego autobusu na prawy bok. W powyższym zdarzeniu poszkodowana została powódka -A. K..

Bezpośrednio po zdarzeniu powódka została przewieziona karetką pogotowia do (...)we W., gdzie udzielono jej pierwszej pomocy i wykonano badania, w tym badania rtg, w wyniku których stwierdzono śladowe zmiany typu spondylosis deformans, obniżenie wysokości k-m L3-L4, obniżenie wysokości przestrzeni m-k C5/6 z zaostrzeniem sąsiadujących krawędzi trzonów, a nadto krwiak prawej okolicy skroniowo - ciemieniowej o średnicy około 5 cm i krwiak o wymiarach około 10 cm na wysokości talerza kości biodrowej po stronie prawej z nieznaczną tkliwością palpacyjną powyższej okolicy. Po powyższym wypadku u powódki pojawiły się bóle kręgosłupa i bóle głowy, w związku z czym powódka przyjmowała środek przeciwbólowy - K..

Dowód: - kserokopia notatki urzędowej z 23.04.2009 r. wraz z aneksem, k. 14 - 15

- kserokopie wyników badania rtg z 23.04.2009 r., k. 17-21

- kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego, k. 16

- przesłuchanie powódki, k. 62

Z uwagi na utrzymujące się bóle głowy w dniu 28 kwietnia 2009 r. powódka była konsultowana przez specjalistę neurologa , który zalecił leczenie objawowe i kontrolę w placówce podstawowej opieki zdrowotnej, a nadto w tym samym dniu powódka była konsultowana przez specjalistę chirurga. Bóle i zawroty głowy, niepewność przy chodzeniu, nadpobudliwość, trudności z koncentracją, utrzymujące się u powódki od czasu powyższego wypadku, były powodem konsultacji neurologicznej, przeprowadzonej w dniu 23 lipca 2009 r., w tym badania EEG, któremu powódka została wówczas również poddana.

Dowód: - kserokopie konsultacji neurologicznych z 28.04.2009 r. i z 23.07.2009 r.,

k. 22 i k.25

- kserokopia informacji dla lekarza kierującego, k. 23

- kserokopia wyniku badania EEG z 23.07.2009 r., k. 28

- przesłuchanie powódki, k. 62

Po wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. powódka korzystała z pomocy psychologa, który w dniu 14 lipca 2009 r. stwierdził u powódki ostrą reakcję na stres i objawy charakterystyczne dla zaburzenia adaptacyjnego, tj. uczucie przygnębienia, zaburzenia snu, poczucie zmęczenia psychofizycznego w trakcie dnia i utrudnienia w mobilizowaniu się do aktywności.

Dowód: - kserokopia opinii psychologicznej z 14.07.2009 r., k. 26-27

W wyniku wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. powódka doznała urazu bezwładnościowego kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem aparatu torebkowo - więzadłowego z ograniczeniem biernych ruchów rotacyjnych głowy z zespołem bólowym przeciążeniowym bez objawów ubytkowych i korzeniowych, a nadto pourazowej niestabilności więzadłowej stawu krzyżowo- biodrowego prawego z zespołem bólowym o ograniczeniem ruchów tułowia. W wyniku powyższego wypadku powódka doznała także zaburzeń adaptacyjnych po przebytym urazie głowy z objawowymi bólami głowy i nieprawidłowym zapisem EEG.

Wskutek wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15 %.

Bóle kręgosłupa szyjnego ograniczają o 15? ruchy rotacyjne głowy.

Powstała u powódki blizna po uszkodzeniu aparatu więzadłowo - torebkowego może być przez długi okres wrażliwa na rozciąganie i na przeciążenie. Pobolewania karku, zwykle po większych wysiłkach lub po naziębieniu tej okolicy w miarę upływu lat ulęgają osłabieniu i tylko niekiedy całkowicie ustępują.

Rokowanie co do całkowitego wyleczenia powódki nie jest w pełni pomyślne, ponieważ okresowo mogą nawracać pobolewania karku zwykle po większych wysiłkach lub po naziębieniu tej okolicy. Odczuwane dolegliwości bólowe karku nie są już zbyt silne i nie mogą mieć w przyszłości, poza dokuczliwością istotnego wpływu na zdolność do pracy i pełnienie obowiązków rodzinnych.

Zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego zdiagnozowane u powódki nie mają wpływu na niestabilność więzadłową stawu krzyżowo- biodrowego stwierdzoną u powódki jako skutek wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r.

Dowód: - opinie biegłych z zakresu chirurgii urazowo - ortopedycznej K. C. i z zakresu neurologii E. T. k. 84-88 i k.121

Po zdarzeniu z dnia 23 kwietnia 2009 r. powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego od pracy w okresie od 23 kwietnia 2009 r. do 16 maja 2009 r. Obecnie powódka odczuwa bóle kręgosłupa, zwłaszcza po większym wysiłku i w razie nasilenia bólu przyjmuje środek przeciwbólowy - K..

