Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Janusz Supiński

Protokolant:

Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu w dniu 18.02.2015 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku M. K., S. K. (1)

z udziałem A. K.

o dział spadku

postanawia:

I.  Dokonać działu spadku po S. K. (1), zmarłym w dniu 10.11.2011r. i H. K., zmarłej w dniu 04.08.2013r. w skład którego to spadku wchodzi:

1.  lokal mieszkalny, stanowiący odrębną nieruchomość, położony w G. przy ul. (...) o całkowitej powierzchni użytkowej 58,30 m ², składający się z 3 pokoi, kuchni, łazienki z wc, przedpokoju wraz z przynależną piwnicą o powierzchni 5,30 m ² i udziałem w elementach wspólnych budynku i prawie współużytkowania wieczystego działki gruntu pod budynkiem do (...) części, zapisany w księdze wieczystej (...);

2.  garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu pod tym garażem, położony w G. przy ul. (...);

3.  telewizor B. T. 460 z pilotem;

4.  stolik pod telewizor;

5.  dwa duże fotele;

6.  wersalka;

7.  dywan;

8.  segment kuchenny;

9.  lodówka m-ki G.;

10.  kuchenka m-ki M.;

11.  okap kuchenny;

12.  naczynia ceramiczne (...) szt. 15;

13.  zestaw garnków (...);

14.  radio kuchenne;

15.  mikser kuchenny szt. 2;

16.  odkurzacz (...);

17.  maszynka do mielenia mięsa;

18.  żyrandol (...);

19.  pralka automatyczna (...);

20.  stolik nocny;

21.  pościel wełniana;

22.  krzesło drewniane obite materiałem szt. 4;

23.  szafa dwudrzwiowa;

24.  stół duży rozkładany + 6 krzeseł;

25.  szafka pod telewizor;

26.  telewizor (...);

27.  odtwarzacz DVD i J.;

28.  materac do masażu;

29.  patera zielona;

30.  dywan z dużego pokoju;

31.  żyrandol;

32.  lampka nocna;

33.  naczynia kryształowe szt. 15;

34.  dywan z przedpokoju;

35.  szafa z przedpokoju;

36.  lustro;

37.  szafa;

38.  chodnik;

39.  dwa żyrandole;

40.  środki pieniężne zgromadzone na rachunku nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. w kwocie 26.415,16 zł;

41.  środki pieniężne zgromadzone na rachunku nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. w kwocie 42,70 zł;

42.  środki pieniężne z zasiłku pogrzebowego w kwocie 889,20 zł;

43.  środki pieniężne z polisy spadkodawczyni H. K. w kwocie 2.600 zł

w ten sposób, że:

a/. przyznać na wyłączną rzecz wnioskodawcy M. K. garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu pod garażem, położony w G. przy ul. (...) wymieniony w pkt I.2 oraz kwotę 9.982,35 zł;

b/. przyznać na wyłączną rzecz wnioskodawcy S. K. (1) kwotę 9.982,35 zł;

c/. przyznać na wyłączną rzecz uczestniczki postępowania A. K. lokal mieszkalny, opisany w pkt I.1, ruchomości opisane w pkt I.3 – I.39 oraz kwotę 9.982,35 zł.

II.  Ustalić, że uczestniczka postępowania dokonała w toku postępowania spłaty w całości wnioskodawców z tytułu przyznania na jej rzecz lokalu mieszkalnego opisanego w pkt I.1.

III.  Ustalić, że wnioskodawcy M. K. i S. K. (1) pobrali z rachunku bankowego (...) w Banku (...) SA Oddział w G. kwoty po 8.829,08 zł tytułem należnych im udziałów w składniku masy spadkowej opisanym w pkt I.40.

IV.  Tytułem rozliczenia udziału uczestniczki postępowania w składniku masy spadkowej opisanym w pkt I.40 oraz rozliczenia kwoty 9.982,35 zł z pkt I.c/. upoważnić wyłącznie uczestniczkę postępowania A. K. do pobrania z rachunku nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. środków tam zgromadzonych.

