Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 05-09-2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Paweł Siwek

Protokolant:Marcin Szczypiński

po rozpoznaniu w dniu 03-09-2013 r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w P.

przeciwko Powiatowi (...)

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od strony powodowej F. sp. z o. o na rzecz strony pozwanej Powiatu (...) kwotę 2.400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 maja 2013 r. (...) sp. z o.o. w P. domagała się zasądzenia od Powiatu (...) kwoty 10.947,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 maja 2010 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego pozwu (...) sp. z o.o. w P. wskazała, iż w dniu 27 lutego 2003 r. nabyła od syndyka masy upadłości spółki (...) sp. z o.o. w K. nieruchomość położoną na terenie K. oznaczoną jako działka gruntu nr (...). W skład tej działki wchodzi grunt rolny o powierzchni 0,70 ha.

Pismem z dnia 19 lutego 2009 r. strona pozwana powiadomiła spółkę o obowiązku uiszczenia opłat rocznych naliczonych z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji rolnej. Strona pozwana powołała się na art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych zgodnie z którym obowiązek uiszczenia opłat rocznych z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej przechodzi na nabywcę gruntu. Strona pozwana wskazała, iż obowiązek ten wynika z decyzji Wójta Gminy M. z dnia 06 października 1992 r., znak (...) o wyłączeniu z produkcji rolnej gruntu rolnego o powierzchni 0,70 ha, położonego na terenie K. w granicach działki nr (...).

W odpowiedzi strona powodowa oświadczyła, iż nabyła przedmiotową nieruchomość od syndyka masy upadłości w ramach postępowania upadłościowego, co oznacza, iż wszelkie obciążenia na nieruchomości wygasły.

W dniu 17 maja 2010 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. na wniosek strony pozwanej wszczął przeciwko stronie powodowej postępowanie egzekucyjne celem wyegzekwowania od strony powodowej należności obejmujących opłaty roczne z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej z okres od 2003 r. do 2008 r.

W wyniku wszczęcia postępowania egzekucyjnego w dniu 18 maja 2013 r. celem uniknięcia zajęcia rachunku bankowego, strona powodowa zapłaciła na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. kwotę 10.946, 80 zł. Na kwotę tą składała się należność główna w wysokości 6.743,43 zł, odsetki w wysokości 4.042,70 zł, koszty upomnienia w wysokości 52,80 zł oraz koszty egzekucyjne w wysokości 107,90 zł.

W toku postępowania egzekucyjnego strona powodowa wniosła zarzuty, w których podniosła nieistnienie zobowiązań objętych tytułami wykonawczymi. Powód wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość została nabyta w toku postępowania upadłościowego od syndyka masy upadłości, co zgodnie z art. 120 w zw. z art. 113 prawa upadłościowego skutkowało wygaśnięciem wszelkich ciążących na niej zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej.

Postanowieniem z dnia 19 listopada 2010 r. strona pozwana uznała zarzuty strony powodowej za nieuzasadnione. W wyniku tego Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. postanowieniem z dnia 14 marca 2011 r. również uznał wniesione w postępowaniu egzekucyjnym zarzuty za chybione. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 19 kwietnia 2011 r., zaś Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 22 listopada 2011 r. oddalił skargę powodowej spółki na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej.

W uzasadnieniu WSA we Wrocławiu stwierdził, iż organ egzekucyjny był związany stanowiskiem wierzyciela, tj. strony pozwanej co do nieistnienia zobowiązań objętych tytułami wykonawczymi i nie mógł zając innego stanowiska niż wierzyciel.

W związku z powyższym strona powodowa wystąpiła do strony pozwanej o stwierdzenie nadpłaty w kwocie 10.946,80 zł z tytułu nienależnie pobranych opłat za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej. Decyzją z dnia 17 sierpnia 2012 r. strona pozwana odmówiła stwierdzenia nadpłaty, wskazując iż ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie przewiduje możliwości dokonania zwrotu nadpłaty z tego tytułu. W wyniku rozpoznania zażalenia strony powodowej na w/w decyzję, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. decyzją z dnia 31 października 2012 r. uchyliła zaskarżoną decyzję i umorzyło postępowanie. W uzasadnieniu SKO w J. wskazał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów opłaty z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji rolnej mają charakter cywilnoprawny i ich dochodzenie możliwe jest na drodze postępowania cywilnego. Z tego też względu postępowanie w sprawie stwierdzania nadpłaty jako bezprzedmiotowe podlegało umorzeniu.

