Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy – V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: Magdalena Pańków

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2014 roku w Legnicy

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 11 sierpnia 2014 roku

znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 2812/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 sierpnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy J. K. prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że do dnia 01 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił 11 miesięcy i 23 dni okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat takich okresów. Nadal organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w Zakładzie (...) we W. ponieważ przedłożone świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 24 czerwca 2013 r. wystawiło archiwum, a nie pracodawca lub jego następca, jedynie uprawnieni do wystawienia dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji złożył J. K. wniósł o uznanie okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach Wskazał, iż oddalając odwołanie od decyzji w przedmiocie odmowy prawa do emerytury Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 03 czerwca 2014 r. uznał łącznie 14 lat, 10 miesięcy i 16 dni okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wraz z ponownym wnioskiem o świadczenie przedłożył zaświadczenie na okres wykonywania takiej pracy w czasie od 10 maja 1991 r. do 26 czerwca 1992 r., wymienionej w załączniku do zarządzenia Ministra Rolnictwa , wykaz A, dział X, poz. 8 pkt 5.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie uzasadniając swoje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji. Ponadto wskazał, iż nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia na podstawie zaświadczenia z dnia 02 lipca 2014 r., od 01 maja 1991 r. do 30 sierpnia 1991 r. i od 01 września 1991 r. do 28 lutego 1992 r. (z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 15 października 1991 r. do 31 października 1991 r.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. K. urodził się (...)., na dzień 01.01.1999 r. wykazał ponad 27 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie przystąpił do OFE oraz udowodnił 11 miesięcy i 23 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

dowód: akta ubezpieczeniowe wnioskodawcy.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 03 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy oddalił odwołanie J. K. od decyzji z dnia 12 grudnia 2013 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd podzielił stanowisko organu rentowego w tym zakresie, że wnioskodawca nie ma wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. W zakresie oceny charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy Sąd uznał, iż okres wstępnego stażu pracy od 01 września 1969 r. do 30 czerwca 1971 r. i do 06 listopada 1971 r., zatrudnienia młodocianego, nie są okresami wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu wyroku wskazano ponadto, iż uwzględniając okresy wykonywania pracy, jako pracy w szczególnych warunkach od ukończenia w dniu 06 listopada 1971 r. wieku 18 lat, przy zaliczeniu – łącznie nawet z okresem służby wojskowej okresów zatrudnienia w:

1.  Przedsiębiorstwie (...) we W. – Zakłady (...) w J.:

- od 06 listopada 1971 r. do 30 kwietnia 1978 r. – 6 lat, 5 miesięcy i 5 dni,

- od 30 października 1979 r. do 31 października 1986 r. – 7 lat i 2 dni,

2. Zakładzie (...) we W.:

- od 02 maja 1979 r. do 16 października 1979 r. – 5 miesięcy i 16 dni,

oraz po doliczeniu uznanych przez organ rentowy 11 miesięcy i 23 dni wnioskodawca wykazałby łącznie 14 lat, 10 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach. W tych okolicznościach za bezprzedmiotowe Sąd uznał rozważania pod kątem, czy w pozostałych, wskazanych w odwołaniu okresach, wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach.

d o w ó d: uzasadnienie wyroku w sprawie VU 78/14.

We wniesionym w sprawie VU 78/14 odwołaniu J. K. domagał się uznania za okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w Zakładzie (...) we W. oraz w (...) Przedsiębiorstwie (...) we W. – Zakłady (...) w J..

d o w ó d: odwołanie w sprawie VU 78/14.

Wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) we W. - Zakłady (...) w J. w okresach od 01 września 1969 r. do 30 kwietnia 1978 r. i od 30 października 1979 r. do 31 października 1986 r. W ramach stanowiska ubojowiec wykonywał wskazane przez brygadzistę lub mistrza takie czynności jak wykrwawianie, skórowanie, wytrzewianie, rozbieranie półtusz. Uboju dokonywali specjalnie przeszkoleni w tym zakresie pracownicy. J. K. również wykonywał prace polegające na uboju, wówczas gdy brakowało osoby do takiej pracy przeszkolonej.

d o w ó d: zeznania świadków: H. B., e-protokół: 00:15:00-00:25:00,

J. C., e-protokół: 00:26:00-00:30:00,

świadectwa pracy, k. 7 i 10 w tomie I akt rentowych,

wyjaśnienia ubezpieczonego, e-protokół: 00:44:00-00:48:00.

W czasie od 02 maja 1979 r. do 16 października 1979 r. J. K. wykonywał w Zakładzie (...) we W. prace malarza konstrukcji stalowych i Urządzeń Przemysłowych.

d o w ó d: zeznania świadków: J. J., e-protokół 00:31:00 -00:33:00,

R. M., e-protokół 00:34:00-00:35:00,

świadectwo pracy, k. 9 w tomie I akt rentowych.

W czasie od 10 maja 1991 r. do 26 lipca 1992 r. wnioskodawca był zatrudniony w zakładzie masarskim K. R. w J., gdzie wykonywał prace:

- od 10 maja 1991 r. do 30 sierpnia 1991 r. – ubojowca,

- od 01 września 1991 r. do 28 lutego 1992 r. – rozbieracza – wykrawacza,

- od 01 marca 1992 r. do 26 czerwca 1992 r. – masarza – wędliniarza..

d o w ó d: zeznania świadków: F. S., e-protokół: 00:41:00-00:42:44,

M. M., e-protokół: 00:36:00-00:40:00,

świadectwo pracy, k. 15 w tomie I akt rentowych,

zaświadczenie, k. 7 w tomie III akt rentowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy J. K. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy- w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Przewidziane w § 22 powołanego rozporządzenia ograniczenia dowodowe dotyczą wyłącznie postępowania przed organami rentowymi. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych wnioskodawca może udowadniać okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego (por. wyrok SN z dnia 02.02.1996 r., II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239).

