Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 maja 2014 roku w sprawie z powództwa R. B. przeciwko Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w T. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, II Wydział Cywilny w pkt. 1. zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. na rzecz powoda R. B. kwotę 28.355,31 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty; w pkt. 2. oddalił powództwo w pozostałej części; w pkt. 3. zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. na rzecz powoda R. B. kwotę 3.130 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania. (wyrok – k. 208)

Apelację od wskazanego orzeczenia złożył pozwany, zaskarżając powyższe orzeczenie w części, tj. w zakresie punktu 1. wyroku zasądzającego od pozwanego na rzecz powoda kwotę 28.355,31 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty oraz w zakresie punktu 3. wyroku. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 6 k.c. w zw. z art. 750 k.c.
i art. 735 § 2 k.c. skutkujące błędnym przyjęciem, że powód spełnił ciążący na nim obowiązek udowodnienia przesłanek, będących podstawą wyliczenia dochodzonego wynagrodzenia prowizyjnego, o którym mowa w postanowieniu § 8 ust. 1 lit. b umowy z dnia 01 czerwca 2008 roku o zarządzanie serwisem;

2.  naruszenie przepisów postępowania:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. polegające na braku wszechstronnego rozważenia zebranych w sprawie dowodów, co skutkowało:

⚫

wadliwym przyjęciem wiarygodności i mocy dowodów w postaci: (...) przedłożonych przez powoda, przedstawiających wynik na serwisie w latach 2008-2010m zeznań powoda oraz zeznań świadka A. K. (obecnie S.), co skutkowało błędnym przyjęciem, że powód udowodnił przesłanki będące podstawą wyliczenia dochodzonego wynagrodzenia prowizyjnego;

⚫

pominięciu dowodów z zeznań powoda oraz świadków P. R. i M. Ż. na okoliczność uwzględniania kosztów reklamy przy ustalaniu zysku netto serwisu zarządzanego przez powoda, co skutkowało błędnym uznaniem, że powód prawidłowo wyliczył zysk netto uprawniający do wynagrodzenia prowizyjnego;

⚫

bezpodstawną odmową wiarygodności i mocy dowodu w postaci zestawienia wyników serwisu za lata 2008-2010 sporządzonego przez K. K., a przedłożonego przez powoda, mającego istotne znaczenie dla potwierdzenia okoliczności uwzględnienia kosztów reklamy przy ustalaniu zysku netto serwisu, wysokości kosztów reklamy oraz braku zysku netto na serwisie zarządzanym przez powoda, co skutkowało błędnym uznaniem, że dane zawarte w Tabelach powoda są prawidłowe i powodowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne;

⚫

pominięciem dowodu z wiadomości e-mailowych z dnia 08.01.2009 roku, 09.01.2009 roku, 13.01.2009 roku oraz 10.02.2009 roku przesyłanych pomiędzy powodem i P. R. przedłożonych przez pozwaną dla wykazania istotnej dla sprawy okoliczności braku podstaw do żądania wynagrodzenia prowizyjnego z powodu strat, które generował serwis zarządzany przez powoda i wiedzy powoda w tym zakresie;

⚫

bezpodstawną odmową wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadka P. R. oraz Prezesa Zarządu pozwanej Spółki (...) złożonych na okoliczność braku zysku na serwisie zarządzanym przez powoda;

⚫

bezpodstawną odmową wiarygodności i mocy dowodów w postaci zeznań świadków K. K., M. Ż., P. R., P. P., A. S. oraz Prezesa Zarządu pozwanej Spółki (...) złożonych na okoliczność nie wykonywania przez powoda usług zgodnie z umową z dnia 01.06.2008 roku o zarządzanie serwisem, które potwierdzają tezę o braku podstaw do wypłaty powodowi wynagrodzenia odpowiadającego wykonanej pracy;

b)  art. 233 § 2 k.p.c. polegające na błędnej ocenie odmowy udostępnienia przez pozwaną dokumentacji księgowej w postaci ksiąg rachunkowych celem przedłożenia biegłemu sądowemu;

3.  błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy na podstawie dowodów w postaci: „zeznań powódki, dokumentacji medycznej, znajdującej się w aktach sprawy
i aktach szkodowych, pozostałej dokumentacji znajdującej się w aktach szkodowych, opinii biegłego lekarza ortopedy A. W.”, w sytuacji, gdy dowodów tych brak jest w aktach niniejszej sprawy, a tym samym nie dawały podstaw do ustaleń poczynionych przez Sąd.

