Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) Agencja (...) Oddział (...) w B. w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Gminy (...)kwoty 15.707,57 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu podała, że w dniu 3 kwietnia 2008 r. uzyskała w Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu w sprawie o sygn. akt I C 474/07 wyrok nakazujący małoletniemu M. Z. opróżnienie i wydanie powódce lokalu mieszkalnego nr (...), położonego przy ul. (...)w I.. Jednocześnie małoletniemu przyznano prawo do otrzymania lokalu socjalnego, który z kolei zobowiązana była dostarczyć Gmina (...). W dniu 7 listopada 2008 r. powódka przesłała wyrok eksmisyjny pozwanej Gminie do realizacji. Pozwana nie zrealizowała ciążącego na niej obowiązku, a ponadto odmówiła przyznania stronie powodowej odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego. Powódka wezwała pozwaną do zapłaty łącznie kwoty 15.707,57 zł tytułem odszkodowania za okres od grudnia 2008 r. do czerwca 2011 r. Powódka wyliczając poniesioną szkodę podkreśliła, iż ogranicza ją tylko do strat, jakie poniosła z uwagi na to, iż osoby zajmujące lokal mieszkalny przy ul. (...) w I. nie uiszczają opłat z tytułu zajmowania mieszkania, które powinny opuścić.

Sąd Rejonowy w Inowrocławiu w dniu 21 października 2011 r. wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana od powyższego nakazu zapłaty wniosła sprzeciw, żądając w nim odrzucenia ewentualnie oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 15.707,57 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 października 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3220 zł tytułem kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. akt I C 474/07, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu nakazał małoletniemu pozwanemu M. Z., aby opuścił i wydał powódce (...) Agencji (...) w B. lokal mieszkalny nr (...), położony w I. przy ul. (...). Jednocześnie Sąd ustalił prawo małoletniego pozwanego do otrzymania lokalu socjalnego oraz wstrzymał wykonanie wyroku do czasu złożenia małoletniemu M. Z. przez Gminę (...)oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wyrok powyższy jest prawomocny od dnia 8 maja 2008r.

Pismem z dnia 7 listopada 2008 r. powódka zwróciła się do pozwanej Gminy (...)o zawarcie z uprawnionym małoletnim M. Z. umowy najmu lokalu socjalnego, zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 3 kwietnia 2008 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I C 474/07.

Gmina (...)pismem z dnia 2 grudnia 2008 r. poinformowała powódkę, że sprawa wskazania lokalu socjalnego dla uprawnionego małoletniego zostanie załatwiona w późniejszym terminie.

Uprawniony do otrzymania lokalu socjalnego w sprawie I C 474/07 małoletni M. Z. wraz z rodzicami w okresie objętym pozwem, tj. od grudnia 2008 r. do czerwca 2011 r. nie regulował na rzecz powoda żadnych opłat związanych z korzystaniem z lokalu mieszkalnego przy ul. (...)w I..

Gdyby łączący uprawnionego do otrzymania lokalu socjalnego oraz jego rodziców z powódką stosunek nie wygasł, byliby oni zobowiązani opłacać, w okresie objętym pozwem, opłaty za używanie lokalu przy ul. (...) w I. oraz opłaty eksploatacyjne w wysokości wynikającej ze specyfikacji znajdującej się w aktach na karcie 33-34 i naliczeń opłat na kartach 16,18,20,22,24,26,28,30 i 32 akt.

Powódka kilkakrotnie wzywała pozwaną Gminę (...)do zapłaty odszkodowania za szkodę powstałą z tytułu niedostarczenia przez pozwaną lokalu socjalnego uprawnionemu do niego z mocy wyroku Sądu wydanego w sprawie I C 474/07. Wezwania okazały się jednak bezskuteczne.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o zaprezentowane przez powódkę dowody z dokumentów, które uznał za wiarygodne i wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy. Za wiarygodne Sąd I instancji uznał w szczególności informacje o miesięcznych opłatach za lokal mieszkalny przy ul. (...)w I. i zestawienie zadłużenia eksmitowanego lokatora, albowiem dokumenty te pochodzą od podmiotu najlepiej zorientowanego w wysokości czynszu, jaki powinni regulować lokatorzy, a ponadto ustalenie zawartej w tych dokumentach stawki czynszu i opłat eksploatacyjnych było zasadne w świetle art. 36 ustawy o zakwaterowani Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej oraz rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 listopada 2010r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych będących w dyspozycji(...)Agencji(...). Powódka kilkakrotnie zaznaczała, że żądane w pozwie odszkodowanie ogranicza tylko do strat, jakie ponosi z uwagi na to, iż osoby zajmujące lokal mieszkalny nie uiszczają opłat z tytułu zajmowania i używania mieszkania. Skoro powódka nie dochodziła w przedmiotowej sprawie zapłaty szerszego odszkodowania, naprawienia poniesionej szkody w pełnej wysokości, co przewiduje art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust.2 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, zatem - zdaniem Sądu Rejonowego - nie było potrzeby, aby przedstawiała dodatkowe dowody na potwierdzenie wysokości poniesionej szkody, gdyż wystarczające było wykazanie, że powódka nie uzyskuje należnych jej opłat za używanie lokalu od osób uprawnionych do otrzymania lokalu socjalnego w wysokości dotychczasowych opłat za używanie lokalu i opłat eksploatacyjnych, odpowiadających regulacji zawartej w wyżej przywołanych przepisach resortowych.

