Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Klara Łukaszewska (spr.)

Sędziowie SO Tomasz Skowron

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Lesława Kwapiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013 r.

sprawy S. D.

skazanego o wyrok łączny

z powodu apelacji, wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 17 grudnia 2012 r. sygn. akt IIK 891/12

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec skazanego S. D. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu do ponownego rozpoznania,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę 147,60 zł w tym 27,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

S. D. skazany został :

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 15 lipca 2004r. w sprawie II K 403/04, za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. popełnione w dniu 04 stycznia 2004r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 28 lipca 2004r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca 2006r. sygn. Ko 403/06,

II.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 14 października 2004r. w sprawie II K 579/04, za przestępstwo z art. 288 § l k.k. popełnione w dniu 16 czerwca 2004 r. na karę l roku pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 22 października 2004r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca 2006r. sygn. II Ko 401106,

III.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Żarach z dnia 13 stycznia 2005r. w sprawie II K 229/04 za przestępstwo z art. 279 § l k.k. popełnione w dniu 11 sierpnia 2003 r. na karę l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 20 stycznia 2005r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Żarach z dnia 19.06.2006 r. sygn. II Ko 606/06,

IV.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 18 marca 2005r. w sprawie II K 62/05, za przestępstwo z art. 48 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, popełnione w dniu 21 października 2004r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 26 marca 2005r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca 2006r. sygn. Ko 402/06,

V.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 22 listopada 2005r. w sprawie IIK 262/05, za przestępstwa: z art. 279 § 1 k.k., popełnione w nocy na 23 lipca 2005r. na karę l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz z art. 291 § l k.k. popełnione w dniu 28 lipca 2005r. na karę l roku pozbawienia wolności oraz na karę łączną l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, prawomocnym z dniem 03 marca 2006r.,

VI.  wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 24 października 2006r. w sprawie II K 213/06, prawomocnym z dniem 22.11.2006 r., obejmującego skazania wyrokami:

a.  Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 15 lipca 2004r. w sprawie II K
403/04, za przestępstwo z art. 288 § l k.k. popełnione w dniu 04 stycznia
2004r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem
28 lipca 2004r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w
Zgorzelcu z dnia 18 lipca 2006r. sygn. II Ko 403/06,

a.  Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 18 marca 2005r. w sprawie II K
62/05, za przestępstwo z art. 48 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii, popełnione w dniu 21 października 2004r. na karę 10 miesięcy
pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 26 marca 2005r., której
wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca
2006r. sygn. II Ko 402/06,

b.  Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 22 listopada 2005r. w sprawie II K
262/05, za przestępstwa: z art. 279 § l k.k., popełnione w nocy na 23 lipca
2005r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz z art. 291 § l
k.k. popełnione w dniu 28 lipca 2005r. na karę l roku pozbawienia
wolności oraz na karę łączną l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
prawomocnym z dniem 03 marca 2006r.,

b.  Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 14 października 2004r. w sprawie II
K 579/04, za przestępstwo z art. 288 § l k.k. popełnione w dniu 16 czerwca
2004r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 22 października 2004r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca 2006r. sygn. Ko 401/06,

w którym to wyroku połączono kary orzeczone w sprawach II K 403/04 i II K 579/06 i
orzeczono karę łączną l roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

VII.  wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 15 maja 2007r. w sprawie II K 24/07, prawomocnym z dniem 13.06.2007 r. obejmującego skazania wyrokami:

a.  Sądu Rejonowego w Żarach z dnia 13 stycznia 2005r. w sprawie II K
229/04, za przestępstwo z art. 279 § l k.k. popełnione w dniu 11 sierpnia
2003 r. na karę l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem
20 stycznia 2005r., której wykonanie zarządzono postanowieniem SR w
Żarach z dnia 19.06.2006 r. sygn. II Ko 606/06,

b.  Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 18 marca 2005r. w sprawie II K
62/05, za przestępstwo z art. 48 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii, popełnione w dniu 21 października 2004r. na karę 10 miesięcy
pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres próby 3 lat, prawomocnym z dniem 26 marca 2005r., której
wykonanie zarządzono postanowieniem SR w Zgorzelcu z dnia 18 lipca
2006r. sygn. II Ko 402/06,

c.  Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 22 listopada 2005r. w sprawie II K
262/05, za przestępstwa: z art. 279 § l k.k., popełnione w nocy na 23 lipca
2005r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz z art. 291 § l
k.k. popełnione w dniu 28 lipca 2005r. na karę 1 roku pozbawienia
wolności oraz na karę łączną l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
prawomocnym z dniem 03 marca 2006r,

w którym to wyroku połączono kary orzeczone w sprawach II K 229/04 i II K 62/05 i
orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności.

