Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia, Wydział VIII Cywilny w sprawie o sygnaturze akt VIII C 553/13 z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) przeciwko M. M. o zapłatę w punkcie I wyroku umorzył postępowanie w zakresie żądania zasądzenia kwoty 1.312,13 zł , punkcie II oddalił powództwo w pozostałym zakresie, w punkcie III nakazując stronie powodowej uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia) kwoty 120 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu.

Sąd Rejonowy wskazał, że rozstrzygniecie w punkcie I wyroku znajdowało oparcie w treści art. 355 § 1 k.p.c. i pozostawało związane ze skutecznym cofnięciem pozwu przez stronę powodową co do części roszczeń obejmujących okres od grudnia 2011 r. do września 2012 r. a wynoszących łącznie 1.312,13 zł. W pozostałym zakresie strona powodowa dochodziła od pozwanego uiszczenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903 ze zm.), obejmujących m.in. wydatki na remonty i bieżącą konserwację nieruchomości wspólnej, opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, wydatki na utrzymanie porządku i czystości oraz wynagrodzenie zarządcy. Zważając na zmianę powództwa w dniu 13 maja 2013 r. jak i w związku z podniesionym przez pozwanego zarzutem przedawnienia, w ocenie Sądu I instancji roszczenia wymagalne przed dniem 14 maja 2010 r. uległy przedawnieniu (art. 118 k.c.). Mając na uwadze uchwały właścicieli lokali wedle których zaliczki miały być przez nich uiszczane z góry do dnia 10 każdego miesiąca, za roszczenia nieprzedawnione w chwili zmiany powództwa Sąd uznał jedynie zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną należne począwszy od 10 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy oddalił także powództwo w zakresie roszczeń obejmujących rok 2013, wskazując na szczególny charakter obowiązku uiszczania przez właścicieli lokali zaliczek na pokrycie kosztów zarządu wynikającego z art. 15 ust. 1 u.w.l., jak również zaliczek ustalonych uchwałą właścicieli lokali, wskazując, że pojęcie „zaliczki” oznacza świadczenie wypłacane na poczet należności, których ostateczna wysokość nie jest jeszcze znana, a co za tym idzie nieuprawnione jest dochodzenie przez wspólnotę mieszkaniową przed sądem od właściciela lokalu zaliczek na pokrycie kosztów zarządu za rok kalendarzowy, który jeszcze nie upłynął.

Odnośnie nieprzedawnionych i wymagalnych roszczeń, obejmujących okres od czerwca 2010 r. do grudnia 2012 r., wskazano, iż w ich skład mogły wchodzić kosztów związanych z dostawą energii elektrycznej i cieplnej oraz wody do części nieruchomości objętej tzw. współwłasnością przymusową. Sąd I instancji uznał jednakże, iż strona powodowa nie wykazała zasadności roszczeń objętych powództwem w zakresie opłat indywidualnych właściciela za centralne ogrzewanie. Za w pełni wykazane przez stronę powodową Sąd Rejonowy uznał wynikające z corocznych uchwał właścicieli lokali koszty zarządu nieruchomością wspólną obejmujących wynagrodzenie zarządcy, koszty eksploatacji i konserwacji oraz opłaty na fundusz remontowy jak również wysokość obciążających pozwanego opłat za zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzanie ścieków. W ocenie Sądu Rejonowego wysokość wykazanych miesięcznych zaliczek należnych powodowej wspólnocie mieszkaniowej wynosiła w okresie od czerwca 2010 r. do grudnia 2012 r. łącznie kwotę 5.155,86 zł.

Zważając, iż pozwany udokumentował wpłatę należności w kwocie 5.457,36 zł w punkcie II wyroku oddalono powództwo, obciążając w punkcie III stronę powodową obowiązkiem uiszczenia brakującej opłaty od pozwu w kwocie 120 zł .

Apelacje od powyższego wyroku wywiodła strona powodowa zaskarżając go w całości. Rozstrzygnięciu zarzucono naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwą wykładnię przepisu art. 15 ustawy o własności lokali (u.w.l.), tj. przyjęcie za nieuprawnione dochodzenie przez stronę powodową przed sądem od właściciela lokalu zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością za rok kalendarzowy, który jeszcze nie upłynął. Ponadto strona powodowa zarzuciła wyrokowi naruszenie przepisów postępowania które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uznanie, że żądanie pozwu mnie zostało dostatecznie udowodnione, jak również naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uznanie, ze przedłożone przez stronę powodową dokumenty w postaci zestawienia należności i wpłat pozwanego oraz o wysokości opłat kierowanych do pozwanego nie mogą stanowić dowodów potwierdzających wysokość dochodzonych pozwem należności tytułem dostarczonej pozwanemu energii cieplnej, jak również nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy w szczególności obowiązku uiszczania przez pozwanego wpłat na poczet utworzonego przez stronę powodową funduszu remontowego na wydzielony rachunek bankowy.

