Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. domagał się zasądzenia od (...) sp. z o.o. kwoty 1.629,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W dniu 26 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie wydał w tej sprawie nakaz zapłaty, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu. Od tego nakazu pozwany wniósł sprzeciw, w którym wniósł o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy. Pozwany zażądał oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu. W dniu 7 lipca 2014r. Sąd Rejonowy Częstochowie stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ustalił w szczególności , iż M. G., na przełomie roku 2012 i 2013 r. współpracował z pozwanym, wykonując na jego rzecz usługi instalacyjne. Z tego tytułu wystawił pozwanemu: fakturę VAT nr (...) z dnia 29.12.2012 r. na kwotę 24.600 zł z terminem płatności oznaczonym na 14.01.2013r. , fakturę VAT nr (...) z dnia 31.01.2013 r. na kwotę 14.760 zł z terminem płatności oznaczonym na 14.02.2013r. , fakturę VAT nr (...) z dnia 08.02.2013 r. na kwotę 12.430,38 zł z terminem płatności oznaczonym na 22.02.2013 r. Pozwany uregulował swoje zobowiązania wynikające z tych faktur. W dniu 11.12.2013r. M. G. wystawił pozwanemu dwie noty odsetkowe. W nocie odsetkowej nr (...) powód naliczył pozwanemu odsetki od kwoty 24.600 zł wynikającej z faktury nr (...)r. W nocie tej wskazano, że pozwany uregulował 4.600 zł w dniu 18.04.2013r., 5.000 zł w dniu 24.05.2013r., 10.000 zł w dniu 25.06.2013r. i 5.000 zł w dniu 28.06.2013r. Łącznie należności odsetkowe wynikające z noty nr (...) r. wyniosły 1.256,35 zł. W nocie odsetkowej nr (...) M. G. naliczył pozwanemu odsetki od należności wymienionych w fakturach nr (...) przy przyjęciu , że pierwszą z nich pozwany uregulował w dniu 14.02.2013r. a drugą – 22.02.2013 r. Nie ustalono, kiedy pozwany dokonywał płatności za wskazane wyżej faktury. W dniu 9 stycznia 2014 r. powód zawarł z M. G., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) umowę cesji powierniczej – w celu windykacji wierzytelności. W punkcie 3 wskazano, że cesja ma charakter powierniczy tj., że jej podstawą jest umożliwienie powodowi wykonania zlecenia odzyskania należności od dłużnika we własnym imieniu. Z treści załącznika nr 1 do umowy cesji wynikało, że jej przedmiotem są wierzytelności wynikające z not odsetkowych nr (...) i (...). W dniu 9 stycznia 2014r. M. G. skierował do pozwanej zawiadomienie o dokonanej cesji.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że M. G. wykonał na rzecz pozwanego usługi objęte fakturami dołączonymi do pozwu. Z tego tytułu wystawiał pozwanemu faktury , na których był oznaczony termin płatności. Bezspornym również było, że powód nabył od M. G. wierzytelność o zapłatę odsetek od opóźnionych płatności na podstawie umowy cesji powierniczej. Pozwany podniósł przeciwko żądaniu powoda zarzut braku legitymacji czynnej oraz potrącenia wierzytelności przysługującej mu względem M. G. a nadto podniósł, że pozwany nie wykazał prawidłowo wysokości przysługującego mu roszczenia, w szczególności nie przedstawił dokumentów potwierdzających terminy zapłat dokonywanych przez pozwanego.

Odnosząc się kolejno do zarzutów stawianych przez pozwanego wskazać należy, że w ocenie sądu powód miał legitymację czynną do wystąpienia z powództwem w tej sprawie. Sąd uznał również za bezskuteczny podniesiony przez pozwanego zarzut potrącenia. Pozwany podniósł również zarzut , iż pozwany nie udowodnił wysokości swego żądania. Sąd Rejonowy uznał ten zarzut za zasadny.

Pozwany dochodził roszczeń odsetkowych wynikających z opóźnienia z uregulowaniem należności wynikających z trzech faktur wystawionych przez M. G. pozwanemu. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. i odpowiadającego mu art. 232 k.p.c. strona jest zobowiązana wskazywać fakty , z których wywodzi skutki prawne. Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W myśl tych przepisów powód w toku niniejszego postępowania winien był udowodnić, że: M. G. przysługiwały wierzytelności pieniężne w określonej wysokości względem pozwanego, wierzytelności te stały się w określonych datach wymagalne, należności zostały spłacone przez pozwanego spłacone z opóźnieniem wynoszącym oznaczoną ilość dni, nabył wierzytelność przysługującą M. G. w drodze przelewu.

Powód wykazał prawidłowo , że M. G. przysługiwały względem pozwanego wierzytelności pieniężne wynikające z faktur o nr (...), (...), (...). Na te okoliczność powód przedstawił dowód z faktur VAT. Powód wykazał również, iż zawarł z M. G. umowę cesji powierniczej. Żaden jednak z przeprowadzonych dowodów (pomimo zgłoszenia stosowanych zarzutów prze pozwanego) nie pozwolił na ustalenie ponad wszelką wątpliwość, że pozwany uregulował swe zobowiązanie z opóźnieniem oraz ile dni to opóźnienie w stosunku do poszczególnych faktur wynosiło. W szczególności powód nie przedstawił dokumentów potwierdzających przelewy dokonywane przez pozwanego. Na dowód wysokości wierzytelności powód powołał jedynie zeznania świadka M. G.. Ten jednak w zakresie terminów zapłaty powołał się jedynie na treść noty odsetkowej oraz wyraził przekonanie, że dane w niej zawarte są prawdziwe, gdyż biuro rachunkowe, które przygotowywało noty posiadało wszystkie potwierdzenia przelewów. W ocenie sądu zeznania te nie pozwoliły na zweryfikowanie prawidłowości wystawienia not odsetkowych. Weryfikacja prawidłowości naliczenia odsetek, wobec zarzutu postawionego przez pozwanego, mogła się bowiem w ocenie sądu odbyć jedynie w oparciu o dokumenty źródłowe potwierdzające daty dokonywania zapłat przez pozwanego.

Z tego względu sąd doszedł do wniosku, z powód nie udowodnił swojego roszczenia co do wysokości i powództwo w całości oddalił. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zw. z art. 99 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżył powód zarzucając : naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c., poprzez niedokonanie przez Sąd wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów poprzez przyjęcie, iż powód nie udowodnił swojego roszczenia, naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie niewszechstronnej, dowolnej, sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i zasadami doświadczenia życiowego oceny zgromadzanego materiału dowodowego przez nieuzasadnione przyjęcie, jakoby powód załączając do akt niniejszej sprawy tylko noty odsetkowe i faktury VAT, do których przedmiotowe noty zostały wystawione oraz zgłaszając dowód z przesłuchania świadka M. G. nie wykazał, iż cedentowi przysługiwały wierzytelności pieniężne w określonej wysokości względem pozwanego, naruszenie przepisu z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, a to na skutek braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego polegającego na niezgodnym z zasadami logiki przyjęciu, że powodowi roszczenie nie przysługuje przy jednoczesnym zgłoszeniu przez pozwanego zarzutu potrącenia tej wierzytelności , naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 6 k.c. przez nieuzasadnione przyjęcie, że powód nie udowodnił swojego roszczenia w obliczu zgłoszenia przez pozwanego zarzutu potrącenia

Zdaniem powoda Sąd I instancji dopuścił się całkowicie dowolnej, nie zaś swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie. Przede wszystkim Sąd I instancji dokonał wielokrotnie oceny dowodów sprzecznej z zasadami logiki, wysuwając wnioski całkowicie sprzeczne tzn. polegające na przyjęciu, że powód nie udowodnił swojego roszczenia, w sytuacji gdy strona powodowa wykazała okoliczności przytoczone w pozwie. Ponadto Sąd Rejonowy dokonał sprzecznej z doświadczeniem życiowym (a w rezultacie błędnej ) ocenę wiarygodności zeznań świadka M. G., przy jednoczesnym uznaniu za wiarygodne zeznań strony pozwanej, doszło do naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. Zeznania samego pozwanego, nie poparte żadnymi środkami dowodowymi, nie mogą stanowić dowodu wystarczającego do ustalenia, że powodowi należność się nie należy. Z ostrożności procesowej na dowód istnienia okoliczności przeciwnych, które ustalone zostały w toku niniejszego postępowania, a zarazem na potwierdzenie wiarygodności zeznań świadka M. G. powód przedłożył potwierdzenia przelewów z dnia 19.03.2013r., 05.04.2013., 25.06.2013r., 24.05.2013r., 18.04.2013r., 28.06.2013r. wnosząc o przeprowadzenie dowodu z owych dokumentów.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w całości żądań powoda zawartych w pozwie z dnia 27 lutego 2014 roku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 1.629,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 10 marca 2014 roku, do dnia zapłaty, oraz zasądzenie kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, jak również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w ocenie Sądu Okręgowego, zasady z art. 233 § 1 kpc nie zostały w sprawie naruszone, gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującego co do ich nieprawidłowości. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

W tym miejscu Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 23 stycznia 2001 r. (por. sygn. akt IV CKN 970/00, LEX nr 52753), zgodnie z którym dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie konkretnie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Wymogów tych nie spełnia apelacja powoda. Podkreślenia wymaga fakt, iż powód nie przedstawił w apelacji okoliczności, które wskazywałyby na nieprawidłową, dowolną czy też dokonaną wbrew zasadom orzekania, ocenę dowodów Sądu I instancji. W szczególności prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął , iż zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na jednoznaczne ustalenie, że pozwany uregulował swe zobowiązanie z opóźnieniem oraz ile dni to opóźnienie w stosunku do poszczególnych faktur wynosiło. Powód nie przedstawił bowiem dokumentów wskazujących kiedy miały miejsce przelewy dokonywane przez pozwanego. Dowodem takim nie mogły też być zeznania świadka M. G. , który w swoich zeznaniach powołał się jedynie na treść okazanych mu not odsetkowych. Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań stron , nie mógł zatem oceniać zeznań pozwanego. Dopiero w postępowaniu odwoławczym powód przedłożył stosowne potwierdzenia przelewów. Wnioski dowodowe powoda w tym zakresie , jako spóźnione , podlegały oddaleniu w myśl art. 381 kpc , gdyż nie było żadnych przeszkód aby powołać je wcześniej.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut naruszenia przepisu art. 6 k.c. Trzeba bowiem podkreślić na wstępie, iż zarzut ten został sformułowany wadliwie. Jak wskazywał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 7 marca 2012 r. uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Przepis art. 6 k.c. zawiera jedynie ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu i określa reguły dowodzenia, nie stanowi natomiast samodzielnej podstawy rozstrzygnięcia, wobec czego powołanie go w apelacji nie może być skuteczne bez wskazania przepisu prawa materialnego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia i konkretyzującego rozkład ciężaru dowodu w danym wypadku. Zasadne kwestionowanie prawidłowości uznania przez Sąd, że przeprowadzone w sprawie dowody nie są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar udowodnienia spoczywał na danej stronie procesu, może nastąpić w drodze zarzutu naruszenia odpowiednich przepisów postępowania, nie zaś przepisu art. 6 k.c. Nie reguluje on kwestii oceny skuteczności wykazania dowodzonych okoliczności, ponieważ ta kwestia podlega ocenie w świetle przepisów procesowych. O naruszeniu przepisu art. 6 k.c. można by zatem mówić dopiero wówczas, gdyby Sąd orzekający przypisał obowiązek dowodowy innej stronie, niż tej, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 7 marca 2012 r., I ACa 97/12, LEX nr 1130079 ). W niniejszej sprawie, apelujący, poza naruszeniem przepisu art. 6 k.c., sformułował jedynie nietrafne, jak wskazano we wcześniejszej części rozważań, zarzuty dotyczące dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny dowodów w toku procesu. Już zatem powołanie w dalszej części postępowania apelacyjnego zarzutu naruszenia art. 6 k.c., bez korelacji z konkretnymi przepisami prawa materialnego, nie mogło stanowić skutecznej próby podważenia zaskarżonego rozstrzygnięcia. Niemniej należy podzielić stanowisko pozwanego wskazane w odpowiedzi na apelację , iż zarzut potrącenia był podniesiony przez pozwanego jako zarzut ewentualny a powództwo oddalone z innych przyczyn. Ponadto zarzut potrącenia jest środkiem obrony i nie może stawiać pozwanego w gorszej sytuacji procesowej , niż gdyby z niego nie skorzystał a złożenie oświadczenia o potrąceniu nie może w procesie przesądzać o istnieniu wierzytelności, której dotyczy zarzut potrącenia ( por. wyrok SN z 14.11.2008 r. ,V CSK 169/2008 ).

Ze względów wskazanych powyżej, apelacja jako niewykazująca uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 kpc. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w myśl art. 98 kpc w zw. z art. 99 kpc.