W konkluzji powyższych zarzutów pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o:

2.  uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji;

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. (apelacja – k. 227-233)

W toku postępowania apelacyjnego strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska procesowe. (protokół – k. 252-253)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd odwoławczy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, przyjmując je za własne, czyniąc integralną częścią poniższych rozważań. Wobec powyższego nie widzi konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania. (por. wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2002 roku, V CKN 348/00, Lex nr 52761, Prok. i Pr. 2002/6/40)

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację, że dokonane przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie, oparte na wnioskach wywiedzionych z przeprowadzonego dotychczas postępowania, było prawidłowe.

Pozwany sformułował w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia zarówno norm prawa materialnego, jak i norm prawa procesowego. Ich analiza wskazuje, iż koncentrują się one wokół stanowiska Sądu I instancji, wedle którego powód wykazał zarówno zasadność, jak
i wysokość dochodzonego pozwem roszczenia, które w ocenie skarżącego jest błędne.
Brak podstaw do wypłaty powodowi wynagrodzenia prowizyjnego pozwany upatrywał zarówno w nienależytym wykonaniu przez niego zobowiązania oraz nieprawidłowym wyliczeniu przez powoda zysku netto, wskazując zarówno brak zysku w zarządzanym przez niego serwisie, jak również podważając wiarygodność załączonych przez powoda tabel
w oparciu o które ustalona została przez niego wysokość zysku netto.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do przypisywanych Sądowi I instancji uchybień procesowych, gdyż z istoty rzeczy wnioski w tym zakresie determinują kierunek dalszych rozważań. W ocenie Sądu Okręgowego powyższe zarzuty okazały się nieuzasadnione.

Wbrew zarzutowi apelacji, Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie nie naruszył zasady określonej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którą Sąd winien oceniać wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Mimo przeciwnych sugestii apelacji, Sąd I Instancji, dokonał wnikliwej i trafnej oceny przedstawionych w sprawie dowodów, w oparciu o które wyprowadził również słuszny wniosek jurydyczny, że zachodzą podstawy, do zasądzenia na rzecz powoda kwoty stanowiącej wynagrodzenie prowizyjne przewidziane w zawartej przez strony umowy z dnia 1 czerwca 2008 roku o zarządzanie serwisem. Podkreślić bowiem należy, iż przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko w przypadku, gdyby nie była oparta na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 września 2002 r., II CKN 817/00). Skarżący braku logiki w ocenie materiału dowodowego lub sprzeczności tej oceny z doświadczeniem życiowym zdaniem Sądu Okręgowego nie wykazał. Zauważyć bowiem trzeba, że powód podnosząc powyższy zarzut nie wskazał, w jaki sposób Sąd I instancji zasadę swobodnej oceny dowodów naruszył, ograniczając się jedynie do zaprezentowania stanu faktycznego ustalonego na podstawie własnej oceny dowodów. Samo natomiast przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze /doniosłości/ poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu nie może stanowić o skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
Sąd bardzo szczegółowo oraz wnikliwie dokonał oceny poszczególnych dowodów, dając temu wyraz w treści uzasadnienia, w tym bardzo precyzyjnie zostały wskazane przyczyny, dla których odmówiono w częściowym zakresie wiarygodności i mocy dowodowej świadków, w tym świadka P. R., M. Ż., K. K. i P. C.. Sąd Rejonowy trafnie bowiem uznał, iż zeznania świadka P. R. w zakresie w jakim wskazał, iż serwis nie przynosił dochodu, jak również zeznania tego świadka oraz M. Ż. w zakresie, w jakim twierdzili oni, iż powód nie wykonywał obowiązków wynikających z umowy nie wytrzymały konfrontacji z materiałem dowodowym przedmiotowej sprawy, z którego wyłania się wniosek przeciwny. Wskazać przy tym należy, iż o ile nie można odmówić wiarygodności zeznań świadków, w których podawali, iż mieli trudności w kontaktowaniu się z powodem, to jednak nie można z tego faktu wyciągnąć wniosku, iż powód nie zarządzał serwisem. Okoliczności tej nie podważają w szczególności zeznania M. Ż., a tym bardziej wewnętrznie sprzeczne zeznania P. R., które w zestawieniu z zeznaniami M. Z. jawią się jako niewiarygodne. Uwadze Sądu nie umknął przy tym fakt, iż między stronami umowy nie było żadnych uzgodnień dotyczących czasu pracy i zakresu godzin, w jakich powód miał przebywać w zarządzanym serwisie. Znamienna jest przy tym i ta okoliczność, że pomimo podnoszonego prze stronę zarzutu nienależytego wykonania zobowiązania co do zarządzania serwisem, pozwany nie wyciągał z powyższego faktu żadnych konsekwencji, poza samymi tylko twierdzeniami, iż były kierowane do powoda upomnienia, które jako nie znajdujące potwierdzenia w materiale dowodowym przedmiotowej sprawy nie korzystają z waloru wiarygodności. Niewątpliwie wykonanie zobowiązania osobistego zarządzania serwisem było istotnym obowiązkiem powoda. W przypadku niedopełnienia tego zobowiązania pozwany miał możliwość rozwiązania umowy, czego nie uczynił. Jednocześnie wypłacał powodowi wynagrodzenie zasadnicze.

