Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie Wydział I Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSO Wiesław Kasprzyk

Protokolant: prac. sąd. M. S.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2013 r. w O.

sprawy z powództwa W. B. (1)

przeciwko Gminie J.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 126 419 , 58 ( sto dwadzieścia sześć tysięcy czterysta dziewiętnaście złotych pięćdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 9 września 2011 r.

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9938 zł tytułem zwrotu kosztów procesu

3.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa ( kasa Sądu Okręgowego w Olsztynie ) kwotę 2507,72 zł tytułem zwrotu kwot tymczasowo wypłaconych biegłym i świadkom.

UZASADNIENIE

Powód – W. B. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 126 419 zł 58 gr tytułem zapłaty za wykonane roboty budowlane. Uzasadniając pozew podał , że w dniu 16 listopada 2010 r. zawarł umowę przedmiotem której było wykonanie remontu budynku hydroforni oraz sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w miejscowości W. gmina J.. Przedmiotowa umowa zawarta została w ramach zamówień publicznych , jednakże zamówienie udzielone zostało z wolnej ręki. Od momentu rozpoczęcia negocjacji strona pozwana utrzymywała , że do wykonania tej inwestycji nie jest wymagane zezwolenie na budowę a podlega ona jedynie zgłoszeniu. Strony uzgodniły termin zakończenia prac na 15 grudnia 2010 ale z uwagi na trudne warunki atmosferyczne powód wniósł o przedłużenia terminu zakończenia robót. Pozwany nie sprzeciwił się przedłużeniu robót. Na początku marca 2011 r. powód zgłosił roboty do odbioru. Pozwany nie reagował na wezwanie do dokonania odbioru robót a jedynie poinformował powoda , że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. nakazał pozwanemu zaniechanie dalszych robót budowlanych objętych umową zawartą przez strony. Z uwagi na decyzję nadzoru budowlanego powód nie wykonał wszystkich robót. Ponieważ pozwany nadal odmawiał dokonania odbioru robót powód dokonał tego jednostronnie w dniu 1 sierpnia 2011 r. Powód dochodzi zapłaty za tę część robót która została wykonana .

Pozwany – Gmina J. wnosząc o oddalenie powództwa potwierdził okoliczności zawarcia umowy . Inwestycja finansowana miała być z bezzwrotnej pożyczki udzielonej przez Agencję Nieruchomości Rolnej Oddział Terenowy w O.. W toku robót powód wystawił fakturę częściową na sumę 178 190 zł 97 gr. ,która została opłacona.

W toku robót okazało się jednak że wykonawca – powód nie wykonuje remontu sieci wodociągowej a faktycznie buduje nowy odcinek tych sieci w innym miejscu. Na tego typu inwestycję wymagane jest zezwolenie na budowę. Ponieważ inwestor nie uzyskał zezwolenia więc nadzór budowlany wstrzymał roboty.

W konsekwencji pozwany odmówił zapłaty bowiem część robót nie została wykonana a część niezgodnie z umową. Pozwany w toku procesu podniósł także , że powód wykonał roboty niezgodnie ze sztuką budowlaną . Zdaniem pozwanego to powoda obciąża fakt wykonania umowy niezgodnie z jej treścią , czyli poprowadzenia nowego wodociągu inną trasą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 listopada 2010 r. strony zawarły umowę przedmiotem której było wykonanie remontu istniejącego budynku hydroforni oraz sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w miejscowości W. zgodnie z zasadami określonymi przez zamawiającego i sztuką budowlaną. Stronę pozwaną reprezentował Wójt Gminy J. W. B. (2). Termin rozpoczęcia robót przewidziano z dniem przekazania placu robót natomiast zakończenia nie później niż w dniu 15 grudnia 2010 r . Wynagrodzenie ryczałtowe ustalono na poziomie 349 715 zł 77 gr brutto. Szczegółowy zakres robót określony został w w szczegółowych specyfikacjach technicznych i przedmiarze robót.

Źródłem finansowania inwestycji była bezzwrotna pomoc udzielona pozwanemu przez

Agencję Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w O..

D..

umowa k. 30- 34 ,szczegółowe specyfikacje techniczne k. 219 – 236 , przedmiar robót k. 237-255 ,umowai o udzielenie bezzwrotnej pomocy finansowej. 311-313

Powyższe prace objęte były zamówieniami publicznymi. Dwukrotna próba wyłonienia wykonawcy powyższej inwestycji nie powiodła się wyłonieniem wykonawcy w konsekwencji pozwany zlecił z wolnej ręki wykonanie robót powodowi , zawierając powyższa umowę. Pozwany na przeprowadzenie tej inwestycji nie uzyskał zezwolenia na budowę uważając ,iż nie jest ono wymagane dla tego typu robót. Nie sporządzono także projektu budowlanego.

b-bezsporne

W dniu 17 listopada 2010 r. nastąpiło przekazanie powodowi placu budowy .

