Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 maja 2011 roku powodowie M. N. i J. S. prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (...).C wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 2.827,89 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lipca 2009 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne im od pozwanej jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Odszkodowanie to obejmuje koszty najmu auta zastępczego w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń (pozew, k. 3-6).

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwana (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W. zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana zakwestionowała dochodzone w pozwie roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości. W uzasadnieniu podniosła zarzuty: braku legitymacji czynnej powodów z uwagi na to, że w dacie szkody nie byli oni właścicielami uszkodzonego pojazdu, nie wykazania konieczności najmu pojazdu zastępczego oraz zbyt długiego czasu naprawy i zbyt wysokiej stawki czynszu najmu (sprzeciw – k. 38-42).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 kwietnia 2009 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W., a użytkowany przez wspólników spółki cywilnej (...).C. – M. N. i J. S.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W..

(dowód: okoliczność niesporna)

W dniu 1 maja 2009 roku szkoda została zgłoszona w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W., z którym właściciel pojazdu miał zawartą umowę ubezpieczenia autocasco. Zlecenie naprawy pojazdu i przyjęcie pojazdu do warsztatu nastąpiło w dniu 4 maja 2009 roku. W dniu 6 maja 2009 roku zakład ubezpieczeń sporządził kalkulację naprawy. Warsztat naprawczy zgłosił konieczność dokonania dodatkowych oględzin dopiero w dniu 19 maja 2009 roku. W dniu 25 maja 2009 roku warsztat naprawczy zwrócił się o wskazanie daty, w której nastąpią dodatkowe oględziny pojazdu. W dniu 25 maja 2009 roku zakład ubezpieczeń sporządził drugą kalkulację naprawy. W dniu 3 czerwca 2009 roku naprawa została zakończona.

W przypadku prawidłowego działania warsztatu naprawczego i likwidującego szkodę zakładu ubezpieczeń, warsztat naprawczy powinien zgłosić konieczność dokonania dodatkowych oględzin najpóźniej w dniu 8 maja 2009 roku. Dodatkowe oględziny powinny nastąpić nie później niż 11 maja 2009 roku. Mając na uwadze 6-dniowy technologiczny czas naprawy, pojazd powinien zostać odebrany z warsztatu po naprawie w dniu 18 maja 2009 roku. W tym samym dniu była możliwość zwrotu pojazdu zastępczego.

Na rynku (...) stawka dobowa za wynajem pojazdu zastępczego porównywalnej klasy kształtowała się od 139 do 199 złotych netto za 1 dobę.

(dowód: kalkulacja naprawy – k. 20-24; kalkulacja naprawy – k. 98-101; korespondencja e-mailowa – k. 102-103; faktura VAT z dnia 3 czerwca 2009 roku – k. 104-105; zlecenie naprawy – k. 106; opinia biegłego sądowego A. T. – k. 71-73; ustne wyjaśnienia biegłego sądowego A. T. na rozprawie w dniu 21 marca 2014 roku – k. 138-140)

W okresie od dnia 15 maja 2009 roku do dnia 3 czerwca 2009 roku M. N. i J. S. korzystali z pojazdu zastępczego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajętego od D. R. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą DaCar na podstawie umowy najmu samochodu. Wysokość czynszu najmu wyniosła 2.827,89 złotych netto.

(dowód: umowa najmu samochodu k. 13-13v; faktura VAT nr (...) – k. 14)

W dniu 4 czerwca 2009 roku M. N. i J. S. zgłosili pozwanej szkodę polegającą na poniesieniu kosztów najmu pojazdu zastępczego przesyłając m.in. fakturę oraz umowę najmu samochodu.

(dowód: e-mail z dnia 4 czerwca 2009 roku – k. 18)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (okolicznościach niespornych), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego A. T..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowym procesie pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych zdarzenia oraz swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę. Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa podniosła trzy zarzuty. Pierwszym był zarzut braku legitymacji czynnej do dochodzenia roszczenia przez powodów z uwagi na to, że w dacie szkody nie byli oni właścicielami, lecz jedynie użytkownikami uszkodzonego pojazdu. Drugim zarzutem było niewykazanie konieczności najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanych. Trzecim zarzutem był zbyt długi czas naprawy oraz zbyt wysoka stawka czynszu najmu.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu należy wskazać, że w przypadku oddania przez właściciela pojazdu innej osobie do używania (np. leasingobiorcy), za poszkodowanego w zakresie szkody polegającej na niemożności korzystania z pojazdu z uwagi na oddanie pojazdu do naprawy należy uznać użytkownika pojazdu, a nie właściciela. To on korzystałby bowiem z pojazdu, gdyby szkoda nie została wyrządzona. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie użytkujący pojazd powodowie mieli prawo do najęcia pojazdu zastępczego.