Jak wskazała strona powodowa domaga się w tym postępowaniu zapłaty kwoty 10.946,80 zł stanowiącej równowartość szkody poniesionej na skutek bezprawnego działania strony pozwanej w postępowaniu egzekucyjnym, którego przedmiotem były należności obejmujące opłaty roczne z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej za okres od 2003 r. do 2008 r. ustalone decyzją Wójta Gminy M. z dnia 06 października 1992 r.

Jak argumentowała strona powodowa, powyższe roszczenia winny być zgłoszone do syndyka za cały okres ich obowiązywania. Obowiązek zapłaty tych opłat konkretyzuje się bowiem w stosunku do zbywcy nieruchomości, a tym samym nie może ciążyć na nabywcy, czyli powodowej spółce. Obowiązek ten wygasł co najmniej w dniu, w którym upłynął termin do zgłoszenia tej wierzytelności w stosunku do upadłej spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w K..

Ponadto zasadą jest że nabywca nieruchomości nabywa nieruchomość w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkami określonymi w art. 1000 k.p.c.

W odpowiedzi na pozew Powiat (...) wniósł o odrzucenie pozwu, względnie o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona pozwana podniosła, iż postępowanie egzekucyjne w sprawie nieuiszczonych w terminie opłat za wyłączenie gruntu z produkcji rolnej będącego własnością strony powodowej zakończyło się wyegzekwowaniem zaległych opłat przez naczelnika Urzędu Skarbowego w J. na rzecz Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...) we W..

W postępowaniu w sprawie wyłączenia gruntów rolnych i leśnych właściwym organem jest Starosta (...) wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej i jako podmiot wydający decyzje administracyjne w sprawie jedynie wszczyna postępowanie egzekucyjne w administracji, natomiast środki egzekwowane wpłacane są bezpośrednio na rachunek budżetu województwa – Urzędu Marszałkowskiego. Starosta (...) jest jedynie swoistym pośrednikiem w sprawie egzekwowania dochodów budżetu województwa.

Stąd brak legitymacji procesowej strony pozwanej w sprawie.

Ponadto spółka (...) sp. z o.o. w P. nabyła przedmiotową nieruchomość wyłączoną z produkcji rolnej i z momentem nabycia zobowiązana była do uiszczania opłat rocznych z tytułu wyłączenia tego gruntu z produkcji rolnej. O obciążeniu przedmiotowych nieruchomości zbywca winien zawiadomić nabywcę, co wynika wprost z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Pismem z dnia 19 marca 2009 r. spółka (...) odmówiła dobrowolnego uiszczenia opłat. Wobec takiego stanowiska strony pozwanej sprawa została skierowana do egzekucji administracyjnej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 06 października 1992 r. Wójt Gminy M. na wniosek (...) w K. wyłączył grunty rolne znajdujące się w obrębie działki (...) w K. z produkcji rolnej.

Równocześnie ustalił wysokość opłaty rocznej z tego tytułu na kwotę 1.123,90 zł (kwota po denominacji) płatną przez okres 20 lat od daty uprawomocnienia się decyzji, z terminem płatności do dnia 31 października każdego roku.

Decyzją Wójta Gminy M. z dnia 18 lutego 1993 r. obowiązek uiszczania opłat rocznych został nałożony na firmę (...) sp. z o.o. w J..

(Dowód: - decyzja Wójta Gminy M. z dnia 06.10.1992 r. k. 62 – 63

- decyzja Wójta Gminy M. z dnia 18.02.1993 r. k. 64)

Aktem notarialnym z dnia 27 lutego 2003 r., Rep. A nr 1097/2003, syndyk masy upadłości spółki (...) sp. z o.o. w K. zbył na rzecz (...) sp. z o.o. w P. nieruchomość zabudowaną w postaci działki numer (...) położoną w K., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadził księgę wieczystą Kw nr (...).

(Dowód: - akt notarialny z dnia 27.02.2003 r., Rep. A nr 1097/2003, k. 16 – 21)

Pismem z dnia 19 lutego 2009 r. Powiat (...) – Starostwo Powiatowe – Wydział Geodezji, Kartografii i (...) poinformował (...) sp. z o.o. w P. o konieczności uiszczania opłaty rocznej z tytułu wyłączenia działki nr (...) położonej w K. z produkcji rolnej.

W odpowiedzi pismem z dnia 19 marca 2009 r. spółka (...) sp. z o.o. poinformowała, że nabyła nieruchomość bez jakichkolwiek obciążeń.