Dowód: - zaświadczenie z 08.05.2009 r., k.24

- przesłuchanie powódki, k. 62

Strona pozwana odpowiada za szkodę, której doznała powódka w następstwie wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r.

(bezsporne)

W piśmie z datą 20 maja 2009 r., doręczonym stronie pozwanej 25 maja 2009 r., powódka zgłosiła stronie pozwanej szkodę, domagając się kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek powyższego wypadku.

Dowód: - pismo z datą 20 maja 2009 r., zawierające zgłoszenie szkody, znajdujące się

w aktach szkody nr(...)

Decyzją z 2 czerwca 2009 r. strona pozwana przyznała powódce kwotę 3 000 zł tytułem zadośćuczynienia, a następnie decyzją z 28 sierpnia 2009 r. przyznała powódce jako dopłatę kwotę 1 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Przed wniesieniem pozwu powódka otrzymała od strony pozwanej kwotę 4 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

(bezsporne)

W piśmie z datą 29 kwietnia 2011 r. powódka zgłosiła stronie pozwanej szkodę, domagając się kwoty 15 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek powyższego wypadku.

W piśmie z datą 11 maja 2011 r. strona pozwana poinformowała powódkę, iż nie znajduje podstaw do zmiany dotychczasowych decyzji w przedmiocie wysokości kwoty powyższego zadośćuczynienia.

Dowód: - kserokopia pisma z datą 29.04.2011 r., k.32-40

- kserokopia pisma z datą 11.05.2011 r., k. 41

Sąd zważył:

Mając na względzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd uznał, iż powództwo jest w przeważającej części zasadne.

Zgodnie z treścią art.444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W wypadkach przewidzianych w artykule powyższym (art.444§1 k.c.) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 k.c.).

Celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej - krzywdy. Krzywdą określa się cierpienia fizyczne i psychiczne. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia. Celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych - dlatego zadośćuczynienie obejmuje wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości, zaś w orzecznictwie przyjęto, że zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (wyrok SN z dnia 18 maja 2004 r., (...), LEX nr 584206).

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową, zasadą jest indywidualizacja okoliczności określających rozmiar krzywdy, przy uwzględnieniu konkretnego przypadku w którym doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Wysokość zadośćuczynienia musi mieć charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość.

Mając na względzie całość zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, iż nie ulega wątpliwości, że strona pozwana odpowiada za szkodę, której doznała powódka w następstwie wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r., co sama przyznała w odpowiedzi na pozew. Nie sposób jednak zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej, zgodnie z którym wypłaconą powódce - przed wniesieniem pozwu - kwotę

4 000 zł tytułem zadośćuczynienia należy uznać za odpowiednią.

Zdaniem Sądu, treść zebranych w sprawie dowodów, a przede wszystkim opinii biegłych z zakresu chirurgii - ortopedii i neurologii, uzasadnia przyjęcie, że między powyższym zdarzeniem a szkodą, której doznała powódka, zachodzi normalny związek przyczynowy.

W efekcie postępowania dowodowego, a w szczególności w oparciu o opinię biegłych z zakresu chirurgii - ortopedii i neurologii oraz ich opinię uzupełniającą, Sąd uznał, iż rozmiar i stopień nasilenia cierpień fizycznych i psychicznych, jakie powódka odczuwała w związku z obrażeniami ciała, których doznała wskutek powyższego wypadku, a także to, że w ich wyniku doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu, uzasadnia przyznanie powódce dodatkowo (a więc ponad już wypłaconą jej przez stronę pozwaną kwotę 4 000 zł) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwoty 23 000 zł (po uwzględnieniu opinii biegłych, którzy wydali opinię w odniesieniu do powódki, Sąd uznał, iż uszczerbek na zdrowiu, którego doznała powódka wynosi 15 %). W ocenie Sądu, opinie wydane przez biegłych w przedmiotowej sprawie są logiczne i przekonywujące.

Zdaniem Sądu, kwota powyższa, zasądzona na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia, będzie dla niej odpowiednią kompensatą za doznaną przez nią krzywdę, zwłaszcza zważywszy na to, że wskutek opisanego wyżej wypadku powódka odczuwała bóle (w związku z czym zażywała środki przeciwbólowe), zmuszona była kontynuować leczenie, a także poddać się licznym badaniom, co niewątpliwie utrudniało jej normalne funkcjonowanie i wiązało się z dolegliwościami oraz koniecznością istotnego ograniczenia aktywności życiowej. Dodatkową dolegliwością były dla niej odczuwane po wypadku z 23 kwietnia 2009 r. uczucie przygnębienia, zaburzenia snu, poczucie zmęczenia psychofizycznego w trakcie dnia i utrudnienia w mobilizowaniu się do aktywności.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał że kwota 23 000 zł (a więc ponad już wypłaconą powódce przez stronę pozwaną kwotę 4 000 zł) stanowi należytą kompensatę za krzywdę doznaną przez powódkę w wyniku wypadku z 23 kwietnia 2009 r., przedstawia ekonomicznie odczuwalną wartość i nie jest nadmierna, lecz utrzymana w rozsądnych granicach.