VIII.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 22 stycznia 2008r. w sprawie II K 21/04 za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnione okresie od lata 2002r. do marca 2003r. na karę l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, prawomocnym z dniem 29 stycznia 2008r., której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z
dnia 30 stycznia 2012 r. sygn. II Ko 3007/11, prawomocnym z dniem 30 marca 2012 r.,

IX.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 07 listopada 2008r. w sprawie II K 444/07 za przestępstwo z art. 292 § 1 k.k., popełnione w dniu 02 maja 2003r. na karę grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych po 10 złotych, prawomocnym z dniem 14 listopada 2008r.,

X.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 10 czerwca 2011r. w sprawie IIK 1450110, za przestępstwo z art. 278 § l k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w nocy z 14/15 lutego 2010r., na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, prawomocnym z dniem 27 lipca 2011r.,

XI.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Żarach z dnia 28 lutego 2012r. w sprawie II K 2022/1 l , za przestępstwo z art. 178a § l k.k., popełnione w dniu 22 września 2011 r., na karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów
mechanicznych na okres l roku, prawomocnym z dniem 06 marca 2012r.,

XII.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 16 lipca 2012r. w sprawie II K 619/12, za przestępstwo z art. 178a § l k.k., popełnione w dniu 21 stycznia 2012r., na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, na podstawie
art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku, prawomocnym z dniem 24 lipca 2012r.

Sąd Rejonowy w Zgorzelcu wyrokiem z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. IIK 891/12:

1.  na podstawie art. 569 § l k.p.k., art. 85 k.k., art. 86 § l k.k. połączył kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemu S. D. wyrokami opisanymi w pkt III, IV i VIII części wstępnej wyroku łącznego i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 577 k.p.k. skazanemu S. D. na poczet orzeczonej w pkt l części dyspozytywnej wyroku kary łącznej zaliczył okresy kar pozbawienia wolności odbytych przez niego w sprawach opisanych w pkt VII części wstępnej wyroku w okresie od
dnia 10.10.2008 r. do dnia 28.07.2009 r. i w pkt VIII części wstępnej wyroku od dnia 17.09.2012 r. do 17.12.2012 r.,

3.  na podstawie art. 569 § l k.p.k., art. 85 k.k., art. 86 § l k.k. połączył kary ograniczenia wolności wymierzone skazanemu S. D. wyrokami opisanymi w pkt XI i XII
części wstępnej wyroku łącznego i wymierzył mu karę łączną 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na wskazany cel społeczny w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym,

4.  na podstawie art. 569 § l k.p.k., art. 85 k.k., art. 86 § l k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. połączył środki karne zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, orzeczonych wobec skazanego S. D. wyrokami opisanymi w pkt XI i
XII części wstępnej wyroku łącznego i wymierzył mu łącznie 2 (dwa) lata zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym,

5.  na podstawie art. 577 kpk w zw. z art. 90 § 2 kk skazanemu S. D. na poczet orzeczonego w pkt 4 części dyspozytywnej wyroku okresu łącznie orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym zaliczył ich okres w zakresie odbytym przez skazanego w sprawie opisanej w pkt XI części
wstępnej wyroku od dnia 06.03.2012 r. do dnia 16.04.2012 r.,

6.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie postępowanie umarzył,

7.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego S. D. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego,

8.  przyznał od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę 144,- (sto czterdzieści cztery 00/1 00) złotych z tytułu nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu oraz dalsze 33,12 (trzydzieści trzy 12/100) złotych z tytułu podatku VAT.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca skazanego, który zarzucił mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę polegający na uznaniu, że dla prawidłowego przebiegu resocjalizacji skazanego S. D. należy wymierzyć mu karę łączną przy zastosowaniu częściowej absorpcji kar wymierzonych, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego w sprawie wynika, że dla prawidłowej resocjalizacji skazanego wystarczy orzec karę łączną przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji.

Mając na uwadze powyższy zarzut obrońca skazanego wniósł o:

a)  zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmienne co do istoty sprawy przez wymierzenie skazanemu kary łącznej wymierzonej w pkt 1 wyroku łącznego z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji tj. kary – 1 roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności,

b)  zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmienne co do istoty sprawy przez wymierzenie skazanemu kary łącznej wymierzonej w pkt 3 i 4 wyroku łącznego z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji tj. kary – sześciu miesięcy ograniczenia wolności oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym w wymiarze 1 roku,

c)  zasądzenie kosztów nieopłaconej obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze na rzecz Kancelarii w wysokości przewidzianej prawem.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego okazała się zasadna o tyle, że skutkowała uchyleniem zaskarżonego orzeczenia.

Zgodnie z art. 569§1 k.p.k. jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych Sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji.

Powołany przepis reguluje nie tylko właściwość sądu w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego, lecz również z jego treści wynikają przesłanki wydania wyroku łącznego. Przesłanki te spełnione są, gdy zachodzą warunki orzeczenia kary łącznej określone w art. 85 k.k. oraz gdy skazany został już skazany co najmniej dwoma prawomocnymi wyrokami.

Sąd orzeka karę łączną, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Jak wynika z powyższego przepisu kary te mogą podlegać połączeniu jedynie w przypadku, gdy przestępstwa, za które skazany został skarżący zostały popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok skazujący, chociażby nieprawomocny.

Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał wykładni tego przepisu, odwołując się przy tym do poglądów wyrażonych w orzecznictwie Sądu Najwyższego, które również Sąd Okręgowy akceptuje. Istotnym było bowiem określenie znaczenia pojęciowego wyrażenia „pierwszy wyrok skazujący”. Słusznie Sąd Rejonowy przyjmuje, iż chodzi tu nie tylko o pierwszy chronologicznie wyrok, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnych przestępstw, ale każdy kolejny wyrok zamykający kolejną grupę przestępstw pozostających w zbiegu realnym, popełnionych po wydaniu wyroku chronologicznie go poprzedzającego. Każdy kolejny zbieg przestępstw należy więc traktować odrębnie, wymierzając za każdy z nich oddzielną karę łączną.

Przy tak rozumianym zbiegu realnym przestępstw Sąd Rejonowy jednak w sposób nieprawidłowy wyróżnił grupy przestępstw, które względem siebie pozostawały w zbiegu realnym.

Pierwszym z nich było przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. popełnione w dniu 04 stycznia 2004 r., za które S. D. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu w sprawie sygn. akt II K 403/04 z dnia 15 lipca 2004 r. na okres 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przed datą tego wyroku skazany popełnił również czyny, za które został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu w sprawie sygn. akt II K 579/04 (czyn z dnia 16 kwietnia 2004 r.), wyrokiem Sądu Rejonowego w Żarach sygn. akt II K 229/04 (czyn z dnia 11 sierpnia 2003 r.) oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu sygn. akt II K 21/04 (czyn popełniony w okresie od lata 2002 r. do marca 2003 r.), a także wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu w sprawie sygn. akt II K 444/07 (czyn z dnia 02 maja 2003 r.), za które jednakże orzeczono wobec S. D. karę grzywny.

Następny wyrok skazujący zapadł wobec skazanego w dniu 18 marca 2005 r. przed Sądem Rejonowym w Zgorzelcu w sprawie sygn. akt II K 62/05 za czyn popełniony w dniu 21 października 2004 r. (a więc już po dacie 15 lipca 2004 r.), a kolejnych występków skazany dopuścił się w dniu 23 lipca 2005 r. i 28 lipca 2005 r., tj po dacie wyroku w sprawie o sygn. akt II K 62/05 tj. 18 marca 2005 r. (wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 22 listopada 2005 r. sygn. akt II K 262/05). Także kolejnego występku S. D. dopuścił się po dacie wskazanych wyroków, gdyż w nocy z 14 na 15 lutego 2010 r., za co został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 10 czerwca 2011 r.

Tym samym kolejną grupę przestępstw stanowiły dopiero czyny z art. 178 § 1 k.k. popełnione w dniu 22 września 2011 r. (wyrok Sądu Rejonowego w Żarach z dnia 28 lutego 2012 r. sygn. akt II K 2022/11) oraz w dniu 21 stycznia 2012 r. (wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 21 stycznia 2012 r. sygn. akt II K 619/12), za które orzeczono wobec skazanego kary ograniczenia wolności, oraz również podlegające łączeniu środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

Sąd Rejonowy co prawda dostrzegł, iż w niniejszej sprawie zachodziły dwa zbiegi realne przestępstw jednakże z niezrozumiałych powodów przyjął, że w zbiegu realnym pozostają przestępstwa, za które S. D. został skazany wyrokami opisanymi w punkcie III, IV i VIII części wstępnej wyroku, w sytuacji gdy czyn, za który S. D. został skazany wyrokiem opisanym w pkt. VIII części wstępnej wyroku został popełniony przed datą wyroku opisanego w pkt. I części wstępnej zaskarżonego orzeczenia. Nie budzi tym samym wątpliwości, że przestępstwo to pozostawało w zbiegu realnym z przestępstwami opisanymi w pkt. I, II, III i IX części wstępnej zaskarżonego wyroku i orzeczona za nie kara pozbawienia wolności winna być objęta karą łączną.

Z uwagi zatem na konieczność przyjęcia innych zbiegów realnych przestępstw niż te przyjęte przez Sąd I instancji i potrzebę orzeczenia nowych kar łącznych za dwa realne zbiegi przestępstw brak było podstaw do wydania orzeczenia reformatoryjnego, a wskazane uchybienia musiały skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Rejonowy będzie związany wyrażonym poglądem i ustaleniami poczynionymi przez Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym. Stąd Sąd Rejonowy wyda wyrok łączny orzekając kary łączne za zbiegające się przestępstwa, kierując się przy tym zasadami wymiaru kary łącznej określonymi w art. 86§1 k.k. oraz pamiętając o zakazach reformationis in peius, a także będzie miał na uwadze argumenty podniesione we wniesionym środku odwoławczym i piśmie skazanego z dnia 28 grudnia 2012 r. oraz treść art. 577 k.p.k.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze.

AP