(Dowód: - pismo z dnia 19.02.2009 r. k. 22

- pismo z dnia 19.03.2009 r. k. 23)

W dniu 22 kwietnia 2009 r. Starostwo Powiatowe w J. wystawiło przeciwko (...) sp. z o.o. w P. sześć administracyjnych tytułów wykonawczych na łączną kwotę należności głównej 6.743,40 zł.

(Dowód: - administracyjne tytuły wykonawcze k. 24 – 29)

W dniu 19 maja 2010 r. została przez (...) sp. z o.o. w P. uregulowana cała należność wynikająca z wystawionych administracyjnych tytułów wykonawczych w łącznej kwocie 10.946,80 zł.

(Dowód: - wyciąg bankowy k. 30

- pismo z dnia 25.08.2010 r. k. 31)

Postanowieniem z dnia 14.03.2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. uznał wniesione przez (...) sp. z o.o. w P. zarzuty nieistnienia obowiązku i niedopuszczalności egzekucji administracyjnej należności wynikających z administracyjnych tytułów wykonawczych z dnia 22 kwietnia 2009 r., za nieuzasadnione.

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1014/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. oddalił skargę spółki (...) sp. z o.o. w P. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 19 kwietnia 2011 r. w przedmiocie zarzutów podniesionych w postępowaniu egzekucyjnym przez spółkę, a dotyczących między innymi nieistnienia obowiązku uiszczania opłat rocznych z tytułu wyłączenia gruntu rolnego w postaci działki nr (...) położonej w K. z produkcji rolniczej.

(Dowód: - wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 22.11.2011 r. wraz z uzasadnieniem, sygn. akt I SA/Wr 1014/11, k. 32 – 37

- postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. z dnia 14.03.2011 r. k. 67 - 68)

Pismem z dnia 04 marca 2012 r. spółka (...) sp. z o.o. w P. wystąpiła do Starosty (...) o stwierdzenie nadpłaty w kwocie 10.946,80 zł.

Decyzją z dnia 17 sierpnia 2012 r. Starosta (...) odmówił stwierdzenia nadpłaty.

Na skutek zażalenia (...) sp. z o.o. w P., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. decyzją z dnia 31 października 2012 r. uchyliło decyzję Starosty (...) i umorzyło w całości postępowanie, wskazując że wydanie decyzji w przedmiocie zwrotu opłat rocznych za wyłączenie gruntów rolnych z produkcji rolniczej jest niedopuszczalne.

(Dowód: - pismo z dnia 04.03.2012 r. k. 38

- decyzja Starosty (...) z dnia 17.08.2012 r. k. 43 – 44

- decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. z dnia 31.10.2012 r. k. 48 – 51)

Pismem które zostało doręczone w dniu 29 listopada 2012 r. (...) sp. z o.o. w P. wezwała Starostwo Powiatowe w J. do zwrotu kwoty 10.946,80 zł uiszczonej w oparciu o administracyjne tytułu wykonawcze z dnia 22 kwietnia 2009 r.

W odpowiedzi pismem z dnia 07 grudnia 2012 r. Starostwo Powiatowe w J. poinformowało (...) sp. z o.o., że spółka nie ma wierzytelności względem Starosty (...).

W odpowiedzi pismem z dnia 27 grudnia 2012 r. (...) sp. z o.o. podtrzymała swoje żądanie.

(Dowód: - pismo k. 52

- pismo z dnia 07.2012 r. k. 53

- pismo z dnia 27.12.2012 r. k. 54)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należało wskazać, iż Sąd Rejonowy nie dopatrzył się podstaw do odrzucenia pozwu. I dlatego też wniosek strony pozwanej w tym przedmiocie został oddalony odrębnym postanowieniem z dnia 03 września 2013 r.

Przechodząc zatem do meritum to trzeba było zauważyć, iż jak potwierdził na rozprawie w dniu 03 września 2013 r. pełnomocnik strony powodowej, podstawą roszczenia spółki (...) sp. z o.o. w P. był fakt wyrządzenia szkody przez Powiat (...) przez niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej.

Jak stanowi art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

W orzecznictwie wskazuje się, że odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa oparta na art. 417 k.c. powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Kolejność badania przez sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi poszkodowany, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 r., II CSK 648/11, Lex nr 1215614).

Strona powodowa wywodziła bezprawności działania po stronie pozwanej wynikającą z dochodzenia należności z tytułu opłat rocznych za wyłączenie gruntu rolnego wchodzącego w skład działki nr (...) w K. z produkcji rolniczej.