Sąd Odwoławczy w całości przyłącza się również do stanowiska Sądu a quo, wedle którego materiał dowodowy przedmiotowej sprawy, wbrew stanowisku skarżącego czynił pełne podstawy do uznania, że serwis zarządzany przez powoda przynosił zysk, dający podstawę wyliczenia wynagrodzenia prowizyjnego. Oceny tej nie zmieniają akcentowane przez skarżącego zeznania świadków P. R. i P. C., w tym korespondencja e-mail pomiędzy powodem, a P. R.. Sąd słusznie odmówił wiarygodności „poprawionemu wyliczeniu wyników serwisu za lata 2008-2010 r.” z dnia
8 czerwca 2010 roku przesłanemu przez pozwanego do powoda, albowiem sporządzone zostało już po zakończeniu współpracy pomiędzy stronami. Jednocześnie wobec faktu, iż przeprowadzenie wnioskowanego przez stronę powodową dowodu z opinii biegłego na okoliczność wysokości zysku netto serwisu zarządzanego przez powoda stało się niemożliwie na skutek odmowy wydania dokumentacji księgowej pozwanej spółki, ciężar dowodu w tym zakresie został przeniesiony na stronę pozwaną. Pozwany nie przedstawił jednak własnego wyliczenia mogącego skutecznie podważyć wiarygodność dokumentów przedłożonych na tą okoliczność przez powoda. Argumentacja dotycząca odmowy przedstawienia dokumentacji księgowej przez pozwaną spółkę, motywowana wykorzystaniem tajemnicy przedsiębiorstwa
i możliwości dopuszczenia się przez powoda czynu nieuczciwej konkurencji nie mogła odnieść zamierzonego skutku. Wskazać bowiem należy, iż powód w ramach łączącej strony umowy o zarządzanie serwisem został zobowiązany do zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa, jak również o skutkach związanych z jego naruszeniem. Pozwany nie wykazał przy tym, iż powód podejmował jakiekolwiek działania zmierzające do ujawnienia informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, czy też ich wykorzystania w ramach działalności konkurencyjnej. Samo tylko przekonanie strony o możliwości podjęcia działań naruszających interes spółki jest niewystarczające do uznania zasadności odmowy przedstawienia przez stronę dowodu będącego w jej posiadaniu. Tym samym pozwany nie zadośćuczynił obowiązku wynikającego z art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.c., a zatem niewątpliwie należało uznać, iż złożone przedłożone przez powoda dowody w postaci zestawienia zysku netto, których wiarygodność znajduje potwierdzenie w spójnych i wzajemnie uzupełniających się zeznaniach powoda i świadka A. K. są miarodajne do ustalenia wysokości wynagrodzenia prowizyjnego. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż na podstawie § 8 umowy o zarządzanie serwisem wynagrodzenie, w tym wynagrodzenie prowizyjne objęte żądaniem pozwu miało być wypłacane na podstawie rachunku do umowy zlecenia wystawianego przez pozwanego jako Zleceniodawcę z dołu po zakończeniu miesiąca kalendarzowego. Tymczasem przedmiotowy rachunek do umowy zlecenia nie był sporządzany. Sąd Rejonowy nie stracił z pola widzenia i tej okoliczności, że pozwana spółka nigdy nie przygotowywała wyniku netto serwisu zarządzanego przez powoda, nie zlecała również jego sporządzenia, wobec tego powód nigdy nie miałby możliwości ustalenia podstawy wynagrodzenia prowizyjnego należnego mu na podstawie § 8 umowy o zarządzanie serwisem. Takie działanie pozwanego jako profesjonalnego przedsiębiorcy należało ocenić jako wysoce nieprofesjonalne i godzące w interesy swoich współpracowników, podważając zaufanie co do pewności i skuteczności zawartych między stronami porozumień.

