Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Iwona Podwójniak

Sędziowie SSO Anna Lechowicz

SSO Przemysław Majkowski

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2013 r. w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa W. G. i Z. G.

przeciwko A. P. i F. P.

o wyrażenie zgody na wejście na teren sąsiedni

na skutek apelacji pozwanego F. P.

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 18 marca 2013 r. sygn. akt I C 73/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten tylko sposób, że czas wykonania robót budowlanych określa na dwa dni robocze, w terminie do 30 listopada 2013 r. ;

II.  zasądza od pozwanego F. P. na rzecz powoda W. G. kwotę 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za drugą instancję.

Sygn. akt I Ca 285/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem wydanym w sprawie z powództwa Z. G. i W. G. przeciwko F. P. i A. P. o wyrażenie zgody na wejście na teren sąsiedni, Sąd Rejonowy w Wieluniu nakazał pozwanym, aby zezwolili powodom na rozebranie jednego przęsła betonowego płotu poprowadzonego wzdłuż granicy działek nr (...) położonych w miejscowości D., gmina P. oraz nie utrudniali powodom wejścia na teren stanowiącej własność pozwanych działki nr (...) i w celu doprowadzenia do właściwego stanu technicznego budynku gospodarczego zlokalizowanego na działce nr (...) umożliwili wykonanie robót budowlanych polegających na oczyszczeniu powstałego rozszczepienia ściany w narożu południowym budynku, uzupełnieniu powstałych spękań poziomych w całym przekroju spoiny i otynkowaniu całej ściany. Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powodów kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie zapadło po następujących ustaleniach i wnioskach:

Z. G. i W. G. są właścicielami nieruchomości położonej w D., oznaczonej nr (...), na której usytuowany jest budynek gospodarczy zbudowany z cegły, o długości 10 m, znajdujący się na granicy ze stanowiącą własność pozwanych działką nr (...). Wzdłuż wspomnianej granicy wybudowano płot z betonowych przęseł.

W 2012 r. opisany budynek został przez powodów wyremontowany. Z uwagi na powstałe w narożu południowym budynku pęknięcie ściany od strony działki należącej do F. P. i A. P. - powodowie zwrócili się do pozwanych o wyrażenie zgody na wejście na teren ich działki celem wykonania niezbędnych prac budowlanych. Prośba powodów spotkała się jednak z odmową ze strony pozwanej.

W lipcu 2012 r. pozwani odmówili przyjęcia pisma nadanego przez Z. G. i W. G., informującego ich o terminie wykonania zamierzonych prac remontowych. Latem 2012 r. powodowie wraz z pracownikiem mającym wykonać prace budowlane nie zostali wpuszczeni na teren należącej do pozwanych nieruchomości. Interwencja funkcjonariuszy Policji okazała się bezskuteczna.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie strony powodowej należy rozpatrywać w świetle regulacji wynikających z art. 140 – 154 k.c., a w szczególności art. 144 k.c., stosownie do którego właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno – gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. W razie przekroczenia przez właściciela oznaczonych powyższym przepisem granic, po stronie właściciela nieruchomości sąsiedniej powstaje roszczenie negatoryjne skonkretyzowane normą art. 222 § 2 k.c., zgodnie z którą przeciwko osobie naruszającej własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Zdaniem Sądu Rejonowego, postawa pozwanych polegająca na uniemożliwianiu powodom wejścia na teren swojej nieruchomości w celu wykonania koniecznych prac remontowych budynku stanowi przejaw negatywnego oddziaływania, zakłócającego korzystanie z nieruchomości sąsiedniej. Z uwagi na to, że zachowanie pozwanych nie mieści się w granicach przysługującego im prawa własności, zdaniem Sądu pierwszej instancji, należy je kwalifikować jako przewidziane art. 144 k.c. immisje. Stan techniczny budynku należącego do powodów uzasadnia bowiem oczyszczenie powstałego rozszczepienia ściany, uzupełnienie powstałych spękań poziomych w całym przekroju spoiny i otynkowanie ściany budynku. Ponadto umożliwienie powodom wejścia na teren działki pozwanych celem dokonania napraw nie pozbawi pozwanych przysługującego im prawa własności. Na podstawie art. 144 k.c. pozwani zostali jedynie ograniczeni w jego dysponowaniu na czas przeprowadzenia przez powodów niezbędnych remontów. W celu umożliwienia powodom dostępu do remontowanego budynku, Sąd nakazał pozwanym, aby zezwolili Z. G. i W. G. na rozebranie jednego przęsła betonowego płotu, znajdującego się na granicy działek.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się strona pozwana, która zaskarżyła wyrok w całości na podstawie art. 367 § 1 k.p.c., wnosząc o odrzucenie pozwu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, a także o zasądzenie od pozwanych na rzecz powodów kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych. Strona skarżąca podniosła zarzut sprawy prawomocnie osądzonej twierdząc, że wyrokiem z 19 listopada 2012 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I C 463/12 Sąd Rejonowy w Wieluniu oddalił powództwo Z. G. i W. G. o zobowiązanie F. P. i A. P. do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wyrażenia zgody na wejście powodów na teren stanowiącej ich własność nieruchomości w celu wykonania robót budowlanych. Uzasadniając natomiast wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa skarżący podniósł, iż stan budynku grozi zawaleniem, w związku z czym stanowi zagrożenie dla życia ludzkiego, przez co uzasadniona jest jego rozbiórka, a nie naprawa. Zdaniem skarżącego, Sąd pierwszej instancji niezasadnie oddalił wniosek o dopuszczenie z zeznań w charakterze świadka Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W..

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanych zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy postanowił uzupełnić materiał dowodowy przez przeprowadzenie dowodu z uzupełniającego przesłuchania stron na okoliczność sprecyzowania żądania pozwu w zakresie czasu niezbędnego do wykonania przez stronę powodową prac remontowych i sposobu umożliwienia powodom dostępu do wymagającej remontu ściany.

Na rozprawie w dniu 25 września 2013 r. Sąd Okręgowy zmienił pkt. 3 postanowienia z dnia 14 sierpnia 2013 r. w ten sposób, że dowód z uzupełniającego przesłuchania powódki i pozwanego ograniczył jedynie do przesłuchania powódki. Okoliczności, które wymagały wyjaśnienia zostały sprecyzowane przez powódkę, natomiast stan zdrowia powoda uniemożliwił jego udział w rozprawie na okres przynajmniej 3 miesięcy. Powódka wyjaśniła dlaczego żąda wyrażenia zgody na rozebranie przęsła płotu. Zbędnym wobec tego stało się przeprowadzenie dowodu z zeznań pozwanego na okoliczność wejścia przez stronę powodową na teren jego nieruchomości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że niezasadny jest podniesiony przez stronę pozwaną zarzut powagi rzeczy osądzonej. Z treści art. 366 k.p.c. wynika, że prawomocny wyrok ma powagę rzeczy osądzonej, tylko co do tego, co stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia w związku z podstawą sporu, a ponadto tylko pomiędzy tymi samymi stronami.

Granice powagi rzeczy osądzonej wyznacza przedmiot rozstrzygnięcia sądu w związku z podstawą rozstrzygnięcia. Przedmiot rozstrzygnięcia zależy z kolei od żądania powoda, które powinno być dokładnie określone w pozwie oraz zindywidualizowane przytoczonymi przez niego okolicznościami faktycznymi (art. 187). (M. Jędrzejewska (w opracowaniu K. Weitza) (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. T. Ereciński, s. 103; zob. też orzeczenie SN z dnia 10 listopada 1937 r., C. I. 482/37, Zb. Orz. 1938, s. 153). Powaga rzeczy osądzonej zachodzi przede wszystkim w sytuacji, w której żądanie powoda jest tożsame z przedmiotem prawomocnego rozstrzygnięcia, zapadłe w innej sprawie, a więc gdy w obu sprawach żądania były identyczne (zob. uchwałę SN z dnia 30 sierpnia 1977 r., III CZP 64/78 1978, nr 8, poz. 128, zob. glosę Z. Świebody do tej uchwały, OSPiKA 1980, z. 2, poz. 24).

W sprawie rozstrzygniętej wyrokiem Sądu Rejonowego z 18 marca 2013 r. oddalono powództwo Z. G. i W. G. o zobowiązanie pozwanych F. P. i A. P. do złożenia na podstawie art.. 64 k.c. oświadczenia woli obejmującego wyrażenie zgody na wejście na teren należącej do nich nieruchomości. U podstaw takiego rozstrzygnięcia leżało niewykazanie przez powodów konkretnego, wynikającego z ustawy, albo czynności prawnej obowiązku nakazującego złożenie oświadczenia woli żądanej przez nich treści. Pierwotnie, w sprawie domagano się zatem zobowiązania na podstawie art. 64 k.c. do złożenia oświadczenia woli. W niniejszym postępowaniu powodowie zmodyfikowali swe żądanie wnosząc o wyrażenie zgody na wejście na teren należącej do pozwanych nieruchomości i opierając swe roszczenia na podstawie art. 140 – 154 k.c., a w szczególności art. 144 k.c. i art. 222 §2 k.c. Nie zachodzi tożsamość żądań w obu sprawach, w konsekwencji czego prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu nie stoi na przeszkodzie wydaniu rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej.

W ocenie Sądu Okręgowego niezasadne jest również twierdzenie strony skarżącej, iż naprawa należącego do powodów budynku jest bezcelowa, ponieważ jego stan uzasadnia rozbiórkę. Budynek pełni dla właścicieli funkcję spiżarni, magazynu gospodarczego oraz w jednym z jego pomieszczeń znajduje się kuchnia, z której powodowie codziennie korzystają. Po przeprowadzonej przez Z. G. i W. G. modernizacji obiektu, Komisja Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w W. stwierdziła, że roboty budowlane zostały wykonane przez powodów zgodnie ze złożonym w Starostwie Powiatowym w W. zgłoszeniem. Skoro zatem budynek nie stanowi zagrożenia, to wyremontowanie zniszczonej ściany jest w pełni zasadne. Sąd pierwszej instancji podjął przy tym prawidłowe rozstrzygnięcie oddalając wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadka Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. w celu ustalenia stanu technicznego budynku, gdyż na tę okoliczność załączone zostały do akt dokumenty.

Zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że postawa pozwanych polegająca na uniemożliwianiu powodom wejścia na teren swojej działki w celu przeprowadzenia koniecznych prac remontowych stanowi przejaw uciążliwego i zakłócającego korzystania z nieruchomości sąsiedniej. Zachowanie to należy kwalifikować jako uregulowane w art. 144 k.c. immisje, w związku z czym prawidłowo na tej podstawie Sąd ograniczył zakres dysponowania przez pozwanych prawem własności na czas prowadzenia remontów.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że rozebranie płotu i wkroczenie na teren należącej do pozwanych nieruchomości będzie dla nich najmniej uciążliwe. W celu zapewnienia dostępu do wymagającej remontu ściany budynku powodów nie będzie bowiem konieczne przemieszczenie się przez podwórko pozwanych od bramy wejściowej na sam koniec posesji. Czas wykonania robót budowlanych, zgodnie ze stanowiskiem powódki, Sąd określił na dwa dni robocze, przy czym zakreślił jednocześnie termin ich wykonania – do 30 listopada 2013 r.

O kosztach procesu za drugą instancję orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Z tych względów, na mocy art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy apelację oddalił.

(...)