Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., dnia 5 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Adam Mika

Protokolant: Wioletta Mróz

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa S. D.

przeciwko pozwanemu R. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda S. D. kwotę 10.000,00 złotych (dziesięć tysięcy złotych groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  znosi wzajemnie miedzy stronami koszty postępowania w sprawie.

Sygn. akt IC 327/13

UZASADNIENIE

Powód S. D. domagał się zasądzenia od pozwanego R. K. kwoty 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, a także zasądzenia kwoty 3 441 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwoty 2 437 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu podał, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 12.09.2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 268/12 pozwany został uznany za winnego popełnienia czynu w postaci pomówienia powoda poprzez to, że w dniu 24.02.2011 r. w L., na spotkaniu z Panem M. G., Prezesem firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L., pozwany R. K. złożył oświadczenie ustne, potwierdzone notatką pisemną, że w 2008 r. przekazał w gotówce powodowi S. D. kwotę 120 000 zł pomniejszoną o 22% podatku VAT i 9,5% podatku dochodowego, co było nieprawdą i naraziło powoda na utratę zaufania w stosunku do udziałowców i pracowników firmy (...) w L.. Wskazał także, iż pozwany pomawiając go o przyjęcie pieniędzy, których nigdy nie przyjął, dopuścił się w sposób zawiniony i bezprawny do naruszenia jego dóbr osobistych. Powód podniósł nadto, że pozwany, który dokonał bezprawnego i zawinionego naruszenia jego dóbr osobistych obowiązany jest, na podstawie art. 448 k.c., do zapłaty na rzecz powoda zadośćuczynienia, przy czym uzasadnioną i adekwatną kwotą powyższego świadczenia jest kwota 20 000 zł dochodzona pozwem. Argumentował również, iż wskutek pomówienia przez pozwanego został pozbawiony bardzo prestiżowej funkcji, gdyż był członkiem zarządu w firmie (...) Sp. z o.o. w L., jednak pomówienie go o przyjęcie pieniędzy pochodzących z nienależnych faktur VAT w obecności innych członków zarządu i wspólników firmy, wskutek utraty zaufania został odwołany z tej funkcji w grudniu 2011 r.

Pozwany R. K. na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2013 r. wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 2008 r. M. K. wystawił trzy faktury VAT na łączną kwotę około 120 000 zł za wykonanie projektów robót i technologii przez prowadzoną przez niego wspólnie z pozwanym R. K., będącym jego ojcem, firmę (...) M. K. z siedzibą w L. na rzecz firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Powyższe faktury VAT zostały podpisane przez uprawnionego członka zarządu firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. jakim był powód S. D., a kwoty pieniężne objęte tymi fakturami zostały wypłacone przez spółkę.

dowód: akta Sądu Rejonowego w Lubinie o sygn. IIK 268/12

przesłuchanie powoda S. D. k 25 - 26

W dniu 24.02.2011 r. pozwany R. K. w trakcie spotkania z prezesem firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. złożył oświadczenie ustne, które potwierdził pisemną notatką, że wypłacone przez firmę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. pieniądze w kwocie około 120 000 zł z tytułu wystawionych w 2008 r. trzech faktur przez prowadzoną przez niego wspólnie z synem firmę (...), po odliczeniu 22% podatku VAT i 9,5% podatku przekazał w gotówce powodowi S. D.. Powyższa informacja wzbudziła spore kontrowersje wśród udziałowców i członków zarządu firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L., zaś powiadomiony o powyższym oświadczeniu R. K. tydzień później powód w trakcie spotkania z członkami zarządu spółki zdecydowanie zaprzeczył jakoby miał przyjąć od R. K. pieniądze, o których mówił w przedmiotowym oświadczeniu. Powód uznał powyższe twierdzenia R. K. za pomówienie i wystąpił przeciwko niemu na drogę prawną. Mimo tego oświadczenie pozwanego spowodowało utratę zaufania względem powoda przez pozostałych członków zarządu i innych pracowników firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L..

dowód: akta Sądu Rejonowego w Lubinie o sygn. IIK 268/12

przesłuchanie powoda S. D. k 25 - 26

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 12 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 268/12 R. K. został skazany za popełnienie przestępstwa z art. 212§ 1 k.k. polegającego na tym, że dnia 24 lutego 2011 roku na spotkaniu z Panem M. G., Prezesem firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. ul. (...), złożył oświadczenie ustne, potwierdzone notatką pisemną, że w 2008 roku przekazał w gotówce S. D. kwotę 120 000 zł pomniejszoną o 22% podatku VAT i 9,5% podatku dochodowego, co nie jest prawdą i naraziło to S. D. na utratę zaufania w stosunku do udziałowców i pracowników firmy (...) w L..

