Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 21 lutego 2012 r. sygn. akt V U 56/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy M. K. prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, zaliczając mu do okresów pracy w szczególnych warunkach okres zatrudnienia od dnia 15 listopada 1978 r. do dnia 17 lipca 1998 r., poczynając od dnia 27 września 2011 r.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:

M. K., urodzony (...), w dniu 26 września 2011 r. złożył wniosek o emeryturę do organu rentowego.

Decyzją z dnia 18 listopada 2011 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z powodu niewykazania 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W okresie od dnia 15 listopada 1978 r. do dnia 31 stycznia 1999 r. wnioskodawca był zatrudniony w Cementowni (...) w O., do dnia 18 lipca 1978 r. pracował na stanowisku murarza piecowego, a następnie jako operator zespołu przenośników. Jego praca polegała na naprawie pieców znajdujących się w cementowni, w których wypalano klinkier. W naprawianych piecach przez murarzy piecowych, mimo ich wygaszania, panowała wysoka temperatura i zapylenie.

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy wskazał, że zarówno świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 10 lutego 1999 r., jak i pozostała dokumentacja pracownicza za ten okres, świadczą, iż wnioskodawca do dnia 18 lipca 1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasowym wykonywał pracę murarza piecowego, a więc pracę w szczególnych warunkach. Dodatkowo potwierdzają to zeznania świadków, którzy pracowali wówczas z wnioskodawcą.

W świetle tych okoliczności sąd pierwszej instancji uznał, że wnioskodawcy przysługuje prawo do emerytury od dnia 27 września 2011 r., to jest od dnia następnego po rozwiązaniu stosunku pracy.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył organ rentowy, zarzucając mu naruszenie art. 233 kpc przez poczynienie ustaleń faktycznych sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i w konsekwencji błędne uznanie, że w okresie od dnia 15 listopada 1978 r. do dnia 17 lipca 1998 r. wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego zmianę przez oddalenie odwołania i zasądzenia od wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest bezzasadna.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 1999 r., osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn (pkt 1) oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (pkt 2). Z kolei po myśli ust. 2 tego przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z kolei po myśli art. 32 w/w ustawy w związku z § 4 z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r., będącym pracownikiem, o którym mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionym w szczególnych warunkach, przysługuje emerytura, jeżeli osiągnął wiek emerytalny (60 lat) oraz posiada 25 – letni okres zatrudnienia, a w tym, co najmniej 15 lat okresów pracy w warunkach szczególnych.

W sprawie bezspornym jest, że wnioskodawca spełnia przesłanki dotyczące wieku, ogólnego stażu ubezpieczenia emerytalnego, nieprzystąpienia do OFE i rozwiązania stosunku pracy.

Natomiast sporna kwestia sprowadza się do ustalenia, czy wnioskodawca posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności czy podczas zatrudnienia w Cementowni (...) w O. w okresie od dnia 15 listopada 1978 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. na stanowisku murarza piecowego wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca podczas zatrudnienia w Cementowni (...) wykonywał pracę murarza piecowego, a więc pracę w szczególnych warunkach, o której mowa w wykazie A dziale XIV poz. 10 stanowiącego załącznik w/w rozporządzenia. Potwierdzają to wyraźnie akta osobowe, a w szczególności: umowa o pracę z dnia 15 listopada 1978 r., angaże oraz świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 1999 r. i świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 10 lutego 1999 r. Dokumenty te w sposób konsekwentny wymieniają to stanowisko pracy i korespondują w tym zakresie z zeznaniami świadków. Sam organ rentowy również tego nie podważał, gdyż kwestionował głównie fakt wykonywania przez wnioskodawcę tej pracy przez cały okres zatrudnienia. Nadto organ rentowy podniósł, że świadectwo pracy w szczególnych warunkach za sporny okres nie wyłącza z okresów pracy w szczególnych warunkach: okresów urlopów bezpłatnych, okresów zatrudnienia na stanowisku operatora zespołu przenośników, okresów pracy na stanowisku murarza i murarza pieców i cieśli i w związku z tym dokument ten jest nierzetelny, wobec czego nie potwierdza okresu zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach.

Wobec zarzutów organu rentowego należy więc rozważyć, w jakim okresie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasowym wykonywał pracę murarza piecowego i czy okres tej pracy jest wystarczający do spełnienia warunku 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Niewątpliwie wnioskodawca od początku zatrudnienia w Cementowni (...) w O. pracował na stanowisku murarza piecowego, o czym świadczy wyraźnie: umowa o pracę z dnia 15 listopada 1978 r., świadectwo pracy świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 1 lutego 1999 r. Potwierdzają to również zgodne zeznania świadków, którzy dokładnie opisali charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę. Opis ten pokrywa się ze stanowiskiem pracy określonym w w/w dokumentach, czyli ze stanowiskiem murarza piecowego. Z kolei liczne angaże z: dnia 8 września 1980 r., dnia 1 lipca 1982 r., dnia 1 kwietnia 1983 r., dnia 30 lipca 1983 r., dnia 1 lipca 1985 r., dnia 1 marca 1986 r., dnia 27 maja 1987 r., dnia 1 kwietnia 1988 r., dnia 24 października 1988 r., dnia 26 czerwca 1989 r., dnia 1 stycznia 1990 r., dnia 4 lutego 1991 r., dnia 12 lutego 1992 r., dnia 5 maja 1995 r., dnia 24 listopada 1995 r., dnia 30 kwietnia 1996 r., dnia 30 czerwca 1997 r., dnia 4 maja 1998 r., również potwierdzają, iż w tych okresach wnioskodawca pracował jako murarz piecowy. Zatem w świetle tych dowodów nie ma wątpliwości, że wnioskodawca podczas zatrudnienia w Cementowni (...) wykonywał pracę murarza piecowego, przy czym pracę tę wykonywał do dnia 31 grudnia 1998 r., a nie jak błędnie przyjął sąd pierwszej instancji do dnia 17 lipca 1998 r.

Jednak nie ma podstaw do przyjęcia, że wnioskodawca do dnia 31 grudnia 1998 r. stale wykonywał pracę murarza piecowego.

Przede wszystkim ze świadectwa pracy z dnia 30 września 1993 r. wynika, że wnioskodawca pracę murarza piecowego w Cementowni (...) wykonywał do dnia 30 września 1993 r. Z kolei świadectwa pracy z: dnia 1 października 1993 r. i dnia 31 sierpnia 1994 r., świadczą, iż wnioskodawca w okresie od dnia 1 października 1993 r. do dnia 31 sierpnia 1994 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w O. na stanowisku robotniczym. Dodatkowo pismo Cementowni (...) z dnia 1 października 1993 r. potwierdza, że wyrażona została zgoda na przekazanie wnioskodawcy do pracy w Przedsiębiorstwie (...) w O. w w/w okresie. Tak więc dokumenty te potwierdzają jednoznacznie, że wnioskodawca w w/w okresie nie pracował w Cementowni (...), a zajmując stanowisko robotnicze w firmie (...) nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Tym samym okres tego zatrudnienia nie podlega zaliczeniu do okresów pracy w szczególnych warunkach.

