Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 24 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. L.

przeciwko małoletniemu N. L. działającemu przez matkę S. L.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kępnie

z dnia 22 stycznia 2014r. sygn. akt III RC 152/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda M. L. na rzecz małoletniego pozwanego N. L. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 127/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w Kępnie oddalił powództwo M. L. o obniżenie alimentów należnych małoletniemu N. L. i orzekł o kosztach postępowania.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Kaliszu rozwiązał małżeństwo S. L.i M. L.. W wyroku tym orzeczono o obowiązku alimentacyjnym wobec małoletniego syna stron N. L.zobowiązując M. L.do łożenia na rzecz syna po 200 funtów brytyjskich miesięcznie. M. L.nie uczestniczył osobiście w rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku rozwodowego, aprobował jednak takie rozstrzygnięcie. W czasie procesu rozwodowego powód mieszkał i pracował w A.. Małoletni pozwany N. L. urodził się w dniu (...)W chwili orzekania o obowiązku alimentacyjnym miał 5 lat.

Powód M. L.ma 38 lat. Jest z zawodu blacharzem samochodowym, mieszka i pracuje w A. Pozostaje we wspólnym pożyciu i gospodarstwie domowym z J. P.. Z tego związku w dniu (...) urodziła sięcórka L. P. L.. Dziecko na nic poważnego nie choruje. J. P.przed urodzeniem dziecka pracowała jako kontroler jakości. Obecnie opiekuje się córką, otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości ok. 544 funtów brytyjskich miesięcznie (136 funtów tygodniowo). Złożyła również dokumenty w celu uzyskania zasiłku rodzinnego na dziecko. M. L.jest zatrudniony jako kierowca pojazdów ciężarowych. Uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 1.916 funtów brytyjskich po odciągnięciu podatków i ubezpieczenia. Do grudnia 2013 r. otrzymywał zasiłek rodzinny na syna N.w wysokości 80 funtów brytyjskich miesięcznie.

Powód do pracy dojeżdża motorem marki (...) rok produkcji 2007, stanowiącym jego własność. Wartość tego pojazdu określił na kwotę 1.700 funtów brytyjskich. Partnerka M. J. P.w 2011 r. zakupiła za kwotę ok. 10 tysięcy funtów brytyjskich dobrej klasy samochód osobowy marki A. (...)wyposażony w systemy bezpieczeństwa. M. L.razem z partnerką i dzieckiem mieszka w wynajmowanym domu w L.w A.Mają do dyspozycji dwie sypialnie, salon z kuchnią, łazienkę i poddasze. Od stycznia 2014 r. za wynajem domu ponoszą wydatki w wysokości 645 funtów brytyjskich. Za energię elektryczną i gaz płacą średnio ok. 80 funtów brytyjskich miesięcznie. Za wodę rocznie płacą 61,28 funtów brytyjskich. Z tytułu kosztów kanalizacyjnych i utrzymania zbiorników etc. rachunek za okres od 10 lipca 2012 r. do 15 stycznia 2013 r. wyniósł 69,80 funtów brytyjskich. Z tytułu podatku lokalnego powód wraz z J. P.jest zobowiązany opłacać kwotę 1.208,62 funty brytyjskie rocznie (ok. 120 funtów miesięcznie). Na wyżywienie - jak wskazał powód - wraz z rodziną przeznacza kwotę ok. 300 funtów brytyjskich miesięcznie. M. L., poza obowiązkiem utrzymania małoletnich dzieci nie ma innych zobowiązań i zaciągniętych kredytów. Jest zdrowy.

Małoletni pozwany N. L. ma obecnie 8 lat. Jest uczniem II klasy Szkoły Podstawowej w H.. Z zaświadczenia wychowawcy N. wynika, że jest sumiennym i obowiązkowym uczniem, jest koleżeński i lubiany oraz zawsze przygotowany do zajęć i bardzo zadbany.

Matka małoletniego pozwanego S. L. ma 36 lat, jest z zawodu fryzjerką. Pracuje w Zakładzie (...) w B. na stanowisku kucharki. W okresie od 1 listopada 2013 r. do 30 listopada 2013 r. uzyskała wynagrodzenie w wysokości 1.203,64 złotych. S. L. wraz z synem i rodzicami mieszka w domu jednorodzinnym, stanowiącym własność jej rodziców. Partycypuje w kosztach utrzymania domu. Rodzice S. L. otrzymują emerytury. Znaczną część emerytur przeznaczają na leki. Matka małoletniego oraz małoletni N. na nic poważnego nie chorują. Chłopiec ma jednak problemy z koncentracją uwagi i będą potrzebne w związku z tym wizyty u psychologa. S. L. posiada samochód osobowy marki S. (...), rok produkcji 2001, zakupiła go za kwotę ok. 11.000 złotych za odszkodowanie jakie otrzymała w pracy z powodu poparzenia. Małoletni nie ma majątku.

Rozstrzygając niniejszą sprawę Sąd I instancji wskazał na brzmienie art. 138 k.r.o., i art. 135 k.r.o. W ocenie Sądu Rejonowego po stronie możliwości majątkowych i zarobkowych powoda nie zaistniały na tyle istotne zmiany, które uzasadniałyby uwzględnienie powództwa. Sąd Rejonowy wskazał, iż sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe powoda M. L.- w okresie od sierpnia 2010 r., tj. poprzedniego orzeczenia o obowiązku alimentacyjnym, do chwili orzekania w sprawie – nie uległy istotnemu pogorszeniu. Fakt urodzenia się powodowi kolejnego dziecka nie może bowiem automatycznie stanowić przesłanki do zmniejszenia środków należnych starszemu synowi powoda. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na fakt, że powód ma w A. stałą dobra pracę uzyskuje wysokie zarobki, jak sam wskazał po odliczeniu podatków i ubezpieczenia otrzymuje kwotę 1.916 funtów miesięcznie. Sąd Rejonowy dokonując analizy wydatków wskazywanych przez M. L.a związanych z bieżącym utrzymaniem rodziny oraz sytuacji finansowej partnerki powoda wskazał, iż sytuacja ta jest dobra.

Poza tym powód do kwoty alimentów przekazywanych S. L.wliczał zasiłek rodzinny uzyskiwany w A. na małoletniego N. L.w wysokości 80 funtów miesięcznie, zatem kwota faktycznie przekazywanych przez M. L.własnych środków na utrzymanie syna wynosiła 120 funtów miesięcznie (ok. 600 złotych).

Sąd I instancji wskazał nadto, że wraz z wiekiem wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniego pozwanego N. L.. Obowiązek alimentacyjny powoda względem syna ustalony został ponad trzy lata temu. Małoletni rozpoczął edukację szkolną, co niewątpliwie wiąże się ze zwiększonymi kosztami utrzymania dziecka. Na koszty związane z jego usprawiedliwionymi potrzebami składają się nie tylko wydatki związane z zakupem żywności, artykułów chemicznych i kosmetycznych ale i zakup podręczników oraz przyborów szkolnych. Nadto wydatki związane z żywnością i odzieżą dla ucznia drugiej klasy szkoły podstawowej są znacznie wyższe niż dziecka pięcioletniego. Małoletni nie ma majątku. Chłopiec z racji wieku wymaga opieki a jego potrzeby w tym zakresie zaspokaja matka, z uwagi na odległe miejsce zamieszkania powoda. Z tej przyczyny Sąd wskazał, iż słusznym jest aby powód ponosił wyższe, niż matka małoletniego, koszty utrzymania syna, która swój obowiązek alimentacyjny wypełnia również przez osobiste starania. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł powód zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 138 k.r.o. i przyjęcie, że urodzenie się powodowi kolejnego dziecka nie wpływa na wysokość obowiązku alimentacyjnego wobec starszego syna. W oparciu o ten zarzut apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa oraz obciążenie strony pozwanej kosztami postępowania.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i przyznanie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew zarzutowi skarżącego Sąd Rejonowy rozważył cały zebrany w sprawie materiał dowodowy, dokonując jego prawidłowej oceny przy uwzględnieniu przesłanek określonych w art. 138 k.r.o. Tym samym zaskarżonemu orzeczeniu nie sposób zarzucić naruszenie prawa materialnego.

Wskazać trzeba, iż w niniejszej sprawie z uwagi na stanowisko powoda, zawarte już w pozwie konieczna była ocena zaistnienia przesłanki zmiany stosunków po stronie powoda a zatem w zakresie jego sytuacji majątkowej i finansowej. Powód bowiem, zarówno w pozwie, jak i w apelacji twierdzi, że narodziny kolejnego dziecka, pozostającego na jego utrzymaniu, spowodowały pogorszenie się jego sytuacji tak istotnie, że uzasadnia to obniżenie alimentów należnych małoletniemu pozwanemu.

Tym samym wskazać należy z całą stanowczością, że Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę nie miał obowiązku przeprowadzania szczegółowego postępowania dowodowego na okoliczność zmiany potrzeb uprawnionego do alimentów małoletniego. Z tej przyczyny Sąd Rejonowy, jedynie dla całościowej oceny stanu faktycznego poczynił ustalenia, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniego nie uległy obniżeniu, stąd również z tej przyczyny nie zaistniały okoliczności uzasadniające uwzględnienie powództwa w niniejszej sprawie. W konsekwencji nie sposób przyjąć, iż Sąd Rejonowy nie czyniąc szczegółowych ustaleń w zakresie zmiany potrzeb małoletniego, których to twierdzeń nie podnosiła żadna ze stron w toku całego postępowania, uzasadnia naruszenie art. 138 k.r.o.

Analizując zarzuty dotyczące błędnej, zdaniem apelującego, oceny przez Sąd Rejonowy, iż w niniejszej sprawie nie nastąpiła po stronie powoda zmiana stosunków na tyle istotna, że uzasadniałaby obniżenie wysokości należnego świadczenia alimentacyjnego wskazać trzeba, że Sąd Rejonowy poczynił w tym zakresie szczegółowe i wystarczające ustalenia w oparciu o słuszną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Z całą pewnością narodziny kolejnego dziecka powoda, wobec którego zobowiązany jest on do łożenia środków na utrzymanie wpływa na ocenę możliwości majątkowych i finansowych powoda. Tej okoliczności z resztą nie negował Sąd I instancji w swoim rozstrzygnięciu. Uwzględniając jednak sytuację dochodową powoda oraz wydatki, których ponoszenie zadeklarował w toku postępowania nie sposób przyjąć, iż okoliczność ta wpłynąć może na zmianę orzeczenia o rencie alimentacyjnej należnej małoletniemu pozwanemu. Wskazać przy tym należy z całą stanowczością, że Sąd Rejonowy uwzględnił fakt, iż powód uzyskuje dochody w obcej walucie, ale również wydatki zobowiązany jest ponosić w wysokości odpowiadającej realiom życia poza granicami kraju. Jedynie posiłkowo dokonał przeliczenia na polską walutę świadczeń należnych małoletniemu pozwanemu, co miało na celu ustalenie, czy przyznane kwoty odpowiadają uzasadnionym potrzebom małoletniego, który żyje i utrzymuje się w Polsce. Tym samym rozważaniom Sądu Rejonowego w tym zakresie nie sposób zarzucić przekroczenia jakichkolwiek zasad, w tym zasad doświadczenia życiowego.

Nie ulega wątpliwości, że powód osiąga stały dochód w średniej wysokości, przy czym jak sam wskazuje przyjmując zlecenia wykonywania pracy w weekendy i w nocy ma możliwość uzyskania dodatkowego wynagrodzenia. Z całą pewnością, nawet przy uwzględnieniu wydatków związanych z wynajmowanym domem, w którym mieszka w Wielkiej Brytanii, jest w stanie zapewnić dwojgu małoletnim dzieciom środki utrzymania na podobnym poziomie. W toku niniejszego postępowania powód nie wykazał aby jego sytuacja zarobkowa ulegała pogorszeniu wobec dochodów uzyskiwanych trzy lata temu w toku ustalania obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego pozwanego.

Mając na uwadze powyższe rozważania w kategoriach dowolnej polemiki z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji należy również ocenić szereg zarzutów podniesionych przez powoda w piśmie procesowym złożonym w dniu 21 lutego 2014 r. a stanowiącego „uzupełnienie uzasadnienia apelacji”. W tym miejscu wskazać również należy na marginesie, iż przy ocenie spełnienia przesłanek określonych w art. 138 k.r.o. Sąd Rejonowy nie ocenia konfliktu, w którym pozostają rodzice małoletniego i subiektywnych ocen skarżącego wobec sprawowania władzy rodzicielskiej nad małoletnim. Kwestie te słusznie pozostały zatem poza zainteresowaniem Sądu w niniejszej sprawie.

Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie I wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego (punkt II sentencji wyroku) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 7 ust. 4, § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 461).