Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 czerwca 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Poznaniu – Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Karol Ratajczak /spr./

Sędziowie : SA Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga

SA Jacek Nowicki

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2013 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przy uczestnictwie obowiązanego J. F.

o udzielenie zabezpieczenia

na skutek zażalenia obowiązanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 22 kwietnia 2013 r. sygn. akt XII Co 53/13

postanawia:

1.zmienić zaskarżone postanowienie i wniosek o udzielenie zabezpieczenia oddalić;

2. zasądzić od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz J. F. kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

M. Mazurkiewicz-Talaga K. Ratajczak J. Nowicki

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu udzielił zabezpieczenia wnioskodawcy (...) spółki z o.o. z siedzibą w P. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. KM 786/11 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu P. W. na podstawie tytułu wykonawczego – aktu notarialnego z dnia 10 sierpnia 2007 roku, repertorium A nr 6595/2007 notariusz I. N., opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 22 lutego 2011 r., sygn. Akt II Cz 35/11 przeciw (...) spółce z o.o., do czasu prawomocnego rozpoznania powództwa i pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wykonalności (pkt 1). Jednocześnie Sąd zobowiązał wnioskodawcę do wytoczenia powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w terminie 14 dni od doręczenia postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, pod rygorem upadku tegoż zabezpieczenia.

W motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał że załączonymi do pozwu dokumentami – umową z dnia 10 sierpnia 2007 roku, oświadczeniu o potrąceniu z dnia 19 maja 2011 roku, opinią rzeczoznawcy i zawiadomieniem o wszczęciu egzekucji - na tym etapie postępowania dostatecznie uprawdopodobnił przysługujące mu roszczenie, a mianowicie, że na skutek złożonego oświadczenia o potraceniu doszło do umorzenia wierzytelności stwierdzonym tytułem wykonawczym.

Sąd podkreślił, że kontynuowanie postępowania egzekucyjnego i wyegzekwowanie całej należności uniemożliwi wnioskodawcy ochronę jego praw.

Postanowienie zażaleniem zaskarżył obowiązany J. F. wnosząc ostatecznie (k. 109) o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Zażalenie uznać należało za uzasadnione.

Zgodnie z przepisem art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez Sąd, można żądać udzielenia zabezpieczenia. Na podstawie art. 730 ¹ § 1 k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Przesłankami do zabezpieczenia powództwa są zatem uprawdopodobnienie roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Uprawdopodobnienie, choć nie wymaga – tak jak udowodnienie – bezsprzecznego wykazania konkretnych okoliczności za pomocą zaoferowanego przez stronę materiału dowodowego, zobowiązuje do uczynienia wiarygodnymi okoliczności, stanowiących podstawę roszczenia.

Wnioskodawca - uprawniony, żądając zabezpieczenia powoływał się na złożone przez siebie J. F. oświadczenie o potrąceniu z dnia 19 maja 2011 roku, na skutek którego miała wygasnąć wierzytelność objęta tytułem wykonawczym, w oparciu o który J. F. za pośrednictwem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu P. W. prowadzi przeciwko wnioskodawcy postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 786/2011.

Jak wynika z treści powołanego pisma (k.41) potrącona została wierzytelność w kwocie 319.037,60 zł „…na którą składa się wierzytelność z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości w K., gmina C., działka nr (...) zapisane w księdze wieczystej kW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Poznaniu, Wydział Ksiąg Wieczystych, szkody spowodowanej brakiem wykonania obowiązku przewidzianego w § 6 umowy notarialnej z dnia 10 sierpnia 2007 r. repertorium A 6595/2007 notariusz I. N. w P. (zobowiązanie do uporządkowania i zabrania na własny koszt z przedmiotowej nieruchomości wszelkich znajdujących się na niej materiałów budowlanych), co spowodowało obniżenie wartości nieruchomości jak i uniemożliwiło realizację zaplanowanej inwestycji….”.

Skoro do potrącenia J. F. została przedstawiona tak określona wierzytelność należało rozważyć, czy we wniosku o udzielenie zabezpieczenia została ona uprawdopodobniona.