W sprawie bezsporny był fakt, iż na dzień 01.01.1999 r. wnioskodawca wykazał wymagane 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w dacie wydania decyzji przez organ emerytalny miał skończone 60 lat oraz nie jest członkiem OFE.

Jedynie sporną kwestią wymagają ustalenia Sądu było natomiast to, czy wnioskodawca posiadał nadto 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczony nie spełnił warunków wskazanych w treści przepisu art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponieważ nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał wnioskodawcy za pracę w szczególnych warunkach wskazanych w zaskarżonej decyzji okresów.

Przedmiotem niniejszego postępowania była decyzja ZUS z dnia 11 sierpnia 2014 r., odmawiająca wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na pracę w warunkach szczególnych. Wniosek ubezpieczonego, złożony w dniu 28 lipca 2014 r., był ponownym wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia, w którym wnioskodawca wskazał na nowy dowód w postaci zaświadczenia z dnia 02 lipca 2014 r., na okoliczność wykonywania pracy w zakładzie masarskim K. R.w czasie od 10 maja 1991 r. do 26 czerwca 1992 r., w charakterze ubojowca, rozbieracza-wykrawacza oraz masarza wędliniarza.

Prawo ubezpieczonego do emerytury wcześniejszej było już przedmiotem postępowania sądowego, zakończonego prawomocnie dnia 03 czerwca 2014 r. na skutek wydania przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy w sprawie o sygn. akt VU 78/14 wyroku w przedmiocie oddalenia odwołania od decyzji ZUS z dnia 12 grudnia 2013 r. Wbrew ocenie J. K., oddalając we wskazanej sprawie VU 78/14 jego odwołanie, Sąd nie ocenił charakteru wykonywanej przez niego w Zakładach (...) w J. i w Zakładzie (...) pracy, uznając je za bezprzedmiotowe, ze względu na ich łączny wymiar krótszy od wymaganych co najmniej 15 lat. Okoliczność ta wynika wprost z końcowej części uzasadnienia wyroku wskazanej wyżej sprawy. Nie zachodzi zatem w rozpoznanej sprawie przeszkoda uniemożliwiająca dokonanie oceny charakteru pracy jaką ubezpieczony wykonywał u wymienionych wyżej pracodawców.

Na etapie postępowania odwoławczego wnioskodawca wskazał świadków na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w Zakładach (...) w J., w Zakładzie (...) we W. oraz w zakładzie masarskim K. R..

Prawomocny wyrok korzysta z powagi rzeczy osądzonej ( art. 366 k.p.c. ) co oznacza, że nie jest dopuszczalne ponowne rozpoznanie sprawy między tymi samymi stronami o te same roszczenia, o których w nim rozstrzygnięto ( art. 379 pkt 3 k.p.c. ). Powaga rzeczy osądzonej stoi na przeszkodzie skutecznemu powoływaniu się na spełnienie wymaganych warunków przed datą wydania wyroku, w związku z czym niedopuszczalne jest wykazywanie, że wszystkie wymagane warunki były spełnione przed zamknięciem rozprawy w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem, którym odmówiono przyznania prawa do ponownie żądanego świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2002 r., II UKN 250/01, z dnia 20 stycznia 2011 r., I UK 239/10, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 września 2013 r., III AUa 1747/12); wzruszenie ustaleń stanowiących podstawę tego wyroku i wydanie przez organ rentowy nowej decyzji jest możliwe tylko w okolicznościach przewidzianych w art. 114 ust. 1 ustawy (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 września 1978 r., II UZP 7/78, wyrok z dn. 13 lutego 2014 r., II UK 295/13). W realiach rozpoznanej sprawy wnioskodawca nie kwestionował ustalonego na etapie poprzedniego postępowania faktu, że w czasie od 01 września 1969 r. do 06 listopada 1971 r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach.

Przechodząc zatem do meritum sprawy należy stwierdzić, że ustalenie zaskarżonej decyzji, wskazujące na brak wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach jest w świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału uzasadnione. W szczególności należy wskazać, że oceny charakteru pracy wykonywanej w Zakładach (...) w J. ((...), od 06 listopada 1971 r. do 30 kwietnia 1978 r. i ponownie od 30 października 1979 r. do 31 października 1986 r.) należy dokonać w oparciu o stanowiący załącznik do wskazanego wyżej rozporządzenia Wykaz A, Dział X, poz. 8, kwalifikujący do prac w szczególnych warunkach prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt. W świetle tak zeznań świadków H. B. i J. C., jak również wyjaśnień J. K., ubezpieczony nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac wykonywanych b e z p o ś r e d n i o przy uboju zwierząt. Poza bowiem takimi pracami wykonywał również inne, wskazane przez świadków, nie związane bezpośrednio z ubojem prace. Prace polegające na wykrwawianiu, skórowaniu, wytrzewianiu wykonywane były już po dokonanym wcześniej uboju. Zebrany w sprawie materiał uzasadnia natomiast ustalenie, iż omawiane prace ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w początkowym okresie zatrudnienia w zakładzie masarskim K. R., od 10 maja 1991 r. do 30 sierpnia 1991 r. Ten jednak okres, nawet uzupełniony o okres zatrudnienia w Zakładzie (...) we W. (02 maja 1979 r. do 16 października 1979 r.) oraz uznany przez organ rentowy okres jest znacznie krótszy od wymaganych co najmniej 15 lat okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy, zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.