V.  Tytułem rozliczenia pozostałych sum, opisanych w pkt I.41 – I.43 i rozliczenia kwot 9.982,35 zł z pkt I.a/. i I.b/.:

1.  zasądzić od uczestniczki postępowania A. K. na rzecz wnioskodawcy M. K. kwotę 264,07 zł;

2.  zasądzić od uczestniczki postępowania A. K. na rzecz wnioskodawcy S. K. (1) kwotę 1.153,27 zł;

3.  upoważnić wyłącznie M. K. do pobrania z rachunku bankowego nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. środków pieniężnych tam zgromadzonych.

VI.  Zasądzić od wnioskodawcy M. K. na rzecz uczestniczki postępowania A. K. kwotę 666,67 zł tytułem rozliczenia spłaty uczestniczki postępowania z tytułu przyznania na rzecz wnioskodawcy M. K. garażu opisanego w pkt I.2.

VII.  Ustalić wartość przedmiotu działu spadku na kwotę 198.147,06 zł

VIII.  Znieść wzajemnie między zainteresowanymi koszty postępowania.

Sygn. akt I Ns 6/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy M. K. i S. K. (1) – po doprecyzowaniu wniosku - wnieśli o dokonanie działu spadku po S. K. (1) zmarłym w dniu 10.11.2011r. oraz H. K., zmarłej w dniu 04.08.2013r., w skład którego to spadku wchodzi lokal mieszkalny, stanowiący odrębną nieruchomość, położony w G. przy ul. (...), garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu pod garażem oraz szereg ruchomości. Wnioskodawcy domagali się przyznania lokalu mieszkalnego oraz garażu na ich rzecz ze stosowną spłatą uczestniczki postępowania A. K., przyznania ruchomości na rzecz uczestniczki ze stosowną spłatą wnioskodawców, rozliczenia nakładów wnioskodawców na przedmiotowy lokal mieszkalny i montaż nagrobka po śmierci H. K., wreszcie rozliczenie utraconych pożytków z tytułu niemożności oddania lokalu przy ul. (...) w najem.

Uczestniczka postępowania A. K. przychyliła się co do zasady do wniosku, podnosząc, iż przedmiotem działu spadku winne być również oszczędności spadkodawców zgromadzone na rachunkach bankowych. Co do sposobu podzielenia masy spadkowej, uczestniczka postępowania wniosła o przyznanie na jej rzecz spornego lokalu mieszkalnego i przyznanie na rzecz uczestników postępowania garażu oraz ruchomości.

W trakcie postępowania zainteresowani ustalili, że uczestniczka postępowania A. K. otrzyma w wyniku działu spadku lokal mieszkalny położony w G. przy ul. (...), o ile tytułem spłaty wnioskodawców w tym zakresie, przekaże wnioskodawcom kwoty po 50.000 zł każda. Wnioskodawcy potwierdzili otrzymanie od uczestniczki postępowania kwot po 50.000 zł.

W toku postępowania wnioskodawcy zmodyfikowali wniosek, proponując, by garaż przypadł na rzecz wnioskodawcy M. K., zaś ruchomości zostały przyznane uczestniczce postępowania. Nadto wnioskodawcy odstąpili od domagania się spłat z tytułu przyznania ruchomości A. K.. Uczestniczka postępowania wyraziła zgodę na taki sposób podziału spadku, obejmującego garaż i ruchomości.

Sąd ustalił, co następuje:

Aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 19.01.2012r. nr A (...), notariusz B. M. potwierdziła, że spadek po S. K. (1) zmarłym w dniu 10.11.2011r. w G., ostatnio stale zamieszkałym w G. nabyli H. K., A. K., S. K. (1) i M. K. – po ¼ części każdy. Postanowieniem z dnia 25.10.2013r. w sprawie I Ns 540/13 Sąd Rejonowy w Giżycku stwierdził, że spadek po H. K., zmarłej dnia 04.08.2013r. w O., ostatnio stale zamieszkałej w G., na podstawie ustawy nabyli: S. K. (1), M. K. i A. K. – po 1/3 części.

