Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy X Wydział Cywilny Rodzinny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie sprawy

z powództwa J. S.

przeciwko E. S. i P. S.

o uchylenie alimentów

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 7 kwietnia 2014 roku, sygnatura akt V RC 1073/13

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie drugim i trzecim i sprawę o uchylenie alimentów wobec E. S. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postepowania

Sygn. akt X Ca 210/14

UZASADNIENIE

Powód - J. S. wniósł o uchylenie alimentów wobec swoich dorosłych córek: E. i P. S.. Na rozprawie dnia 7 kwietnia 2014 r. pozwana P. S. uznała powództwo.

Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy V Wydział Rodzinny i Nieletnich (sygn. akt V RC 1073/13) uchylił obowiązek alimentacyjny powoda J. S. w stosunku do pozwanej P. S. ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...)r. w sprawie(...), na kwotę 200 zł miesięcznie (pkt1), obniżył z dniem 7 kwietnia 2014 r. rentę alimentacyjną należną od powoda J. S. płatną na rzecz pozwanej E. S., ustaloną wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...)r. w sprawie (...)na kwotę 300 zł miesięcznie do kwoty 100 zł, płatnych z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca do rąk pozwanej E. S. ( pkt 2), w pozostałej części powództwo oddalił (pkt 3), zwolnił powoda od ponoszenia kosztów sądowych i obciążył nimi Skarb Państwa ( pkt 4).

Sąd Rejonowy ustalił, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...)r. (sygn. akt (...)) zasądzono od powoda na rzecz pozwanych córek alimenty w wysokości 300zł dla E. oraz 200zł miesięcznie dla P..

We wrześniu 2013 r. powód wniósł sprawę do Sądu Rejonowego o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, ale podczas rozprawy wycofał swój pozew.

Sąd Rejonowy ustalił również, że powód z powodu czasowej niezdolności do pracy (do sierpnia 2014 r.) otrzymuje rentę w wysokości około 900 zł miesięcznie, a po potrąceniu zaległości alimentacyjnych na rękę otrzymuje ponad 400zł. Powód prowadził działalność o profilu budowlanym, którą następnie zamknął. Dorabiał do renty „na czarno" przy pracach budowlanych, za co otrzymywał około l00 zł miesięcznie, dorabiał też w kwiaciarni. Obecnie mieszka ze swoją partnerką, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe i ich 14- letnim synem. Partnerka pracuje w szkole jako nauczycielka i zarabia około l000 zł miesięcznie. Wydatki za mieszkanie kształtują się następująco: czynsz - 500 zł, co 2 miesiące 200zł za prąd oraz kablówkę.

Na rozprawie dnia 7 kwietnia 2014 r. powód oświadczył, że nadal chce płacić na niepełnosprawną córkę E. alimenty w wysokości l00zł, ale nie chce żeby były one zasądzone wyrokiem.

P. S. uznała powództwo, natomiast E. S., która jest osobą niepełnosprawną poruszającą się na wózku- nie stawiła się na rozprawę. E. S. od 16 lat choruje na chorobę (...) polegającą na zaniku mięśni. Na wózku porusza się od 11 lat. Choroba ma charakter postępujący, pozwana jest coraz słabsza i niedługo już w ogóle nie będzie mogła pracować. E. S. mieszka razem z siostrą i mamą, która nie pracuje, ponieważ opiekuje się pozwaną. Z uwagi na kalectwo córki - matka otrzymuje zasiłek w wysokości l00 zł. Pozwana obecnie pracuje w zakładzie aktywności zawodowej, wykonuje kartki świąteczne i z tego tytułu zarabia około 500 zł miesięcznie. Prócz tego otrzymuje rentę w wysokości 500 zł miesięcznie.