Roszczenie powódki, w ocenie Sadu I instancji, jest usprawiedliwione co do zasady i znajduje oparcie w treści art.417 k.c. w zw. z art. 18 ust.5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz. U z 2005r., Nr 31, poz. 266).

Zgodnie z przytoczonym przepisem, jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego. Roszczenie odszkodowawcze właściciela lokalu przeciwko gminie przewidziane w zacytowanym przepisie obejmuje wynagrodzenie szkody w pełnej wysokości.

W przedmiotowej sprawie powódka jako właściciel lokalu domagała się od pozwanej zapłaty odszkodowania stanowiącego równowartość opłat za używanie lokalu mieszkalnego, jakie powinna regulować osoba uprawniona do otrzymania lokalu socjalnego na mocy wyroku Sądu w sprawie o sygn. akt I C 474/07 i jej rodzice w okresie od grudnia 2008r. do czerwca 2011 r. i nadal zajmują lokal przy ul. (...)w I., gdyby łączący ich z powodem stosunek nie wygasł, a więc odszkodowania w wysokości określonej w art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 200Ir. o ochronie praw lokatorów.

Biorąc pod uwagę, iż uprawniony do lokalu socjalnego w sprawie I C 474/07 i jego rodzice w okresie objętym pozwem nadal używali lokal przy ul. (...)w I., nie regulowali w tym czasie na rzecz powódki jakichkolwiek opłat związanych z korzystaniem z tego mieszkania, w szczególności w wysokości dotychczasowych opłat za używanie tego mieszkania i opłat eksploatacyjnych uregulowanych w art. 36 ustawy o zakwaterowani Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej oraz w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych będących w dyspozycji (...) Agencji (...), a pozwana w przedmiotowym okresie nie złożyła tej osobie oferty zawarcia umowy lokalu socjalnego, Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, iż roszczenie powódki usprawiedliwione co do zasady, jest słuszne także co do wysokości i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zarzucając Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu:

-

naruszenie art. 18 ust 3 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, poprzez błędne przyjęcie, że powód wykazał szkodę;

-

naruszenie art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód udowodnił szkodę zgodnie z regułami ciężaru dowodów;

-

naruszenie art. 36 ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych, poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy dotyczy on opłat eksploatacyjnych i czynszowych, a nie odszkodowania;

-

naruszenie art. 245 k.p.c. poprzez przyjęcie, że przedłożone przez powoda dokumenty prywatne są wiarygodnym dowodem na okoliczność istnienia szkody,

-

naruszenie art. 417 k.c. poprzez przyjęcie, że powód wykazał szkodę w rozumieniu tego przepisu, choć przepis ten nie wskazuje w żaden sposób, jak należy szkodę ustalić;

-

sprzeczność ustaleń ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

Wskazując na powyższe podstawy zaskarżenia, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie jest zasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 § 1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne.

Pozwana w apelacji zarzuciła Sądowi I Instancji naruszenie art. 18 ust 3 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów poprzez błędne przyjęcie, że powódka wykazała szkodę. Z tym stanowiskiem nie sposób się zgodzić, albowiem, w ocenie Sądu Okręgowego, powódka wykazała szkodę. Jeśli chodzi o szkodę, to w orzecznictwie utrwaliła się definicja, według której szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (tak w szczególności Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 11 lipca 1957 r., 2 CR 304/57, OSN 1958, nr III, poz. 76 oraz w uchwale składu siedmiu sędziów SN z dnia 22 listopada 1963 r., III PO 31/63, OSNCP 1964, nr 7-8, poz. 128). Z art. 361 § 2 k.c. wynika, że szkoda może przybrać dwie formy – może to być strata poniesiona przez poszkodowanego, bądź utracona korzyść, którą poszkodowany mógłby uzyskać w sytuacji, gdyby nie wyrządzono szkody. Druga z przedstawionych form ma zawsze charakter hipotetyczny. W toku postępowania przed Sądem Rejonowym powódka domagał się jedynie odszkodowania w postaci rzeczywiście poniesionej straty.

Podstawowa reguła określająca zakres szkody majątkowej została sformułowana w art. 361 § 2 k.c., który stanowi, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przepis ten uznawany jest za przejaw aprobaty ustawodawcy dla obowiązku pełnego kompensowania szkody majątkowej tak w zakresie straty, jak i utraconych korzyści. Strata (damnum emergens) obejmuje zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów poszkodowanego, a więc rzeczywisty uszczerbek w majątku należącym do niego w chwili zdarzenia, za które odpowiedzialność została przypisana oznaczonemu podmiotowi. Natomiast utracone korzyści (lucrum cessans) obejmują tę część majątku poszkodowanego, o którą się jego aktywa nie powiększyły lub pasywa nie zmniejszyły, a skutek ten nastąpiłby, gdyby nie owe zdarzenie sprawcze, za które odpowiedzialność została przypisana oznaczonemu podmiotowi (np. utrata korzyści z władania rzeczą).

W niniejszej sprawie powódka domagała się jedynie odszkodowania w postaci straty (damnum emergens), zatem w ocenie Sądu Okręgowego, wystarczające były do wykazania wysokości dokumenty prywatne przedłożone przez powódkę. Powódka bowiem domagała się jedynie zwrotu opłat, które winni wnosić na jej rzecz rodzice uprawnionego małoletniego, zatem niezrozumiałe jest stanowisko pozwanej Gminy, iż te dokumenty w świetle art. 6 k.c., nie stanowią dowodu na okoliczność poniesionej szkody. Ustawodawca nie wymaga w tym przypadku wykazania wysokości odszkodowania w szczególny sposób, a Sąd Okręgowy, nie widzi podstaw by do wykazania wysokości szkody był potrzebny np. dowód z opinii biegłego z dziedziny księgowości. Pamiętać bowiem należy, iż powódka określając wysokość opłat za lokal będący w jej posiadaniu kieruje się przepisami ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz wydanymi na podstawie tej ustawy przepisami wykonawczymi, w tym na podstawie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych będących w dyspozycji(...)Agencji(...).

Zatem przedstawione przez powódkę dokumenty, w ocenie Sądu Okręgowego mogą stanowić dowód na okoliczność poniesionej szkody i jej wysokości. Zgodnie bowiem z art. 36 ustawy o zakwaterowani Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej osoba, która zajmuje lokal mieszkalny uiszcza opłaty za używanie lokalu w wysokości nie większej niż 3 % wartości odtworzeniowej lokalu w skali rocznej, określonej na podstawie ust. 2, oraz zaliczki na opłaty pośrednie w terminie do piętnastego dnia każdego miesiąca, od dnia przekazania lokalu mieszkalnego. Natomiast wysokość tych opłat ustala powódka. Zatem należy uznać, iż Sąd Rejonowy nie naruszył przepisów art. 6 k.c., 245 k.p.c., ani pozostałych wymienionych przez pozwaną w apelacji. Art. 29b ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych w ust. 4, jeżeli gmina nie wykonała wyroku sądowego w zakresie dostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej, Agencji przysługuje roszczenie o odszkodowanie od gminy na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Sama pozwana powołuje się na ten przepis w apelacji, a w ocenie Sądu Okręgowego stanowi on wraz z art. 417 k.c. podstawę odpowiedzialności pozwanej za niedostarczenie lokalu socjalnego. Zwrócić uwagę należy bowiem, iż w myśl art. 45 ust. 4 ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP według stanu prawnego w chwili orzekania eksmisji w stosunku do uprawnionego małoletniego M. Z., do przymusowego wykwaterowania m.in. małoletniego nie stosuje się trybu, o którym mowa w ust. 1 i 2. W tym przypadku dyrektor oddziału regionalnego Agencji występuje do sądu z pozwem o nakazanie opróżnienia lokalu mieszkalnego, orzeczenie o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, o wezwanie do udziału w procesie gminy oraz określenie odszkodowania. Ten przepis stanowił dla Sądu Rejonowego podstawę do orzeczenia o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, natomiast powołany powyżej przepis art. 29b ust. 4 stanowi wraz z art. 417 k.c. podstawę do zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki odszkodowania.

Reasumując, Sąd Okręgowy uznał, iż żaden z zarzutów podniesionych w apelacji nie zasługuje na uwzględnienie, w związku z powyższym na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej Gminy jako niezasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Pozwana jako przegrywająca postępowanie apelacyjne winna zwrócić powódce koszty w kwocie 1200 zł, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika powódki (§ 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).