Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zrzeszenie (...) w I. wniosło pozew przeciwko Gminie M. I. o zapłatę kwoty 1.954,89 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 marca 2012 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niedostarczenie przez Gminę lokalu socjalnego osobie uprawnionej. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż prawomocnym wyrokiem z dnia 30 listopada 2007 roku Sąd Rejonowy w Inowrocławiu wydanym w sprawie I C 480/07 nakazał, aby pozwani M. B., I. K. i S. W. wraz ze wszystkimi rzeczami opuścili lokal mieszkalny oznaczony numer (...) położony przy ul. (...) w I. i wydali go powodowi tj. Zrzeszeniu (...) w I.. Równocześnie w punkcie drugim wyroku Sąd orzekł o uprawnieniu pozwanych do otrzymania lokalu socjalnego i wstrzymał wykonanie orzeczenia do czasu złożenia M. B., I. K. i S. W. przez Gminę M. I. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Powód pismem z dnia 11 czerwca 2008 roku wezwał pozwaną do wykonania wyroku i złożenia M. B.. I. K. i S. W. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Pozwana w odpowiedzi na pismo powódki poinformowała, iż nie posiada wolnego lokalu socjalnego. M. B., I. K. i S. W. w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku zajmowali lokal mieszkalny przy ul (...) w I. i nie uiszczali żadnych kwot pieniężnych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu jak również opłat dodatkowych tj. za wodę eksploatacyjną i wywóz nieczystości stałych i płynnych. Powód w dniu 4 września 2007 roku podpisał z pozwaną umowę dotyczącą wynajęcia lokali na rzecz Miasta I. w celu realizacji sądowych wyroków orzekających eksmisję. Zgodnie z tą umową pozwana Gmina była najemcą, a podnajemcami były osoby które otrzymały wyrok o eksmisję z prawem do lokalu socjalnego. Do powyższej umowy dołączony został aneksem z dnia I sierpnia 2008 roku lokal mieszkalny przy ul (...), który zajmowali M. B.. I. K. i S. W.. Również

aneksem z dnia 18 lutego 2009 roku do powołanej umowy ustalono, iż wysokość stawki czynszu za każdy lokal mieszkalny wynosić będzie 6 zł za I m miesięcznie, który jak najemca opłacała pozwana. Umowa obowiązywała do końca sierpnia 2010 roku i nie została przedłużona. M. B., I. K. i S. W. w okresie czasu od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku zobowiązani byli do uiszczania co miesiąc odszkodowania w wysokości stawki czynszu tj. kwoty 201, 60 zł oraz opłat dodatkowych niezależnych od powoda tj. opłat za wodę eksploatacyjną i wywóz nieczystości stałych i płynnych. Przez ten okres nie uiszczali żadnych kwot pieniężnych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu jak również opłat dodatkowych. Pozwana Gmina M. I. nie złożyła w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku M. B., I. K. i S. W. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Powód wskazał na przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej powołując się na art. 18 ust. 5 Ustawy o ochronie praw lokatorów i art. 417 kc. Powód wskazał, iż dochodzi od pozwanej odszkodowania za okres od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku w wysokości 1.954.89 zł na które składa się kwota w wysokości 342,09 zł z tytułu opłat za wywóz nieczystości stałych i płynnych oraz kwota w wysokości 1.612,80 zł tytułem wysokości stawki odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 czerwca 2013 roku wydanym w sprawie I Nc 1509/13 Sąd Rejonowy w Inowrocławiu zasądził na od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzona pozwem.

Od przedmiotowego nakazu sprzeciw złożył pozwany. W uzasadnieniu wskazał, iż roszczenie powoda opiera się na treści art. 18 ust.5 w związku z art. 18 ust.3 Ustawy o ochronie praw lokatorów. Po stronie powoda istnieje obowiązek zgodnie z treścią art. 6 k.c. wykazania wszelkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Powód takiego dowodu nie przedłożył, gdyż za taki nie mogą być uznane pisma i umowy przedłożone przez powoda. Pozwany podniósł, iż dochodzona przez powoda kwota w zakresie tzw. opłat eksploatacyjnych również nie została należycie wykazana. Pozwany podniósł również zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda, albowiem nie przedłożył jakichkolwiek dokumentów, ani nie zaoferował jakichkolwiek innych wniosków

dowodowych z których wynikałoby ego umocowanie do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podał, iż jednoznacznie wskazał wysokość poniesionej szkody tj. wysokość utraconego czynszu, który mógłby uzyskać za najem lokalu, gdyby wykonał wyrok eksmisyjny. Powód również podał, iż od dnia I stycznia 2007 roku jest zarządcą nieruchomości położonej w I. przy ul. (...), a wszystkie czynności oraz działania podejmuje na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez właścicieli tej nieruchomości.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2014 roku, o sygn. akt I C 1933/13, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu oddalił powództwo (pkt 1) i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Sąd Rejonowy rozpoznający niniejszą sprawę w I instancji, oparł swoje rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, na następujących ustaleniach faktycznych.

