Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka(...)Agencja (...) w W. Oddział (...) w B. wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy (...) kwoty 4674,64 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty stanowiącej odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu.

Wskazała, że odszkodowanie obejmuje okres od października 2009r. do listopada 2011r. a dotyczy opłat za korzystanie z lokalu położonego w B. przy ul.(...)i kosztów eksploatacyjnych. Lokal jest zajmowany przez M. O., K. O. i L. O., przy czym w stosunku do M. O. i K. O. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 6 lipca 2009r. w sprawie I C 793/08 orzekł eksmisję i przyznał im prawo do lokalu socjalnego.

Od nakazu zapłaty z dnia 27 lipca 2012r. pozwana wniosła sprzeciw, domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Podniosła brak legitymacji czynnej powódki, brak czynności egzekucyjnych w stosunku do L. O. i pozostałych byłych lokatorów, a to wobec wydania w dniu 15 lutego 2007r. decyzji o wykwaterowaniu z przedmiotowego lokalu.

Stanowisko stron w toku procesu nie uległo zmianie.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 18 marca 2013r. powództwo oddalił i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach natury prawnej.

Skarb Państwa jest właścicielem lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul.(...), który pozostaje w dyspozycji powódki. Tytuł prawny do wskazanego wyżej lokalu mieszkalnego przysługiwał L. O. oraz M. O. i K. O..

W dniu 15 lutego 2007 r. Dyrektor Oddziału (...)Agencji (...) w B. wydał decyzję o przymusowym wykwaterowaniu L. O. z lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (...) wraz z wspólnie zamieszkałymi osobami po wypowiedzeniu mu umowy najmu tegoż lokalu.

Powódka nie podjęła żadnych czynności, aby na podstawie powyższej decyzji opróżnić lokal.

Wyrokiem z dnia 6 lipca 2009 r. (sygn. akt I C 793/08) Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł eksmisję M. O. i K. O. z lokalu oznaczonego numerem (...) położonego w B. przy ul. (...). Sąd przyznał eksmitowanym prawo do lokalu socjalnego i jednocześnie wstrzymał wykonanie opróżnienia w/w lokalu do czasu złożenia im przez Miasto (...)oferty zawarcia najmu lokalu socjalnego. Należne opłaty za korzystanie z lokalu za okres od października 2009 r. do listopada 2011 r. wyniosły łącznie 4.674,64zł. Byli lokatorzy nie uiszczają bieżących opłat a zaległości w tym zakresie wynoszą ponad 60 tysięcy złotych. Egzekucja zaległych należności skierowana wobec byłych lokatorów nie doprowadziła do spłaty istniejącego zadłużenia. Mimo wezwania do zapłaty odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego pozwana nie uregulowała należności. Do chwili obecnej pozwana nie przedstawiła M. O. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, która zamieszkuje w nim wraz z L. O.. K. O. od października 2012 r. nie zamieszkuje w spornym lokalu. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dokumentów prywatnych i urzędowych. Sąd oparł się na zeznaniach świadków w zakresie wskazanym w stanie faktycznym sprawy, albowiem co do czynności egzekucyjnych powoda wobec L. O. i jego rodziny w 2007r. wszyscy zgodnie podawali, że do podjęcia jakichkolwiek czynności związanych z opróżnieniem lokalu z udziałem któregokolwiek ze świadków nie doszło. W pozostałym zakresie zeznania nie wniosły niczego istotnego do sprawy.

Wskazał Sąd Rejonowy, że w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ma to istotne znaczenie, gdyż zgodnie z art. la ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - przepisów ustawy nie stosuje się do lokali będących w dyspozycji (...)Agencji (...). Zgłoszonego przez powódkę roszczenia Sąd nie oceniał przez pryzmat regulacji zawartej w art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ale w oparciu o przepis art. 29b ust. 4 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z tym przepisem - jeżeli gmina nie wykonała wyroku sądowego w zakresie dostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej, Agencji przysługuje roszczenie o odszkodowanie od gminy na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Wobec powyższego kwestia odpowiedzialności pozwanej winna być rozpatrywana na gruncie art. 417 § 1 k.c., . który stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Aby przypisać odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c, konieczne jest łączne spełnienie przesłanek, tj.: powstanie szkody, niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz istnienie związku przyczynowego.

