Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 21.01.2014 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa D. H.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...)

o rentę i zapłatę 295 015, 38 zł

I. oddala powództwo;

II. nie obciąża powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanego;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. K. 13 284 zł kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu;

IV. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Powódka D. H. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – (...) 3 700 zł miesięcznie tytułem renty, 4 184, 56 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i przejazdów do placówek medycznych i PUP w okresie od 2008 r. do dnia wniesienia pozwu, 290 830, 82 zł tytułem utraconych zarobków za okres od marca 2002 r. do dnia wniesienia pozwu, zasądzenie od pozwanego na rzecz córki powódki N. H. 3 422 zł miesięcznie tytułem renty w przypadku śmierci powódki, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu.

Powódka wskazała, że wyrokiem z dnia 04.10.1999 r., I C 708/96, Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanego na rzecz powódki 80 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek pozostawienia podczas operacji przeprowadzonej w dniu 09.05.1983 r. w (...) nr (...) we W. dwóch igieł w sercu, który to fakt spowodował u powódki szkodę w sferze zdrowia psychicznego, a także ustalił, iż pozwany będzie ponosił na przyszłość odpowiedzialność za nieznane wówczas skutki pozostawienia w czasie operacji dwóch igieł.

Powódka wskazała, iż pozostawienie dwóch igieł wywołało rozstrój jej zdrowia, którego skutkiem jest szkoda w postaci utraty stałego dochodu, zdolności do podjęcia pracy zawodowej, do zarobkowania. Powódka doznała rozstroju zdrowia psychicznego, którego symptomami są lęki, depresja, bezsenność. Objawy te związane są z zagrożeniem, jakie stanowią pozostawione igły w sercu powódki. Konsekwencją pozostawienia igieł jest również niemożność znajdowania się w obrębie działania pola elektromagnetycznego. Pozostawienie igieł uniemożliwia prowadzenie diagnostyki, leczenia, wykonania rezonansu magnetycznego, a ponadto uniemożliwia znalezienie pracy, jak również przekwalifikowanie się.

Powódka podniosła, iż utraciła w całości zdolność do podjęcia zatrudnienia, do podjęcia pracy zarobkowej, a jednocześnie zwiększyły się jej potrzeby i zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Suma 3 700 zł miesięcznie stanowić będzie źródło normalnego utrzymania i pokrycia kosztów leczenia, wyjazdów do sanatorium. Renta ta powinna rekompensować utratę możliwości zarobkowych w wykonywanym dotychczas wyuczonym zawodzie.

Powódka podniosła, że błędy, do jakich doszło w placówce medycznej spowodowały trwałe następstwa. Jako młoda osoba została pozbawiona możliwości wykonywania pracy w wybranym zawodzie, utraty wyższych zarobków w przypadku podwyższenia kwalifikacji, a także różnych możliwości wykorzystania wolnego czasu. Została wyłączona w swoim rozwoju zawodowym. Mogłaby czynić starania dla podjęcia pracy na innym, lepiej płatnym stanowisku. Z uwagi na stan zdrowia spowodowany pozostawieniem igieł w sercu powódka nie może podjąć pracy z powodu licznych przeciwwskazań stwierdzonych przez lekarza medycyny pracy. Potwierdzają to pisma PUP wykluczające możliwość przekwalifikowania zawodowego, a także opinie lekarskie wskazujące na przeciwwskazania pracy przy komputerze, pracy na stanowisku wartownika, itp.

Efektem szkody, jaką poniosła powódka na skutek operacji, jest konieczność ponoszenia przez powódkę wydatków na rehabilitację, stałe zabiegi, pobyty w sanatorium. Wzrost tych wydatków niewątpliwie został spowodowany szkodą, jaka nastąpiła w wyniku operacji.

Wnioskowana przez powódkę kwota wynika z zakładanego wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia GUS w ostatnim kwartale 2011 r. oraz w 2012 r.

Powódka poniosła wydatki związane z leczeniem, dojazdami do placówek medycznych, na konsultacje medyczne, badania, rehabilitację, a także na wizyty w PUP w kwocie 4 184, 56 zł.

Powódka liczy również koszty poniesione na leczenie stomatologiczne, które pozostaje w związku z igłami w sercu. Powódka nie może dopuścić do powstania stanów zapalnych, które byłyby zagrożeniem dla jej życia.

Powódka kupuje leki, co pochłania ok. 260 zł miesięcznie. Nie osiąga przy tym żadnego dochodu.

Powódka podniosła, że niemożność podjęcia pracy spowodowała utratę jakichkolwiek dochodów. Gdyby mogła podjąć pracę zarobkową, jej dochód miesięczny występowałby w kwocie średniego miesięcznego wynagrodzenia dla pracowników obsługi biurowej. Licząc utracone dochody za okres od marca 2002 r. do dnia wniesienia pozwu powódka przyjęła średnie miesięczne zarobki dla prac obsługi biurowej:

- 2002 – 2 133, 21 zł,

- 2003 – 2 201, 47 zł,

- 2004 – 2 289, 57 zł,

- 2005 – 2 380 zł,

- 2006 – 2 477, 23 zł,

- 2007 – 2 691, 03 zł,

- 2008 – 2 943, 88 zł,

- 2009 – 3 102, 96 zł,

- 2010 – 3 231, 13 zł,

- 2011 – 3 422 zł.

Pozostawienie igieł w sercu powódki jest okolicznością dyskwalifikującą powódkę do podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie.

Powódka podniosła, iż w razie jej śmierci przed usamodzielnieniem się jej córki zasadne byłoby zasądzenie renty na rzecz N. H. w kwocie 3 422 zł odpowiadającej wysokości średniego miesięcznego wynagrodzenia.

Pozwany Skarb Państwa – (...) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu.

Pozwany podniósł, że wyrokiem z dnia 31.03.2004 r., I C 695/02, Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił powództwo o zasądzenie od pozwanego renty oraz odszkodowania ponad kwotę 7 550, 16 zł.

Pozwany podniósł, że ustalenie jego odpowiedzialności na przyszłość z tytułu niewłaściwego przeprowadzenia zabiegu operacyjnego oznacza, że w przypadku pogorszenia się stanu zdrowia powódki w przyszłości, którego przyczyną będzie wspomniany błąd w sztuce medycznej pozwany będzie ponosił odpowiedzialność z tego tytułu. Oznacza to konieczność istnienia adekwatnego związku przyczynowego. Trudności powódki w znalezieniu pracy, które są przez powódkę upatrywane w ograniczeniach wynikających z jej stanu zdrowia, nie są nieznanymi w chwili wydania wyroku następstwami pozostawienia w ciele powódki dwóch igieł atraumatycznych.

Pozwany zarzucił, że niezasadne jest dochodzenie kosztów przejazdów do placówek medycznych, powódka nie udowodniła, że poniesione koszty są efektem źle przeprowadzonej operacji kardiologicznej, które ujawniły się po ogłoszeniu wyroku Sądu Okręgowego. Kosztów leczenia stomatologicznego nie można kwalifikować jako skutku operacji przebytej przez powódkę, za które odpowiedzialność ma ponosić pozwany. Brak jest związku przyczynowego pomiędzy operacją a ewentualnymi problemami zdrowotnymi na tle stomatologicznym. To samo dotyczy zakupu preparatów witaminowych czy też leków przeciwgorączkowych.

Odnosząc się do żądania zasądzenia 290 830, 82 zł utraconych zarobków pozwany podniósł zarzut przedawnienia tego roszczenia w części obejmującej okres przypadający przed dniem 05.05.2008 r. Przyczyny niemożności znalezienia pracy były znane powódce od chwili uzyskania statusu bezrobotnego.

Pozwany podniósł, że średnie wynagrodzenie pracowników biurowych kształtuje się na poziomie niższym niż średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Powódka szacując wysokość utraconych zarobków nie przedstawia żadnych dowodów na okoliczność posiadanych kwalifikacji, doświadczenia zawodowego, osiąganych w pzeszłości zarobków. Rozwiązanie z powódką stosunku pracy nie było efektem jej stanu zdrowia. Może ona pracować dalej na podobnym stanowisku.

Odnosząc się do żądania renty w kwocie 3 700 zł pozwany zarzucił, iż brak jest określenia podstaw takiej wysokości renty. Wywody dotyczące cierpień powódki nie mają w tym zakresie znaczenia. Powódka nie przedstawiła żadnych dowodów, z których wynikałoby, iż utraciła zdolność do pracy zarobkowej i taki stan rzeczy jest bezpośrednim następstwem jej stanu zdrowia istniejącego na skutek pozostawienia w jej ciel dwóch igieł.

Problemy ze wzrokiem powódki nie mają związku z operacją, wadę wzroku powódka posiada od 12 roku życia.

Powódka nie jest całkowicie niezdolna do pracy, ale niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym. Brak jest informacji o ewentualnie uzyskiwanych świadczeniach z ZUS.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Powódka D. H., urodz. dnia (...), w okresie od dnia 01.03.1983 r. do dnia 03.06.2983 r. przebywała w Klinice (...) we W., gdzie w dniu 09.05.1983 r. została poddana operacji istniejącego od urodzenia ubytku w przegrodzie międzykomorowej przez jego zamknięcie łatą dakronową. Przebieg pooperacyjny został powikłany zapaleniem opłucnej.

/ dowód: karta informacyjna – k. 234 /

Po zabiegu u powódki pozostały dwie igły atraumatyczne.

/ dowód: wynik badania TK – k. 235, 317, 356; wyniki badań radiologicznych – k. 237, 317 /

Wyrokiem z dnia 04.10.1999 r., I C 708/96, Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa – (...) i (...) na rzecz powódki D. H. 80 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 04.10.1999 r., ustalił, że pozwany będzie ponosił na przyszłość odpowiedzialność za nieznane obecnie skutki pozostawienia w czasie operacji przeprowadzonej u pozwanej dwóch igieł atraumatycznych, oddalił dalej idące powództwo oraz orzekł o kosztach procesu.

/ dowód: odpis wyroku – k. 7; akta sprawy I C 708/96 /

W okresie od dnia 22.07.2002 r. do dnia 26.07.2002 r. powódka przebywała w Klinice (...) w K. w celu leczenia zachowawczego i rozważenia usunięcia dwóch igieł ze śródpiersia.

Po konsultacji z prof. B. stwierdzono, że ze względu na położenie ciał obcych z przyczyn technicznych nie jest możliwe ich chirurgiczne usunięcie (bardzo wysokie ryzyko operacji).

/ dowód: karta informacyjna – k. 245, 308, 326 /

W 2002 r. powódka nie została zakwalifikowana do zabiegu laserowej korekcji krótkowroczności z powodu stwierdzonych igieł chirurgicznych pozostawionych w mięśniu sercowym i silnego pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez laser excinerowy.

/ dowód: zaświadczenie (...) Centrum (...) – k. 249, 314 /

Powódka pracowała jako referent w dziale sprzedaży z książkami. Do 2002 r. powódka była zatrudniona w Klinice (...) jako statystyk medyczny.

W dniu 14.06.2002 r. została zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy we W.. Zgłaszała się do Działu Świadczeń do dnia 01.08.2006 r.

Potem pracowała jako ochroniarz w S..

/ dowód: informacja PUP z dnia 03.03.2011 r. – k. 12; zeznania powódki D. H. – k. 191-

192 /

Wyrokiem z dnia 31.03.2004 r., I C 695/02, Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanego na rzecz powódki 7 550, 16 zł odszkodowania z tytułu kosztów leczenia oraz oddalił powództwo o rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz dalej idące powództwo o odszkodowanie.

Wyrokiem z dnia 10.09.2004 r., I ACa 797/04, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił apelację powódki od wyroku SO.

/ dowód: akta sprawy I C 695/02 /

W 2006 r. powódka doznała urazu kręgosłupa szyjnego i biodra prawego.

Z tego powodu musiała korzystać z zabiegów rehabilitacyjnych z wyłączeniem zabiegów prądowych.

/ dowód: karta konsultacyjna – k. 253-256; zeznania powódki D. H. /

W okresie od dnia 17.08.2006 r. do 17.11.2006 r. powódka była zatrudniona w (...) sp. z o.o. we W. na stanowisku telemarketera na podstawie umowy o pracę na czas określony. Po 12 dniach pracy zasłabła.

Od dnia 22.09.2006 r. korzystała ze zwolnienia lekarskiego.

/ dowód: świadectwo pracy – k. 243, 313; zeznania powódki D. H. /

W dniu 23.11.2006 r. u powódki została przeprowadzona 24 godzinna analiza EKG, w której stwierdzono arytmie nadkomorowe – 116 pojedynczych pobudzeń nadkomorowych i 411 okresów tachykardii nadkomorowej.

/ dowód: raport z analizy zapisu EKG – k. 251 /

Od dnia 17.11.2006 r. do dnia 11.03.2007 r. powódka pobierała zasiłek chorobowy, a od dnia 12.03.2007 r. do dnia 09.06.2007 r. świadczenie rehabilitacyjne.

/ dowód: zaświadczenie ZUS – k. 244, 311, 331; decyzja z dnia 27.03.2007 r. – k. 355 /

W okresie od dnia 27.02.2007 r. do dnia 01.03.2007 r. powódka przebywała w (...) Centrum (...) w celu obserwacji z powodu duszności.

Gazometria wykazała wartości prawidłowe. Spirometria wykazała znacznego stopnia upośledzenie wydolności oddechowej o typie restrykcji. Z uwagi na awarię aparatu nie wykonano badania pojemności dyfuzyjnej płuc oraz pletyzmografii.

/ dowód: karta informacyjna – k. 90-91, 216, 236 /

Orzeczeniem z dnia 12.05.2007 r., nr (...), (...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył powódkę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (kod przyczyny 04-O), wskazał, że orzeczony stopień ma charakter trwały i orzeczenie wydane zostało na stałe, niepełnosprawność datuje się od 1991 r., a ustalony umiarkowany jej stopień od listopada 2002 r. Orzeczenie zawiera wskazanie do pracy w warunkach chronionych.

/ dowód: orzeczenie z dnia 12.05.2007 r. – k. 21, 315-316 /

Wyrokiem z dnia 05.11.2007 r., VIII U 1545/06, Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił odwołanie powódki od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału we W. z dnia 31.03,2006 r., nr (...), o odmowie uznania powódki za niezdolną do pracy i przyznania jej renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wyrokiem z dnia 06.11.2008 r., III AUa 478/08, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił apelację powódki od wyroku SO.

Postanowieniem z dnia 15.09.2009 r., II UK 123/09, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powódki od wyroku SA.

/ dowód: akta sprawy VIII U 1545/06 /

Dnia 05.05.2008 r. powódka została przez uznana za zdolną do pracy w charakterze pracownika biurowego. Stwierdzone zostały przeciwwskazania do pracy w zawodzie telemarketerera, pracownika produkcyjnego, pakowacza, portiera, telefonistki, ogólne przeciwwskazania do prac wymagających wysiłku głosowego, obciążających narząd wzroku, prac fizycznych w wymuszonej pozycji ciała oraz niemożność pracy w środowisku pola magnetycznego oraz w środowisku promieniowania ultradźwiękowego.

Dnia 18.12.2008 r. u powódki zostało stwierdzone przeciwwskazanie do pracy przy komputerze.

/ dowód: zaświadczenie lekarskie z dnia 05.05.2008 r. – k. 8, 309, 438 /

Dnia 24.02.2009 r. u powódki ze względu na cechy dyskretnego uszkodzenia (...) zostało stwierdzone przeciwwskazanie do pracy w narażeniu na stres, w godzinach nocnych, wymagającej poruszania się na dłuższych odcinkach.

/ dowód: zaświadczenie z dnia 24.02.2009 r. – k. 46, 310, 439 /

Dnia 24.02.2009 r. powódka została uznana za niezdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku wartownika w Centrum Ochrony (...) sp. z o.o. w S..

/ dowód: zaświadczenie lekarskie – k. 10; zaświadczenie lekarskie nr (...) – k. 11 /

Dnia 15.06.2010 r. powódka została uznana za niezdolną do wykonywania pracy na stanowisku pracownika obsługi klienta w (...) sp. z o.o. w D..

/ dowód: zaświadczenie z dnia 15.06.2010 r. – k. 20 /

Powódka ponownie została zarejestrowana jako bezrobotna w dniu 17.02.2011 r.

/ dowód: zaświadczenie PUP z dnia 03.03.2011 r. – l. 13 /

Podczas wizyt w PUP w dniach 22.06.2009 r., 20.07.2009 r., 15.09.2009 r., 16.12.2009 r., 17.05.2010 r., 24.02.2011 r. powódka nie otrzymała skierowań na rozmowy u pracodawców z uwagi na brak odpowiednich ofert pracy zgodnych z jej kwalifikacjami zawodowymi, orzeczeniem o niepełnosprawności i przeciwwskazaniami zdrowotnymi.

/ dowód: informacja PUP z dnia 02.03.2011 r. – k. 14; informacja PUP z dnia 24.05.2010 r. – k.

15; informacja PUP z dnia 22.12.2009 r. – k. 16; informacja PUP z dnia 22.09.2009 r. – k.

17; informacja PUP z dnia 22.07.2009 r. – k. 18; informacja PUP z dnia 29.06.2009 r. – k.

