Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2015r

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SO Bożena Cincio-Podbiera

Sędzia: SO Janusz Beim

Sędzia: SO Beata Kozłowska-Sławęcka

Protokolant: Z-ca Kierownika Sekret. Rafał Bielski

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2015r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko R. K., M. B. i R. B.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego R. K.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 29 maja 2014r sygn. akt V GC 2604/13/S

I.  zmienia punkt I zaskarżonego wyroku w ten tylko sposób, że zasądzoną od pozwanego R. K.kwotę 26.478,51 zł (dwadzieścia sześć tysięcy czterysta siedemdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt jeden groszy) rozkłada na 40 (czterdzieści) równych rat w wysokości 661,96 zł (sześćset sześćdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt sześć groszy) płatnych do 15-go każdego miesiąca począwszy od 15 marca 2015r z tym, że pozwany R. K.ponosi odpowiedzialność solidarną z pozwanym M. B.w stosunku do którego orzeczono wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie z dnia 29 maja 2014r sygn. akt V GC 2604/13/S;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  przyznaje od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata J. K. kwotę 1.476,00 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych), w tym VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej pozwanemu R. K. z urzędu.

Sygn. akt XII Ga 511/14

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) S.A. w W. wniosła o zasądzenie od pozwanych M. B., R. B. i R. K.solidarnie kwoty 26.478,51 zł wraz z należnymi odsetkami i kosztami procesu. Uzasadniając swoje żądanie strona powodowa podała, że nabyła wierzytelność w stosunku do spółki PPHU (...) sp. z o. o. w K.. Uzyskała tytuł wykonawczy wobec tej spółki ale egzekucja należności okazała się bezskuteczna. Pozwani byli członkami zarządu spółki (...) i mimo wezwania nie zapłacili dochodzonej kwoty.

W dniu 8 lutego 2013r wydany został nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym, w którym uwzględnione zostało żądanie strony powodowej.

Pozwani R. K. i M. B. wnieśli sprzeciwy od nakazu domagając się oddalenia powództwa. Z uwagi na śmierć pozwanego R. B. postanowieniem z dnia 27 lutego 2014 r postępowanie w tym zakresie zostało zawieszone.

Wyrokiem częściowym z dnia 29 maja 2014r. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie zasądził od pozwanych M. B. i R. K. solidarnie na rzecz strony powodowej dochodzoną kwotę wraz z należnymi odsetkami (pkt I wyroku), zasądził również należne koszty procesu (pkt II wyroku) jak też nakazał ściągnięcie brakującej części opłaty sądowej (pkt III wyroku) oraz przyznał wynagrodzenie pełnomocnikowi pozwanego R. K. ustanowionemu dla tego pozwanego z urzędu (pkt IV wyroku).

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie sąd I instancji szczegółowo przedstawił stanowiska stron prezentowane w pozwie i w sprzeciwach. Nadto wskazał na okoliczności bezsporne a to w szczególności dotyczące powstania zobowiązania spółki (...) wobec podmiotu świadczącego usługi telekomunikacyjne jak też faktu pełnienia funkcji członków zarządu w tej spółce przez pozwanych. Nie było również sporu co do tego, że egzekucja skierowana przeciwko spółce (...) zakończyła się umorzeniem postępowania z uwagi na brak majątku. Nadto sąd I instancji w oparciu o środki dowodowe z dokumentów i zeznań stron oraz świadków, ustalił, że spółka (...) miała trudności finansowe i na dzień 31 grudnia 2004 r. powinna była wszcząć postepowanie układowe z wierzycielami, a najpóźniej w 2005 r. złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Nadto ustalił sąd jaki był podział czynności miedzy członkami zarządu spółki. Pozwany R. K. częściej przebywał poza K. jednakże obaj członkowie zarządu byli zaznajamiani z sytuacją finansową spółki.

Ocenił sąd I instancji zebrany w sprawie materiał dowodowy uzasadniając zarazem fakt pominięcia dowodu z opinii biegłego z wniosku M. B., a to zgodnie z art. 130 ⁴ § 5 kpc.

W swoich rozważaniach prawnych sąd I instancji wskazał na regulacje art. 299 ksh i dodał, że strona powodowa wykazała przesłanki do zastosowania tej regulacji wobec członków zarządu spółki (...). Wskazując na stanowisko prezentowane w judykaturze, sąd uznał za bezzasadne zarzuty pozwanego M. B., a odnoszące się do treści prawomocnego nakazu wydanego przeciwko spółce. Stwierdził sąd, że pozwani mogą zwolnić się od odpowiedzialności poprzez wykazanie okoliczności, o których mowa w art. 299 §2 ksh. również wskazując na dorobek judykatury. W ocenie sądu I instancji pozwany M. B. tych okoliczności zwalniających od odpowiedzialności nie wykazał. Również zarzuty pozwanego R. K. nie mogły odnieść skutku. Sąd stwierdził, że mimo podziału kompetencji ten pozwany znał sytuację finansową spółki, a nadto podział kompetencji między członków zarządu nie może mieć skutków wobec osób trzecich, a takie stanowisko również jest prezentowane w judykaturze. Nadto w ocenie sądu niezasadny był zarzut pozwanego R. K., że pociągnięcie go do odpowiedzialności byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Dlatego też powództwo zostało uwzględnione, a pozwani obciążeni kosztami procesu.

Pozwany R. K. wniósł apelacje od pkt I i II wyroku. Wyrokowi zarzucił;

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że w chwili powstania zobowiązania wobec spółki (...) zachodziły przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że na dzień 31 grudnia 2005 r spółka powinna wnieść o postepowanie układowe

- naruszenie art. 233 kpc poprzez błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na pominięciu części zeznań R. K. oraz św. U. A. K., w zakresie, w jakim zeznawali o podziale obowiązków pomiędzy członkami zarządu i nieuwzględnieniu tych zeznań co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia prawa materialnego tj art. 299 § 2 ksh polegającą na jego błędnej wykładni i przyjęciu, że pozwany R. K. ponosi odpowiedzialność za niezłożenie wniosku o wszczęcie postepowania układowego,

- naruszenie art. 5 kc poprzez błędne przyjęcie, że powód jako profesjonalista nie nadużywa swojego prawa podmiotowego poprzez dochodzenie roszczeń od pozwanego R. K., którego stan zdrowia i sytuacja finansowa stoją w oczywistej dysproporcji do sytuacji strony powodowej.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwany R. K. wniósł o zmianę wyroku i oddalenie wobec niego powództwa w całości oraz zasądzenie należnych kosztów procesu (ewentualne przyznanie wynagrodzenia za udzieloną pomoc prawną z urzędu). W uzasadnieniu apelacji pozwany szczegółowo przedstawił swoją argumentację w tym dotyczącą naruszenia art. 5 kc.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelacje wniosła o jej oddalenie w całości i zasadzenie na jej rzecz należnych kosztów postepowania.

Po rozpoznaniu apelacji Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja co do zasady jest nieuzasadniona. Przede wszystkim nieuzasadniony jest zarzut naruszenia prawa materialnego tj art. 299 ksh (pkt 1 i 2 zarzutów apelacyjnych). Należy pamiętać, że ciężar dowodu, tj wykazania przesłanek zwalniających od odpowiedzialności o których mowa w art. 299 § 2 ksh spoczywa na pozwanym członku zarządu. Jeżeli nawet przyjąć za pozwanym, że przesłanki do ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu miały miejsce w grudniu 2005r (czego pozwany w żadnej mierze nie wykazał) to i tak nie zmienia to faktu, że wniosek taki nie został złożony.

Chybiony jest również zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc co w konsekwencji miało doprowadzić do naruszenia art. 299 § 2 ksh. Wbrew twierdzeniu apelującego, sąd I instancji nie pominął zeznań pozwanego, czy też świadka, a odnoszących się do kwestii podziału czynności pomiędzy członkami zarządu spółki (...). Natomiast sąd I instancji prawidłowo stwierdził, że tego typu podział czynności nie rodzi co do zasady skutku wobec osób trzecich. Nadto z zeznań świadka wynika, że wszyscy pozwani jako członkowie zarządu znali kondycję finansową spółki, bo było to przedmiotem narad. Pozwany nie wykazał też, aby z uwagi na podział czynności nie miał żadnej wiedzy o sytuacji spółki. Zresztą taki fakt również nie jest wystarczającą przesłanką do zwolnienia z odpowiedzialności za długi spółki, bowiem członek zarządu ma obowiązek dochowania podwyższonej staranności, zatem musi posiadać min. wiedzę o kondycji finansowej swojego przedsiębiorstwa którym zarządza.

Nie jest też uzasadniony zarzut naruszenia art. 5 kc przez sąd I instancji. Samo podkreślanie dysproporcji między możliwościami finansowymi strony powodowej, a pozwanego R. K. niczego nie zmienia. Nadto pozwany w swojej apelacji nie wskazuje jaka konkretnie zasada została orzeczeniem sądu naruszona.

Sąd Okręgowy uwzględnił jednak z urzędu stosunkowo trudną sytuację pozwanego R. K., w szczególności zdrowotną i finansową (co znalazło wyraz w ustanowieniu pełnomocnika z urzędu i zwolnieniu od kosztów sądowych) i stosując art. 320 kpc rozłożył zasądzoną kwotę na raty. Określenie ilości rat związane było z możliwościami finansowymi pozwanego oraz z faktem, że jego odpowiedzialność jest solidarna z pozwanym M. B.. (por. Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, Tom 1 s. 609, pod redakcją T. Erecińskiego, Wyd. LexisNexis, W-wa 2004r)

Dlatego też orzeczono jak w sentencji w oparciu o art. 386 § 1 w zw. z art. 320 kpc (pkt I wyroku). W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu i dlatego orzeczono jak w pkt II wyroku (art. 385 kpc). W pkt III wyroku przyznano należne wynagrodzenia dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu.

S. ref. I inst. Katarzyna Legień - Lewko