Z kolejnych dokumentów pracowniczych, to jest z: umowy o pracę i pism Cementowni (...) w O. z: dnia 29 sierpnia 1994 r. i dnia 30 sierpnia 1994 r., wynika, że wnioskodawca ponownie podjął zatrudnienie w charakterze murarza piecowego w Cementowni (...) od dnia 1 września 1994 r. i pracę w tym charakterze kontynuował do dnia 31 grudnia 1999 r., co również potwierdzają liczne angaże z tego okresu oraz świadectwo pracy i świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 1 lutego 1999 r. Przy czym należy zauważyć, że z pism Cementowni (...) z dnia 30 stycznia 1998 r. i dnia 18 lipca 1998 r. wynika, że wnioskodawca, w związku z zaistniałymi potrzebami zakładu pracy, został oddelegowany w okresie od dnia 1 lutego 1998 r. do dnia 30 kwietnia 1998 r. do pełnienia obowiązków w Wydziale Mechaniczno – Elektrycznym, a w okresie od dnia 18 lipca 1998 r. do dnia 17 października 1998 r. do pełnienie obowiązków operatora zespołu przenośników. Zatem w tych okresach także nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Tym bardziej, że brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących, iż podczas tych oddelegowań wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Nadto zgodnie z art. 32 ust. 1a pkt 1 w/w ustawy wynika, że przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z zaświadczenia Cementowni (...) w O. wynika, że wnioskodawca po dniu 14 listopada 1991 r., korzystał z zasiłków chorobowych i opiekuńczych łącznie przez okres 243 dni. Tak więc okres ten w świetle w/w przepisu również nie podlega uwzględnieniu.

Organ rentowy zarzucił również, że z protokołu wypadkowego z dnia 30 maja 1997 r. wynika, że wnioskodawca wykonywał prace murarskie w biurowcu, co świadczy, iż nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Należy zauważyć, że sam ten protokół nie może podważyć wiarygodności w/w dokumentów pracowniczych. Z niego jedynie wynika, że w tym dniu wnioskodawca wykonywał pracę murarza, a nie pracę murarza piecowego. Natomiast nie daje on podstawy do przyjęcia, że wnioskodawca ani przed dniem 30 maja 1997 r., ani po tej dacie, wykonywał jedynie pracę murarza, nie zaliczaną do pracy w szczególnych warunkach.

Niezasadne są również zarzuty dotyczące sprzeczności zeznań świadków z treścią dokumentów. Należy zauważyć, że świadkowie dokładnie i zgodnie opisali charakter i przebieg wykonywanej przez wnioskodawcę pracy. Opis ten znajduje pełne potwierdzenie w w/w dokumentach pracowniczych w sprawie.

W świetle powyższych okoliczności należy stwierdzić, że sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, iż cały okres zatrudnienia wnioskodawcy w Cementowni (...) do dnia 17 lipca 1998 r. podlega zaliczeniu do okresów pracy w szczególnych warunkach. Jak wyżej wskazano: okresy pracy w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 1 października 1993 r. do dnia 31 sierpnia 1994 r. (11 miesięcy), okresy oddelegowania na inne stanowiska pracy: od dnia 1 lutego 1998 r. do dnia 30 kwietnia 1998 r. (3 miesiące) i od dnia 18 lipca 1998 r. do dnia 17 października 1998 r. (3 miesiące) oraz okresy zasiłków chorobowych wynoszących 243 dni (8 miesięcy i 3 dni) oraz dzień wykonywania pracy murarza, podlegają wyłączeniu z okresów pracy w szczególnych warunkach.

Należy zauważyć, że okres zatrudnienia wnioskodawcy w Cementowni (...) w okresie od dnia 15 listopada 1978 r. o dnia 31 grudnia 1998 r. wynosi 20 lat miesiąc i 15 dni. Tak więc z tego okresu należy odliczyć w/w okresy niewykonywania pracy w szczególnych warunkach, które łącznie wynoszą 2 lata miesiąc i 4 dni. W tej sytuacji pomimo wyłączenia w/w okresów spełnia warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Należy również wskazać, że sąd pierwszej instancji niepotrzebnie zamieścił w sentencji wyroku czasokres wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach, gdyż kwestia ta stanowiła jedynie przesłankę do rozstrzygnięcia przedmiotu sporu jakim w tej sprawie było prawo wnioskodawcy do emerytury w obniżonym wieku. Jednak mimo tego uchybienia rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji co do przedmiotu sporu było, jak wskazano wyżej, prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

R.S.