D..

Protokół przekazania placu budowy k. 307.

W dniu 24 grudnia 2010 r. dokonano częściowego odbioru robót , które zostały przez pozwanego odebrane bez zastrzeżeń co do jakości. Na tej podstawie powód wystawił fakturę na sumę 178 190 zł 97 gr. Faktura ta została przez pozwanego opłacona . W dalszym toku robót powód wykonał całą sieć wodociągową jednakże nie w miejsce starego wodociągu lecz w innym miejscu na polecenie inwestora w imieniu którego występował ówczesny Wójt Gminy J. – W B.. Roboty budowlane zostały praktycznie w całości wykonane przez powoda.

D..

Protokół odbioru k. 309-310, faktura k. 308.

Zeznania śwd. A. Ż. k. 443-444, J. A. k. 471, W. B. k. 422-423, informacja powoda k. 610-611.

W dniu 22 kwietnia 2011 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. przeprowadził kontrolę robót remontowych w budynku hydroforni oraz przebudowy odcinka sieci wodociągowej . Kontroli dokonano w związku z zawiadomieniem nowo wybranego Wójta Gminy J. K. O.. W toku kontroli ustalono , że trasa przebiegu nowej sieci nie pokrywa się z siecią wodociągową istniejącą ,wykonaną z rur cementowo azbestowych. Ustalono , że inwestor – Gmina J. nie posiada zezwolenia na budowę oraz projektu budowlanego. Z protokołu kontroli wynika też , iż sieć wodociągowa jest wykonana i zasypana a przebudowa sieci kanalizacyjnej zakończona.

D..

Protokół kontroli k. 316

Postanowieniem Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. z dnia 29 kwietnia 2011 r. nakazano pozwanemu wstrzymanie prowadzenia robót budowlanych związanych z wodociągiem , przedstawienie ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dotyczącą budowy wodociągu, przedstawienia 4 egzemplarzy projektu budowlanego wodociągu wraz z uzgodnieniami oraz przedstawienia oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

D..

Postanowienie k. 317

Wynagrodzenie zaległe należne powodowi za wykonanie inwestycji wynosi 126 419 ,58 zł.

D..

Informacja powoda k.610-613

Sąd zważył , co następuje:

Żądanie powoda jest uzasadnione. Na wstępie wskazać należy , iż przedmiotem sporu jest wynagrodzenie za wykonanie wodociągu bowiem remont budynku hydroforni między stronami , jak wynika z informacji powoda, został rozliczony.

Przechodząc natomiast do rozważań nad zasadnością żądania powoda stwierdzić należy że nie można powoda jako wykonawcy obciążać ,jak to próbuje pozwany w toku procesu ,za:

- brak niezbędnej dokumentacji inwestycji – zezwolenia na budowę, projektu budowlanego

- ustalenie innej trasy przebiegu wodociągu

- odstąpienie od remontu starego wodociągu poprzez jego wymianę na nowy

W świetle treści zawartej między stronami umowy nie budzi wątpliwości iż przedmiotem robót miał być remont sieci wodociągowej. Pierwotnie zakładano bowiem - inwestor zakładał że nowy wodociągu powstanie w miejsce demontowanego starego , azbestowego . W praktyce okazało się jednak, że ta technologia związana byłaby z przerwą w dostawie wody dla mieszkańców / śwd. A. Ż. k. 443/. Dlatego inwestor podjął decyzje aby wykonać nowy wodociąg a stary zdemontować dopiero po uruchomieniu nowego. W ten sposób uniknięto przerw w dostawie wody. W tym miejscu stwierdzić należy, iż nie była to decyzja powoda lecz inwestora. Wynika to zeznań śwd. W B.. Pozwany nie przedstawił sądowi żadnego dowodu z którego wynikałoby, że powód samowolnie podjął decyzje o zmianie trasy rurociągu a tym samym zobowiązanie wykonał niezgodnie z umową.