Dowód: wypis aktu notarialnego k 11-13

postanowienie k 38 akt I Ns 540/13

W skład spadku po spadkodawcach S. K. (1) i H. K. wchodzi

1.  lokal mieszkalny, stanowiący odrębną nieruchomość, położony w G. przy ul. (...) o całkowitej powierzchni użytkowej 58,30 m ², składający się z 3 pokoi, kuchni, łazienki z wc, przedpokoju wraz z przynależną piwnicą o powierzchni 5,30 m ² i udziałem w elementach wspólnych budynku i prawie współużytkowania wieczystego działki gruntu pod budynkiem do (...) części, zapisany w księdze wieczystej (...);

2.  garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu pod tym garażem, położony w G. przy ul. (...);

3.  telewizor B. T. 460 z pilotem;

4.  stolik pod telewizor;

5.  dwa duże fotele;

6.  wersalka;

7.  dywan;

8.  segment kuchenny;

9.  lodówka m-ki G.;

10.  kuchenka m-ki M.;

11.  okap kuchenny;

12.  naczynia ceramiczne (...) szt. 15;

13.  zestaw garnków (...);

14.  radio kuchenne;

15.  mikser kuchenny szt. 2;

16.  odkurzacz (...);

17.  maszynka do mielenia mięsa;

18.  żyrandol (...);

19.  pralka automatyczna (...);

20.  stolik nocny;

21.  pościel wełniana;

22.  krzesło drewniane obite materiałem szt. 4;

23.  szafa dwudrzwiowa;

24.  stół duży rozkładany + 6 krzeseł;

25.  szafka pod telewizor;

26.  telewizor (...);

27.  odtwarzacz DVD i J.;

28.  materac do masażu;

29.  patera zielona;

30.  dywan z dużego pokoju;

31.  żyrandol;

32.  lampka nocna;

33.  naczynia kryształowe szt. 15;

34.  dywan z przedpokoju;

35.  szafa z przedpokoju;

36.  lustro;

37.  szafa;

38.  chodnik;

39.  dwa żyrandole;

40.  środki pieniężne zgromadzone na rachunku nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. w kwocie 26.415,16 zł;

41.  środki pieniężne zgromadzone na rachunku nr (...) w Banku (...) SA Oddział w G. w kwocie 42,70 zł;

42.  środki pieniężne z zasiłku pogrzebowego w kwocie 889,20 zł;

43.  środki pieniężne z polisy spadkodawczyni H. K. w kwocie 2.600 zł

Dowód: umowa dzierżawy k 15

odpis kw (...)-18

informacja k 56-58

specyfikacja k 114-115

potwierdzenie przelewu k 116

polisa k 130

pismo k 131-132

Spadkodawca S. K. (1) posiadał w (...) Banku Spółdzielczym w G. lokaty terminowe na łączną kwotę 8.654,21 zł. W dniu 21.11.2011r. spadkodawczyni H. K., działając jako pełnomocnik do lokat, zlikwidowała w/w lokaty terminowe.

Dowód: informacja k 50

Spadkodawczyni H. K. pozostawiła dwa rachunki bankowe w Banku (...) w G.: nr (...) ze stanem 2.738,08 zł oraz nr (...) ze stanem 26.415,16 zł. Z rachunku nr (...) wnioskodawcy pobrali po śmierci spadkodawczyni kwoty po 8.829,08 zł. Z rachunku nr (...) wnioskodawca M. K. pobrał kwotę łączną 1.725,38 zł, nadto dokonano zapłaty na rzecz Baru (...) w G. w kwocie 960 zł oraz bank pobrał prowizję w wysokości 10 zł – saldo końcowe po w/w operacjach wynosi 42,70 zł

Dowód; informacja k 56-58

Wnioskodawca M. K. otrzymał, po śmierci spadkodawczyni H. K. kwotę 889,20 zł z tytułu różnicy pomiędzy należnym zasiłkiem pogrzebowym, a kosztem pogrzebu spadkodawczyni, uregulowanym na rzecz firmy pogrzebowej. Ponadto uczestniczka A. K. pobrała kwotę 2.600 zł tytułem odszkodowania na podstawie polisy spadkodawczyni na życie.