W akcie notarialnym z dnia 10 sierpnia 2007 r. (k. 10-13), w którym doszło do sprzedaży nieruchomości przez J. F. na rzecz spółki (...), w jego § 6 przedstawiciel spółki oświadczył, że jest ona w posiadaniu objętej umową nieruchomości. We wniosku nie twierdzi nawet, że posiadanie to kiedykolwiek utraciła.

Jak wynika z treści przepisów art. 224 k.c. i art. 225 k.c. wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy należne jest właścicielowi w sytuacji, gdy inna osoba bezprawnie włada jego rzeczą. Skoro uprawniony nie twierdzi nawet, że J. F. pozbawił go władania nieruchomością, to nie może on domagać się wynagrodzenia za korzystanie z niej. Nie zachodzi też w sprawie sytuacja, aby J. F. korzystał z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności. Gdyby wystąpiła, to teoretycznie uprawnionemu przysługiwałoby także roszczenie o wynagrodzenie, ale ograniczony zakres korzystania z nieruchomości musi mieć wpływ na określenie wymiaru należnego wynagrodzenia. (por. wyroki Sądu Najwyższego z 8 VI 2005 r. V CK 679/04 i V CK 680/04).

Uprawniony wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy upatruje w tym, że J. F., pomimo obowiązku nałożonego na niego w § 6 umowy z dnia 10 sierpnia 2007 roku nie uporządkował nieruchomości, w szczególności nie zabrał z niej na własny koszt znajdujących się na niej materiałów budowlanych. Taka sytuacja nie uprawnia do żądania wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, a właścicielowi rzeczy w takiej sytuacji przysługuje roszczenie negatoryjne. Może też mu przysługiwać – przynajmniej hipotetycznie - oparte o przepis art. 471 k.c. roszczenie odszkodowawcze, oczywiście o ile wykaże, że na skutek niewykonania obowiązku umownego poniósł on szkodę.

Uprawniony twierdzi, że szkodę taką poniósł i dla jej uprawdopodobnienia przedłożył opinię rzeczoznawcy, według której jego szkoda z tego tytułu 181.500 zł i równa jest ona kwocie kosztów uporządkowania i uprzątnięcia materiałów budowlanych z nieruchomości, według cen z sierpnia 2009 roku.

Nie ulega wątpliwości, że uprawniony kosztów usunięcia materiałów budowlanych z nieruchomości nie poniósł, bo znajdowały się ona na niej w październiku 2011 roku, kiedy sporządzana była opinia rzeczoznawcy.

Sprzedał on nieruchomość w dniu 20 sierpnia 2009 roku (k. 25-28), a w akcie notarialnym sprzedaży nieruchomości brak jest jakiejkolwiek wzmianki na temat znajdujących się na niej materiałów budowlanych. Tym samym nie ma w nim żadnego postanowienia, z którego wynikałoby, że fakt, iż one się tam znajdowały miał wpływ na cenę nieruchomości, i to wysokości wyliczonej dwa lata później przez rzeczoznawcę. Obniżenie ceny sprzedaży z tego powodu wydaje się być mało prawdopodobne, zważywszy na to, że uprawniony nabył nieruchomość od J. F. w sierpniu 2007 r. za kwotę 805.000 zł, a sprzedał ją dwa lata później za kwotę ponad dwukrotnie wyższą.

W związku z powyższym nie można także uznać, aby uprawniony uprawdopodobnił powstanie u niego szkody w związku z niewykonaniem przez J. F. obowiązku uporządkowania nieruchomości i usunięcia materiałów budowlanych.

Skoro uprawniony nie uprawdopodobnił, że wierzytelności wskazane w jego piśmie z dnia 19 maja 2011 roku i przedstawione do potrącenia mu w tym dniu przysługiwały, nie można uznać wiarygodności jego roszczenia. Tym samym brak jest podstawowej przesłanki do udzielenia zabezpieczenia, co skutkowało oddaleniem wniosku uprawnionego.

W tym stanie rzeczy biorąc pod uwagę powyższe Sąd Apelacyjny podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie I.

O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (pkt II).

M. Mazurkiewicz- Talaga K. Ratajczak J. Nowicki