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2007 roku Sąd Rejonowy w Inowrocławiu wydanym w sprawie I C 480/07 nakazał pozwanym M. B., I. K. i S. W. aby opróżnili, wydali powodowi Zrzeszeniu (...)- w I. lokal mieszkalny nr (...) położony na ul. (...) w I.. W punkcie drugim i trzecim wyroku Sąd ustalił, że powyżej wymienionym pozwanym przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego oraz wstrzymał wykonanie orzeczenia o opróżnieniu lokalu do czasu złożenia pozwanym przez Miasto I. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Pismem z 11 czerwca 2008 roku powód zwrócił się do pozwanej Gminy o wskazanie lokalu socjalnego dla M. B., I. K. i S. W. jednakże wezwanie okazało się bezskuteczne,

W dniu 4 września 2007 roku została zawarta pomiędzy Zrzeszeniem (...) w I., a Gminą M. I. umowa dotycząca wynajęcia lokali na rzecz Miasta I. w celu realizacji sądowych wyroków orzekających eksmisję z prawem do lokali socjalnych. Aneksem z dnia z 4 września 2007

roku dołączony został do urnowy lokal przy ul. ul. (...) w I..

Pismem z 21 lutego 2012 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty wskazane w pozwie w terminie do dnia I marca 2012 roku. Pozwana nie zapłaciła powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

Powód od dnia I stycznia 2007 roku działa na podstawie upoważnienia od współwłaścicieli nieruchomości położonej w I. przy ul. (...) S. P. i Z. Z. do zarządzania nieruchomością. W ramach zarządu Zrzeszenie (...) upoważnione zostało do zawierania, wypowiadania i rozwiązywania umów najmu lokali mieszkalnych i użytkowych, inkasowania należności za czynsz i inne świadczenia, windykacji należności czynszowych, również przez firmy windykacyjne a także do podejmowania innych czynności związanych administrowaniem Pełnomocnictwo zostało udzielone na czas nieokreślony.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Przechodząc do rozważań prawnych czynionych w niniejszej sprawie, sąd I instancji wskazał, że w przedmiotowej sprawie pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda wskazując w tym przedmiocie na treść uchwały Sądu Najwyższego z 15 maja 2013 roku wydanej w sprawie sygn. ITT CZP 23/13 publik. OSNC 2013/11/122 zgodnie z którą Zrzeszenie właścicieli nieruchomości zarządzające bez tytułu prawnego nieruchomością i położonym na niej budynkiem obejmującym lokal zajmowany przez osobę wobec której wydano prawomocny wyrok nakazujący jego opróżnienie i zawierający orzeczenie o uprawnieniu pozwanego do lokalu socjalnego, nie może dochodzić od gminy odszkodowania o którym mowa w art.18 ust.5 Ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

W odpowiedzi na powyższy zarzut pozwanego, pełnomocnik powoda przy piśmie procesowym z dnia 7 lutego 2014 roku przedłożył odpis pełnomocnictwa z dnia 29 grudnia 2006 roku udzielonego powodowi przez współwłaścicieli nieruchomości położonej

w I. przy ul. (...) S. P. i Z. Z. do zarządzania nieruchomością. W ramach zarządu Zrzeszenie (...) upoważnione zostało do zawierania, wypowiadania i rozwiązywania umów najmu lokali mieszkalnych i użytkowych, inkasowania należności za czynsz i inne świadczenia, windykacji należności czynszowych, również przez firmy windykacyjne a także do podejmowania innych czynności związanych administrowaniem. Pełnomocnictwo zostało udzielone na czas nieokreślony przez wszystkich współwłaścicieli. Zawierało ono również dane wynikające z art. 185 Ustawy z dnia z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami tj. zapis o numerze licencji zawodowej i posiadanym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone wykonywaniem czynności zarządzenia nieruchomościami. Tym samym było ono ważne i rodziło skutki prawne mu przypisane. Nie mniej w treści tego pełnomocnictwa brak było umocowania dla powoda jako zarządcy nieruchomości do dochodzenia na drodze postępowania sądowego odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego. Nie wynika to z brzmienia zapisu umieszczonego w treści pełnomocnictwa "windykacji należności czynszowych". Tym samym w ocenie Sądu zasadny był zarzut braku legitymacji czynnej powoda i Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § I kpc w zw. § 6 pkt.3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2003 roku o opłatach za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w Inowrocławiu został zaskarżony apelacją wniesioną przez powoda.

Skarżący w przedmiotowym środku odwoławczym, wyrokowi temu zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, poprzez jego błędną interpretację i uznanie, że powód nie posiada legitymacji czynnej do dochodzenia od pozwanego odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 5 tej ustawy.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego

wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Uzasadniając swoje zarzuty apelujący wskazał, że w nie podziela poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy w przywołanej przez sąd rejonowy uchwale, bowiem w takiej sytuacji to zarządca nieruchomości zmuszony byłby ponosić koszty związane z zamieszkiwaniem osoby nieuprawnionej. Ponadto wskazał, że w niniejszej sprawie Zrzeszenie umocowane zostało (co wynika z pełnomocnictwa do zarządu nieruchomością) do windykacji należności czynszowych, a w pojęciu tym mieści się również uprawnienie do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, w tym i za niedostarczenie lokalu socjalnego byłym najemcom.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i o zasadzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda była niezasadna.