19 /

Dnia 23.11.2011 r. powódka została uznana za zdolną do pracy w charakterze szatniarki. Stwierdzone zostały przeciwwskazania do pracy w charakterze pracownika biurowego, telemarketera, telefonistki, montera, pakowacza, doradcy klienta, pracy z obsługą komputera, portiera, pracownika ochrony, ogólne przeciwwskazania do pracy fizycznej w wymuszonej pozycji ciała, na wysokości, w godzinach nocnych, z nadmiernym obciążeniem narządu głosu, w polu elektrycznym, w promieniowaniu ultradźwiękowym (nie przy monitorze komputerowym).

/ dowód: zaświadczenie z dnia 23.11.2011 r. – k. 305, 441 /

Dnia 25.11.2011 r. u powódki zostało stwierdzone przeciwwskazanie do pracy precyzyjnej, wymagającej wysiłku głosowego, ciężkiej pracy fizycznej, pracy w wymuszonej pozycji ciała, pracy w środowisku pola magnetycznego.

/ dowód: zaświadczenie z dnia 25.11.2011 r. – k. 440 /

W okresie od dnia 15.12.2011 r. do dnia 16.12.2011 r. powódka przebywała w Klinice (...) we W. z powodu nawracających bólów głowy. U powódki rozpoznano przebyte naczyniopochodne uszkodzenie mózgu, hipercholesterolemię.

Powódka wypisała się na żądanie przed ukończeniem pełnej diagnostyki. Z uwagi na przebyte zmiany naczyniopochodne wymaga badania USG tt dogłowowych, konroli neurologicznej i internistycznej.

/ dowód: karta informacyjna – k. 214 /

Podczas wizyt w Powiatowym Urzędzie Pracy w dniach 16.02.2012 r., 17.04.2012 r., 22.06.2012 r., 20.08.2012 r., 21.11.2012 r. powódka nie otrzymała skierowań na rozmowy u pracodawców z uwagi na brak odpowiednich ofert pracy zgodnych z jej kwalifikacjami zawodowymi, orzeczeniem o niepełnosprawności i opinią lekarza medycyny pracy stwierdzającą zdolność do pracy w charakterze szatniarki, przeciwwskazania do pracy w charakterze pracownika biurowego, telemarketera, telefonistki, montera, pakowacza, doradcy klienta, pracy z obsługą komputera, portiera, pracownika ochrony, ogólne przeciwwskazania do pracy fizycznej w wymuszonej pozycji ciała, na wysokości, w godzinach nocnych, z nadmiernym obciążeniem narządu głosu, w polu elektrycznym, w promieniowaniu ultradźwiękowym oraz przy monitorze komputerowym).

/ dowód: informacja PUP z dnia 21.02.2012 r. – k. 306, 327, 447; informacja PUP z dnia

24.04.2012 r. – k. 307, 328, 448; informacja PUP z dnia 28.06.2012 r. – k. 451;

informacja PUP z dnia 22.08.2012 r. – k. 452; informacja PUP z dnia 16.10.2012 r. – k.

453; informacja PUP z dnia 28.11.2012 r. – k. 456 /

U powódki zostały rozpoznane:

- żylaki żyły USM ze wskazaniem do leczenia operacyjnego

- stan po operacji ubytku w przegrodzie międzykomorowej 09.05.1983 r.,

- zaniki korowe mózgu,

- podejrzenie śladowego przecieku L-P w dolnej części łaty po operacji z uwagi na nieregularny kształt i uwypuklenie błoniastej łaty,

- hipoplazja skrajna prawej tętnicy wieńcowej serca,

- zmiany rozedmowe w płucach po stronie lewej.

U powódki występował częstoskurcz napadowy nadkomorowy, bradykardia polekowa, omdlenia.

/ dowód: karta porady specjalistycznej z dnia 22.09.2009 r. – k. 45, 93; informacja – k. 88, 240;

karta konsultacji kardiologicznej z dnia 25.02.2010 r. – k. 94; karta konsultacji

kardiologicznej z dnia 16.05.2011 r. – k. 95-96; karta konsultacji kardiologicznej z dnia

03.04.2013 r. – k. 437; wynik badania TK z dnia 25.10.2012 r. – k. 354, 454; karta

konsultacji kardiologicznej z dnia 22.05.2007 r. – k. 47, 92, 357 /

Dnia 14.05.2012 r. powódka otrzymała skierowanie do szpitala na oddział neurologiczny celem diagnostyki niedowładu prawostronnego ze wskazaniem niemożności badania MR z uwagi na metalowe igły w sercu.

/ dowód: skierowanie – k. 449 /

Z powodu nieokreślonego częstoskurczu napadowego powódka w dniu 11.02.2013 r. otrzymała skierowanie do poradni specjalistycznej kardiologicznej.

/ dowód: skierowanie – k. 444 /

Rozpoznanie podejrzenia przecieku wymaga przeprowadzenia u powódki badania Fdk przezprzełykowego.

/ dowód: karta konsultacji kardiochirurgicznej z dnia 04.02.2013 r. – k. 445 /

Dnia 05.04.2013 r. powódka otrzymała skierowanie do poradni specjalistycznej chorób płuc w celu obserwacji z powodu duszności.

/ dowód: skierowanie – k. 459 /

Dnia 05.04.2013 r. powódka otrzymała skierowanie do szpitala na oddział kardiologiczny celem TEE i weryfikacji wielkości przecieku.

/ dowód: skierowanie – k. 460 /

Powódka jest zdolna do lekkiej pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Bóle i zawroty głowy mają tło naczyniowe. Stwierdzono zmianę polipowatą w prawej zatoce szczękowej.

/ dowód: opinia biegłego z zakresu medycyny pracy B. P. – k. 211-213, 276-

277, 344-345 /

Powódka przy niskim ciśnieniu słabnie i wymaga pomocy. Ma arytmię. Silnie odczuwa upał. W zimie z powodu słabego krążenia marznie. Jest zmęczona fizycznie i psychicznie. Ma krótki oddech, szybko się męczy. Kiedy wstaje, kaszle. Odczuwa kłucie w sercu.