Dowód: bezsporne

Po śmierci spadkodawczyni – w sierpniu 2013r. - uczestniczka postępowania A. K. wymieniła zamki w drzwiach wejściowych do lokalu mieszkalnego przy ul. (...), nie przekazując kluczy do mieszkania wnioskodawcom. Po śmierci spadkodawczyni wnioskodawca M. K. zapłacił Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 904,90 zł z tytułu opłat za mieszkanie, wnioskodawca S. K. (1) – kwotę 904,80 zł, a uczestniczka postępowania – kwotę 4.359,79 zł.

Dowód: zeznania stron k 84v-85

zeznania świadka C. K. k 83v

zeznania świadka J. P. k 84

informacja k 97

potwierdzenie przelewu k 21-22, 75-80, 119-121, 136-137, 151-153

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest przynależność do masy spadkowej po spadkodawcach lokalu mieszkalnego, garażu blaszanego wraz z prawem dzierżawy gruntu pod nim oraz ruchomości opisanych wyżej. Nie ulega też wątpliwości, że zainteresowani w toku postępowania ustalili sposób podziału wskazanej wyżej masy spadkowej, wartość lokalu mieszkalnego oraz przyjęli przekazanie ruchomości na rzecz uczestniczki postępowania bez spłat z tego tytułu. Co więcej uczestniczka postępowania przekazała wnioskodawcom kwoty po 50.000 zł tytułem rozliczenia przejęcia przez nią lokalu mieszkalnego. W tej sytuacji Sąd orzekł jak w pkt I.1. – I.39, I.a/. – I.c/. oraz II. postanowienia, czyli przyznał na rzecz wnioskodawcy M. K. garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu pod nim, przyznał na rzecz uczestniczki postępowania lokal mieszkalny w G. ul. (...) i ustalił, że wnioskodawcy otrzymali od A. K. spłatę z tego tytułu, wreszcie przyznał na rzecz uczestniczki postępowania ruchomości bez nakładania na uczestniczkę obowiązku spłaty wnioskodawców z tego tytułu.

Bezspornym w spawie pozostawał również fakt, że w skład masy spadkowej po spadkodawcach wchodzą środki pieniężne, zgromadzone na rachunkach bankowych w Banku (...) Oddział w G., nadto, że wnioskodawcy pobrali z jednego z owych rachunków kwoty po 8.829,08 zł. Co więcej – nie wywoływały sprzeczności pomiędzy zainteresowanymi również kwestie związane z nadwyżką zasiłku pogrzebowego, pozostałą po rozliczeniu firmy pogrzebowej tj. kwoty 889,20 zł, znajdującej się w posiadaniu M. K. oraz kwotą 2.600 zł pobraną przez uczestniczkę A. K. na podstawie polisy ubezpieczeniowej na życie, zawartej przez spadkodawczynię. W tej sytuacji Sąd oparł się o zgodne twierdzenia zainteresowanych, uwzględniając dodatkowo jedynie fakt pobrania przez M. K. z rachunku bankowego nr (...) kwoty 1.725,38 zł i zapłaty kwoty 960 zł (łącznie 2.685,38 zł). W zakresie owej kwoty 2.685,38 zł Sąd dostrzegł, że wnioskodawca M. K. pokrył koszty stypy (1.060 zł), mszy (750 zł), balsamowania zwłok (250 zł), zakupu mięsa i ciast (640 zł) oraz rozmów telefonicznych (49,86 zł), czyli łącznych wydatków w wysokości 2.749,86 zł. Wydatków tych uczestniczka postępowania zresztą nie kwestionowała. Sąd uznał zatem owe wydatki za uzasadnione i rozliczone, przyjmując w efekcie, iż do rozliczenia w ramach niniejszego postępowania pozostała jedynie kwota 42,70 zł z przedmiotowego rachunku bankowego nr (...). Podsumowując tę część należy stwierdzić, że w skład masy spadkowej wchodzą kwoty: - 26.415,16 zł z rachunku bankowego nr (...), - 42,70 zł z rachunku bankowego nr (...), - 889,20 nadwyżki zasiłku pogrzebowego, - 2.600 zł odszkodowania z polisy. Łączna wysokość środków finansowych objętych masą spadkową to kwota 29.947,06 zł, czyli po 9.982,35 zł dla każdego z zainteresowanych. Stąd Sąd orzekł jak w pkt I.a/. – I.c/.