Zebrany materiał dowodowy w postaci wszystkich przesłuchanych świadków potwierdza fakt wytyczenia innej trasy przebiegu . Ta okoliczność jest w sprawie oczywista. Jednakże to na wyraźne polecenie pozwanego – wójta gminy powód zrealizował wodociąg po takie trasie jaką mu wskazano. Jeszcze raz podkreślić należy , iż rola wykonawcy sprowadza się do wykonania zobowiązania zgodnie z wolą inwestora. Ponadto zmiana przebiegu wodociągu nie stanowi zmiany umowy łączącej strony , wbrew temu co twierdzi pozwany. Przedmiotem umowy był remont wodociągu ale nie wskazywano trasy jego przebiegu. Błędne jest zatem twierdzenie pozwanego , iż to powód samowolnie dokonał zmiany umowy. Przesłuchany przed sądem w charakterze świadka ówczesny wójt W. B. stwierdził , ze powód nie zrobił nic niezgodnego z poleceniem . Przyznał, że to on wraz ze swoimi służbami uzgodnili taki przebieg rurociągu.

Nie budzi w sprawie wątpliwości , iż pod względem prawnym inwestycja ta nie była całkowicie przygotowana. Brak zezwolenia na budowę , brak projektu budowlanego przemawia za brakiem prawnego rozeznania wśród władz gminy w kwestiach związanych z przeprowadzeniem tego typu inwestycji. Te braki nie mogą natomiast wywierać negatywnych skutków wobec drugiej strony zobowiązania. Nie zmienia nic w tej kwestii pozwolenie na budowę pochodzące z roku 2003 które zostało w toku włączone do materiału dowodowego , a to z racji brzmienia art. 37 prawa budowlanego który stwierdza , że decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia w którym decyzja stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż dwa lata.

Kolejną kwestią jest ustalenie czy powód wykonał zobowiązanie . Pozwany stwierdza bowiem że nie wykonał wszystkich robót. Sam powód w swojej informacji potwierdza , że nie wszystkie roboty wykonano , ale przyczyny tego upatruje w decyzjach nadzoru budowlanego który wstrzymał inwestycję . powód natomiast uwzględnia w swym żądania te niewykonane prace ( informacja k. 610-613). Natomiast zebrany materiał dowodowy potwierdza wykonanie rurociągu . Świadczy o tym chociażby fakt że rurociąg został po wykonaniu zasypany.

Odrębną kwestią jest jego obecna sytuacja prawna w świetle decyzji nadzoru budowlanego oraz faktyczna obecna nieprzydatność . Jednakże ponownie podkreślić należy iż to pozwany wskazał w jaki sposób powód ma poprowadzić rurociąg. To pozwany jako inwestor zobowiązany był ,,dopiąć’’ inwestycję pod prawnym względem.

Pozwany podniósł także zarzut , iż rurociąg wykonano wadliwie. Jednakże zarzut ten pojawił się dopiero w toku procesu i nie sposób oprzeć się wrażeniu ze jest jedynie elementem obrony pozwanego. Nie budzi natomiast wątpliwości ,że pozwany nie zgłaszał wadliwości wykonania robót w ich toku . Pozwany nie korzystał z uprawnień do których odsyła go przepis art. 656 kc. Nie obciążał powoda karami umownymi przewidzianymi w umowie. Próba zatem skierowania procesu w tym kierunku nie mogła być skuteczna. Kwestia ta nie była poodnoszona także w odpowiedzi na pozew. Podnoszenie w trakcie postępowania coraz to innych zarzutów potraktowane może być jedynie jako próba przedłużenia postępowania i odwrócenia uwagi od zasadniczego wątku.

Rozstrzygając spór będący przedmiotem procesu spojrzeć należy na cały kontekst zdarzeń które w istocie stanowią przyczynę odmowy płatności dla powoda. W świetle tych zdarzeń decydujące znaczenie ma brak przygotowania inwestycji pod prawnym względem , a więc brak stosownego projektu budowlanego , stosownych uzgodnień a w rezultacie brak zezwolenia na budowę. To zdarzenie zadecydowało o wstrzymaniu robót przez nadzór budowlany . Konsekwencją dalszą było żądanie zwrotu przez (...) udzielonej pomocy finansowej. Te wszystkie okoliczności , w tym także zmiana osoby wójta na skutek przeprowadzonych w międzyczasie wyborów, były faktyczną lecz nieusprawiedliwioną przyczyną odmowy zapłaty za wykonane roboty przez powoda.

Orzekając w niniejszej sprawie sąd oparł się głównie na bogatej dokumentacji która nie budzi żadnych wątpliwości sądu. Sąd uwzględnił także zeznania przesłuchanych wszystkich świadków nie mając wątpliwości co do ich prawdziwości.

Prawna podstawą orzeczenia jest przepis art. 647 kc.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 98 kpc.

Sędzia

Wiesław Kasprzyk