Powiat (...) wskazywał, że podstawą wydania administracyjnych tytułów wykonawczych z dnia 22 kwietnia 2009 r., którymi to dochodził opłat rocznych za lata 2003 – 2008, stanowiła decyzja Wójta Gminy M. z dnia 06 października 1992 r. zgodnie z którą grunty rolne znajdujące się na działce nr (...) w K. zostały wyłączone z produkcji rolniczej oraz została ustalona stawka roczna za to wyłączenie. Jak również wskazywał na art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r., Nr 121, poz. 1266 z późń. zm.) który stanowi, że w razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi na nabywcę.

Natomiast strona powodowa argumentowała, że ponieważ nabyła nieruchomość od syndyka masy upadłości firmy (...) sp. z o.o. w K., to zgodnie z art. 120 w zw. z art. 113 rozporządzenia P. Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe nabyła nieruchomość bez obciążeń.

Jak stanowił art. 113 § 2 w/w rozporządzenia nabywca przedsiębiorstwa nie odpowiada za długi upadłego, także zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i wpisem w rejestrze statków.

Na mocy zaś art. 120 § 1 rozporządzenia sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma te same skutki prawne, jakie ma sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym.

Jak stanowił art. 1000 § 1 i 2 k.p.c. w brzmieniu na dzień nabycia działki nr (...), tj. dzień 27 lutego 2003 r., z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności (w niniejszej sprawie był to dzień sprzedaży działki stronie powodowej przez syndyka) wygasają wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości. Pozostają w mocy bez potrącenia ich wartości z ceny nabycia: prawa ciążące na nieruchomości z mocy ustawy; służebności ustanowione w związku z przebudową ustroju rolnego lub w związku z wykonaniem narodowych planów gospodarczych; służebność drogi koniecznej oraz służebność ustanowiona w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urządzenia.

Analizując same cytowane przepisy w/w rozporządzenia oraz kodeksu postępowania cywilnego można byłoby w pierwszej chwili faktycznie dojść do wniosku, że żądanie opłat rocznych tytułem wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej od nabywcy nieruchomości, który nabył ją w toku postępowania upadłościowego, jest niezasadne. Albowiem jako wchodzące w skład masy upadłości podlegają one zaspokojeniu w postępowaniu upadłościowym, a nabywca nabywa nieruchomość bez tego obciążenia.

Jednakże należało zwrócić uwagę, że opłata roczna ma charakter okresowej rekompensaty za korzystanie z gruntów rolnych w danym roku – art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 26 marca 1982 o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 11, poz. 79 z późń. zm.), a obecnie art. 4 pkt 13 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Natomiast charakter opłaty z tytułu pierwotnego wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej ma tak zwana należność - art. 4 pkt 6 i art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 r., a obecnie art. 4 pkt 12 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r.

W konsekwencji obowiązek uiszczenia opłaty rocznej powstaje wyłącznie w danym roku, kiedy grunt rolny był wyłączony z produkcji rolniczej i zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych dotyczy on wyłącznie aktualnego posiadacza (właściciela nieruchomości).

Z tych też względów wierzytelność z tytułu opłat rocznych za okres po zbyciu przez syndyka masy upadłości nieruchomości objętej opłatami rocznymi, nie wchodzi do tej masy, ale obciąża nabywcę tej nieruchomości (por. uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2012 r., IV SA/Wa 7/12, nie publ.).

W tym miejscu należało zauważyć, iż strona powodowa w latach 2003 – 2008 korzystała z gruntu rolnego wyłączonego z produkcji rolniczej. Nabycie bowiem działki nr (...) w K. od syndyka masy upadłości nie oznaczało wygaśnięcia decyzji Wójta Gminy M. z dnia 06 października 1992 r.

Przyjęcie zatem koncepcji przedstawionej przez (...) sp. z o.o. oznaczałoby korzystanie przez tą spółkę z przedmiotowej nieruchomości bez konieczności uiszczania należnych rocznych opłat z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej, jedynie z tego powodu że nieruchomość ta została nabyta od syndyka. W ocenie tutejszego Sądu takie uprzywilejowanie nabywcy nie znajduje uzasadnienia.

Na marginesie trzeba było zauważyć, iż strona powodowa obecnie domagała się zwrotu kwoty dochodzonej od niej w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, mimo że w tym postępowaniu nie zadbała dostatecznie o swoje interesy.

Z przedłożonych bowiem do akt sprawy dokumentów (zwłaszcza uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 22 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1014/11) wynikało, że mimo podniesionego przez stronę powodową zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej (art. 33 u.p.e.a.) obejmującego nieistnienie obowiązku zapłaty opłat rocznych z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej, to po wyrażeniu stanowiska przez wierzyciela (w niniejszym postępowaniu stronę pozwaną) który stwierdził istnienie takiego obowiązku, nie zostało to stanowisko zaskarżone przez stronę powodową w drodze zażalenia – mimo takiego prawa (art. 34 § 2 u.p.e.a.), czym zamknęła sobie drogę do zaskarżenia tego stanowiska do sądu administracyjnego i wyrażenia tam swoich racji.

W konsekwencji stanowisko wierzyciela się uprawomocniło, czym były już związane organy administracyjne (Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. i Dyrektor Izby Skarbowej we W.), jak również Wojewódzki Sąd Administracyjny we W..

Z tego względu, pomijając już rozważania odnośnie braku materialnych podstaw powództwa, czyli braku możliwości przypisania stronie pozwanej że działania jej pracowników były niezgodne z prawem, to trzeba było zauważyć że niniejsze postępowanie jawiło się jako mające na celu odzyskanie środków finansowych, które zostały wyegzekwowane (na skutek dobrowolnej zapłaty) w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, w wyniku zaniechania strony powodowej.

Odnośnie jeszcze zarzutu podniesionego na rozprawie w dniu 03 września 2013 r. przez stronę powodową, iż strona pozwana wyegzekwowała należności już przedawnione. To należało zauważyć, iż twierdzenie to było oparte na przepisach prawa podatkowego – vide Ordynacja podatkowa.

Tymczasem trzeba było zważyć, iż sama strona powodowa w uzasadnieniu swojego pozwu wskazywała na cywilnoprawny charakter opłaty rocznej za wyłączenie gruntu rolnego z produkcji rolniczej. Konsekwentnie zatem, skoro ustawa z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie zawiera przepisów odnośnie przedawnienia, trzeba było zastosować przepisy kodeksu cywilnego, które regulują przedawnienie w stosunkach cywilnoprawnych.

Zgodnie zaś z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Opłata roczna z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej nie wynika z działalności gospodarczej Powiatu (...).

Mimo corocznej powtarzalności nie sposób było również uznać ją za świadczenie okresowe. Każda z opłat bowiem obejmuje bowiem konkretny rok wyłączenia gruntu rolnego z produkcji rolniczej. Ponadto świadczenie okresowe musi cechować się tym, że oprócz tego że przedmiotem świadczenia muszą być pieniądze lub rzeczy oznaczone rodzajowo, że w ramach jednego i tego samego stosunku prawnego dłużnik ma spełnić wiele świadczeń jednorazowych, że spełnienie tych świadczeń ma nastąpić w określonych regularnych odstępach czasu, to równocześnie jednak świadczenia te nie mogą się składać na pewną z góry określoną całość (K. A., G. Z., J. A. (1), J. A. (2), K.-P. K., N. E., S. T.; Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna; Lex).

Tymczasem zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 26 marca 1982 o ochronie gruntów rolnych i leśnych, a obecnie art. 4 pkt 13 ustawy z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, opłatę roczną uiszcza się przez 20 lat od chwili wyłączenia gruntów z produkcji. Tym samym opłata roczna składa się na pewną z góry określoną całość. A tym samym nie może być świadczeniem okresowym.

W konsekwencji należało przyjąć dziesięcioletni termin przedawnienia, co czyniło podniesiony w niniejszej sprawie w tym przedmiocie zarzut niezasadnym.

Abstrahując jednak od powyższego trzeba było również wskazać, iż świadczenie przedawnione nie zalicza się w polskim prawie cywilnym do świadczeń nienależnych, ale w razie podniesienia stosownego zarzutu, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może się jedynie uchylić od jego zaspokojenia (art. 117 § 2 k.c. oraz art. 411 pkt 3 k.c.).

W niniejszej sprawie nie zostało wykazane, że w toku administracyjnego postępowania egzekucyjnego zarzut został podniesiony. A nawet gdyby został podniesiony, to fakt dobrowolnego uiszczenia należności wykluczałby możliwość żądania zwrotu uiszczonej kwoty, z powołaniem się na okoliczność że roszczenie było przedawnione.

I z tych też względów powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W niniejszej sprawie na koszty te w przypadku strony pozwanej złożyły się koszty zastępstwa procesowego 1.200 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późń. zm.)).