Sąd pierwszej instancji ustalił także, iż powód nigdy nie interesował się pozwanymi, a alimenty płacił fundusz alimentacyjny. Zachowanie powoda wobec córek było wysoce naganne, nie wiedział on nawet, na co choruje E., mimo, że od 16 lat cierpi na chorobę (...), a od 11 lat jeździ na wózku.

Na podstawie poczynionych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, że skoro sam powód oświadczył, że chce płacić na córkę l00 zł miesięcznie, to jego sytuacja materialna nie jest aż tak zła jak to przedstawił, zwłaszcza biorąc pod uwagę okoliczność, że dorabia on „na czarno".

W ocenie Sądu Rejonowego kwota l00 zł jest symboliczna i w żadnym razie nie uszczupli zasobów gospodarstwa domowego powoda. Natomiast pozwana ma znacznie ograniczoną możliwość swobodnej egzystencji i wymaga całodobowej opieki osób trzecich.

Kierując się powyższą argumentacją Sąd Rejonowy uchylił obowiązek alimentacyjny powoda wobec jednej z córek- P.. Natomiast w stosunku do E. opierając się na przepisach art. 138 k.r.i.o. oraz zasadach współżycia społecznego, obniżył ten obowiązek do wysokości 100 zł miesięcznie- oddalając powództwo w pozostałej części z przyczyn wyżej wymienionych.

Wyrok Sądu I instancji w części obniżającej rentę alimentacyjną z kwoty 300 zł miesięcznie do kwoty 100 zł miesięcznie na rzecz pozwanej E. S. zaskarżył powód, wnosząc o całkowite uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec córki. Powód podniósł, że pozwana zakończyła już swoją edukację, otrzymuje rentę i dodatkowo pracuje. Powód wskazał też, że jego dochody są bardzo niskie, gdyż od 10 lat otrzymuje rentę w wysokości 900 zł miesięcznie, a po potrąceniu zaległości alimentacyjnych pozostaje mu 420 zł na życie. Twierdzi, że stan zdrowia nie pozwala mu na podjęcie jakiejkolwiek pracy, nawet dorywczej. Ponadto po operacji guzów w pęcherzu zdiagnozowano u niego nowotwór, jest już po kilku operacjach. Dodał, że ma jeszcze na utrzymaniu 14- letniego syna, a jego zadłużenie alimentacyjne wynosi obecnie 78.500 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesienie apelacji prowadzić musiało do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w zakresie punktu 2 i 3 wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zgodnie z brzmieniem art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować, co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie.

Nie można (…) wyrokować, co do rzeczy, która nie była przedmiotem żądania, czyli zasądzić coś innego niż strona żądała. Żądanie powództwa określa nie tylko jego przedmiot, lecz również jego podstawa faktyczna (M.Kozłowski, Lex /El 2011, Glosa do uchwały SN z dnia 18 maja 2010 r., III CZP 134/09. Teza nr 2).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy podkreślić należy, iż powództwo J. S. skonkretyzowane zostało na uchyleniu w całości z powodu jego nieistnienia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec córki E. S., czyli na podstawie art. 189 kpc. Tymczasem zarówno ustalenia faktyczne jak i rozważania prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia Sądu I instancji wskazują jednoznacznie, iż Sąd ten orzekł wbrew żądaniu powoda wydając inną decyzję tj. obniżając na rzecz pozwanej rentę alimentacyjną do wysokości 100 zł miesięcznie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien, zatem przesądzić kierunek dalszego postępowania w sprawie, biorąc pod uwagę faktyczną podstawę żądania powoda oraz fakt, iż rzeczą Sądu jest zastosowanie się do żądania pozwu- tj. ocenić czy istnieją podstawy do uchylenia obowiązku alimentacyjnego wobec E. S. na podstawie właściwych przepisów prawa.

Kierując się powyższą argumentacją zdaniem Sądu II instancji orzeczenie Sądu I instancji nie mogło się ostać, dlatego też Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie w punkcie 2 i 3 i sprawę o uchylenie alimentów wobec E. S. przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.