Uwzględniając treść orzeczenia z pkt I.a/. – I.c/. oraz fakt pobrania przez M. K. kwoty 889,20 zł (nadpłata zasiłku pogrzebowego) i przez A. K. kwoty 2.600 zł (z polisy) Sąd orzekł jak w pkt IV i pkt V postanowienia. W wyniku realizacji w/w postanowienia wnioskodawca M. K. otrzyma kwotę 9.982,35 zł poprzez zaliczenie pobranej przez niego kwoty 8.829,08 zł z rachunku bankowego i kwoty 889,20 zł z zasiłku pogrzebowego oraz przekazanie mu przez A. K. kwoty 264,07 zł. Wnioskodawca S. K. (1) z kolei otrzyma kwotę 9.982,35 zł poprzez zaliczenie pobranej kwoty 8.829,08 zł i przekazanie mu przez A. K. kwoty 1.153,27 zł. Wreszcie uczestniczka postępowania A. K. otrzyma kwotę 9.982 zł poprzez pobranie z rachunku bankowego nr (...) zgromadzonych tamże środków w kwocie 8.871,34 zł (vide k 58) i zaliczenie w pozostałej części pobranej już odpowiedniej części kwoty 2.600 zł z polisy. Dla zakończenia wszelkich rozrachunków, w szczególności bankowych Sąd orzekł jak w pkt V.3., co dodatkowo wyrówna udziały wnioskodawców i uczestniczki w przedmiotowej masie spadkowej.

Kolejną kwestią, którą należało rozstrzygnąć to spłaty z tytułu przyznania wnioskodawcy M. K. garażu blaszanego wraz z prawem dzierżawy gruntu pod tym garażem. O ile bowiem zainteresowani uzgodnili przekazanie ruchomości na rzecz uczestniczki postępowania bez obowiązku ich spłaty, o tyle co do garażu takich uzgodnień stron już nie było. W takiej sytuacji Sąd przyjął wartość tego składnika masy spadkowej na kwotę 2.000 zł, czyli zgodnie z wnioskiem pierwotnym wnioskodawców. Sąd zajął takie stanowisko wobec braku jakichkolwiek zastrzeżeń zainteresowanych w tej materii, a konsekwencją tego było zasądzenie na rzecz A. K. kwoty 666,67 zł tytułem spłaty. Jednocześnie Sąd nie orzekał o spłacie z tego tytułu na rzecz S. K. (1), a to wobec jego stanowiska w tym zakresie (vide k 42v i 85).