To właśnie związek przyczynowy pomiędzy szkodą a działaniem lub zaniechaniem pozwanej wzbudził wątpliwości Sądu.

W ocenie Sądu powódka nie wykazała iż to na skutek zaniechania pozwanej utracił korzyści w wysokości żądanej pozwem. Z jednej strony nie ulega wątpliwości, że niemożność wynajęcia przedmiotowego lokalu była wynikiem zajmowania go przez M. O. i K. O., które podlegały ochronie z mocy wyroku eksmisyjnego. Z drugiej jednak nie jest oczywistym, że powstała szkoda była wyłącznie wynikiem zaniechania pozwanej. Powódka bowiem na ponad 2 lata przed wydaniem wyroku dysponowała decyzją administracyjną na mocy której mogła przynajmniej teoretycznie, opróżnić lokal ze wszystkich zamieszkujących go osób, w tym M. O. i K. O.. Z zeznań świadków wynika, że powódka ogóle do opróżnienia lokalu nie przystąpiła, a to oznacza, że być może sama pozbawiła się prawa dysponowania lokalem. Gdyby wtedy wykonała decyzje do szkody mogłoby w ogóle nie dojść.

Co prawda gdyby już w 2007 r. pozwane spełniały warunki wskazane w przepisie art. 45 ust. 3 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych (tj. któraś z nich była kobietą w ciąży, niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnioną, względnie sprawującą opiekę nad taką osobą czy wreszcie emerytką lub rencistką spełniająca kryteria do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej), to ich na podstawie decyzji nie można by z lokalu usunąć, ale tej okoliczności powódka nie wykazała, co więcej w ogóle nie wykazała inicjatywy dowodowej w tym kierunku. Sądowi nie udało się ustalić czy osoby objęte wyrokiem w 2009 r. zamieszkujące lokal już w 2007 r. spełniały warunki do wydania takiego wyroku. Powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazała, jakie przesłanki zadecydowały o konieczności wydania wyroku wobec M. i K. O. oraz przyznania im uprawnienia do lokalu socjalnego, a co istotniejsze nie wykazała, że przesłanki te lub inne wskazane w przepisie art. 45 istniały w lutym i następnych miesiącach 2007 r. Tym samym uznał Sąd, że nie udało się w sprawie ustalić czy szkoda powódki została wywołana przez pozwaną, a zatem powództwo podlegało oddaleniu. O kosztach procesu orzekł Sąd mając na uwadze przepis art.98 k.p.c., przewidujący zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Apelację od wyroku wniosła powódka, zarzucając rażące naruszenie przepisów art. 417 k.c. i art. 361 k.c. oraz art. 45 ustawy z dnia 22 czerwca 1995r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP w brzmieniu obowiązującym w latach 2007 – 2009r. /Dz.U. z 2005r. Nr 41, poz. 398 ze zm./ przez przyjęcie, że w ustalonym stanie faktycznym nie zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy doznaną przez powódkę szkodą a zaniechaniem pozwanej w dostarczeniu lokalu socjalnego osobom uprawnionym na podstawie wyroku eksmisyjnego, a także przyjęciem, że powódka swoim zaniechaniem w zakresie niewykonywania decyzji administracyjnej o opróżnieniu lokalu mieszkalnego pozbawiła się możliwości skutecznego dochodzenia odszkodowania od pozwanej.

Wskazując na powyższe domagała się skarżąca zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia na swoją rzecz dochodzonej kwoty 4674,64 zł z ustawowymi odsetkami od 25 czerwca 2012r. do dnia zapłaty i kosztów procesu oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi rejonowemu w Bydgoszczy.

Do apelacji dołączyła m.in. potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie, dokumenty dotyczące wszczęcia postepowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego z 24 lipca 2007r. tj., gdzie podstawą prawną była prawomocna decyzja dyrektora Oddziału (...)Agencji(...)w B. nr (...) z dnia 15 lutego 2007r.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała uwzględnieniu.

Zgodzić się należy ze skarżącą, iż doszło do naruszenia wskazanych przepisów prawa materialnego poprzez błędną ich wykładnię, jakkolwiek sam wyrok został oparty na prawidłowych ustaleniach faktycznych. Te ustalenia Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Natomiast rozważania natury prawnej doprowadziły do błędu w rozumowaniu i ostatecznie, wydania wyroku, który nie może się ostać.

Sąd Rejonowy wskazał w swoich rozważaniach, iż nie sposób było ustalić, czy szkoda powódki została wywołana przez pozwaną, albowiem powódka, mimo dysponowania decyzją z 15 lutego 2007r. o przymusowym wykwaterowaniu L. O. wraz z zamieszkałymi wspólnie osobami nie podjęła żadnych czynności, aby na podstawie powyższej decyzji opróżnić lokal.

Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, ta okoliczność jest bez znaczenia dla prawidłowości rozstrzygnięcia.

Otóż z akt sprawy I C 793/08, w której orzeczono eksmisję M. O. i K. O., a z których to Sąd Rejonowy przeprowadził dowód, na k.18 tychże znajduje się orzeczenie o stopniu niepełnosprawności M. O., która została uznana za osobę niepełnosprawną na trwale, zaś stopień niepełnosprawności datuje się od 16 marca 2004r. Orzeczenie zostało wydane w dniu 11 maja 2004r.

A zatem nie mogła powódka wykonać decyzji o przymusowym wykwaterowaniu, co najmniej w stosunku do M. O., a to wobec przepisu art. 45 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 czerwca 1995r. /Dz.U. z 2010r. Nr 206, poz. 1367 t. jednolity/. Przepis ten, w brzmieniu obowiązującym od 15 marca 2005r. do 31 marca 2009r. wprost zakazywał stosowania przymusowego wykwaterowania w stosunku m.in. do osób niepełnosprawnych, a taką osobą była i jest M. O. /art.45 ust.3 pkt 3/. W takim przypadku obowiązkowe było wystąpienie do sądu z pozwem o nakazanie opróżnienia lokalu mieszkalnego, orzeczenie o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, o wezwanie do udziału w procesie gminy oraz określenie odszkodowania /art. 45 ust.3 pkt 4/.

Poza tym okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla oceny żądań powódki. Powódka bowiem dochodzi odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę(...)lokalu socjalnego, który został przyznany M. O. i jej córce – K. O. wyrokiem z dnia 6 lipca 2009r.

Dla oceny zachowania pozwanej z punktu widzenia zasadności roszczeń powódki istotny jedynie jest fakt niedostarczenia lokalu socjalnego osobom do niego uprawnionym, a więc niewykonania w tym zakresie wyroku Sądu Rejonowego.

Uprawnienia zaś powódki należy upatrywać w przepisie art. 29b ust.4 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP z dnia 22 czerwca 1995r., który wprost stanowi, że jeżeli gmina nie wykonała wyroku sądowego w zakresie dostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej, Agencji przysługuje roszczenie o odszkodowanie od gminy na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 – Kodeks cywilny.

Rację ma zatem skarżący gdy wskazuje na naruszenie przepisów art. 417 k.c. i art. 361 k.c. oraz art. 45 w/w ustawy.

Konsekwencją powyższych rozważań była na mocy art. 386§1 kpc zmiana zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powódki od pozwanej kwoty 4674,64 zł tytułem należnego powódce odszkodowania. Wysokość odszkodowania stanowią należne za korzystanie z lokalu opłaty eksploatacyjne i czynsz, przy czym ich wysokość wynika z dokumentów przedłożonych przez powódkę a dotyczących zaległości w płatnościach za okres od października 2009r. do listopada 2011r. /dowód: specyfikacja naliczeń opłat za wskazany okres, kartoteka konta i naliczenie opłat oraz tzw. noty księgowe oraz decyzja nr (...) Dyrektora powódki z dnia 25 maja 2010r. w sprawie naliczenia opłat za używanie lokalu, która dotyczy także członków Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...)– k.75-79/.

Na marginesie tylko wskazać należy, że zaległości byłych lokatorów stanowią kwotę ponad 60 000 zł a egzekucje prowadzona przez powódkę na podstawie uzyskiwanych nakazów zapłaty nie doprowadziły do spłaty zadłużenia.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na mocy art. 471 k.c. w zw. z art. 361 k.c. zasądził dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami od 26 czerwca 2012r.

O kosztach postępowania za obie instancje, w tym postępowanie apelacyjne orzekł Sąd Okręgowy na mocy art. 98 kpc w zw. z art. 108§1 kpc/ 600 zł + 300 zł + 17 zł + 234 zł + 234 zł / kwotę 1385 zł.