Powódka nie prowadzi samochodu, gdyż ma zakaz poruszania się na dłuższych trasach. Na konsultacje lekarskie, zabiegi, itp., wozi ją mąż.

/ dowód: zeznania świadka Z. H. – k. 191; zeznania powódki D. H. /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powódka dochodzi od pozwanego świadczeń rentowych i odszkodowawczych, powołując się na ustalenie jego odpowiedzialności wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 04.10.1999 r., I C 708/96. Sąd Okręgowy ustalił odpowiedzialność pozwanego za mogące ujawnić się w przyszłości następstwa deliktu w postaci pozostawienia w sercu powódki dwóch igieł chirurgicznych po przeprowadzeniu operacji w 1983 r.

Powódka twierdzi, że z tytułu wskazanego deliktu jest niezdolna do pracy, co uzasadniać ma przyznanie jej renty, a także ponosi koszty leczenia. Twierdzenia powódki we wskazanym zakresie nie znalazły jednakże należytego potwierdzenia w materiale dowodowym.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast według art. 444 § 2, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Powódka wskazała jako podstawę renty w pierwszej kolejności utratę zdolności do pracy. Okoliczność ta nie może jednakże zostać uznana za udowodnioną przez powódkę, na której zgodnie z art. 6 kc spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie.

Powódka przedłożyła dokumenty w postaci orzeczeń i zaświadczeń lekarskich oraz orzeczenia o niepełnosprawności, które w różny sposób ujmują jej zdolność do wykonywania zatrudnienia.

Orzeczenie z dnia 12.05.2007 r. o uznaniu powódki za osobę niepełnosprawną zawiera wskazanie do pracy w warunkach chronionych.

Na podstawie orzeczeń lekarskich z dnia 05.05.2008 r. oraz z dnia 18.12.2008 r.można stwierdzić, iż powódka doznaje co najwyżej ograniczeń w zdolności do pracy. Stwierdzone zostały bowiem przeciwwskazania do pracy w zawodzie telemarketerera, pracownika produkcyjnego, pakowacza, portiera, telefonistki, ogólne przeciwwskazania do prac wymagających wysiłku głosowego, obciążających narząd wzroku, prac fizycznych w wymuszonej pozycji ciała oraz niemożność pracy w środowisku pola magnetycznego oraz w środowisku promieniowania ultradźwiękowego, a nadto przeciwwskazanie do pracy przy komputerze.

Natomiast orzeczenie z dnia 08.05.2008 r. stwierdza, iż powódka jest zdolna do pracy w charakterze pracownika biurowego. Powódka zresztą do 2002 r. wykonywała tego rodzaju zatrudnienie w Klinice (...).

Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego w sprawie I C 695/02 przyczyną ustania tego stosunku pracy było wypowiedzenie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, tj. w ramach zwolnień grupowych, a zatem okoliczność niezwiązana ze stanem zdrowia powódki. Nie było zatem przeszkody medycznej do kontyunowania tego zatrudnienia.

Kolejne zaświadczenia lekarskie wskazują na:

- przeciwwskazanie do pracy w narażeniu na stres, w godzinach nocnych, wymagającej poruszania się na dłuższych odcinkach, ale będące wynikiem dyskretnego uszkodzenia OUN – zaświadczenie z dnia 24.02.2009 r.,

- niezdolność do 24.02.2009 r. powódka została uznana za niezdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku wartownika – zaświadczenie z dnia 24.02.2009 r.,

- niezdolność do wykonywania pracy na stanowisku pracownika obsługi klienta – zaświadczenie z dnia 15.06.2010 r.

- zdolność do pracy w charakterze szatniarki, przeciwwskazania do pracy w charakterze pracownika biurowego, telemarketera, telefonistki, montera, pakowacza, doradcy klienta, pracy z obsługą komputera, portiera, pracownika ochrony, ogólne przeciwwskazania do pracy fizycznej w wymuszonej pozycji ciała, na wysokości, w godzinach nocnych, z nadmiernym obciążeniem narządu głosu, w polu elektrycznym, w promieniowaniu ultradźwiękowym (nie przy monitorze komputerowym) - zaświadczenie z dnia 23.11.2011 r.,

- przeciwwskazania do pracy precyzyjnej, wymagającej wysiłku głosowego, ciężkiej pracy fizycznej, pracy w wymuszonej pozycji ciała, pracy w środowisku pola magnetycznego - zaświadczenie z dnia 25.11.2011 r.

Na podstawie wskazanych dokumentów nie można uznać powódki za osobę niezdolną do pracy, lecz jedynie za osobę o ograniczonej zdolności do pracy w zakresie niektórych prac wymagających zwiększonego wysiłku fizycznego, obciążenia narządu głosu, w środowisku pola elektrycznego, promieniowania ultradźwiękowego. Zaświadczenia z dnia 24.02.2009 r. oraz z dnia 15.06.2010 r. zostały wystawione w związku z badaniem przed przyjęciem do pracy na konkretnym stanowisku w konretnej firmie, zatem w ogóle nie mogą stanowić podstawy do ogólnej oceny zdolności do pracy powódki.

W zakresie stwierdzenia zdolności do pracy w charakterze pracownika biurowego zaświadczenia z dnia 08.05.2008 r. oraz z dnia 25.11.2011 r. zawierają sprzeczną ocenę tej zdolności.

Oprócz zaświadczenia z dnia 24.02.2009 r. żadne z orzeczeń lekarskich stwierdzających ograniczenia zdolności do pracy nie zawiera precyzyjnego wskazania na związek pomiędzy stwierdzonym przeciwskazaniem do pracy a rozpoznanym schorzeniem. Natomiast jeżeli chodzi o związek pomiędzy ograniczeniami co do miejsca pracy a obecnością dwóch igieł w okolicy serca powódki, to odnosi się on do niemożności pracy w polu elektrycznym, elektromagnetycznym, w promieniowaniu utradźwiękowym, co ogranicza zatrudnienie powódki przy obsłudze urządzeń, w szczególności także przy obsłudze komputera.