Przechodząc do kwestii nakładów, poczynionych przez zainteresowanych na lokal mieszkalny objęty masą spadkową oraz kosztów, związanych z postawieniem nagrobka, należy w pierwszej kolejności dostrzec, że zagadnienia te objęte są reżimem wyznaczonym przez art. 6 kc. Strony zatem winne były w toku postępowania wykazać nie tylko wysokość poniesionych nakładów, ale przede wszystkim zasadność ich poniesienia oraz konieczność ich rozliczenia. I tak – co do środków, wydatkowanych przez poszczególnych zainteresowanych w związku z obowiązkiem ponoszenia opłat na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., to nie ulega wątpliwości, ile każdy z zainteresowanych zapłacił z tego tytułu. Kwestią sporną zaś pozostawały uzgodnienia pomiędzy zainteresowanymi co do sposobu i zakresu poniesienia omawianych opłat przez poszczególne osoby. Wnioskodawca S. K. (1) twierdził, że opłaty za mieszkanie miała wnosić uczestniczka postępowania A. K., która z kolei podnosiła, że w ramach uzgodnień ze S. K. (2), to on miał uiścić opłatę za 3 pierwsze miesiące, a dopiero potem uczestniczka miała przejąć ciężar opłat na siebie. Wnioskodawca M. K. z kolei twierdził, że uiszczał opłaty za mieszkanie, ponieważ dowiedział się, że występuje zadłużenie, choć przed datą uiszczenia opłaty przez M. K., pieniądze wpłacił już S. K. (1). Niewątpliwym jest, że każdy z zainteresowanych podawał odmiennie w zakresie ustaleń co do wnoszenia opłat, a jednocześnie kwestia ta nie była przedmiotem dowodzenia w sprawie. Nadto – należy zauważyć, że sporny lokal pozostawał w wyłącznym posiadaniu uczestniczki postępowania, której zresztą to mieszkanie zostało przyznane. Sąd zatem – uwzględniając oba powyższe zagadnienia pozostawił żądania rozliczenia poniesionych opłat bez rozpoznania, a to wobec braku możliwości ustalenia uzgodnionych pomiędzy stronami zasad rozliczenia. Roszczeń uczestniczki postępowania w omawianym zakresie Sąd nie uwzględnił tym bardziej mając na względzie twierdzenia samej A. K., wedle których to ona miała przejąć obowiązek uiszczania opłat – skoro sama się zobowiązała do zapłaty to trudno obecnie obciążyć tymi opłatami wnioskodawców.

Odnosząc się wreszcie do kwestii nakładów, związanych z postawieniem nagrobka oraz wydatkowaniem w związku z tym przez wnioskodawców kwot po 599,99 zł każdy, podkreślić należy, że w aktach sprawy znajdują się dwie faktury z dnia 20.11.2013r. (nr (...) i (...)) opiewające na kwoty po 599,99 zł za montaż nagrobka. Obie te faktury zostały wystawione przez PPHU (...) w G., przy czy odbiorcą jednej z nich był M. K., a drugiej – S. K. (1). Dostrzec jednak przy tym należy, że z zapisów znajdujących się na wskazanych fakturach nie wynika, czy faktury te dotyczą dwóch różnych nagrobków, czy też jednego (tego samego) pomnika, a jeśli obie faktury obejmują ten sam nagrobek, to jaka była cena ogólna tego nagrobka. Kwestie te nie były także przedmiotem dowodzenia w niniejszym postępowaniu. Co więcej – z akt sprawy nie wynika, czy zainteresowani czynili jakiekolwiek uzgodnienia w omawianym zakresie, czy też nie i ewentualnie, jakie były te ustalenia (w szczególności co do zakresu i sposobu sfinansowania prac). Mając na uwadze fakt, że roszczenia rozliczenia nakładów, o czym była już mowa, podlegają ogólnym zasadom, wynikającym z art. 6 kc, Sąd, nie mając ku temu wystarczających danych, nie uwzględnił w orzeczeniu żądań wnioskodawców w tej materii.

O kosztach postępowania Sąd orzekł po myśli art. 520 § 1 kpc, uznając, iż brak jest przesłanek do zastosowania § 2 zd. 1 in fine lub 3 tegoż artykułu. Zainteresowani zgodni byli w sprawie nie tylko co do zasady, ale nawet co do sposobu podziału poszczególnych składników masy spadkowej. Jakkolwiek zatem prezentowali rozbieżne stanowiska co do rozliczania ewentualnych nakładów, to brak jest w niniejszej sprawie podstaw do odstępstw od generalnej zasady określonej w art. 520 § 1 kpc.