Odnosząc się z kolei do drugiego zarzutu pozwanej, iż nie zostało wykazane, że normalnym następstwem działania sprawcy jest prawo najmu pojazdu zastępczego, wskazać należy, iż pozbawienie poszkodowanego możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego w trakcie kolizji skutkuje tym, że ma on prawo wynająć pojazd zastępczy i pozostaje to w związku przyczynowym z kolizją. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową bez względu na rodzaj działalności lub cel, dla którego poszkodowany wykorzystuje pojazd. Jeżeli więc poszkodowany poniósł koszty wynajmu pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków zdarzenia podlegającego wyrównaniu. Należy przy tym podkreślić, że w przedmiotowej sprawie uszkodzony pojazd wykorzystywany był do prowadzenia działalności gospodarczej. Pozwana nie zgłosiła żadnych wniosków dowodowych mających na celu wykazanie, że zasada proporcjonalności wyklucza najem pojazdu zastępczego.

Pozwana zakwestionowała także długość okresu naprawy uszkodzonego pojazdu oraz będący jego odpowiednikiem czas korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, a także stawkę czynszu najmu.

Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c. w zw. z art. 223 k.p.c.), w konsekwencji, to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania podnoszonych przez nią twierdzeń. Z przeprowadzonego w toku procesu dowodu z opinii biegłego A. T. (przy uwzględnieniu ustnych wyjaśnień złożonych na rozprawie w dniu 21 marca 2014 roku) wynika, że w przypadku prawidłowego działania warsztatu naprawczego i likwidującego szkodę zakładu ubezpieczeń, warsztat naprawczy powinien zgłosić konieczność dokonania dodatkowych oględzin najpóźniej w dniu 8 maja 2009 roku. Dodatkowe oględziny powinny nastąpić nie później niż 11 maja 2009 roku. Mając na uwadze 6-dniowy technologiczny czas naprawy, pojazd powinien zostać odebrany z warsztatu po naprawie w dniu 18 maja 2009 roku. W tym samym dniu była możliwość zwrotu pojazdu zastępczego. Na rynku (...) stawka dobowa za wynajem pojazdu zastępczego porównywalnej klasy kształtowała się od 139 do 199 złotych netto za 1 dobę.

Opinia ta jest opinią logiczną, jasną i przekonującą. Po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innego biegłego.

Brak było podstaw do przyjęcia, że wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentów złożonych przez powodów przy piśmie z dnia 14 listopada 2012 roku (k. 98-106) był sprekludowany. Powodowie już w pozwie zgłosili wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentów zawartych w aktach szkody nr 2009050100016, tj. akt szkody likwidowanej w ramach ubezpieczenia autocasco przez (...) S.A. w W.. Akta te zostały złożone jako część akt szkody pozwanej. Z treści opinii biegłego powodowie uzyskali informację, że akta te nie są kompletne. W związku z tym w terminie 14 dni od dnia doręczenia im opinii biegłego złożyli wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentów, które powinny znajdować się w tych aktach szkody. W konsekwencji nie przekroczyli terminu opisanego (...) § 1 k.p.c.

Mając na uwadze treść opinii biegłego należy stwierdzić, że uzasadniony był wyłącznie najem w okresie od dnia 15 maja 2009 roku do dnia 18 maja 2009 roku, tj. w okresie uzasadnionego czasu naprawy. Pozostały czas naprawy, tj. od dnia 19 maja 2009 roku do dnia 3 czerwca 2009 roku nie pozostawał w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowych ze szkodą. Wynikał bowiem ze zwłoki podmiotów trzecich (warsztatu naprawczego oraz zakładu naprawczego likwidującego szkodę w ramach ubezpieczenia autocasco, tj. (...) S.A. w W.), za które pozwana nie ponosi odpowiedzialności.

Okres od dnia 15 maja 2009 roku do dnia 18 maja 2009 roku to 4 dni kalendarzowe. W związku z tym stawka czynszu najmu powinna zgodnie z umową i wystawioną na jej podstawie fakturą wynosić 595,36 złotych netto (4 razy 148,84 złotych). Przyjęta przez strony umowy stawka czynszu najmu nie przekracza stawek występujących na rynku lokalnym. Pozostaje więc w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze, że wniosek o wypłatę odszkodowania został złożony pozwanej w dniu 4 czerwca 2009 roku (k. 18), 30-dniowy termin upłynął z dniem 4 lipca 2009 roku, a żądanie odsetek uzasadnione było od dnia 5 lipca 2009 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia.

Koszty procesu wyniosły w sumie 1.935,32 złotych w tym:

- poniesione przez powódkę: opłata od pozwu 142 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 617 złotych plus koszty biegłego 279,66 złotych (w sumie 1.038,66 złotych);

- poniesione przez pozwaną: wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 617 złotych plus koszty biegłego 279,66 złotych (w sumie 896,66 złotych).

Powódka wygrała w 21,05% (595,36/2.827,89 razy 100%), a więc pozwana powinna ponieść 21,05% kosztów procesu, tj. kwotę 407,45 złotych. Ponieważ pozwana poniosła kwotę wyższą, tj. 896,66 złotych powodowie powinni jej zapłacić kwotę 489,21 złotych. Solidarność po stronie powodów znajduje uzasadnienie w treści art. 864 k.c.

Zarządzenie: odpisy uzasadnienia doręczyć pełnomocnikom stron.