Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSA w SO Stanisław Tomasik

Sędziowie SO Tomasz Ignaczak (spr.)

del. SR Nadia Kołacińska - Sumińska

Protokolant sekr. sądowy Dagmara Szczepanik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Roberta Wiznera

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 roku

sprawy M. C.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 20 stycznia 2015 roku sygn. akt II K 721/14

na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt 2 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uchyla rozstrzygniecie zawarte w pkt 4 zaskarżonego wyroku;

-

zasądza od oskarżonego M. C. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 110 (sto dziesięć) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu przygotowawczym i w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji oraz wymierza mu 300 (trzysta) złotych opłaty za pierwszą instancję ;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia oskarżonego M. C. od wydatków postępowania poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt: IV Ka 115/15

UZASADNIENIE

M. C. został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od 1 do 25 kwietnia 2013 roku w P. działając ze z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 200 zł. G. B. w sposób szczegółowo opisany w zarzucie, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk;

II.  w okresie od 1 do 25 kwietnia 2013 roku w P. działając ze z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 200 zł. T. M. w sposób szczegółowo opisany w zarzucie, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk;

III.  w okresie od 1 do 25 kwietnia 2013 roku w P. działając ze z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 200 zł. P. B. w sposób szczegółowo opisany w zarzucie, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk;

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 20 stycznia 2015 roku w sprawie II K 721/14:

1.  uznał oskarżonego za winnego dokonania zarzuconych mu czynów i za każdy z nich na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu kary po 1 rok pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

3.  na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł od oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwot po 200 zł. na rzecz z każdego z pokrzywdzonych;

4.  zwolnił oskarżonego z obowiązku zwrotu wydatków, którymi obciążył Skarb Państwa, oraz zwolnił go od opłaty.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez prokuratora. Prokurator zaskarżył wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach na niekorzyść oskarżonego, zarzucając w apelacji wyrokowi: obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj: art. 343 § 7 kpk w zw. z art. 335 § 1 kpk polegające na zwolnieniu oskarżonego w całości od zapłaty kosztów sądowych mimo uwzględnienia wniosku prokuratora o wydanie wyroku bez przeprowadzenia rozprawy, który przewidywał obowiązek uiszczenia przez oskarżonego wszelkich kosztów i opłat, uzgodniony uprzednio z oskarżonym.

W konkluzji prokurator wniósł o: zmianę zaskarżonego wyroku przez obciążenie oskarżonego całością koszów postępowania, a w pozostałym zakresie o utrzymanie wyroku w mocy.

Na rozprawie apelacyjnej prokurator podtrzymał swoją apelację i wnioski w niej zawarte.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna.

Wbrew temu, co zostało napisane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania rozprawy może zawierać ustalenia stron co do kosztów postępowania. Należy odnotować, że pewnym usprawiedliwieniem dla Sądu Rejonowego jest tu zmiana stanu prawnego – istotnie, według pierwotnego brzmienia ustawy wniosek taki mógł dotyczyć jedynie kar i środków karnych. Jednak Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 27 września 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1247) nadała art. 335 KPK nowe brzmienie. Ustawa ta weszła w życie od dnia 9 listopada 2013 roku i od tego czasu treść art. 335 § 1 KPK brzmi następująco: „ Prokurator może dołączyć do aktu oskarżenia wniosek o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych w Kodeksie karnym za przypisany mu występek, bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Uzgodnienie może obejmować również poniesienie przez oskarżonego kosztów postępowania ”.

W przedmiotowej sprawie oskarżony z prokuratorem zawarli porozumienie, które obejmowało – obok kar i środków karnych – również ustalenia co do tego, że oskarżony poniesie w całości koszty postępowania karnego ( vide k. 116). Oskarżony na ten warunek wyraźnie się zgodził – vide wyjaśnienia k. 90v oraz oświadczenie oskarżonego na posiedzeniu Sądu Rejonowego k. 135. Zatem nie może być żadnych wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie konsensus procesowy stron objął również ponoszenie przez oskarżonego kosztów postępowania.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy miał trzy możliwości:

-

mógł albo na ten konsensus się zgodzić i w trybie art. 335 § 1 kpk wydać wyrok literalnie zgodny z wnioskiem prokuratora;

-

albo uzależnić wydanie wyroku w trybie konsensualnym od modyfikacji wniosku i odebrać w tym przedmiocie stosowne oświadczenia od stron;

-

albo w trybie art. 343 § 7 kpk skierować sprawę do rozpoznania na zasadach ogólnych, czyli na rozprawę i wydać wyrok według własnego sędziowskiego uznania.

Sąd Rejonowy nie skorzystał z żadnej z tych możliwości, w szczególności nie wezwał stron do modyfikacji wniosku ( mimo, że oskarżony został przed oblicze Sądu doprowadzony i oświadczył, że wnosi o wydanie wyroku „ zgodnie z wnioskiem prokuratora”), tylko na posiedzeniu wydał wyrok, którego treść nie oddaje w pełni konsensusu stron procesu.

Naruszono w ten sposób prawo karne procesowe, tj. art. 335 § 1 kpk i art. 343 § 7 kpk. Naruszenie to miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia w rozumieniu art. 438 pkt 2 kpk, albowiem doprowadziło do wydania wyroku o wadliwej, bo niezgodnej z porozumieniem procesowym treści, mimo, iż wyrok ten wydawano w trybie konsensualnym.

Prokurator na rozprawie apelacyjnej podtrzymywał wszystkie wnioski apelacyjne – a zatem nie wycofał się z żądania obciążenia oskarżonego kosztami za postępowanie przygotowawcze i za pierwszą instancję. Tak więc na etapie rozpoznawania apelacji prokuratora modyfikacja konsensusu nie wchodziła w grę. W tej sytuacji Sąd odwoławczy miał już tylko dwie możliwości:

-

mógł uznać, że zawarty konsensus procesowy faktycznie jest nie do zaakceptowania, a wówczas powinien uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania na zasadach ogólnych;

-

mógł uznać, że konsensus procesowy zawarty między oskarżonym i prokuratorem jest akceptowalny – wówczas nie musiał uchylać zaskarżonego wyroku, tylko mógł go dostosować do konsensusu stron poprzez jego zmianę.

Sąd Okręgowy nie uchylił zaskarżonego wyroku, tylko go zmienił, albowiem uznał, że porozumienie zawarte między oskarżonym a prokuratorem zasługuje na aprobatę, również w zakresie uzgodnienia co do ponoszenia przez oskarżonego kosztów procesu. Przecież oskarżony to rozgarnięty, świadomy swojej sytuacji człowiek. Skoro tak bardzo chce ulżyć ciężkiej doli podatników i ponieść koszty procesu, to czemu mu tego nie umożliwić. Co prawda ma wprowadzone kary pozbawienia wolności do 2020 roku ( co podkreślał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy), ale kto wie, czy nie ma jakiś oszczędności, które trawiony wyrzutami sumienia chce przeznaczyć na pokrycie wszystkich swoich zobowiązań.

Na wydatki postępowania poniesione w postępowaniu przygotowawczym i przed Sadem pierwszej instancji – o których ponoszeniu przez oskarżonego powinien orzec Sąd Rejonowy - złożyły się: ryczałt za doręczania pism w postępowaniu przygotowawczym w kwocie 20 złotych, koszt konwojowania podejrzanego do Prokuratury w kwocie 20 zł ( vide rachunek k. 96), zryczałtowany koszt uzyskania informacji z KRK w kwocie 30 zł., ryczałt za doręczania pism w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w kwocie 20 złotych, koszt konwojowania oskarżonego do Sądu Rejonowego w kwocie 20 zł ( vide rachunek k. 134). Ogółem wydatki te wyniosły zatem 110 złotych.

Ponadto Sąd Rejonowy powinien - na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49, poz. 223 z 1983r. z późniejszymi zmianami) - wymierzyć oskarżonemu opłatę w kwocie 300 zł.

Dlatego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uchylił rozstrzygniecie zawarte w pkt 4 zaskarżonego wyroku;

-

zasądził od oskarżonego M. C. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 110 (sto dziesięć ) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu przygotowawczym i w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji oraz wymierzył mu 300 ( trzysta ) złotych opłaty za pierwszą instancję.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok jako słuszny i sprawiedliwy, odpowiadający prawu karnemu materialnemu i nie naruszający w żaden inny sposób prawa karnego procesowego należało utrzymać w mocy.

Na wydatki w postępowaniu odwoławczym złożył się ryczałt za doręczenia pism procesowych w kwocie 20 złotych.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Oskarżony nie odpowiada za uchybienie Sądu pierwszej instancji, które spowodowało zmianę zaskarżonego wyroku, więc za zwolnieniem go od kosztów sądowych związanych z uwzględnioną apelacją prokuratora przemawiają zasady słuszności. Zawarte między stronami porozumienie dotyczące ponoszenia przez oskarżonego kosztów procesu nie dotyczyło kosztów postępowania odwoławczego, albowiem strony nie zakładały wówczas, że do niego dojdzie, tylko zmierzały do szybkiego zakończenia procesu poprzez wydanie wyroku przez Sąd Rejonowy w trybie art. 335 § 1 kpk. Konsensus procesowy, o jakim mowa w art. 335 § 1 kpk, ze swej istoty nigdy nie może dotyczyć kosztów postępowania odwoławczego. Zatem Sąd Okręgowy działający jako Sąd odwoławczy nie jest związany wnioskiem stron w zakresie kosztów postępowania powstałych dopiero w drugiej instancji.

Z powyższych względów orzeczono jak w wyroku.