W sprawie zostały przeprowadzone dwie opinie biegłych z zakresu medycyny pracy na okoliczność ustalenia, czy powódka jest osobą niezdolną do wykonywania zatrudnienia. Na podstawie obu opinii sporządzonych przez dr B. P. oraz dra R. S. należy dojść do przekonania, że powódka nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, a ponadto, iż ewentualne ograniczenia w zatrudnieniu, z wyjątkiem wskazanego ograniczenia związanego z obsługą urządzeń generujących pola elektryczne, magnetyczne czy promieniowanie ultradźwiękowe, nie są związane z obecnością w organizmie powódki dwóch igieł chirurgicznych pozostałych po operacji przeprowadzonej w 1983 r.

Sąd uznał, iż obie opinie mogą stanowić podstawę do poczynienia stanowczych ustaleń faktycznych i wyprowadzenia wniosku o braku po stronie powódki niezdolności do pracy, za której powstanie miałby ponosić odpowiedzialność pozwany. Oboje biegli odnieśli się do dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach sprawy, swoje wnioski należycie umotywowali. Brak jest przeciwwskazań do uznania obu opinii za nierzetelne, niefachowe, dotknięte brakami, a przez to niewiarygodne.

Biegły R. S. odniósł się szczegółowo do poszczególnych przeciwwskazań do zatrudnienia, wskazując, że dotyczą one prac, jakich powódka nie wykonywała.

Sąd miał na uwadze, iż biegły wskazał, że brak jest możliwości szczegółowej oceny orzeczeń lekarskich o przeciwwskazaniach do pracy, albowiem brak jest dokumentacji medycznej, wyników badań, itp., na podstawie której poszczególni orzecznicy stwierdzali ograniczenia powódki w zdolności do pracy. Nie jest zadaniem sądu zastępowanie stron korzystających w procesie z profesjonalnej pomocy prawnej w sprowadzaniu materiału dowodowego. Z tego względu sąd zlecił biegłemu R. S. sporządzenie opinii na podstawie materiału znajdującego się w aktach sprawy pomimo wskazania przez biegłego jeszcze przed opiniowaniem na możliwość istnienia braków w dokumentacji medycznej. Braki te mogły zostać ewentualnie przezwyciężone. Jednakże powódka – zastępowana przez zawodowego pełnomocnika – pomimo zakreślenia terminu do ustosunkowania się do opinii i zgłoszenia wniosków ani nie przedłożyła takiej dokumentacji ani też nie wystąpiła o zwrócenie się przez sąd do lekarzy czy placówek medycznych o nadesłanie pełnej dokumentacji związanej z prowadzonymi badaniami i wystawianymi orzeczeniami.

Powódka ograniczyła się do ponownego złożenia tych samych zaświadczeń, które przedkładała poprzednio, a także do złożenia wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii instytutu medycyny pracy.

Sąd uznał jednak, iż ten wniosek powódki nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 290 § 1 kpc sąd może zażądać opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Prowadzenie dowodu z takiej opinii ma jednak charakter wyjątkowy. Dowód taki powinien zostać przeprowadzony jest w sprawie, w której występuje problem na tyle złożony, że wymaga wyjaśnienia przez specjalistów o szczególnie wysokim stopniu przygotowania teoretycznego i praktycznego i gdy konieczne jest wykorzystanie najnowszych wyników badań naukowych (wyrok SN z dnia 24.06.1982 r., IV CR 215/81, OSP 1982/7-8/121 z glosą W. Siedleckiego). Dowód taki również należy przeprowadzić, gdy złożona już opinia zawiera istotne luki, jest niekompletna, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona ekspertyza nie pozwala organowi orzekającemu zweryfikować zawartego w niej rozumowania co do trafności wniosków końcowych (wyrok SN z dnia 27.07.2010 r., II CSK 119/10). Wreszcie potrzeba dowodu z opinii instytutu naukowego może się pojawić w razie złożenia przez opiniujących w sprawie biegłych opinii o odmiennych wnioskach, których wzajemne zestawienie nie pozwala na przyjęcie jednego z zaprezentowanych stanowisk i nie może być wystarczające dla poczynienia ustaleń stanu faktycznego na podstawie jednej z opinii z pominięciem opinii przeciwnej.

W sprawie powódki D. H. nie zachodzą wskazane okoliczności. Okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia o zgłoszonym żądaniu rentowym jest ustalenie, czy powódka jest niezdolna do pracy i niezdolność ta wynika ze stanu pooperacyjnego dotkniętego błędem w sztuce medycznej. Nie jest to kwestia wymagająca prowadzenia skomplikowanych badań, a także zawierają w sobie istotny problem teoretyczny. Sporządzone w sprawie opinie dwóch biegłych (i to z list różnych sądów okręgowych) były zgodne w sformułowanych wnioskach, a ich sposób sformułowania i przedstawienia wniosków nie budzi wątpliwości.

Nie zachodzą zatem żadne szczególnie uzasadnione względy, aby pomimo przeprowadzenia dowodu z opinii dwóch biegłych tej samej specjalności – medycyny pracy, konieczne stało się dla rozstrzygnięcia sprawy sięgnięcie po szczególny środek dowodowy w postaci opinii specjalistycznej placówki naukowej.

Ponadto wniosek dowodowy o tym przedmiocie został przez pełnomocnika powódki nieprawidłowo zgłoszony. Wniosek ten pojawił się w piśmie z dnia 14.08.2013 r., w którym teza dowodowa została sformułowana poprzez wskazanie, że konieczna jest taka opinia „dla ustalenia rzeczywistego stanu zdrowia”.

Jednakże sam „rzeczywisty” stan zdrowia powódki nie jest okolicznością sporną w sprawie i nie jest okolicznością, od której zbadania i ustalenia uzależnione jest rozstrzygnięcie o żądaniach pozwu. Stan zdrowia powódki nie budzi wątpliwości, a twierdzenia pozwu nie były przez pozwanego kwestionowane. Możliwe jest poczynienie ustaleń stanu faktycznego w tym zakresie na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów.