Strona powodowa wniosła o zmianę, wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji wraz z pozostawieniem mu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strona powodowa Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) wnosiła o zasądzenie na jej rzecz kwot wynikających z mających przypadać na pozwanego kosztów zarządu nieruchomością wspólną, wskazanych w art. 14 u.w.l. obejmujących m.in. wydatki na remonty i bieżącą konserwację nieruchomości wspólnej, opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, wydatki na utrzymanie porządku i czystości oraz wynagrodzenie zarządcy. Początkowo roszczenie obejmowało kwotę 3.937,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi wedle wskazania, po czym zostało zmodyfikowane w ten sposób, iż strona powodowa uznała część wpłat powoda obejmującą kwotę 1.312,13 zł, równocześnie rozszerzając powództwo wniosła o zasądzenie od powoda na jej łącznej kwoty 4.709,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi wyliczonymi wedle wskazania (odpowiedź na sprzeciw od nakazu zapłaty wniesiona w dniu 13 maja 2013 r.). Zważając na przyznanie przez stronę powodową okoliczności uiszczenia przez pozwanego kwot wskazanych w załączonych do sprzeciwu dokumentach (1.312,13 zł na które składało się 116,13 zł opłat za grudzień 2011 r., po 166 zł za styczeń 2012 r., luty 2012 r., marzec 2012 r., kwiecień 2012 r., czerwiec 2012 r., lipiec 2012 r., oraz 200 zł za opłat za wrzesień 2012 r.) jak i zmianę okresów za które Wspólnota dochodziła wpłat, zasadnym pozostawało uznanie iż doszło do cofnięcia powództwa w części, w związku z czym w oparciu o regułę art. 355 § 1 k.p.c. także w części umorzono postępowanie.

Wątpliwości Sądu Odwoławczego nie budzi także okoliczność, iż pozwany w piśmie z dnia 5 czerwca 2013 r. podniósł zarzut przedawnienia roszczeń za okres wcześniejszy niż trzy lata wstecz od dnia zmiany przedmiotowej pozwu (13 maja 2013 r.), stąd też za przedawnione należało uznać roszczenia strony powodowej za okres sprzed dnia 14 maja 2010 r.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji dokonał prawidłowej interpretacji brzmienia przepisu art. 15 u.w.l., uznając, iż niemożliwym pozostaje dochodzenie przez wspólnotę mieszkaniową przed sądem od właściciela lokalu zaliczek na pokrycie kosztów zarządu za rok kalendarzowy, w sytuacji, w której dany rok jeszcze trwa. Zgodzić należy się bowiem z twierdzeniami zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zgodnie z którymi „zaliczką” pozostaje świadczenie wypłacane na poczet należności, której ostateczna wysokość nie jest jeszcze znana i nie została ustalona. Oznacza to, że przed dokonaniem rozliczenia po zakończeniu danego roku kalendarzowego nie jest możliwa ocena w jakim zakresie uiszczane przez właścicieli lokali zaliczki pokryły faktyczne koszty zarządu nieruchomością wspólną, a po ostatecznym rozliczeniu wszystkich zaliczek może okazać się, że wpłaty dokonywane przez właściciela lokalu były wystarczające. Wnioski analogiczne do przedstawionych powyżej zawierają uzasadnienia orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 listopada 2011 r. (sygn. akt I ACa 542/11) jak i z dnia 17 lipca 2013 r. (I ACa 329/13), wskazujące, iż ostateczna wysokość opłat z tytułu zaliczek uiszczonych na koszty zarządu może zostać ustalona jedynie po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym powinny zostać uiszczone. Zważając na przedstawioną argumentację, Sąd II instancji uznał za w pełni zasadne oddalenie powództwa w zakresie roszczeń o zaliczki na poczet kosztów ogrzewania za 2013 roku., równocześnie uznając za bezzasadny zarzut naruszenia art. 15 ustawy o własności lokali.

Sąd Okręgowy zważył także, iż opłaty z tytułu dostarczania energii cieplnej nie stanowią zaliczek w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.w.l. Wspólnota mieszkaniowa, w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje bowiem w charakterze pośrednika między dostawcami a odbiorcami - właścicielami lokali. Stanowisko to pozostaje zgodne ze spójną linia orzeczniczą sądów powszechnych i administracyjnych Wydatki ponoszone przez właścicieli lokali na zakup mediów do ich lokali nie stanowią bowiem partycypacji w kosztach wspólnoty mieszkaniowej przez jej członków - nabywcą finalnym towarów i usług świadczonych przez podmioty np. dostarczające wodę czy odprowadzające ścieki i służących zaspokajaniu indywidualnych potrzeb każdego z członków wspólnoty mieszkaniowej jest nie wspólnota, a każdy z jej członków z osobna. Od wspólnoty jako od podatnika podatku od towarów i usług dokonującego zakupu towarów i usług od podmiotu zewnętrznego (innego podatnika), każdy jej członek, jako konsument, nabywa towar i usługę. Zakup przez Wspólnotę usług powinien być refakturowany na członków wspólnoty, a Wspólnota nie kupuje mediów, które dostarczane są do lokali dla siebie, lecz działa w imieniu właścicieli. (tak też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2011 r., I SA/Gd 324/11,eLex 2014; wyrok NSA, z dnia 10 marca 2011 r.,I FSK 423/10). Takie refakturowanie dotyczące wydatków, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali, związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu mediów do tych lokali, obejmują przepisy o podatku od towarów i usług, nie znajdujące natomiast zastosowania co do wpłaty zaliczek, o których mowa w art. 15 ust. 1 u.w.l. (wyrok WSA w Szczecinie z dnia 11 maja 2011 r., I SA/Sz 118/11m eLex 2014; wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 22 lutego 2011 r., I SA/Bd 1044/10 eLex 2014). Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął za nie wymagające szczególnego dowodzenia wysokości obciążających powoda opłat za zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzanie ścieków, rozliczanych w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach określa regulamin uchwalany przez radę gminy, stanowiący akt prawa miejscowego (art. 19 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), wskazując przy tym, że podobnego charakteru nie posiadają opłaty za centralne ogrzewanie. Zważając, że media te są dostarczane jedynie za jej pośrednictwem właścicielom lokali, strona powodowa powinna wykazać w toku postępowania wysokości opłat za dostarczanie ciepła, przedkładając dokumenty obejmujące umowę zawartą z przedsiębiorstwem energetycznym, rozszerzone o stosowne wyliczenia stanowiące podstawę do indywidualnych wyliczeń rzeczywistego ich zużycia przez pozwanego. W tymże zakresie zgodzić należy się zatem ze stanowiskiem Sądu I instancji i uznać za słuszne twierdzenia, wedle których przedstawione przez stronę powodową dokumenty w postaci wydruków z kartoteki finansowej oraz kierowanych do pozwanego zawiadomień o wysokości opłat nie mogły stanowić dowodów potwierdzających wysokość tych kosztów. Dokumenty te jako dokumenty prywatne potwierdzały jedynie fakt, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie w nich zawarte - oświadczenie o zwróceniu się do powoda o wpłacenie wskazanych w nich kwot (art. 245 k.p.c.).

Uznając za prawidłowa wskazaną przez stronę powodową wysokość obciążających pozwanego opłat za zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzanie ścieków, a także wykazanie przez Wspólnote Mieszkaniową stosownymi uchwałami wysokości obciążających powoda kosztów zarządu nieruchomością wspólną obejmujących wynagrodzenie zarządcy, koszty eksploatacji i konserwacji oraz opłaty na fundusz remontowy, uznać należało, że wysokość wykazanych miesięcznych zaliczek należnych od pozwanego stronie powodowej w okresie od czerwca 2010 r. do grudnia 2012 r. wynosiła 5.155,86 zł. Tak ustalonej wysokości zaliczek za wskazany okres i wyszczególnione wyżej elementy składowe, podobnie jak okoliczności uiszczenia z tego tytułu przez powoda kwoty 5.457,36 zł strona skarżąca co do zasady w apelacji w ogóle nie kwestionowała. Zważając na wysokość wykazanych opłat jak i przedstawione przez pozwanego potwierdzenia wpłat zaliczek, Sąd Okręgowy zważył, iż przy uwzględnieniu odsetek za opóźnienie za nieterminowość tychże wpłat (211,07 zł), pozwany uczynił zadość dochodzonemu przez stronę pozwaną roszczeniu w zakresie jakie na podstawie wyżej przytoczonych rozważań stronie tej przysługiwały i zostały przez nią dowiedzione.

Zważając na powyższe, Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 385 k.p.c. oddalił apelacje strony powodowej jako bezzasadną.