Skutki powyższego wypadku, jak wynika z opinii biegłych z zakresu chirurgii i ortopedii oraz neurologii mogą ujawnić się w przyszłości - rokowanie co do całkowitego wyleczenia powódki nie jest w pełni pomyślne, w szczególności okresowo mogą nawracać pobolewania karku (zwykle po większych wysiłkach lub po naziębieniu tej okolicy), powstała blizna po uszkodzeniu aparatu więzadłowo - torebkowego może być u powódki przez długi okres wrażliwa na rozciąganie i na przeciążenie, w związku z czym Sąd orzekł, jak w punkcie II sentencji.

Zdaniem Sądu, nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dalszych dowodów w przedmiotowej sprawie, bowiem w treści opinii uzupełniającej biegli z zakresu chirurgii i ortopedii oraz neurologii wskazali, iż zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego zdiagnozowane u powódki nie mają wpływu na niestabilność więzadłową stawu krzyżowo- biodrowego stwierdzoną u powódki jako skutek wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r., a ponadto - nie sposób pominąć, że określenie wysokości procentowego uszczerbku na zdrowiu ma jedynie charakter pomocniczy przy określaniu wysokości zadośćuczynienia. Biegli w swej opinii jednoznacznie stwierdzili, że w wyniku wypadku z dnia 23 kwietnia 2009 r. powódka doznała wyłącznie urazu bezwładnościowego kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem aparatu torebkowo - więzadłowego z ograniczeniem biernych ruchów rotacyjnych głowy z zespołem bólowym przeciążeniowym bez objawów ubytkowych i korzeniowych, a nadto pourazowej niestabilności więzadłowej stawu krzyżowo- biodrowego prawego z zespołem bólowym o ograniczeniem ruchów tułowia i zaburzeń adaptacyjnych po przebytym urazie głowy z objawowymi bólami głowy i nieprawidłowym zapisem EEG, przy czym mając na względzie wyłącznie powyższe obrażenia ciała stwierdzili, że wskutek powyższego wypadku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15 %.

W ocenie Sądu, zasadnym jest też żądanie odsetek ustawowych od kwoty 10 000 zł zasądzonej na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia od 25 czerwca 2009 r., bowiem w piśmie z datą 20 maja 2009 r., doręczonym stronie pozwanej 25 maja 2009 r., powódka zgłosiła stronie pozwanej szkodę, domagając się kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek powyższego wypadku, a zatem już od 25 maja 2009 r. znana była stronie pozwanej treść żądania powódki, tj. żądania kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia, przy czym termin trzydziestodniowy upłynął 24 czerwca 2009 r. Natomiast żądanie odsetek ustawowych od kwoty 13 000 zł zasądzonej na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia zasadne jest od 11 maja 2011 r., bowiem żądanie dalszej kwoty tytułem zadośćuczynienia, tj. 21 000 zł znane było stronie pozwanej co najmniej od 11 maja 2011 r., ponieważ w piśmie z datą 11 maja 2011 r. strona pozwana poinformowała powódkę, iż nie znajduje podstaw do zmiany dotychczasowych decyzji w przedmiocie wysokości kwoty powyższego zadośćuczynienia.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98§1 i §3 k.p.c. i art.99 k.p.c. Koszty poniesione przez powódkę obejmują opłatę od pozwu - 100 zł, opłatę kancelaryjną 2 zł , wydatki na wynagrodzenie biegłych -652,30 zł, a nadto koszty zastępstwa procesowego, przy czym za uzasadnione Sąd uznał żądanie kwoty 2 400zł - stosownie do §2 ust.1 i 2, § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Koszty poniesione przez powódkę obejmują również koszty dojazdu pełnomocnika powódki do siedziby sądu na rozprawy i sposób ich wyliczenia w kwocie 300, 88 zł - stosownie do spisu kosztów przez niego złożonego nie budzi wątpliwości Sądu.

Rozstrzygnięcie zamieszczone w punkcie IV sentencji Sąd oparł o przepis art.113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) i art. 98§1 i §3 k.p.c. Kwota 1550 zł obejmuje brakującą opłatę od pozwu (od rozszerzonej części powództwa) - 1050 zł i 500 zł tytułem wydatków na wynagrodzenie biegłych, od których powódka - co kwoty 500 zł - została zwolniona postanowieniem Sadu Rejonowego w Kłodzku z dnia 3 lipca 2012 r. (k.80 akt).