U powódki zostały zaobserwowane i rozpoznane następujące schorzenia:

- żylaki żyły USM ze wskazaniem do leczenia operacyjnego

- stan po operacji ubytku w przegrodzie międzykomorowej 09.05.1983 r.,

- zaniki korowe mózgu,

- podejrzenie śladowego przecieku L-P w dolnej części łaty po operacji,

- hipoplazja skrajna prawej tętnicy wieńcowej serca,

- zmiany rozedmowe w płucach po stronie lewej,

- bóle i zawroty głowy na tle mają tło naczyniowe,

- zmiana polipowata w prawej zatoce szczękowej,

- dyskretne uszkodzenie OUN,

a także istniejące od urodzenia wady wzroku.

Widać zatem, że powódka jest istotnie jest osobą schorowaną, dotkniętą licznymi dolegliwościami, które z pewnością powodują istotne ograniczenia w bieżącym, codziennym funkcjonowaniu osobistym, rodzinnym i zawodowym. Nie są to jednak okoliczności objęte odpowiedzialnością deliktową pozwanego, albowiem wskazane schorzenia nie pozostają w związku z zabiegiem operacyjnym z 1983 r. i jego nieprawidłowym przeprowadzeniem.

Przedmiotem sprawy nie jest samo spowodowanie u powódki uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, które zostało przesądzone w 1999 r., ale rozstrzygnięcie, czy już stwierdzony rozstrój zdrowia w postaci obecności dwóch igieł chirurgicznych w ciele powódki wywołuje skutek w postaci niezdolności do pracy. Na taką okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii instytytu medycyny pracy nie został zgłoszony.

Tymczasem istniejące u powódki schorzenia okulistyczne, neurologiczne, zmiany w płucach, w zatoce szczękowej, są schorzeniami samoistnymi, niezwiązanymi z pozostaniem w ciele powódki igieł chirurgicznych. Dolegliwości w postaci zaburzeń krążenia, omdlenia, częstoskurczu komorowego, itp. są stutkiem istnienia samej wady w budowie serca i możliwością pojawienia się przerwy w wykonanym w 1983 r. zespoleniu przegrody międzykomorowej. Samo przeprowadzenie w 1983 r. operacji na sercu powódki było wynikiem istniejącej od urodzenia wady w postaci ubytku w przegrodzie międzykomorowej. Również od dzieciństwa powódka posiada wady wzroku. Jak wskazał biegły R. S. (strona 46 opinii odwr. – k. 434), ustalenie niepełnosprawności powódki nastąpiło właśnie z powodu wady wzroku.

Możnaby rozważać kwestię ewentualnego przeprowadzenia zabiegu korekcji wady wzroku powódki i niemożności wykonania zabiegu laserowego mogącej mieć związek z obecnością igieł w otoczeniu serca powódki. Jednakże w tym zakresie powódka nie zgłosiła wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu chiurgii oka, który mógłby wypowiedzieć się na temat istnienia takiego przeciwwskazania do zabiegu. Nie można zatem uznać za jednoznacznie udowodnione, iż ewentualne ograniczenia w zatrudnieniu związane z wadą wzroku powódki, która mogłaby zostać usunięta, gdyby nie igły, pozostają w związku z deliktem, za który odpowiada pozwany. Samo zaświadczenie z 2002 r. wystawione przez (...) Centrum Medyczne potwierdza jedynie przyczynę odmowy zakwalifikowania do zabiegu laserowej korekcji krótkowroczności stwierdzoną przez tę placówkę (jest to bowiem dokumnet prywatny potwiedzający złożenie określonego oświadczenia przez osobę pod nim podpisaną – art. 245 kpc), nie stanowi jednakże wystarczającego dowodu do stanowczego wykluczenia możliwości przeprowadzenia takiego zabiegu.

Biegły R. S. sformułował jednoznaczny i stanowczy wniosek, iż powódka jest zdolna do wykonywania pracy administracyjno-biurowej czy biurowej zgodnie z kwalifikacjiami z zastrzeżeniem dotyczącym pracy przy komputerze (tj. przy monitorze ekranowym powyżej 4 godzin dziennie).

Kwestia ta była już przedmiotem oceny Sądu w sprawie I C 695/02. Sąd Okręgowy prawomocnym wyrokiem z dnia 31.03.2004 r. uznał, że brak jest podstaw do wysuwania takigo roszczenia na podstawie art. 444 § 2 kc, albowiem powódka nie była niezdolna do pracy z powodu obecności igieł chirurgicznych.

Następnie w sprawie o rentę z ubezpieczenia społecznego VIII 1545/06 Sąd Okręgowy także stwierdził, iż powódka nie była osobą niezdolną do pracy uprawnioną do takiego świadczenia. Sąd miał wówczas na uwadze opinie biegłych, z których wynikało, że samo pozostawanie igieł w miejscu po operacji nie powoduje samo w sobie upośledzenia funkcjonowania powódki i jej zdolności zarobkowych.

Nic nie wskazuje, aby po zapadnięciu wskazanych wyżej prawomocnych wyroków zaszła jakakolwiek zmiana sytuacji zdrowotnej powódki, która polegałaby na wywołaniu przez obecność igieł w ciele powódki niezdolności do pracy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy dojść do przekonania, iż nie istnieją żadne okoliczności wskazujące, że powódka w następstwie pozostawienia w jej ciele dwóch igieł chirurgicznych po operacji wykonanej w 1983 r. jest trwale i całkowicie niezdolna do pracy w sposób uzasadniający zgłoszenie na podstawie art. 444 § 2 kc żądania zasądzenia na jej rzecz renty.

Oczywiście nie sposób przekreślić znaczenia utrzymywania się takiego stanu na sytuację psychiczną powódki, jej odczucia, obawy, itp. Kwestia ta może jednak być brana pod uwagę wyłącznie w zakresie orzekania o zadośćuczynieniu za krzywdę, a nie o rencie z tytułu utraty zdolności zarobkowania.

Powódka wskazała na trudności w zatrudnieniu, jednakże są one wynikiem jej stanu zdrowia niezwiązanego z powikłaniem pooperacyjnym, a także ogólnej sytuacji na rynku pracy. Jak wynika bowiem z informacji PUP powódka nie była kierowana do pracodawców wobec braku ofert dla osoby z przeciwskazaniami opisywanymi w zaświadczeniach, które powódka przedłożyła w urzędzie.

Powódka zgłosiła także żądanie zwrotu kosztów leczenia. Jednakże nie udowodniła, aby zgłoszone wydatki pozostawały w związku z obecnością igieł, gdyż tylko za takie koszty odpowiadałby pozwany.

Powódka przedstawiła rachunki za konsultacje medyczne, które jednakże dokumentują:

- konsultacje neurologiczne,

- badania drożności żył i tętnic,

- usługi stomatologiczne,

- badania lekarzy medycyny pracy.

Żadne z tych wydatków nie są związane z pozostawaniem igieł po zabiegu operacyjnym. Skoro powódka nie jest z tego powodu niezdolna do pracy, nie ma związku z badaniami przed przyjęciem do pracy, których koszt obciąża kandydata na pracownika. Schorzenia neurologoiczne i angiologiczne nie są powiązane z powikłaniem poooperacyjnym. Również leczenie stomatogloczne ma charakter standardowy i wbrew twierdzeniom powódki nie może zostać uznane za stanowiące konieczne i nieuniknione następstwo pozostawienia igieł.

Powódka przedstawiła także rachunki za zakup leków i innych materiałów medycznych. Jednakże rachunki te dotyczą zakupu leków, takich jak: R., P., H., N., F., P., R., F., N., D., T., E., H., A., C. C., C., P., E., N., N., L., P., R., K., T., C., L., C., L., D., czyli leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, stosowanych w stanach przeziębieniowych, w dolegliwościach wątroby, rozluźniających, dolegliwościach trawiennych, oczu, itp, oraz preparatów witaminowych i suplementów diety takich, jak: O. żen-szeń, tran w kapsułkach, Z., C. forte, M., H., czyli środków ogólnie wzmacniających, odżywczych, itp.

Powódka nie wykazała, aby którekolwiek z tych środków musiała przyjmować w związku z obecnością igieł chirurgicznych, a nie w związku ze schorzeniami żył, tętnic, neurologicznymi, okulistycznymi, ogólnym stanem serca po operacji, itd.

Również zgłoszone wydatki związane z koniecznością przejazdów na badania i konsultacje nie są objęte zakresem odpowiedzialności pozwanego. Powódka i tak musi poddawać się konsultacjom kardiologicznym, skoro przeszła operację usubnięcia wady serca.

Zupełnie nie wiadomo, jaki związek ze stanem zdrowia powódki miałby mieć zakup węgla ekogroszku (k. 139).

Zatem powódka nie udowodniła także zasadności żądania zwrotu kosztów leczenia, które mogłoby znajdować podstawę w art. 444 § 1 kc.

Za całkowicie chybione, wręcz oczywiście bezzasadne należy uznać żądanie zasądzenia renty na rzecz córki powódki na wypadek jej śmierci. Powód może dochodzić przyszłych powtarzających się świadczeń, o ile znajdują one podstawę materialno-prawną. Art. 444 kc nie przewiduje świadczeń na przyszłość na rzecz osób bliskich poszkodowanego. Roszczenia takie przewidziane zostały w art. 446 § 2 kc, zgodnie z którym osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego.

Roszczenie tego rodzaju aktualizuje się z chwilą śmierci poszkodowanego. Zatem córka powódki mogłaby dochodzić od pozwanego renty dopiero po śmierci powódki. Żądanie takie mogłoby być usprawiedliwione, gdyby zostało stwierdzone, że wyłączną przyczyną śmierci było pozostawienie igieł, co wymagałoby oczywiście przeprowadzenia sekcji zwłok i opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej. Wreszcie, córka powódki (urodzona w (...) r., czyli licząca już lat 20) musiałaby w chwili śmierci powódki być osobą niezdolną do samodzielnego utrzymania się, czyli nadal studiującą. Tym samym nie sposób w tym momencie dokonać oceny, czy takie roszczenie w ogóle mogłoby córce powódki przysługiwać. Ponadto powódka nie może zgłosić takiego roszczenia w imieniu własnym, choćby na rzecz córki, gdyż świadczenie przypadające w ramach odpowiedzialności deliktowej nie może być dochodzone przez uprawnionego na rzecz osoby trzeciej, zaś powódka nie jest już uprawniona do reprezentacji córki, która jest osobą pełnoletnią.

Tym samym całość zgłoszonych przez powódkę żądań zawartych w pozwie nie znajduje usprawiedliwionej wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego podstawy, co prowadzi do oddalenia powództwa.

Ponieważ powódka nie osiąga dochodów, a z uwagi na stan zdrowia musi ponosić zwiększone wydatki, sąd uznał, że zachodzi podstawa do zastosowania art. 102 kpc, wobec czego nie obciążył powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.

Pełnomocnikowi powódki wyznaczonemu z urzędu przysługuje zgodnie z art. 29 ust. 1 prawa o adwokaturze wynagrodzenie od Skarbu Państwa. Uzasadnione jest ustalenie wysokości tego wynagrodzenia w wysokości 150 % stawki minimalnej z uwagi na czas trwania procesu oraz zaangażowanie pełnomocnika. Wynagrodzenie wynosi zatem 7 200 zł x 150 % = 10 800 zł + 2 484 zł VAT = 13 284 zł.

Z uwagi na wcześniejsze zwolnienie powódki od kosztów sądowych, ostatecznie obciążają one Skarb Państwa.

Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.