Uzasadnienie zawarte w apelacji, w odniesieniu do tego zarzutu, stanowi jedynie polemikę z ustaleniami Sądu I instancji, ponieważ skarżący poprzestał jedynie na własnej ocenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Analiza zarzutów ujętych w pkt. I.1. apelacji, wskazuje, że skarżący odnosząc się do fragmentarycznie ujętych, wyrwanych z kontekstu sformułowań zawartych w zeznaniach świadków próbuje zwalczać niekorzystne dla pozwanego ustalenia faktyczne, które nie mogły odnieść zamierzonego skutku. Samo przytoczenie w apelacji wybranych sformułowań z zeznań świadków, wyjętych z kontekstu całej wypowiedzi, nie jest wystarczające do ich kwalifikacji zgodnie z oceną przyjętą przez skarżącego. Wskazać przy tym należy, iż zasada wyrażona w treści art. 233 § 1 k.p.c. obowiązuje także przy wyciąganiu wniosków przez strony procesowe, które przedstawiając w środku odwoławczym własne stanowisko nie mogą opierać się na fragmentarycznej ocenie dowodów. Temu wymogowi autor apelacji nie sprostał. Przedstawił własną ocenę dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przy uwzględnieniu okoliczności jedynie dla pozwanego korzystnych.

Zupełnie niezrozumiałym jest zarzut apelującego dotyczący błędnych ustaleń faktycznych. Jakkolwiek nie ulega wątpliwości, iż w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku w zakresie oceny dowodów pojawił się fragment nie mający związku z przedmiotową sprawą, to jednak jego wprowadzenie do tekstu ma charakter jedynie czysto techniczny, który należało odczytać jako zwykłą omyłkę pozostającą bez wpływu na rozstrzygniecie niniejszej sprawy. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż Sąd w żadnej mierze nie czynił ustaleń w oparciu
o wskazane dowody. Uwzględnić przy tym należy, że apelujący zarzuca sprzeczność poczynionych ustaleń i wyprowadzonych przez Sąd I Instancji wniosków ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Niemniej jednak sprzeczności tej nie wykazuje. O ile zatem taka sytuacja nie powinna mieć miejsca, to biorąc pod uwagę, iż przy sporządzeniu uzasadnienia orzeczenia w systemie komputerowym, tego typu błędy są coraz bardziej powszechne. Tego typu błąd nie może w przedmiocie niniejszej sprawy stanowić podstawy zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy.

W zakresie zarzutów materialnoprawnych skarżący zgłosił zarzut naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 750 k.c. i art. 735 § 2 k.c. Zarzut ten nie jest uzasadniony wobec niewątpliwego ustalenia stanu faktycznego poczynionego przez Sąd Rejonowy, a które nie zostało skutecznie zakwestionowane rozpoznawaną apelacją. Wskazany zarzut został oparty na twierdzeniach skarżącego, że powód nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia, tj. wysokości wynagrodzenia prowizyjnego. Twierdzenia te zostały jednak obalone. Materiał dowodowy przedmiotowej sprawy nie dostarczył bowiem podstaw do przyjęcia tezy pozwanego i tym samym uwzględnienia zarzutu pozwanego.

W tym stanie rzeczy należy uznać, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zasadności roszczenia powoda o zapłatę i słusznie zasądził na jego rzecz żądaną kwotę.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) Spółki Akcyjnej w T. na rzecz R. B. kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U.
z 2013 r., poz. 461).