dowód: akta Sądu Rejonowego w Lubinie o sygn. IIK 268/12

Powód, który był członkiem zarządu firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. od 2000 r. wskutek utraty zaufania wywołanego oświadczeniem pozwanego, został odwołany z funkcji członka zarządu w grudniu 2011 r., zaś w kwietniu 2012 r. został zmuszony do sprzedaży swoich udziałów w tej spółce. Pracę w powyższej spółce utraciła również żona powoda. Z chwilą odwołania powoda z funkcji członka zarządu w oparciu o przedmiotowe oświadczenie pozwanego, w środowisku górniczym zagłębia miedziowego, a w szczególności firmy (...) S.A. z siedzibą w L. i innych firm współpracujących z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. pojawiła się pogłoska o tym, że powód jest oszustem, który działał na szkodę spółki, której był członkiem zarządu. Dla powoda rozpowszechnianie powyższych opinii było bardzo dotkliwe i krzywdzące, tym bardziej, iż opierało się na nieprawdziwych twierdzeniach pozwanego wobec jego osoby. Do chwili obecnej, mimo podjętych przez powoda kroków w celu ochrony prawnej swojego dobrego imienia, w środowisku górniczym zdarzają się osoby, które nieufnie odnoszą się do niego w związku z pomówieniem przez pozwanego.

Powód ma 63 lata. Po odwołaniu go z funkcji członka zarządu firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. w grudniu 2011 r. do września 2012 r. pozostawał na emeryturze, a następnie podjął pracę w firmie (...) jako nadsztygar mechaniczny pod ziemią za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 5 600 zł netto. Jego żona otrzymuje emeryturę w wysokości 1 500 zł. Wcześniej powód zarabiał około 6 500 zł netto, zaś jego żona zarabiała 3 500 zł netto w trakcie zatrudnienia w firmie (...) Sp. z o.o. z siedziba w L..

dowód: przesłuchanie powoda S. D. k 25 - 26

Pozwany R. K. ma 56 łat. Jest żonaty i ma czworo dzieci. Zamieszkuje w domu jednorodzinnym wspólnie z żoną i najmłodszym synem w wieku 22 lat. Pozwany otrzymuje emeryturę w wysokości 3 400 zł miesięcznie, zaś jego żona pracuje jako pedagog za wynagrodzeniem w kwocie 3 000 zł miesięcznie.

dowód: akta Sądu Rejonowego w Lubinie o sygn. IIK 268/12

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód wiązał swoje roszczenie o zadośćuczynienie z doznaną przez siebie krzywdą wskutek pomówienia go przez pozwanego.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Natomiast stosownie do treści art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasadzić odpowiednią sumę na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Na podstawie art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Dobra osobiste to szczególnego rodzaju wartości o charakterze niemajątkowym ściśle związane z osobą ludzką, określające jej byt, pozycję społeczną i determinujące jej odrębność fizyczną i psychiczną, które jednocześnie są powszechnie akceptowane w społeczeństwie i przez dany system prawny. Przepis art. 23 k.c. zawiera tylko przykładowy katalog dóbr osobistych i możliwe jest objęcie ochroną prawną również innych dóbr osobistych w nim nie wymienionych.

Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Pomimo tego, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w

dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i doktrynie prawa zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość jednakże nie nadmierną w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98) W przypadku wyrządzenia krzywdy wskutek naruszenia dóbr osobistych wysokość odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia powinna być ustalona przy uwzględnieniu rodzaju dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania, przez osobę, której dobro zostało naruszone, a także ujemnych przeżyć psychicznych takiej osoby. Istotne znaczenie ma również stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste oraz cel, które zamierzała osiągnąć podejmując działania wyrządzające krzywdę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r. I CSK 159/05).

