Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Stefan Pietrzak

Sędziowie SO Mariola Urbańska - Trzecka - sprawozdawca

SO Włodzimierz Hilla

Protokolant st. sekr. sądowy Aleksandra Deja - Lis

przy udziale Janusza Bogacza - prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 9 kwietnia 2015 r.

sprawy P. J. s. F. i M. ur. (...) w I.

oskarżonego z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 57 a § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 6 listopada 2014 r. sygn. akt II K 572/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelacje za oczywiście bezzasadne; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 158/15

UZASADNIENIE

P. J. wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 6 listopada 2014 roku sygn. akt II K 572/13 został uznany za winnego tego, że w dniu 21 czerwca 2013 r. w Z. okazując rażące lekceważenie porządku prawnego, publicznie i bez powodu dokonał uszkodzenia ciała M. P. w ten sposób, że uderzył M. P. z tzw. „główki” i pięści w twarz, w następstwie czego M. P. przewrócił się, a następnie kopnął go w twarz, w wyniku czego M. P. doznał obrażeń ciała w postaci złamania części zębodołowej żuchwy w okolicy zębów (...), złamania łuku szczęki z urazową ekstrakcją zębów (...) oraz rany wargi górnej, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała M. P. na okres powyżej 7 dni tj. przestępstwa z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk i za to na podstawie art. 157 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk został skazany go na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. P. kwoty 20.901,78 złotych oraz na rzecz tego samego pokrzywdzonego kwotę 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczono na poczet orzeczonej w pkt 1 wyroku kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 28.06.2013 r. do 25.10.2013 r.,

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelacje od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok w całości na korzyść oskarżonego.

Wyrokowi na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 kpk zarzucił:

⚫

obrazę przepisów postępowania mogących mieć wpływ na treść wyroku tj. art. 167 kpk poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu chirurgii szczękowej, na okoliczność ustalenia przeciętnych cen zabiegu wszczepiania implantów zębów celem zweryfikowania rachunków przedstawionych przez pokrzywdzonego, których wysokość kwestionował,

⚫

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego czynu podczas gdy zebrany materiał dowodowy, oceniony zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, taką możliwość wyklucza,

⚫

obrazę prawa materialnego tj. art. 57a § 1 kk poprzez błędne zakwalifikowanie czynu oskarżonego jako występku o charakterze chuligańskim, podczas gdy z ustaleń faktycznych wynika, że czyn oskarżonego nie wypełnił znamion tegoż występku.

Stawiając te zarzuty apelujący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja jako oczywiście bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, wbrew twierdzeniom apelującego, po czym poczynił trafne ustalenia faktyczne, w zakresie określonym w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, po przeprowadzeniu kompleksowej i gruntownej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dochodząc do słusznego wniosku, że materiał zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przypisanego mu przestępstwa. Sąd zgodnie z przepisami procedury karnej ujawnił pełny materiał dowodowy niezbędny do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu, opierając wyrok - wbrew twierdzeniom obrońcy - na kompletnym materiale, bez naruszenia art. 410 kpk. Lektura uzasadnienia wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego wskazuje nadto, że sąd dokonał zgodnej z wymogami i zasadami procesowymi, wszechstronnej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, stosownie do wskazania zawartego w art. 4 k.p.k., uwzględnił zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego nie przekraczając przy tym zasady swobodnej ich oceny, z których to wyprowadził prawidłowe wnioski co do winy oskarżonego, które to wnioski odpowiadają zasadom logicznego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Sąd orzekający w uzasadnieniu wyroku wskazał wyraźnie jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W związku z powyższym podkreślić należy, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej, a przedstawiona analiza i ocena dowodów, argumentacja na jej poparcie nie może budzić zastrzeżeń co do ich poprawności z punktu widzenia zasad wymaganych treścią art. 7 kpk.

Czyniąc natomiast zadość stosownym wymogom procesowym przewidzianym dla postępowania odwoławczego treścią przepisów art. art.: 433 § 2 i 457 § 3 k.p.k., należy stwierdzić co następuje w odniesieniu do zarzutów podniesionych w opisanym wyżej środku odwoławczym.

Przechodząc zatem do stawianego w apelacji obrońcy oskarżonego zarzutu obrazy przepisów postępowania to stwierdzić należy, że nie istnieją - w ocenie Sądu Odwoławczego - żadne racjonalne przesłanki by podzielić ten zarzut. Należy stanowczo stwierdzić, iż są całkowicie chybione i niezasadne.

Niezasadny był przede wszystkim zarzut naruszenia art. 167 kpk mający polegać na zaniechaniu przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu chirurgii szczękowej, na okoliczność ustalenia przeciętnych cen zabiegu wszczepiania implantów zębów celem zweryfikowania rachunków przedstawionych przez pokrzywdzonego, których wysokość oskarżony kwestionował.

W ocenie sądu odwoławczego ów zarzut nie mógł skutecznie podważyć prawidłowych ustaleń w kwestii dotyczącej kosztów jakie poniósł pokrzywdzony w związku z wszczepieniem implantów w miejsce wybitych i uszkodzonych zębów, do którego doszło w wyniku działania oskarżonego.

Jak wynika z prawidłowych ustaleń sądu meriti w wyniku zdarzenia pokrzywdzony M. P. doznał obrażeń ciała w postaci złamania części zębodołowej żuchwy w okolicy zębów (...), złamania łuku szczęki z urazową ekstrakcją zębów (...)oraz rany wargi górnej, które naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na okres przekraczający 7 dni. Pokrzywdzony M. P. był zmuszony do podjęcia leczenia stomatologicznego i protetycznego związanego z ubytkami zębów i kości. Po zabiegach był zobligowany do przestrzegania rygorystycznej diety płynnej, a termin zakończenia rehabilitacji określono na 5 – 6 miesięcy od zabiegu. Łączny koszt leczenia protetycznego wyniósł 20.000 złotych, natomiast na produkty związane z dietą pokrzywdzony wydał łącznie kwotę 901,78 złotych. Na dowód poniesionych kosztów leczenia przedstawił dowody w postaci dokumentacji medycznej (k.8-11,95), fakktur za wykonane zabiegi (k.94,96-98,128-136) oraz potwierdzenie wpłaty z tytułu poniesionych kosztów leczenia stomatologicznego (k.202). Opinia sądowo - lekarska potwierdziła charakter doznanych obrażeń (k.51-52,165v-166).

Wskazane dowody, na których sąd merit oparł ustalenia co do charakteru obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego i poniesionych przez niego kosztów leczenia nie mogły budzić i nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności i nie wymagały dodatkowej weryfikacji, tylko z tego powodu, że oskarżony kwestionował wysokość kosztów leczenia. W żaden sposób apelujący nie wykazał, by ustalenia sądu w tej kwestii były obarczone błędem i nie odpowiadały faktom.

Co do podniesionego w drugiej kolejności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych to ten także nie zasługiwał na uwzględnienie. Godzi się w tym miejscu przypomnieć, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego.

Podkreślić także trzeba, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (postanowienie SN z dnia 14 lutego 2007 r., II KK 397/06,niepubl.). Sąd orzekający, rozstrzygając o winie lub niewinności oskarżonego(ych), kieruje się własnym wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. dopóki nie zostanie wykazane, że sąd I instancji oparł swoje przekonanie o winie lub niewinności oskarżonego (ych) bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź ujawnionych, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Tego rodzaju uchybień autor apelacji nie wykazał, w każdym razie nie sposób przyjąć, że dowody, na których sąd oparł swoje orzeczenie, na które wskazał w uzasadnieniu wyroku, są sprzeczne i niejasne i by dokonując ich analizy i oceny, przyznając im walor wiarygodności sąd naruszył zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. Wręcz przeciwnie, Sąd rejonowy na co wskazuje treść uzasadnienia, w sposób wnikliwy dokonał analizy wszystkich źródeł dowodowych we wzajemnych powiązaniu i słusznie doszedł do przekonania, że ów materiał nie pozwala w sposób jednoznaczny, bez naruszenia reguł wynikających z treści art. 5 § 1 i 2 kpk, na przypisanie oskarżonemu winy w odniesieniu do stawianego mu zarzutu przestępstwa polegającego na tym, że w dniu 21 czerwca 2013 r. w Z. okazując rażące lekceważenie porządku prawnego, publicznie i bez powodu dokonał uszkodzenia ciała M. P. w ten sposób, że uderzył M. P. z tzw. „główki” i pięści w twarz, w następstwie czego M. P. przewrócił się, a następnie kopnął go w twarz, w wyniku czego M. P. doznał obrażeń ciała w postaci złamania części zębodołowej żuchwy w okolicy zębów (...) złamania łuku szczęki z urazową ekstrakcją zębów (...) oraz rany wargi górnej, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała M. P. na okres powyżej 7 dni tj. przestępstwa z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk

Apelacja obrońcy oskarżonego oparta li tylko na wersji oskarżonego nie przyznającego się do winy w odniesieniu do stawianego i przypisanego ostatecznie czynu, twierdzącego, że do zdarzenia doszło w wyniku wzajemnego szarpania z pokrzywdzonym, jawi się w realiach niniejszej sprawy jako wybitnie polemiczna wobec prawidłowych i nie budzących zastrzeżeń ustaleń Sądu orzekającego oraz obszernej, wyczerpującej, logicznej i jak najbardziej przekonującej argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie dostarczając jakichkolwiek merytorycznych argumentów pozwalających na podzielenie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych oraz leżącej u ich podstaw argumentacji, gdzie w sposób jednostronny i uproszczony kwestionuje się prawidłowość i zasadność zapadłego rozstrzygnięcia. W żaden sposób nie można się zgodzić się z twierdzeniami autora apelacji, jakoby Sąd meriti z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów, i w konsekwencji na podstawie błędnych ustaleń faktycznych przypisał oskarżonemu popełnienie czynu z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk Nie sposób w szczególności przyjąć, że dowody, na których sąd oparł swoje orzeczenie, na które wskazał w uzasadnieniu wyroku, w szczególności zaś kwestionowane przez obrońcę zeznania pokrzywdzonego M. P. są sprzeczne i niejasne i by dokonując ich analizy i oceny, przyznając im walor wiarygodności sąd naruszył zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd rejonowy na co wskazuje treść uzasadnienia, w sposób prawidłowy dokonał analizy wszystkich źródeł dowodowych we wzajemnych powiązaniu i słusznie doszedł do przekonania, że ów materiał pozwala w sposób jednoznaczny, bez naruszenia reguł wynikających z treści art. 5 § 1 i 2 kpk, na przypisanie oskarżonemu P. J. winy w odniesieniu do przypisanego ostatecznie przestępstwa pobicia w warunkach chuligańskich. Sąd meriti w sposób niezwykle drobiazgowy dokonał oceny i analizy materiału dowodowego dochodząc do słusznego wniosku, że linia obrony przyjęta przez oskarżonego jakoby nie uderzył pokrzywdzonego z tzw. główki i nie kopał leżącego w wyniku czego M. P. doznał obrażeń ciała nie zasługuje na uwzględnienie i musi być krytycznie oceniona z punktu widzenia logiki i elementarnych zasad doświadczenia życiowego, w konsekwencji jako całkowicie niewiarygodna.

Nie sposób więc podzielić supozycji obrońcy, jakoby oskarżony nie działał w warunkach chuligańskich i w tym zakresie doszło do obrazy prawa materialnego. Oczywistym jest przy tym, że ten zarzut postawiony wespół z zarzutami obrazy prawa procesowego nie mógł być skuteczny, skoro kwestionuje się także ustalenia faktyczne i tak też należało go potraktować.

Odnosząc się do tej kwestii należy w całości podzielić rozważania sądu meriti. Niewątpliwie zachowanie oskarżonego P. J. w pełni wyczerpało znamiona występku o charakterze chuligańskim. Oskarżony P. J. będąc pod wpływem alkoholu zaczepił bez powodu M. P. pod sklepem całodobowym w miejscowości Z., a następnie uderzył go z tzw. „główki” i pięścią w twarz, na skutek czego M. P. przewrócił się, po czym leżącego kopnął go w twarz, z pełną świadomością swojego zachowania działając umyślnie. Działał on publicznie dokonując zamachu na dobro pokrzywdzonego jakim jest jego zdrowie i bez żadnego powodu okazując tym samym rażące lekceważenie porządku prawnego. Sam oskarżony wyjaśniając nie potrafił wskazać racjonalnego powodu swojego zachowania stwierdzając, że albo nie pamięta, co było powodem zajścia (k.26), albo wprost przyznając, że znał wcześniej pokrzywdzonego, ale nie byli w konflikcie” (k.33,42). Słusznie sąd I instancji, uznał, że takie zachowanie oskarżonego P. J. nosi cechy występku popełnionego w warunkach chuligańskich, nie było ono w żaden sposób sprowokowane przez pokrzywdzonego, oskarżony dopuścił się go bez powodu i publicznie, gdyż miejsce przedmiotowego zdarzenia tj. teren bezpośrednio przyległy do sklepu całodobowego w Z. na ulicy (...) jest miejscem dostępnym dla nieokreślonej liczby osób postronnych i szerszego kręgu osób. Sad zatem dokonał prawidłowej subsumpcji zachowania oskarżonego i z tą oceną należało się zgodzić.

W tym stanie rzeczy nie było żadnych podstaw by uznać, że zaskarżony wyrok zapadł w wyniku naruszenia przepisów procedury o jakich mowa w apelacji obrońcy, a swoje rozstrzygnięcie wydał z naruszeniem dyspozycji art. 7 k.p.k. Wręcz przeciwnie jak dowodzi lektura akt sprawy swoje rozstrzygnięcie oparł na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, nie pomijając żadnych istotnych dla sprawy okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii sprawstwa oskarżonego. Uwzględniając powyższe uwagi należy stwierdzić, że żadną miarą zebrany w sprawie materiał dowodowy, wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego nie pozwala na postawienie Sądowi Rejonowemu zarzutu obrazy przepisów postępowania, a w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych, które wpływałby na trafność zaskarżonego orzeczenia.

Podkreślenia wymaga, że sąd meriti już w uzasadnieniu wyroku odniósł się do tych wszystkich argumentów jakie podnosi się w apelacji i były one przedmiotem rozważań sądu nie tylko przy krytycznej ocenie wyjaśnień oskarżonego ale i ocenie prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu. Wystarczającym jest odwołać się do tych wszystkich argumentów jakie są zawarte w uzasadnieniu wyroku, nie widząc potrzeby ich powtarzania. Apelujący zaś nie wskazał żadnych nowych argumentów, które nie byłyby przedmiotem rozważań sądu meriti.

Nie było też podstaw do ingerencji w treść orzeczenia o karze. W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie w omawianej materii, sąd I instancji uczynił, respektując zasady wymiaru kary i nie wykroczył poza swoje uprawnienia w zakresie swobodnego kształtowania sędziowskiego wymiaru kary. Kara w ostatecznym swym wymiarze została ukształtowana uwzględniając wszystkie okoliczności tej sprawy, jest adekwatna w stosunku do winy i społecznej szkodliwości czynów jakiego się dopuścił P. J. i spełnia cele kary tak w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej, czyniąc zadość wymogom kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Z tych wszystkich względów sąd odwoławczy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, apelację obrońcy oskarżonego uznając za oczywiście bezzasadną.

O kosztach z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym z urzędu orzeczono na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1348).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk