Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 30 kwietnia 2014 r. powodowa (...) Budownictwo Spółka z o.o. w W. żądała zasądzenia w postępowaniu nakazowym od pozwanej (...) Spółki z o.o. w K. kwoty 76.756,32 zł, z ustawowymi odsetkami „od dnia płatności faktury VAT” do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa powołała się na umowę z dnia 3 marca 2011 r., na podstawie której powódka zobowiązała się o wykonania nawierzchni chodnika epoksydowo - poliuretanowego na obiektach mostowych (...) i (...)Autostradowej O.. Za wykonane czynności, pozwana miała wypłacić powódce wyna­grodzenie, które zostało ustalone na kwotę 195.360 zł. Jak podnosiła powódka, po wykonaniu robót budowlanych, Spółka (...) wystawiała faktury VAT. W dniu 17 maja 2013 r. powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 116.756,32 zł, za wykonanie nawierzchni na kapach chod­nikowych we W.. Termin płatności w/w faktury upłynął w dniu 17 maja 2013 r. Jak dalej podała powódka, dnia 5 grudnia 2013 r. zostało wysłane wezwanie do zapłaty w formie pisemnej. Pozwana dopiero w dniu 13 lutego 2014 r. wpłaciła część kwoty tj. 40.000 zł, którą wpłaciła w trzech ratach. Powódka zaprzeczyła także, aby między stronami doszło do jakie­gokolwiek porozumienia, na podstawie którego powódka miałaby wyrazić zgodę na rozłoże­nia należności pozwanej na raty. Powódka zakwestionowała ponadto zarzut pozwanej, jakoby wystawiła w sposób nieprawidłowy fakturę VAT na kwotę objętą żądaniem pozwu (pozew k. 2-4).

W dniu 16 czerwca 2014 roku Sąd wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (nakaz zapłaty k. 81).

W dniu 10 lipca 2014 r. pozwana złożyła zarzuty od powyższego nakazu zapłaty, domagając się jego uchylenia i oddalenia powództwa oraz zasądzenia na rzecz pozwanej kosztów procesu. Pozwana, przyznając zawarcie z powódką umowy opisanej w pozwie, podniosła, iż spełniła w całości świadczenie objęte pozwem, co do którego strony zawarły porozumienie dotyczące jego spłaty i odroczenia terminu płatności, ponadto zarzuciła niepra­widłowe określenie przez pozwaną terminu wymagalności świadczenia oraz brak zasadności żądania odsetek ustawowych od kwoty 76.756,32 zł (zarzuty od nakazu zapłaty k. 87-92).

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2014 r. strona powodowa ograniczyła powództwo do kwoty 14.459,88 zł z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie należności głównej, w pozostałej zaś części cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia (protokół rozprawy k. 176).

W piśmie datowanym na 15 grudnia 2014 r. strona powodowa sprecyzowała swoje roszczenie w zakresie wyliczenia odsetek ustawowych od należności głównej. Na dochodzoną kwotę skapitalizowanych odsetek złożyły się m.in. odsetki od kwoty 116.756,32 zł za okres od 18 maja 2011 r. do 13 lutego 2013 r., od kwoty 96.756,32 zł za okres od dnia 13 lutego 2014 r. do 19 lutego 2014 r. oraz od kwoty 86.756,32 zł za okres od dnia 19 lutego 2014 r. do 20 lutego 2014 r. (pismo procesowe strony powodowej k. 188-189).

Strona pozwana wniosła o oddalenie tak ograniczonego i sprecyzowanego powódz­twa, zarzucając niedopuszczalne w postępowaniu nakazowym rozszerzenie powództwa o nieobjęte pozwem odsetki od należności głównej przewyższającej kwotę 76.756,32 zł, ponadto podtrzymała zarzut braku wymagalności roszczenia dochodzonego pozwem oraz dodatkowo zarzuciła brak podstaw do naliczania odsetek ustawowych w sytuacji, w której powódce mogą co najwyżej przysługiwać odsetki w wysokości określonej w art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (pismo procesowe strony pozwanej k. 192-195).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Budownictwo Spółka z o.o. w W. oraz pozwana (...) Spółka z o.o. w K., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zawarły w dniu 3 marca 2011 r. umowę, w której powódka zobowiązała się do wykonania, zgodnie z warunkami umowy, robót i usług polegających na wykonaniu nawierzchni chodnika epoksydowo-poliuretanowej na obiektach mostowych (...) i (...) Autostradowej O., wyszczególnionych w dokumentach wskazanych w dalszej części umowy, a pozwana zobowiązała się do dostarczenia materiałów niezbędnych do realizacji umowy przez powódkę oraz do zapłaty umówionego wynagrodze­nia za wyko­nane przez powódkę prace na realizowanej inwestycji. W umowie tej ustalone zostało szacunkowe wynagro­dzenie w wysokości 195.360 zł netto, powiększone o podatek VAT.

W § 5 pkt 8 umowy powódka zobowiązała się, iż będzie wystawiała i dostarczała pozwanej faktury VAT zgodnie z wymogami polskiego prawa, zaś płatność zostanie doko­nana przelewem na polski rachunek bankowy wskazany na fakturze. Powódka zobowiązała się przy tym umieścić na fakturze odpowiednią adnotację:

−

w przypadku faktur za prace wykonane na obiekcie (...) - „Obiekt (...)”

−

w przypadku faktur za prace wykonane na obiekcie (...) - „Obiekt (...) (...)”.

W § 5 pkt 9 umowy pozwana zobowiązała się natomiast do zapłaty zatwierdzonej kwoty w terminie płatności, tj. w pierwszą środę po upływie 30 dni (obiekt (...)) lub 45 dni (obiekt (...)) od dnia otrzymania przez pozwaną prawidłowo wystawionej przez powódkę faktury. W § 5 pkt 10 umowy strony zastrzegły, iż przez dzień otrzymania faktury przez pozwaną rozumieją dzień, w którym faktura zostanie doręczona na adres pozwanej wskazany w umowie. W § 5 pkt 11 umowy strony postanowiły, iż tryb opisany w paragrafie 5 umowy stosować się będzie także do końcowego odbioru wszystkich robót objętych przedmiotem niniejszej umowy i płatności wynikającej z faktury końcowej VAT. Dokument umowy został podpisany przez reprezentanta pozwanej, zaś nie został podpisany przez reprezentanta strony powodowej (dowód: umowa z 3.03.2011 r. k. 47-54).

Powódka wywiązała się z wynikającego z ww. umowy zobowiązania w zakresie wykonania nawierzchni chodnika epoksydowo-poliuretanowej na obiektach mostowych (...) i (...) (bezsporne).

W dniu 17 maja 2013 r. powódka wystawiła pozwanej fakturę VAT nr (...)(...), na kwotę 116.756,32 zł, z terminem zapłaty do 17 maja 2013 r., wska­zując jako tytuł płatności „wykonanie izolacjonawierzchni na kapach chodnikowych (...) dywidag strabag” (dowód: kopia faktury VAT k. 44).

Pismem z dnia 5 grudnia 2013 r. pełnomocnik powódki wezwał stronę pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 116.756,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi, tytułem zapłaty za fakturę VAT z 17 maja 2013 r., wskazując, iż termin jej płatności upłynął z dniem 17 maja 2013 r. Wezwanie to zostało doręczone pozwanej w dniu 11 grudnia 2013 r. (dowód: wezwa­nie k. 8-9, potwierdzenie odbioru k. 7a).

W okresie przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie, pozwana z powyższej faktury zapłaciła na rzecz powódki łącznie kwotę 40.000 zł, w następujących ratach:

−

20.000 zł w dniu 13 lutego 2014 r.,

−

10.000 zł w dniu 19 lutego 2014 r.,

−

10.000 zł w dniu 20 lutego 2014 r.

Następnie pozwana zapłaciła na rzecz powódki z tytułu świadczenia objętego pozwem:

−

kwotę 5.000 zł w dniu 30 kwietnia 2014 r.,

−

kwotę 15.000 zł w dniu 21 maja 2014 r.,

−

kwotę 16.756,32 zł w dniu 30 maja 2014 r.,

−

kwotę 20.000 zł w dniu 18 czerwca 2014 r.,

−

kwotę 20.000 zł w dniu 23 czerwca 2014 r.

(bezsporne).

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd nie oparł się na dowodzie z zeznań świadków R. K. i G. (...) W., albowiem w świetle dokonanych przez ustaleń co do opisanych wyżej okoliczności faktycznych, dowody te nie obejmowały faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotne w sprawie okoliczności pozostały albo bezsporne między stronami, albo wynikają z przedstawionych przez strony, powołanych wyżej, dowodów z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

W zakresie należności głównej strona powodowa skutecznie cofnęła pozew, wskutek zapłaty przez stronę pozwaną dochodzonej w sprawie należności i związanego z tym wyga­śnięcia roszczenia powódki.

Natomiast w zakresie ostatecznie dochodzonych przez powódkę odsetek za opóźnie­nie, Sąd podzielił argumentację strony pozwanej, iż powódka de facto rozszerzyła żądanie pozwu w toku procesu, doliczając do skapitalizowanych przez siebie odsetek także odsetki od należności głównej w wysokości wyższej, niż określona w pozwie, od której również w pozwie powódka żądała odsetek za opóźnienie. Tymczasem, jak stanowi przepis art. 495 § 2 k.p.c., mający zastosowanie w postępowaniu nakazowym, w toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód może żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy.

W niniejszej sprawie nie zaszedł żaden z określonych w przytoczonym przepisie wyjątków od zakazu rozszerzania powództwa w postępowaniu nakazowym, zaś niewątpliwie zmiana powództwa poprzez dochodzenie odsetek od należności głównej w kwocie wyższej od określonej w pozwie, stanowi wystąpienie z nowym roszczeniem obok dotychczasowych.

Ponieważ, jak wskazano wcześniej, takie rozszerzenie powództwa było niedopusz­czalne, to niedopuszczalne również było jego merytoryczne rozpoznanie i rozstrzygnięcie – stąd w zakresie tym Sąd również umorzył postępowanie, wobec niedopuszczalności wydania w tym zakresie wyroku.

W pozostałej części żądanie pozwu podlegało oddaleniu, z uwagi na brak opóźnienia przez pozwaną w spełnieniu świadczenia dochodzonego pozwem.

Stronie powodowej umknęła bowiem istotna okoliczność, iż w myśl zawartej przez strony umowy − której treści wynikającej z dokumentu umowy na karcie 47-54 akt sprawy żadna ze stron nie kwestionowała i na którą również powódka się powoływała − obowiązek umowny powódki nie obejmował tylko wykonania określonych w umowie prac budowla­nych, ale także obejmował wystawienie faktur VAT z tytułu wynagrodzenia za wykonane prace, w ściśle określony w umowie sposób. Mianowicie, wynagrodzenie określone na wystawionych przez powódkę fakturach VAT miało zawierać odpowiednie adnotację:

−

w przypadku faktur za prace wykonane na obiekcie (...) - „Obiekt (...)”,

−

w przypadku faktur za prace wykonane na obiekcie (...) - „Obiekt (...) (...)”.

Powódka zaprzeczała przy tym, aby treść owej umowy była zmieniana w drodze ustnych ustaleń stron w późniejszym okresie.

Tymczasem wystawiona przez powódkę faktura z 17 maja 2011 r. nr (...) (...), na kwotę 116.756,32 zł, żadnej z wymienionych w umowie adnotacji nie zawierała i nie wiadomo, za które prace została wystawiona, a jeśli wystawiona została za prace na obu obiektach, to w jakiej wysokości wynagrodzenie dotyczy prac na każdym z tych obiektów. W kontekście treści wystawionej przez powódkę faktury VAT, zwrócić należy uwagę na wynikający z umowy termin płatności wynagrodzenia - w pierwszą środę po upły­wie 30 dni (obiekt (...)) lub 45 dni (obiekt (...)) od dnia otrzymania przez pozwaną prawidłowo wystawionej przez powódkę faktury. Aby zatem rozpoczął bieg umówiony termin płatności wynagrodzenia należnego powódce, faktura przez nią wystawiona miała być wystawiona prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami prawa oraz treścią umowy. Tymczasem powódka nie udowodniła, spornej między stronami, okoliczności prawidłowego wystawienia faktury, na którą powołuje się w pozwie, tj. wystawienia faktury zawierającej adnotacje, których zamieszczenie na fakturze strony w zawartej umowie wyszczególniły jako należące do obowiązków powódki.

Przedmiotowe zastrzeżenie umowne nie jawi się przy tym jako sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecz­nego. W szczególności z materiału dowodowego nie wynika, aby ów dodatkowy obowiązek umowny był niemożliwy do spełnienia albo by chociaż stanowił istotne utrudnienie dla powódki, które mogłoby potencjalnie zagrażać przesunięciem terminu płatności należnego jej wynagrodzenia w nieokreśloną przyszłość.

Skoro zatem pozwana – w braku prawidłowo wystawionej przez powódkę faktury VAT obejmującej przysługujące jej wynagrodzenie za wykonane prace − nie popadła w opóźnienie z zapłatą tegoż wynagrodzenia, powódce nie przysługują odsetki za opóźnienie.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 496 k.p.c., Sąd uchylił nakaz zapłaty i orzekł, jak w punktach 1 – 4 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c., zasądzając je od strony pozwanej na rzecz powódki, albowiem wobec dobrowolnego spełnienia żądania pozwu w zakresie należności głównej i cofnięcia pozwu w tym zakresie z uwagi na spełnienie żądań pozwu przez pozwaną, stronę pozwaną traktować należy jako przegrywającą proces w tej właśnie części. Strona powodowa uległa zaś jedynie co do nieznacznej części swojego żądania, obejmującego odsetki od należności głównej.

Na koszty poniesione przez powódkę złożyła się opłata od pozwu 960 zł, opłata za czynności adwokackie 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego 17 zł.