W przypadku zawinionego zachowania określonej osoby, wskutek którego doszło do naruszenia dóbr osobistych, osobie poszkodowanej przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie wobec sprawcy krzywdy. Jedną z podstawowych przesłanego powstania odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadzie winy jest zawinione postępowanie osoby wyrządzającej krzywdę. W przedmiotowej sprawie takim zawinionym zachowaniem pozwanego godzącym w dobra osobiste powoda było pomówienie go przed prezesem firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. - M. G. o to, że pozwany w 2008 roku przekazał w gotówce powodowi kwotę 120 000 zł pomniejszoną o 22% podatku VAT i 9,5% podatku dochodowego, co nie jest prawdą i naraziło to powoda na utratę zaufania w stosunku do udziałowców i pracowników firmy (...) w L.. Wina pozwanego została stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 12 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 268/12 skazującym pozwanego za popełnienie powyższego przestępstwa z art. 212§ 1 k.k. Przedmiotowy wyrok skazujący R. K. za popełnienie przestępstwa ma o tyle istotne znaczenie dla niniejszej sprawy cywilnej, iż jest wiążący. Zgodnie bowiem z art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Wskazane związanie dotyczy, ustalonych w sentencji wyroku karnego, znamion przestępstwa, okoliczności jego popełnienia, w tym czasu i miejsca. Ponadto moc wiążąca wyroku karnego przejawia się w tym, że w sprawie cywilnej niedopuszczalne jest dokonywanie przez Sąd jakichkolwiek własnych ustaleń co do okoliczności, którymi Sąd jest związany w postępowaniu cywilnym. Tym samym okoliczność pomówienia powoda przez pozwanego w zakresie opisanym w treści prawomocnego wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa z art. 212§1 k.k. w przedmiotowej sprawie cywilnej jest uznana za ustaloną i nie podlegającą jakimkolwiek wątpliwością.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że pozwany R. K. dopuścił się naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci dobrego imienia, czci i godności poprzez swoje zachowanie wypełniające znamiona pomówienia, czyli podanie prezesowi firmy, w której powód był zatrudniony i pełnił funkcję członka zarządu, nieprawdziwych informacji, mając na celu znieważenie powoda i spowodowanie utraty przez niego zaufania niezbędnego do pełnienia członka zarządu . Ponosi on więc odpowiedzialność ustawową z tytułu czynu niedozwolonego wobec powoda. Podane przez pozwanego fałszywe informacje o tym, że powód w 2008 r. przyjął od pozwanego większą część wypłaconego przez firmę (...) Sp. z o.o. z siedziba w L., której był członkiem zarządu wynagrodzenia z tytułu trzech faktur VAT wystawionych przez firmę (...) prowadzoną przez pozwanego i jego syna, w praktyce sugerowały, że powód mógł dokonać oszustwa i działać na szkodę spółki, co było niezgodne z prawdą. Powyższe pomówienia wyrządziło powodowi istotną krzywdę, wywierając szczególnie ujemny wpływ na dotychczasowe życie zawodowe i osobiste powoda. Wskutek powyższych nieprawdziwych informacji podanych przez pozwanego bez żadnych dowodów w tym względzie, wśród udziałowców i członków zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. powstała wątpliwość co do uczciwości i rzetelności powoda, a istniejąca nieufność spowodowała utratę zaufania wobec powoda niezbędnego do pełnienia przez niego funkcji członka zarządu. Z przesłuchania powoda oraz treści akt Sądu Rejonowego w Lubinie o sygn. akt 268/12 wynika, że wskutek przedmiotowego pomówienia powód wraz z żoną utracił zatrudnienie w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. jak również w grudniu 2011 r. został odwołany z prestiżowej funkcji członka zarządu, a nadto w kwietniu 2012 r. musiał odsprzedać swoje udziały w tej spółce. Co więcej, okoliczności podane przez pozwanego w oświadczeniu z dnia 24.02.2011 r., będące podstawą odwołania powoda z funkcji członka zarządu, rozpowszechniły się w środowisku górniczym zagłębia miedziowego, co było dla powoda tym bardziej krzywdzące i dotkliwe, że powodowało utratę jego dobrej dotychczas opinii wśród przedstawicieli i pracowników innych firm w branży górniczej na terenie zagłębia miedziowego, co praktycznie uniemożliwiało wykonywanie przez powoda pracy zarobkowej na stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom i wieloletnim doświadczeniu. Dopiero we wrześniu 2012 r., po zapadnięciu wyroku skazującego wobec pozwanego za popełnienie przez niego przestępstwa pomówienia, powód został zatrudniony przez jedną z firm w branży górniczej na stanowisku nadsztygara mechanicznego pod ziemią, jednak za niższym wynagrodzeniem niż uzyskiwał na stanowisku członka zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w L.. Z przesłuchania powoda wynika, że nawet do chwili obecnej wśród niektórych pracowników (...) Sp. z o.o. z siedziba w L. istnieje pewna doza nieufności wobec jego osoby wskutek pomówienia przez pozwanego, którą daje się odczuć. Zachowanie pozwanego w postaci pomówienia powoda naruszało jego dobre imię, cześć i godność przez co sprawiło powodowi dotkliwą przykrość, stając się źródłem ujemnych następstw w sferze jego przeżyć psychicznych, a także wywarło negatywny wpływ w sferze jego życia zawodowego i osobistego. W ocenie Sądu, rozmiar doznanej przez niego krzywdy uzasadnia przyznanie zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł, stosownie do treści art. 448 k.c. Sąd przy ustalaniu wysokości powyższego świadczenia wziął pod uwagę okoliczność, że wskutek pomówienia przez pozwanego powód został narażony na utratę zaufania udziałowców, członków zarządu i pracowników firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. przez co utracił prestiżową funkcję członka zarządu tej spółki. Według Sądu, wskazane okoliczności uzasadniają zasądzenie w niniejszym orzeczeniu kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia, która jest adekwatna do stopnia doznanej przez powoda krzywdy. Natomiast powództwo w zakresie kwoty przewyższającej przyznaną w wyroku kwotę, jako zawyżone, podlegało oddaleniu.

Odsetki ustawowe zostały zasądzone, na podstawie art. 481 § 1 i §2 k.c., od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu.

Rozstrzygnięcie Sądu w przedmiocie kosztów procesu zapadło na podstawie art. 100 k.p.c. W związku z tym, że żądania stron zostały uwzględnione po połowie, to zachodzą przesłanki do wzajemnego zniesienia kosztów procesu między stronami.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji.