Sygn. akt III A Ua 389/12
Dnia 12 czerwca 2012 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Kazimierz Josiak (spr.) |
Sędziowie: |
SSA Irena Różańska-Dorosz SSO del. Ireneusz Lejczak |
Protokolant: |
Adrianna Szymanowska |
po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2012 r. we Wrocławiu
sprawy z wniosku H. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.
o świadczenie przedemerytalne
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.
od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
we Wrocławiu
z dnia 29 listopada 2011 r. sygn. akt IX U 909/11
zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzające go decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 25 maja 2011 r. i 6 czerwca 2011 r. w ten sposób, że prawo do świadczenia przedemerytalnego przyznaje wnioskodawcy H. J. od 13 kwietnia 2011 r., a dalej idące odwołanie oddala.
Decyzją z 25 maja oraz 6 czerwca 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. odmówił H. J. prawa do świadczenia przedemerytalnego.
W następstwie zaskarżenia obu decyzji sprawę rozpoznał Sąd Okręgowy w Opolu, który wyrokiem z 29 listopada 2011 r. zmienił zaskarżoną decyzję z 25 maja 2011 r. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia przedemerytalnego poczynając od 1 kwietnia 2011 r.
Podstawą tego rozstrzygnięcia były niżej przedstawione ustalenia faktyczne oraz ich prawna ocena:
H. J., ur. (...), w dniu 12 kwietnia 2011 r. złożył wniosek o przyznanie mu świadczenia przedemerytalnego. W decyzji odmownej z 25 maja 2011 r. Zakład uznał za uwodniony staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 2 października 2010 r. (dzień rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy) w wymiarze: 28 lat 11 miesięcy i 10 dni, w tym 27 lat 10 miesięcy i 22 dni okresów składkowych oraz 11 miesięcy i 22 dni okresów uzupełniających.
W kolejnej decyzji odmownej z 6 czerwca 2011 r. Zakład uznał za uwodniony staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 2 października 2010 r. w wymiarze: 38 lat 1 miesiąc i 11 dni, w tym 37 lat i 6 dni okresów składkowych, 1 miesiąc i 8 dni okresów nieskładkowych oraz 11 miesięcy i 27 dni okresów uzupełniających. Zakład nie zaliczył do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, m.in., okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego od 25 maja 1969 r. do 9 lipca 1972 r.
Sąd i instancji ustalił, że w w/w okresie wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym o powierzchni 1,46 ha, położonym w S., należącym do jego rodziców: M. i J. J.. Wnioskodawca zamieszkiwał tam wraz z rodzicami, którzy pracowali zawodowo w Gminnej Spółdzielni w D.. Matka wnioskodawcy w 1970 r. zaszła w ciążę, podczas której chorowała i przebywała w szpitalach, a następnie po urodzeniu dziecka przebywała na urlopach: macierzyńskim i wychowawczym. Ojciec wnioskodawcy w tym czasie pracował.
Wnioskodawca liczący wówczas ponad 18 lat wykonywał większość prac w gospodarstwie rolnym samodzielnie. W tym czasie nie był nigdzie zatrudniony. Służbę wojskową odbywał w okresie od 26 października 1972 r. do 14 października 1974 r.
Ostatni stosunek pracy wnioskodawcy, trwający od 22 lutego 2010 r., ustał w dniu 2 października 2010 r. w wyniku wypowiedzenia ze strony pracodawcy.
W dniu 4 października 2010 r. ubezpieczony zarejestrował się jako bezrobotny z prawem do zasiłku.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał odwołanie za uzasadnione, a za podstawę rozstrzygnięcia przyjął przepis art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. nr 120, poz. 1252), zgodnie z którym prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy składkowe i nieskładkowe, o których mowa w przepisie art. 6 i 7 ustawy. Sąd przytoczył także treść przepisu art. 10 ust. 2 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.09.153.1227 j.t.), który stanowi, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również okresy, traktując je jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r., okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.
Sąd I instancji uznał za udowodniony, przy spełnieniu pozostałych przesłanek do nabycia prawa do świadczenia emerytalnego, staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy w wymiarze 40 lat. Spornym był okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców wnioskodawcy od 25 maja 1969 r. do 9 lipca 1972 r.
Zebrany materiał dowodowy, w ocenie Sądu I instancji, pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca w gospodarstwie rolnym rodziców pracował w w/w okresie. Sąd oparł się na zeznaniach świadków D. P. i F. P., którzy fakt ten potwierdzili. Nadto Sąd wziął pod uwagę, że oboje rodzice wnioskodawcy pracowali zawodowo, a w 1970 r. matka, po urodzeniu dziecka, przebywała na urlopie macierzyńskim, a następnie wychowawczym.
Wnioskodawca niewątpliwie był domownikiem swego ojca, prowadzącego gospodarstwo rolne, w rozumieniu art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2008.50.291 j.t.) oraz wykonywał czynności rolnicze w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie.
Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy, zaskarżając wyrok w punkcie I przez ustalenie prawa do świadczenia przedemerytalnego od 1 kwietnia 2011 r. Zakład wskazał, że art. 7 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych stanowi, że prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami. Wniosek o świadczenie wnioskodawca złożył natomiast 12 kwietnia 2011 r. Sąd I instancji ustalił zatem błędną datę początkową świadczenia.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja organu rentowego jest uzasadniona.
ZUS ograniczył w apelacji spór jedynie co do daty początkowej przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia przedemerytalnego, zgadzając się z wyrokiem Sądu I instancji w pozostałej części.
Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu Okręgowego w przedmiocie spełnienia przez wnioskodawcę wszystkich przesłanek do nabycia prawa do świadczenia emerytalnego. Nie może się jednak zgodzić z datą początkową, od której świadczenie to zostało H. J. przyznane. Wniosek o przyznanie prawa do świadczenia złożył bowiem ubezpieczony w dniu 12 kwietnia 2011 r., co wynika z akt organu rentowego. Świadczenie przedemerytalne przysługuje mu zatem od 13 kwietnia 2011 r., tj. od dnia następnego po złożeniu wniosku w myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2004 r. nr 120, poz. 1252).
W związku z powyższym wyrok Sądu Okręgowego w punkcie I podlegał zmianie na podstawie art. 386 § 1 kpc.