Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania L. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 31 grudnia 2013 roku nr (...)

w sprawie L. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 121/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 czerwca 2014 r.

Decyzją z dnia 31.12.2013 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił L. B. przyznania emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionych w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). Organ rentowy nie uznał okresu zatrudnienia od 14.04.1973 r. do 31.08.1991 r. w (...) i od 01.09.1991 r. do 01.07.1994 r. w (...) jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż na podstawie przedłożonej dokumentacji archiwalnej brak możliwości określenia charakteru wykonywanej pracy, a tym samym podporzadkowania zajmowanych stanowisk pracy pod konkretną pozycje i punkt zarządzeń resortowych.

L. B. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, w którym domagał się jej zmiany poprzez przyznanie emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że pracował w warunkach szczególnych ponad 15 lat jako stolarz maszynowy. Sporne okoliczności zamierza wykazać zeznaniami świadków.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że L. B. w dniu (...) osiągnął 60 lata życia. Na dzień 01.01.1999 r. legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszącym 30 lat i 13 dzień okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Odwołujący nie pracuje, pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 14.04.1973 r. do 31.08.1991 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w K. był zatrudniony na stanowisku stolarz, następnie pracował w jego następcy prawnym tj. w Przedsiębiorstwie Budowlano-Produkcyjnym (...) Sp. z o.o. w K. od 01.09.1991 r. do 01.07.1994 r. na stanowisku stolarz maszynowy i w okresie od 02.07.1994 r. do 31.12.1995 r. w (...) Sp. z o.o. w K. powstałym z przekształcenia (...) na stanowisku stolarz. W pierwszym okresie zatrudnienia tj. ok. 1 rok do 1,5 roku pracował jako stolarz montażysta przy montażu domków drewnianych tzw. pakamer, które były montowane na zewnątrz z gotowych elementów wykonywanych na halach produkcyjnych. Odwołujący skręcał te domki za pomocą śrub, kładł papę na dachu i wykładał podłogę gumolitem. Następnie na ok. jeden rok przed odbywaniem zasadniczej służby wojskowej aż do końca zatrudnienia pracował jako stolarz maszynowy przy wykonywaniu różnych prac przy wykorzystaniu różnych maszyn tj. obrabiarki typu strugarka do drewna, piła do drewna, frezarka, grubościówka, wiertarka i inne np. prac wykończeniowych przy produkcji stolarki okiennej w wymiarze pełnego etatu. Zasadniczą służbę wojskową odbywał w okresie od 28.10.1976 r. do 18.10.1978 r.

Dowód: świadectwo pracy z dnia 31.08.1991 r. –k. 6 ar czI,

świadectwo pracy z dnia 04.07.1994 r. –k. 8 ar czI,

świadectwo pracy z dnia 31.12.1995 r. –k. 7 ar czI,

dokumentacja pracownicza –k. 9-93 ar czV,

zeznania świadka M. F. –k. 11v as,

zeznania świadka M. C. –k. 11-12 as,

zeznania odwołującego –k. 19-20 as,

W dniu 15.11.2013 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury.

dowód: wniosek z dnia 15.11.2013 r. –k. 1-4 ar czV.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków M. F. i M. C. bowiem ich zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, że odwołujący na stanowisku stolarza pracował przy montażu domków dla robotników tzw. pakamer, a następnie na stanowisku stolarza maszynowego pracował przy wykorzystaniu różnych maszyn tj. obrabiarki typu strugarka do drewna, piła do drewna, frezarka, grubościówka, wiertarka i inne wykonując np. prace wykończeniowe przy produkcji stolarki okiennej. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały ze sobą i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego w spornym okresie.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdzały dowody z zeznań świadków i z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych i aktach osobowych odwołującego, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy L. B. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy L. B. był zatrudniony w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat i okres ten miałby przypadać przed dniem 01.01.1999 r., skoro organ rentowy kwestionował fakt wykonywania pracy w warunkach szczególnych w (...), w (...) i w (...) - jedynie w oparciu o zeznania świadków, jego zeznania oraz świadectwa pracy i dokumentację pracowniczą kiedy był zatrudniony na stanowisku stolarz i stolarz maszynowy.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

W sytuacji gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach zaświadczenia z zakładu pracy nie pozbawia to go możliwości wykazania tej okoliczności w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239).

Sąd na podstawie zeznań świadków, zeznań odwołującego, świadectw pracy i dokumentacji pracowniczej ustalił, iż odwołujący w okresie od 14.04.1973 r. do 31.08.1991 r. pracował w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w K. na stanowisku stolarz, następnie pracował w jego następcy prawnym tj. w Przedsiębiorstwie Budowlano-Produkcyjnym (...) Sp. z o.o. w K. od 01.09.1991 r. do 01.07.1994 r. na stanowisku stolarz maszynowy i w okresie od 02.07.1994 r. do 31.12.1995 r. w (...) Sp. z o.o. w K. powstałym z przekształcenia (...) na stanowisku stolarz. W pierwszym okresie zatrudnienia tj. ok. 1 rok do 1,5 roku pracował jako stolarz montażysta przy montażu domków drewnianych tzw. pakamer, które były montowane na zewnątrz z gotowych elementów wykonywanych na halach produkcyjnych. Odwołujący skręcał te domki za pomocą śrub, kładł papę na dachu i wykładał podłogę gumolitem. Następnie na ok. jeden rok przed odbywaniem zasadniczej służby wojskowej aż do końca zatrudnienia pracował jako stolarz maszynowy przy wykonywaniu różnych prac przy wykorzystaniu różnych maszyn tj. obrabiarki typu strugarka do drewna, piła do drewna, frezarka, grubościówka, wiertarka i inne np. prac wykończeniowych przy produkcji stolarki okiennej w wymiarze pełnego etatu. Zasadniczą służbę wojskową odbywał w okresie od 28.10.1976 r. do 18.10.1978 r. U wszystkich trzech pracodawców odwołujący pracował na stanowiskach związanych z działem V budownictwo i przemysł materiałów budowlanych ewentualnie do związanych z działu XIV prace różne. Skoro odwołujący co przyznał on jak i potwierdzili świadkowie wykonywał bardzo różne prace na stanowisku stolarz maszynowy to nie można uznać mu okresu zatrudnienia w tych trzech zakładach pracy jako pracy w warunkach szczególnych albowiem nie ma podstaw do przyporządkowania wykonywanej porzez niego pracy pod żadną z pozycji wymienionych w tych dwóch działach V i XIV Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43). W tej sytuacji należy uznać, że odwołujący nie udowodnił posiadania 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę w przedmiotowej sprawie odwołujący nie spełnia przesłanek do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.) mimo, że osiągnął wiek 60 lat (...)oraz na dzień 01.01.1999 r. posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 25 letni okres składkowy i nieskładkowy), ponieważ nie posiada co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §1 kpc oddalił odwołanie L. B. od zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 31.12.2013 r.