Na wstępie czynionych tu rozważań stwierdzić należało, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego, Sąd Okręgowy podzielił poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego tu przytaczania.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z regulacją zawartą w art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie lokatorów na gminie ciąży obowiązek dostarczenia uprawnionemu do otrzymania lokalu socjalnego takiego lokalu, a w wypadku gdy gmina tego zaniecha, to ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 417 kc.

Nie budzi wątpliwości sądu odwoławczego, że w normalnym związku przyczynowym (art. 361 § 1 kc) z zaniechaniem przez gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej, pozostaje szkoda właściciela lokalu mieszkalnego spowodowana nieuiszczeniem przez byłego lokatora opłat za używanie zajmowanego lokalu i że za tę postać szkody gmina ponosi odpowiedzialność

na podstawie art. 417 § 1 kc. Właścicielowi należy się w takiej sytuacji odszkodowanie od gminy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 roku, II CSK 323/09). Co istotne, nie dostarczając osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego lokalu socjalnego, gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną niemożnością dysponowania lokalem przez właściciela i pobieraniem pożytków, takich jakie mógłby uzyskać dysponując lokalem na wolnym rynku (art. 361 § 2 kc).

Rozstrzygające w niniejszej sprawie było ustalenie, czy powód: Zrzeszenie (...) w I. posiadało legitymację czynną do wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko gminie za niedostarczenie lokalu socjalnego byłym najemcom. Zrzeszenie występowało bowiem jako zarządca nieruchomości, nie jako właściciel lub współwłaściciel. Co więcej, dysponowało tytułem do sprawowania zarządu pochodzącym od właścicieli nieruchomości w postaci dokumentu z dnia 29 grudnia 2006 roku nazwanego „pełnomocnictwem", a będącego w istocie upoważnieniem do zastępstwa pośredniego. Zrzeszenie mogło zatem zarządzać nieruchomością w takim zakresie we własnym imieniu, ale na rzecz właścicieli, jako to wynikało z zakresu upoważnienia. Zrzeszenie było więc umocowane do zawierania, wypowiadania i rozwiązywania umów najmu lokali mieszkalnych i użytkowych po akceptacji współwłaścicieli, inkasowania należności za czynsz i inne świadczenia, a wreszcie windykowania należności czynszowych. Umocowanie do tego wynikało ze stosunku obligacyjnego wiążącego Zrzeszenie z właścicielami nieruchomości (zlecenie). W żadnym jednak razie nie zostało upoważnione do dochodzenia, inkasowania czy windykowania roszczeń odszkodowawczych przysługującym właścicielom nieruchomości. Wywód poczyniony przez apelującego, iż w pojęciu windykowania należności czynszowych mieści się, w potocznym rozumieniu, także dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, nie może być uznany za przekonujący w odniesieniu do profesjonalisty jakim jest Zrzeszenie (...), tym bardziej, że pozostaje w sprzeczności z brzmieniem samego dokumentu nazwanego pełnomocnictwem (w istocie zlecenia sprawowania zarządu), wyraźnie i precyzyjnie opisującego zakres umocowania. Niedopuszczalnym jest zatem dokonywanie jego wykładni rozszerzającej.

Nieprzekonujący jest też argument odwołujący się do wyroku eksmisyjnego, na podstawie którego Zrzeszenie jest uprawnione do wykonania eksmisji osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego. Należy bowiem zauważyć, że uzależnienie legitymacji czynnej

na gruncie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów od orzeczenia o opróżnieniu lokalu w niektórych przypadkach może prowadzić do błędnych rezultatów, sprowadzających się do przyznania odszkodowania osobie, która nie poniosła szkody z powodu braku dostarczenia lokalu socjalnego (w realiach niniejszej sprawy powód nie wykazał, by to on, a nie właściciel nieruchomości doznał szkody wskutek zaniechania gminy). Ustalenia dokonywane w sprawie o odszkodowanie mają charakter autonomiczny w stosunku do postępowania o opróżnienie lokalu, dochodzone zaś w nim roszczenie nie wiąże się konstrukcyjnie z roszczeniem o opróżnienie lokalu. Z tego względu orzeczenie nakazujące wydanie lokalu zarządcy, a nie właścicielowi lokalu w rozumieniu art. 140 kc, nie stanowi samodzielnego źródła prawa podmiotowego na podstawie art. 18 ust. 5 przywołanej wcześniej ustawy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2013 roku, III CZP 23/13).

Wobec powyższego apelację powoda sąd odwoławczy, na podstawie art. 385 kpc, oddalił.

O kosztach postępowania odwoławczego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.